Þjóðviljinn - 10.02.1989, Qupperneq 18

Það er ys og erill á skrifstofu
Verkalýðsfélagsins Jökuls á
Höfn í Hornafirði og í mörg
horn að líta fyrir formann þess
þó að félagið sé ekki stórt í
sniðum í bæjarfélagi með um
1600 íbúa og nýbúið að öðlast
kaupstaðarréttindi.
En það er ekki eingöngu að
félagsmenn komi til að fá
leiðréttingu sinna mála, held-
ur einnig til að spjalla um dag-
inn og veginn þegar færi gefst
frá vinnunni. Senn líður að því
að bráðabirgðalög ríkisstjórn-
arinnar falli úrgildi með
endurheimt samningsréttar-
ins og aðilar vinnumarkaðar-
ins geta farið að ræða saman
um næstu kjarasamninga. Þó
að kjaramálin séu ofarlega í
hugum fólks á Höfn eru at-
vinnumálin og staða þeirra
ekki síður það sem fólk horfir í
þessadagana.
Nýtt Helgarblað gerði sér ferð
austur á Höfn til að ræða við
Björn Grétar Sveinsson formann
Verkalýðs- og sjómannafélagsins
Jökuls um horfur í komandi kjar-
asamningum, stöðu verkalýðs-
hreyfingarinnar, vaxtapólitíkina,
stjórnarsamstarfið, á Rauðu
ljósi, og ekki síst stöðu lands-
byggðarinnar og sjávarplássanna
sem hafa átt undir högg að sækja
á undanförnum misserum.
- Hér á Höfn hefur atvinnu-
ástandið verið gott og næga at-
vinnu að hafa þó svo að um-
hleypingarnir og ótíðin til sjós og
lands hafi gert það að verkum að
mun minni afli hefur borist á land
það sem af er þessu ári en mörg
undanfarin ár. Þannig að við höf-
um ekki í sjálfu sér yfír miklu að
kvarta þegar gnótt er af atvinnu
og miklu frekar að okkur vanti
fleira fólk til starfa í eðlilegu ár-
ferði.
En við þurfum því miður ekki
að leita langt til að sjá að svo er
ekki allstaðar. Enda verður mað-
ur var við að það sem fólk hér
hefur einna mestar áhyggjur af er
hver þróunin verður í atvinnu-
málunum á næstunni. Allt þetta
krepputal í fjölmiðlum kemur við
fólkið, enda veit það af mjög svo
ótryggu atvinnuástandi allt í
kringum sig og ekki sjálfgefið að
hafa fulla atvinnu. Þessi staða
setur auðvitað sitt mark á afstöðu
fólks til komandi kjarasamninga.
Ég tel að það séu einfaldlega
mannréttindi að hafa fulla at-
vinnu en eins og ég sagði er það
þvi miður ekki sjálfgefið eftir all-
an fjármagnstilflutninginn frá
sjávarplássunum í gegnum bank-
akerfið og aðra sjóði á síðustu
árum sem hefur sogið svo til allan
þrótt úr undirstöðuatvinnugrein
okkar, sjávarútveginum.
Neyöarrétturinn
getur myndaö slag-
krafftinn
- í þessari ótryggu stöðu sem
Björn Grétar Sveinsson formaður Verkalýðs- og sjómannafélagsins Jökuls á Höfn í Hornafirði. Mynd: ÞOM.
atvinnumál sjávarplássanna eru í
um þessar mundir er því ekki að
leyna að slagkrafturinn í harðri
kröfugerð fyrir komandi samn-
inga er ekki eins mikill og í fyrra.
Fólk er einfaldlega hrætt við at-
vinnuleysisvofuna og vill fyrir
alla muni hafa atvinnu. En það
eru engin ný sannindi að kraftur-
inn í launþegahreyfingunni er
aldrei meiri en þegar mest á
reynir.
Ég vona þó í lengstu lög að til
þess komi ekki að neyðarréttur-
inn myndi þann nauðsynlega
slagkraft sem þarf til að ná viðun-
andi samningum í vor. Þar á ég
við að launþegar þurfi ekki að
beita öllum sínum samtakamætti
og krafti til að nálgast það að fá
mannsæmandi lífskjör og jafnari
tekjuskiptingu í þjóðfélaginu en
nú er.
Þó eru þau teikn á lofti í augna-
blikinu að verkafólk verði að
sækja fram til mannsæmandi
lífskjara á neyðarréttinum og í
því sambandi vísa ég bara til þess
hvernig atvinnuástandið er víða í
bæjum og þorpum út um alla
strönd. Víða hefur fólk ekki haft
atvinnu frá miðjum desember og
sumstaðar er ástandið enn verra.
Þannig að í heildina séð má segja
að ekki sé eiris mikil harka í
mönnum í upphafi samninga og
áður var, vegna ótryggrar stöðu í
atvinnumálum sjávarútvegsins
núna.
Verja kaupmáttinn
og hækka
lægstu laun
- Krafan er að tryggja kaup-
máttinn, hækka lægstu launin,
jafna tekjuskiptinguna frá því
sem nú er og lækka vexti. Ég er
alveg harður á því að nú sé iag til
að jafna tekjuskiptinguna. Ef
ekki nú þá aldrei. Menn verða að
fara að hætta að einblína á fjöl-
skyldutekjurnar sem byggjast á
gríðarlega mikilli vinnu ef hana
er þá á annað borð að fá, heldur
hvað taxtakaupið gefur af sér. Þá
er það líka á hreinu að við náum
ekki að jafna tekjuskiptinguna í
þjóðfélaginu með jafnri pró-
sentuhækkun á öll laun.
Þessi vitleysa gengur meira að
segja svo langt að fólk er farið að
halda að td. bónusinn í fiskvinnsl-
unni komi af sjálfu sér í
launaumslögin sem er auðvitað
klár della. Hann er sýnd veiði en
ekki gefin og það hefur fisk-
vinnslufólk hér á Höfn fengið að
reyna vegna lítils afla það sem af
er vertíðinni. Fiskvinnslufólk er á
hreinu og kláru taxtakaupi og þar
finnast ekki yfirborganir eins og
hjá öðrum stéttum sem vita varla
nvert taxtakaup þeirra er vegna
yfirborgana.
- Fólk spyr mikið um það
þessa dagana hvort samflot verði
í komandi samningum eða ekki.
Bæði miðstjórn ASÍ og fram-
kvæmdastjórn VMSÍ hafa sam-
þykkt að hafa náið samstarf og að
sjálfsögðu munu menn koma til
með að vinna mikið saman. Ef
það verður gert af einlægni og
persónulegum vandamálum ýtt
ul hliðar, þá munu menn upp-
skera samkvæmt því. Persónu-
lega hef ég góða von um að menn
vinni nú saman af einlægni. En þá
verða viðkomandi að bera á-
kveðna virðingu hver fyrir öðrum
og ganga sem jafningjar til
leiksins framundan.
Fiskverö
veröur aö hækka
- Eins og nafnið ber með sér er
ég ekki einungis í forsvari fyrir
landverkafólk heldur einnig sjó-
18 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 10. febrúar 1989