Þjóðviljinn - 03.11.1989, Blaðsíða 8

Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis og verkalýðshreyfingar
Síðumúla 6, 108 Reykjavík
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson
Ritstjórar: Árni Bergmann, Ólafur H. Torfason
Umsjónarmaður Helgarblaðs: Ólafur Gíslason
Fréttastjóri: Sigurður Á. Friðþjófsson
Útlit: Þröstur Haraldsson
Auglýsingastjóri: Olga Clausen
Afgreiðsla: ® 68 13 33
Auglýsingadeild:@68 13 10-68 13 31
Símfax: 68 19 35
Verð:ílausasölu 140krónur
Setning og umbrot: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Kilir og uggar
Einvígiö á hafinu birtist milli kjalanna sem skríöa í yfir-
boröslögum sjávarins og ugganna sem kljúfa rastir á
ýmsu dýpi. íslendingar eru gagnkunnugir þessum fyrir-
bærum og fylgjast af áhuga meö öllu sem þau varðar.
Kjalfesta íslenska þjóðfélagsins hefur um langan aldur
veriö sjósókn og vinnsla aflans. Þegar uggunum fækkar
sem úr hafinu eru sóttir sverfur aö. Og ekki ekki er nóg
meö aö klak botnfiskanna bregöist nú hvert áriö í röö og
Hafrannsóknastofnun boði aflatakmarkanir, heldur
veiöist loðnan ekki heldur.
Eitt lítiö dæmi um áhrifamátt loönunnar á innlendan
iönaö er sú nýstárlega staöa aö íslendingar þurfi hugsan-
lega aö flytja inn fiskimjöl frá Danmörku. Framkvæmda-
stjóri fyrirtækisins ístess hf. á Akureyri sem þarf loðnu-
mjöl til laxafóöurframleiöslu er svo dolfallinn yfir þessari
uppákomu að hann líkir henni við það ef Brasilíumenn
þyrftu aö flytja inn kaffi.
Og vitaniega er loönuleysiö alvarlegt lánleysi fyrir út-
gerö okkar alla. Loðnan er ekki öll saman týnd eöa dauð,
heldur stendur hún svo djúpt aö tækni okkar kemst ekki
meö möskvana þar sem hún hefur uggana. Marga grunar
aö nú hafi myndast um nokkra hríö nýtt ástand, ný víg-
staða, í hafdjúpunum. Hugsanlega þurfa þeir sem kilina
smíöa að róa á ný miö í hugsun sinni og tækni.
Þótt uggarnir séu smáir á loðnunni vigtar hún svo drjúgt
í áætlunum okkar og vonum, að þegar slíkt ástand
skapast eins og núna, gleymist kannski aö sú var tíðin aö
viö leyfðum henni fullkomna frjálshyggju. Hnúfubakarnir
sem lóna hér í kring um veturinn slokuðu eins og þeir gátu
af henni ótruflaðir og þorskfiskar gleyptu rest.
En meðan uggunum fækkar fjölgar kjölunum enn. Þrátt
fyrir yfirlýsingar um of stóran fiskiskipastól gengur hægt
að koma honum í kjörstærö. Erlendis eru í smíöum skip
meö meiri afkastagetu en við höfum þörf fyrir.
Slippstöðvarnar á Akureyri og í Stykkishólmi hafa sagt
upp öllum starfsmönnum sínum, nærfellt þriöja hundraöi
manna. Ekki þarf mörg orð um þá vá sem hér er fyrir
dyrum. Ekki er aðeins um fjölskyldur þessara starfs-
manna að ræða og lífsafkomu þeirra, fjárfestingar fyrir-
tækjanna og aðstööu, þótt nógu ógnvænleg sé sú framtíð
sem viö þeim blasir.
Hér stöndum viö nefnilega frammi fyrir því grundvallar-
atriöi, hvort kasta skal fyrir róöa skipasmíðaþekkingu
íslendinga eða ekki, draga hægt og bítandi úr verkmenn-
ingu okkar og vaxtarrými hugvits eða standa vörö um
þennan máttarstólpa í sjálfstæði okkar og sjálfsvitund.
Staöreyndin er sú, aö viðgerðastarfsemi slippstöðv-
anna getur aldrei til langframa tryggt okkur nægilegt við-
hald á verkþekkingu og frumkvæði í hugsun. Skipasmíð-
arnar sjálfar eru sá grundvöllur sem fagið byggist á.
Sigurður Ringsted, forstjóri Slippstöðvarinnar á Akur-
eyri hefur bent á það opinberlega, að í útlöndum eru nú í
smíðum skip sem samsvara 10 ára afkastagetu Slipp-
stöövarinnar. Þótt Slippstöðin smíöaöi skip á eins og
hálfs til tveggja ára fresti myndi þaö ekki stækka flotann.
Iðnaðarráðherra hefur gagnrýnt Slippstöðina á Akur-
eyri fyrir ónóga framsýni í verkefnum undanfarið og rang-
ar ákvarðanir um smíöi óselds skips. Slippstöövarmenn
hafa hins vegar þóst geta sýnt fram á aö vandinn liggi í
þeim verkefnaskorti sem er framundan.
Vissulega veröur að gera ítrustu hagkvæmnikröfur til
innlends skipasmíðaiðnaöar. í því sambandi er rétt aö
vekja athygli á að Skipavík hf. í Stykkishólmi, einn stærsti
vinnustaöur byggöarlagsins, hefurverið rekin meö hagn-
aði undanfarin ár. Þar eins og á Akureyri er verkefna-
skortur ástæöa uppsagna. Slæm staða útgerðarfyrir-
tækja er þar ein helsta forsendan.
Héðan skal send sú kveöja á starfsmannafund Slipp-
stöðvarinnar á Akureyri sem haldinn verður í dag, að
íslenskir kilir fái áfram að velgja fiskum undir uggum.
________________________________________ ÓHT
8 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ
1
Bókmenntadagskrár vetrarins kynntar í Safni Sigurjóns, frá vinstri Birgitta Spur, Guömundur Andri Thors-
son, Einar Kárason, Guöbergur Bergsson, Pétur Gunnarsson, Thor Vilhjálmsson, Þórunn Valdimarsdóttir,
Gísli Sigurðsson, Svava Jakobsdóttir, Geir Kristjánsson og Vigdís Grímsdóttir.
Bókmenntadagskrá
í safni Sigurjóns
Dagskrár um bókmenntir í Safni Sigurjóns Ólafssonar í vetur. Lesið
úr nýjum bókum á sunnudaginn
Listasafn Sigurjóns Ólafs-
sonar gengst í vetur fyrir bók-
menntadagskrám og verður sú
fyrsta á sunnudaginn kl. 15. Dag-
skrár helgaöar bókmenntum
verða alls sex í safninu í vetur,
fyrsta sunnudag hvers mánaðar
og því tvær fyrir jól, báðar kynn-
ingar á nýjum bókum.
Á sunnudaginn lesa þeir Pétur
Gunnarsson og Thor Vilhjálms-
son úr nýjum bókum sínum, og
Guðrún Gísladóttir les úr nýrri
bók Vigdísar Grímsdóttur, Ég
heiti ísbjörg, ég er ljón. Sunnu-
daginn 3. desember lesa þau Ein-
ar Kárason, ísak Harðarson og
Svava Jakobsdóttir úr nýjum
bókum sínum.
Eftir áramót verður lesið úr
ljóðabókum; Gyrðir Elíasson og
Stefán Hörður Grímsson lesa úr
nýjum ijóðabókum sínum og
Geir Kristjánsson les úr þýðing-
um sínum af rússnesku. Þrjár
næstu bókmenntadagskrár
safnsins verða helgaðar einu
ákveðnu efni: Skáldverk Guð-
bergs Bergssonar verða til um-
fjöllunar í febrúar, Þórunn Vald-
imarsdóttir verður með dagskrá
um rannsóknartefnur í sagnarit-
un í mars og í apríl verður fjallað
um fimm af ljóðum Jónasar
Hallgrímssonar.
Gert er ráð fyrir að bók-
menntadagskrár vetrarins standi
allar í um klukkustund, en að
þeim loknum gefst mönnum færi
á að skoða sýningu á verkum Sig-
urjóns Ólafssonar.
LG
Helgarveðrið
Laugardagur og sunnudagur
All snörp norðanátt um allt land. Víða él um vestan- norðan- og norðaustanvert landið en
bjartviðri sunnanlands.
I