Þjóðviljinn - 05.01.1990, Blaðsíða 28

Er konungur
kafaranna
óprúttinn
braskari?
Við lifum á tíma hinna miklu
afhjúpana. Nú er komið að því að
skoða hinn fræga franska kafara,
haflífsskoðara og kvikmyndara,
Jacques Cousteau, og slíta af hon-
um gieislabaug bæði fræðimanns
og náttúruverndara.
Cousteau hefur um öll
heimsins höf farið með sínu liði,
kafað og filmað og sent frá sér
áttatíu bækur og hundrað
heimildarmyndir. Par kemur
hann fram sem baráttumaður
gegn eyðileggingu náttúrunnar.
Og hefur sem slflcur hlotið marg-
háttaða viðurkenningu.
Hver er mafturinn?
Cousteau hefur sjálfur svo að
orði komist að í rauninni lifði
hann í fflabeinstumi. „Enginn
þekkir mig,“ segir hann. Nú hef-
ur Bandaríkjamaður einn, Ric-
hard Munson, tekið að sér að
skoða líf og feril Cousteus ræki-
lega og gefið út bók mikla sem
varpar heldur en ekki skugga á
afrek hins fræga Frakka.
Höfuðinntak ásakananna er
það, að Jacques Cousteau hafi
gert sér ótvíræðan árangur sem
hann og hans menn hafa náð f
köfun og kvikmyndun neðan-
sjávar að féþúfu sem hvorki eigi
mikið skylt við fræðimennsku né
heldur náttúruvemd. Hann hafi
mikið gert af því að sviðsetja at-
burði úr lífi hafsins, einatt með
grimmdarlegum aðferðum og án
þess að minnsta virðing sé fyrir
vísindum borin.
Grimmt leikhús
Dæmi: Þegar Cousteau vann
að myndum um hákarla og þeirra
grimmd lét hann slátra höfrung-
um í stómm stíl til að ala hákarl-
ana á og ná sem bestum myndum
af kjafti þeirra skelfilegum. Hann
falsaði „vinsamlega aðstoð“
tveggja sæljóna við kvikmynda-
tökur með því að þjálfa þau lengi
í þró um borð í skipi sínu. Þegar
svo annað sæljónið strauk frá Co-
usteau og hans mönnum var það
elt uppi og þvingað til meiri kvik-
myndavinnu og drapst stuttu síð-
ar. Cousteau ku einnig hafa esp-,
að friðsemdarkvikindi sjávarins
til blóðugra átaka til að næla sér í
fleiri og sögulegri filmubúta. Þá
hefur hann látið skjóta sprengju-
skutlum í hvali og hákarla til að
gera tilraunir með „lífskraft“
þeirra.
Og náttúruvemdarinn hefur
leitað að neðansjávarhellum fyrir
franska stóriðjuhölda til að þeir
mættu fela þar eitraðan úrgang
framleiðslu sinnar.
Bókarhöfundur rifjar og upp í
miskunnarleysi sínu ævintýra-
legar áætlanir um búsetu manna á

Menn Cousteaus
að störfum:
Sviðsetningar
neðansjávar.
hafsbotni, sem Costeau bar fram
í upphafi sjöunda áratugarins, og
féllu margir ráðamenn í stafi yfir.
Þessi staðleysa komst svo langt,
að sökkt var tilraunahúsi sem vóg
140 tonn á 100 metra dýpi úti fyrir
Monte Carlo. íbúamir sex áttu
að anda að sér helíumblöndu og
stunda þangbúskap. Allt fór það í
vaskinn tiltölulega fljótt og hefur
enginn minnst á neðansjávar-
borgir síðan.
Cousteau: Frægð á hæpnum for-
sendum?
Frá og meö 1. janúar 1990 skulu starfsmenn greiða 4% iðgjald af öllum launum
til lífeyrissjóða og atvinnurekendur með sama hætti 6%. Til iðgjaldaskyldra launa
telst m.a. yfirvinna, ákvæðisvinna og bónus.
Með auknum iðgjaldagreiðslum ávinna sjóðfélagar sér aukinn lífeyrisrétt!
M Lsj. byggingamanna M Lsj.
M Lsj. Dagsbrúnar og Framsóknar M Lsj.
M Lsj. Félags garðyrkjumanna M Lsj.
M Lsj. framreiðslumanna M Lsj.
M Lsj. málm- og skipasmiða M Lsj.
M Lsj. matreiðslumanna M Lsj.
M Lsj. rafiðnaðarmanna M Lsj.
M Lsj. Sóknar M Lsj.
M Lsj. verksmiðjufólks M Lsj.
M Lsj. Vesturlands M Lsj.
M Lsj. Bolungarvíkur . M Lsj.
M Lsj. Vestfirðinga M Lsj.
M Lsj. verkamanna, Hvammstanga M Lsj.
stéttarfélaga í Skagafirði
Iðju á Akureyri
Sameining, Akureyri
trésmiða á Akureyri
Björg, Húsavík
Austurlands
Vestmanneyinga
Rangæinga
verkalýðsfélaga á Suðurlandi
Suðurnesja
verkafólks í Grindavík
Hlífar og Framtíðarinnar
bygg. iðnaðarmanna í Hafnarf.
SAMBAND ALMENNRA LÍFEYRISSJÓÐA
Samræmd lífeyrisheild