Þjóðviljinn - 14.04.1989, Blaðsíða 21

HELGARMENNIN GIN
Annaðkvöld, föstudaginn
14. apríl, verður Ofviðrið eftir
William Shakespeare frum-
sýnt í Þjóðleikhúsinu. Þetta er
í fyrsta skipti sem verkið er
sett á svið í atvinnuleikhúsi
hér á landi, en það hefur nú
um skeið verið eitt vinsælasta
verkefni breskra leikstjóra af
leikritum höfuðsnillingsins.
Árið 1988 voru til dæmis þrjár
uppfærslur á því á fjölunum í
Lundúnaborg.
í „Skal stritað meir?“ (Aríel: Sigrún
I Waage)
Þetta vekur margar spurning-
ar: Hvers vegna hefur verkið orð-
ið vinsælt allt í einu undir lok
okkar aldar? Hvers vegna ekki
fyrr? Og kviknaði áhugi íslenskra
leikhúsmanna af þessum áhuga
erlendis?
Á æfingu hefur leikstjóri ann-
að að gera en svara spurningum
biaðamanna, en Þórhallur Sig-
urðsson segir okkur þó að „upp-
færslusaga" Ofviðrisins sé að
ýmsu leyti undarleg. f meira en
hundrað ár hafi það til dæmis
ekki verið leikið og eiginlega
týnst vegna þess að rómantísk
uppsuða úr því varð svo vinsæl.
Einnig hafi Þjóðverjar verið mun
duglegri en Bretar við að leika
þetta verk lengi vel. Nú sé þetta
breytt.
En af hverju vilja allir setja það
upp núna?
„Ég hef enga séð af þessum út-
lendu sýningum undanfarið,“
segir Þórhallur, „en mig hefur
lengi langað til að glíma við þetta
leikrit, og það er ár síðan sam-
þykkt var í Þjóðleikhúsinu að
setja það upp. Ástæðan fyrir
vinsældunum er eflaust sú að
þetta er opið verk og spennandi
til túlkunar; sagan er tær, maður
þarf ekki að vera inni í flóknum
kóngasögum. Þetta er gott leik-
húsverk og leiftrandi skáld-
skapur."
Leikmynd og búninga gerir
Una Collins. Þegar Una og Þór-
hallur unnu síðast saman settu
þau upp eftirminnilega sýningu á
Þrettándakvöldi Shakespeares í
Nemendaleikhúsinu. Þýðandi
verksins er Helgi Hálfdanarson.
Ofviðrið er furðulega nútíma-
legt verk þó að það sé þrungið
göldrum og kynngi. Sá sem kem-
ur atburðarás í kring er Prosperó,
fyrrum fursti af Mflanó (Gunnar
Eyjólfsson) sem sökkti sér í fræði
og vísindi uns bróðir hans Antón-
íó (Arnar Jónsson) sætti lagi og
hrifsaði völdin, gekkst á hönd
Napolíkonungi (Erlingur Gísla-
son) og hrakti bróður sinn í út-
legð. Prosperó settist að á eyju og
braut undir sig frumbyggjann
Kalíban (Róbert Arnfinnsson)
með svipuðum klækjum, þóttist
vera vinur hans uns leyndardóm-
ar eyjarinnar voru honum kunn-
ir, kenndi Kalíban tungu sína en
kúgaði hann svo undir sig af
miskunnarleysi. „Ég lærði að
tala,“ segir Kalíban, „og því á ég
að þakka að ég get bölvað.“ Er
þetta ekki kunnugleg saga?
Og ævinlega er snilld Shake-
speares fólgin í því að gefa hverj-
um manni rödd og röksemdir.
Ekkert verður einfalt.
Þegar leikritið hefst hefur
Prosperó séð það með hjálp listar
sinnar að óvinir hans eru allir á
skipi skammt undan strönd eyjar-
innar Hann lætur skipið farast en
alla komast á land þar sem hann
spilar með þá af stakri nautn. Til
þess nýtur hann hjálpar hins
mikla anda, Aríels (Sigrún Wa-
age) og verða mikil undur og
fyndin. Eitt af markmiðum hans
er að kveikja ástir milli Míröndu
dóttur sinnar (María Ellingsen)
og Ferdinands sonar Napolíkon-
ungs (Helgi Björnsson), en í
leiðinni kennir hann stráknum
ofurlitla auðmýkt í anda rauðu
varðliðanna! Reyndar eru allar
persónur betri menn þegar
leiknum lýkur. Eða eins og segir
þar:
Prosperó
fann ríki sitt á eyðihólma;
og allir
' fundum við okkur sjálfa,
þegar síst var
tiokkur með sjálfum sér.
Síðan þá eru tólf ár að faðir þinn var fursti f Mílanó. (Gunnar Eyjólfsson:
Prosperó, María Ellingsen: Míranda). Myndir: Jim Smart
Ó hó, ó hó! það hefði farið betur! (Róbert Amfinnsson: Kalíban)
Ég hýsti þig, þinn hundur, uns þú reyndir að svívirða mitt barn. (Gunnar Eyjólfsson: Prosperó).
Tær saga
leiftrandi
áldskapur
Ofviðri Shakespeares í fyrsta sinn í íslensku leikhúsi
s
Föstudagur 14. aprfl 1989 NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 21