Þjóðviljinn - 06.01.1989, Blaðsíða 25

Rokkárið 1988
gáfumannadeild
Skúli
Helgason segir
okkur allt um það
Að öðrum ólöstuðum hefur
Skúli Helgason kynnt íslensk-
um útvarpshlustendum meira
af nýrri og spennandi rokktón-
list en nokkur annar síðari ár.
Hann er einn af elstu starfs-
mönnum rásar 2 og því er ekki
að neita að mörg nöfn
tónlistarmannaog hljóm-
sveitasem hann dregurfram í
dagsljósið hljóma eins og
grænlenska í eyrum manns.
En Skúli hefur oft átíðum
kynntfyrirhlustendumsínum
rokktónlist mörgum mánuð-
um og jafnvel árum áður en
fréttir berast af henni hingað
eftir hefðbundnum leiðum.
Nýtt Helgarblað fékk Skúlatil
að líta með sér yfir rokkárið
1988.
Ef við byrjum á íslenskri
plötuútgáfu á síðasta ári, hvað
ber þá einna hæst að þínu viti?
Það fyrsta sem hlýtur að koma
upp í hugann er velgengni Syk-
urmolanna og það sem maður
man helst eftir er þeirra plata
„Lifeá too good“. Þegar maður
hugsar um árið í heild sinni þá
standa plötur sem komu út um
vorið upp úr, plötur sem komu út
fyrstu 4-5 mánuðina. Ég veit ekki
hvers vegna, kannski vegna þess
að þá eru menn ekki að gefa út
plötur sérstaklega fyrir jólin til að
græða pening.
Mér finnast þrjár plötur bera
af. í fyrsta lagi plata sem átti að
koma út í lok ársins 1987, „Goð“
með Svart/hvítum draumi, sem er
ein af kröftugri íslenskum rokk-
plötum sem komu út á síðasta ári.
Hún er dálítið bresk þessi plata,
ekki mjög lík því sem við eigum
að venjast. Nú svo kom Mola-
platan út í aprfl og í þriðja lagi
plata sem fékk mjög litla, og al-
veg fáránlega litla athygii að
mínu mati, „Höfuðlausnir" með
Megasi. Ég skil ekki alveg hvað
varð um hana, hún fékk mjög
litla spilun í útvarpi og kannski
var fólk búið að fá of stóran
skammt af Megasi eftir „Loft-
mynd“ sem kom út um hálfu ári á
undan „Höfuðlausnum“. En
þessi plata er ekki síðri, þyngri
reyndar en þetta er spennandi
hljómur sem Megas notar þama.
Hilmar Öm upptökustjóri gaf
henni skemmtilega vídd og
kannski sérstaklega söngkonum-
ar sem hann notaði.
Ég held að þetta séu gegnheil-
ustu plötumar sem komu út á ár-
inu, fyrir utan plötu Bubba og
Megasar sem kom út rétt fyrir jól-
in. Platan er mjög vönduð og
skemmtilegt skref hjá þeim
tveimur, töluvert ólíkt því sem
þeir hafa gert áður, sérstaklega
Bubbi.
Daufft tónleikalíf
Þú fylgist líka nokkuð með
tónleikalífinu og heyrir í hfjóm-
sveitum sem ekki eru komnar
með plötu ennþá. Margir telja að
tónlistarlífið sé með slappara
móti um þessar mundir og hafa á
þvf alls konar skýringar. Hvað
segir þú um þessa hlið tónlistar-
lífsins, var eitthvað spennandi að
gerast þar?
Þar kemur í raun bara eitt nafn
upp í hugann, og það finnst mér
einmitt einkenna tónlistarárið,
að þeir sem em að gera góða hluti
em hljómsveitir eða listamenn
sem hafa komið fram áður og
maður í raun vissi af, þannig að
það var í raun ekkert sem kom
manni verulega á óvart á árinu
nema Risaeðlan. Hún er eina
hljómsveitin sem ber vott um ný-
sköpun í íslensku rokki á árinu.
Og það er grúppa sem hug-
myndafræðilega virðist ekki ólík
Sykurmolunum. Þótt tónlistin sé
ef til vill ekki lík, þá er þetta fólk
sem tekur sig mátulega hátíðlega
og greinilega leyfir sér að hafa
fyrst og fremst gaman af því sem
það er að gera. Ég set þessa
hljómsveit mjög ofarlega og
vænti mikils af henni á þessu ári.
Annars er merkilega lítið af
nýjum íslenskum hljómsveitum
sem maður hafði gaman að.
Þú nefnir mjög fáa tónlistar-
menn og hljómsveitir til sögunn-
ar, en samt kemur hellingur út af
plötum út árinu. Hvað finnst þér
um afganginn, er hægt að flokka
hann á einn veg?
Á yfirborðinu virkar sá hópur
ólíkur. En það sem er að koma út
hjá afgangnum eru yfirleitt hlutir
sem falla þægilega inn í þetta
poppmynstur sem er spilað dag-
inn út og inn á útvarpsstöðvun-
um. Ég get auðvitað nefnt eina og
eina plötu sem mér þótti góðra
gjalda verð, eins og til dæmis
„Síðan skein sól“, kannski helst
hún. Plata Valgeirs er að mörgu
leyti í góðu lagi líka, en ekki
margar fleiri. Svart/hvítur
draumur kom reyndar út með
aðra plötu fyrir jólin, „Bless“, og
Sogblettir komu með plötu rétt á
síðustu dögum ársins sem virkar
ágætlega við fyrstu áheym.
Hvernig var sfðasta ár, var það
gott eða slæmt rokkár miðað við
fyrri ár, bæði á innlendum og er-
lendum vettvangi?
Mér fannst 1988 nokkuð gott
> ár að því leyti að það kom mikið
út af sterkum plötum, kannski
vegna þess að ég fylgdist öðruvísi
með því en oft áður, meira kerfis-
bundið og skoðaði fleiri svið en
ég hef gert. Ég myndi segja að
DÆGURMÁL
HEIMIR
PÉTURSSON
það hafi sjaldan komið út eins
mikið af sterkri tónlist og eins
mikið af góðum plötúm á ólíkum
sviðum. Hins vegar varð engin
bylting frekar en undanfarin ár,
ekkert magnað sem kom fram á
sjónarsviðið.
Það sem helst skar sig úr var
þessi „house-tónlist“, danstón-
listin breska sem reyndar kom
inn á suma dansstaði hér seinni -
hluta ársins og er ásamt „hiphop"
með nýjustu tónlistarformunum
sem fram hafa komið á síðustu
árum. Það er margt ágætt í „ho-
use“ og „acid house“ sem fylgdi í
kjölfarið. En ég held að flestir
séu sammála um að þetta sé ekki
tónlist sem færi okkur eitthvað
nýtt til að hlusta á, þetta er aðal-
lega danstónlist. Þetta er endur-
vinnsla á formum sem við þekkj-
um nú þegar, bæði „soul“-tón-
listinni, „funki“ og raunar þeirri
tónlist sem blökkumenn hafa ver-
ið að spila frá því að rokkið byrj-
aði.
Jú, árið í heildina er mjög
spennandi og kannski aðallega
vegna þess sem kom frá Banda-
ríkjunum. Ég held að Kaninn
hafi verið öllu sterkari í ár en
Bretinn. Þá er ég að hugsa um
hljómsveitir eins og Sonic Youth
og Hugo Largo, sem er reyndar
ný hljómsveit sem kom fram á
árinu og var undir verndarvæng
söngvarans í Rem, Michael
Stipe. Pixies frá Boston eru hráir
en melódískir í bland. Rem gaf út
góða plötu á árinu og er hljóm-
sveit sem er búin að vinna sér sess
án þess að vera komin út í sölu-
mennsku, þó þeir hafi gert samn-
ing við eitt stærsta útgáfufyrir-
tækið, Warner Brothers, á árinu.
í „hiphop" er plata með Public
Enemy sem er enn betri en platan
sem þeir gáfu út árið þar áður og
fékk frábærar viðtökur.
Nú önnur hreyfing sem er
kölluð „Black rock coalition,“
sem eru blökkumenn sem hafa
ákveðið að taka sinn skerf af
rokkkökunni aftur. Ýmsir segja
blökkumenn eiga soultónlistina,
funkið, diskóið og blúsinn en
rokkið sé hvítt. Þetta er í rauninni
della því rokkið byrjaði á sjötta
áratugnum með körlum eins og
Chuck Berry sem síðan var undan-
fari manna eins og Little Ric-
hard. Hér eru bönd eins og Liv-
ing Color sem notaði rokkið á
svolítið nýjan hátt. Fishbone er
líka í þessum hópi og er einna
efnilegust þessara hljómsveita.
Hún blandar rokki við Ska-
tónlist eins og Madness, Specials
og fleiri gerðu í upphafi þessa
áratugar.
Ég var líka mjög hrifinn af
mörgu því sem þeir „gömlu“ voru
að gera í Bandaríkjunum. Neil
Young var með eina sína bestu
plötu í mörg ár. Iggy Pop var með
reffilega skífu, með þungarokks-
töktum og afturhvarfi til þeirra
tíma þegar hann var að byrja.
Randy Newman var með mjög
góða plötu og sömuleiðis T Bone
Bumette. Og Talking Heads
gerðu sína langbestu plötu síðan
1980. Þetta er fyrsta platan frá
þeim tíma sem þeir gera og
skiptir einhverju máli. Þeir hafa
verið að dútla í poppi á undan-
fömum ámm. Pere Ubu platan
var líka mjög góð.
Söngkonurnar
áberandi
En var ekkert spennandi að
gerast i Bretlandi?
Jú, jú, en Bretar vom meira að
fylgja eftir straumum frá Banda-
ríkjunum, td. í „hiphop“ og „ho-
use“ tónlistinni. Þar em þó nokk-
ur nöfn sem ég myndi vilja til-
greina eins og My Bloody Valent-
ine, sem hljómar dálítið eins og
Jesus and Mary Chain við fyrstu
hlustun; hráir og nota „feed-
back“ og slíkt í gítarleiknum. AR
Kane komu fram með tónlist sem
einhverjir kölluðu „drauma-
popp,“ þetta er frekar seiðandi
tónlist og alls ekki aðgengileg,
sérstök. Og Happy Monday frá
Manchester gaf út trausta plötu í
nóvember.
En maður getur ekki bent á
neitt nýtt og ferskt frá Bretlandi í
dag. Þó þar séu líka gamlir
heiðursmenn eins og Graham
Parker, sem var með stórgóða
plötu, og Wire sem eins og Pere
Ubu var langt á undan sinni
samtíð á sínum tíma og hefur síð-
an byrjað aftur eftir að hafa hætt
fyrir mörgum árum. Annar sem
kom aftur var Howard Devoto
fyrrum söngvari í Magazine.
Hann kom fram með nýja hljóm-
sveit sem virðist hafa gleymst í
áramótauppgjörinu, Luxuria
heitir hljómsveitin.
Frá Kanada er Leonard Cohen
auðvitað framarlega í flokki og
söngkonan Jane Siberry, sem
kom mér einna mest á óvart af því
sem ég heyrði á síðasta ári. Hún
minnir á Laurie Anderson og
Kate Bush. Mjög spennandi tón-
listarmaður. Mary Margaret
O'Hara er líka eftirminnileg og
eiginlega má segja að eitt megin-
einkenni ársins hafi verið hvað
söngkonur voru áberandi og
auðvitað kemur Tracy Chapman
þá fram í hugann, sem sló eftir-
minnilega í gegn á Nelson
Mandela-tónleikunum. Og
margar aðrar, td. Tanita Tikaram
og Enya hin írska.
Að lokum Skúli, hversu hátt
getur ísland hreykt sér í hinni al-
þjóðlegu rokkflóru? Eru það
bara Sykurmolarnir og er vel-
gengni þeirra kannski bara tilvflj-
un?
Þeir eru auðvitað ekki tilvilj-
un. Þeir hafa einhvem ferskleika
og lífskraft sem gerir þá þrátt
fyrir allt mjög íslenska. Sykur-
molamir eru ef til vill okkar nýju
náttúruskáld, þeir em mynd-
birting alls þess tæra og ferska
sem býr í íslandi, sem landi
hreinnar náttúm og hrikalegs
landslags. Þau búa yfir fmmstæð-
um krafti sem vantar f megnið af
íslenskri tónlist. Það er allt of
mikið verið að eltast við formúlur
að utan og of lítið pælt. Sérstak-
lega í poppinu, þar semobbinn af
þeirri tónlist sem var gefin út fyrir
jólin hefði geta verið gerð af
hvaða þriðja eða fjórða flokks
hljómsveitum í Bretlandi,
Bandaríkjunum eða á Norður-
löndunum sem er.
Ég held að það vantí að menn
fylgist meira með þvf sem er að
gerast sem er nauðsyriíegt til að
ná áttum. Við emnt! yoðalega
gamaldags. Það sem etf áð gerast
úti berst seint hingað og þá er það
orðið þreytt. Meirihlútinn er
ódýrar eftirhermur. Þétta er bara
eins og í bókmenntunúm. Skáld
verða að lesa mikið og kynna sér
það sem aðrir höfundar em að
gera, ekki síst til að kynnast sjálf-
um sér.
Samtal dægurmálasíðunnar við
Skúla Helgason var öllu lengra og
þegar því lauk var greinilegt að
hann var rétt búinn með inn-
ganginn að árinu 1988. En svona
er heimurinn ævinlega; allur í
tímaþröng og plássleysí.
-hmp
Föstudagur 6. janúar 1989 NYTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 25