Þjóðviljinn - 30.03.1990, Blaðsíða 5

200 miljóna ríkisklúður
Sveitarfélögin á landsbyggðinni krafin um ofgreidda staðgreiðslu útsvars. Sveitarfélögin á höfuðborgarsvœðinu
fá óvœntan glaðning. Fjárhagsáætlun Vestmannaeyja raskast um 40-50 miljónir króna
Þetta er auðvitað heljarmikið
áfall. Vegna þessa klúðurs
með staðgreiðsluna raskast fjár-
hagsáætlun okkar um 40-50 milj-
ónir króna, sagði Arnaldur
Bjarnason, bæjarstjóri í
Vestmannaeyjum, í samtali við
Þjóðviljann í gær, en vegna mis-
taka hjá ríkinu fékk
Vestmannaeyjabær rúmlega 20
miljónum meira en hann átti að fá
af staðgreiðslu skatta í fyrra.
Staðgreiðsluklúðrið snertir
reyndar flest sveitarfélög á lands-
byggðinni meira eða minna. Þau
fengu flest of hátt hlutfall af stað-
greiðslu útsvars á síðasta ári, en
sveitarfélögin á höfuðborgar-
svæðinu fengu of lítið. Sveitarfé-
lögin á landsbyggðinni súpa nú
seyðið af þessum mistökum á
sama tíma og sveitarfélögin á höf-
uðborgarsvæðinu fá óvæntan
glaðning.
Staðgreiðslu útsvars er skipt
eftir ákveðnu hlutfalli milli
sveitarfélaga. í fyrra misfórust
gögn frá stórum greiðendum á
höfuðborgarsvæðinu og því rösk-
uðust hlutföllin. Höfuðborgar-
svæðið fékk of lítið, en lands-
byggðin of mikið.
Garðar Jónsson hjá Sambandi
íslenskra sveitarfélaga segir að
sveitarfélögin á landsbyggðinni
hafi samanlagt fengið 197 miljón-
um of mikið á síðasta ári. Einstök
sveitarfélög lenda svo illa í því að
þau verða nú að endurgreiða allt
að tíu af hundraði þess sem þau
fengu af staðgreiðslu útsvars í
fyrra. Það er því ljóst að fjárhags-
áætlanir margra sveitarfélaga
raskast verulega.
Rfkið er þegar byrjað að draga
þetta af staðgreiðslunni í ár, án
þess að nokkrar skýringar hafi
fylgt.
NATO-sigling
Kostará
áttundu miljón
Þórhildur Þorleifsdóttir: Landhelgisgœslan
megnar ekki að sinna skyldum sínum
vegna fjárskorts
Dómsmálaráðherra Óli Þ.
Guðbjartsson svaraði fyrir-
spurn Þórhildar Þorleifsdóttur
þingmanni Kvennalistans um til-
gang ferðar varðskipsins Týs til
Norfolk í Bandaríkjunum, á Al-
þingi í gær. Kom fram í máli ráð-
herrans að varðskipið verður í
burtu vegna ferðarinnar í einn
mánuð og mun ferðin kosta sjö
milljónir áttahundruð og þrjú-
þúsund krónur. Þórhildur sagði
vandséð hvaða erindi varðskip
ætti til Norfolk í stað herskips, en
venjan er að önnur NATO-ríki
sendi herskip á árlega hátíð í Nor-
folk.
Þórhildur sagði marga þeirrar
skoðunar að Landhelgisgæslan
megnaði ekki að rækja skyldur
sínar aðallega vegna fjárskorts.
Tækja-, flugvéla-, og skipakostur
gæslunnar væri af skornum
skammti og iðulega leigður út, til
að mynda til Flugleiða. Gæsluna
sárvantaði björgunarþyrlu til að
sinnaöryggismálum ogekkrhefði
reynst unnt að að kaupa ratsjá í
flugvél hennar vegna fjárskorts.
AHt þetta sagði Þórhildur
draga úr öryggi- og tiltrú sjó-
manna og annarra sem þyrftu að
Hveragerði
Sameiginlegt
prófkjör
Á laugardaginn fer fram sam-
eiginlegt prófícjör í Hveragerði
vegna framboðs við komandi
sveitarstjórnarkosningar. Að
þessu prófkjöri standa óflokks-
bundnir, Alþýðubandalagið, Al-
þýðuflokkurinn og Framsóknarf-
lokkurinn. Kjörfundur er kl. 15-
20 á laugardag í húsnæði Tónlist-
arskólans við Fljótsmörk.
í kvöld, föstudagskvöld, verð-
ur prófkjörið kynnt og rætt á
opnu húsi í sal Verkalýðsfélags-
ins Boðans í Hveragerði. Qj^-p
Arnaldur Bjarnason segir að
Vestmannaeyingar hafi reiknað
með að fá 22-23 miljónir af stað-
greiðslunni í mars, en niðurstað-
an varð 11 miljónir. Bæjarstjórn
hefur engar skýringar eða sund-
urliðun fengið á þessum mun.
Útsvarstekjur þessa árs eru
miðaðar við tekjur fyrra árs og
því má búast við að Vestmanna-
eyingar hafi reiknað sér of háar
útsvarstekjur í ár sem nemur 20-
30 miljónum. Sú upphæð og 20
miljónirnar sem þeir fengu of-
greiddar í fyrra, nema samtals um
þriðjungi af heildar framkvæmd-
afé bæjarins í ár.
Að sögn Gísla Gíslasonar, bæj-
arstjóra á Akranesi, fékk Akra-
nesbær 30 miljónir í staðgreiðslu í
mars í fyrra, en 15 miljónir í ár.
Skagamenn hafa þó ekki fengið
neitt yfirlit frá ríkisbókhaldi.
Á sama tíma fær Reykjavíkur-
borg endurgreidd tvö prósent af
heildarstaðgreiðslunni í fyrra.
-gg
i\JN\Ði\RBANKÍ
Slðasta umferð Reykjavíkurskákmótsins var tefld í gærkvöldi og.fyrir hana voru níu taflmenn jafnir í efsta
i L.Árnas
sæti. Átta þeirra tefldu innbyrðis. Þeir Helgi Ólafsson og Jón I
skák þeirra með jafntefli. Mynd Kristinn.
\rnason voru meðal þeirra átta og lyktaði
reiða sig á Gæsluna og almennt
eftirlit og löggæsla hlyti einnig að
vera bágborin á miðunum. Sér
sýndist það undarleg ráðstöfun
að leggja í kostnað við ferð Týs til
Norfolic, sem ekki virtist eiga sér
lagastoð, á meðan ekki væri hægt
að sinna eftirlits- og öryggismál-
um sem skyldi. Menn leyfðu sér
hégóma þegar þeir hefðu uppfyllt
ákveðnar skyldur en tækju ekki
af nauðþurftarfé til slíkra hluta.
Dómsmálaráðherra sagði það
nú gerast í fyrsta skipti að íslend-
ingum væri boðið að skipa
heiðurssæti á hátíðinni Norfolk.
En hátíðin væri haldin af borgar-
yfirvöldum í Norfolk þar sem að-
alstöðvar Atlantshafsflota
NATO væru. Um væri að ræða
menningar- og viðskiptahátíð
sem um 250 þúsund manns sæktu
að jafnaði og hefðu borgaryfir-
völd í Norfolk haft þann sið að
bjóða einu aðildaríki NATO að
nýta sér hátíðina til að kynna land
sitt og þjóð hverju sinni.
Að sögn ráðherrans er venjan
sú aðþað ríki sem skipar heiðurs-
sæti sendi herskip á síaðfnh-fsant-
ráði við yfirstjórn Atlantshafs-
flota NATO og væri þetta gert að
ósk borgaryfirvalda í Norfolk.
Þar sem íslendingar ættu ekkert
herskip hefði verið óskað eftir því
að íslendingar sendu varðskip og
myndi bandaríska strandgæslan
sjá um að taka á móti Tý.
Tuttugu og þriggja manna
áhöfn verður um borð í Tý þessa
daga frá 5. apríl til 6. maí og að
sögn dómsmálaráðherra verða
engir farþegar um borð. En frá
því hefur verið skýrt í fréttum að
einn megintilgangur ferðarinnar
væri að flytja íslenska „drottn-
ingu“ til Norfolk. En sú hefð hef-
ur skapast að aðildarríki í
heiðurssæti hverju sinni sendi
„drottningu" á staðinn.
Þórhildur sagði íslendinga
ekki vera hemaðarþjóð og þeir
ættu heldur ekki að þykjast vera
það. -hmp
Litháen
Reykjavík boðin
sem fundarstaður
Ríkisstjórnin verður við ósk Litháa um að bjóða fundarstað
Ríkisstjórn íslands er reiðubú-
in til að annast milligöngu til
að greiða fyrir friðsamlegri lausn
á deilunni um sjálfstæði Litháen,
þannig að komið verði til móts við
réttmætar óskir litháísku þjóðar-
innar um frelsi og sjálfstæði. Þá
býður ríkisstjórnin ReykjavBc
sem fundarstað fyrir viðræður
Litháa og Sovétmanna um lausn á
deilunni, svo framarlega sem
báðir aðilar óski þess að viðræð-
urnar fari þar fram.
f fréttatilkynmngu frá utan-
ríkisráðuneytinu í gær segir að
sendmefnd frá Litháen hafi
gen^á fund Haraldar'Kröyer,
sert’diherra í Osló, og"afhent hon-
uro bréf til forseta fslands frá
Landsbergis forseta Litháens.
Jafnframt kom sendinefndin á
framfæri fyrirspurnum um hvort
ríkisstjórn ístands vildi bjóða
fundarstað á íslandi fyrir samn-
ingaviðræður milli litháískra yfir-
valda og sovéskra.
í bréfi Landsbergis til forseta
íslands er gerð grein fyrir þvi að
niðurstöður kosninganna 24. fe-
brúar og 10. mars hafi gefið til
kynna ótvíræðan vilja þjóðarinn-
ar til að endurreisa lýðveldið Lit-
háen og er lögð áhersla á að lýð-
veldið Litháen muni fara að al-
þjóðalögum og eftir ákvæðum
Helsinki-samþykktarinnar um
landamæri ríkja, svo og að tryggð
verði réttindi allra þjóðflokka
sem búa í Litháen.
í lok bréfsins flytur forseti Lit-
háen forseta íslands og íslensku
þjóðinni hlýjar kveðjur litháísku
þjóðarinnar og Æsta ráðsins, og
lætur í ljós ósk um að íslenska
þjóðin haldi áfram að lýsa stuðn-
ingi við rétt litháísku þjóðarinnar
til frelsis og sjálfsákvörðunar.
Þorsteinn Pálsson og fleiri þing-
menn Sjálfstæðisflokksins hafa
lagt fram þingsályktunartillögu
um að ísland viðurkenni sjálf-
stæði Litháen. _sáf

Arnarflug
Sótt að úr öllum áttum
KrisíinnSigtryggson: íslandsbanki hefurfulla
tryggingu fyrir skuldum Arnarftugs
af hálfu íslandsbanka að loka á
fyrirtækið því bankinn hefur fulla
tslandsbanki hefur lokað fyrir
alla bankafyrirgreiðslu til Arn-
Föstudagur 30. mars 1990 NÝTT HELGARBLAÐ — SÍÐA 5
arflugs. Þá missti félagið einu
millilandafhigvél sína ó miðviku-
dag þegar sænskir eigendur vél-
arinnar tóku hana fyrr en Arnar-
flug hafði búist við. Flugleiðir
tóku að sér að flytja farþega Arn-
arflugs en í gær sögðust Flug-
leiðamenn ekki geta flogið til
Amsterdam eins og Arnarflug
hafði óskað eftir, þar sem Flug-
leiðir óttuðust að vélar þeirra
yrðu kyrrsettar vegna skulda
Arnarflugs.
„Flugleiðir höfðu enga ástæðu
til að óttast kyrrsetningu í Am-
sterdam," sagði Kristinn Sig-
tryggsson, framkvæmdastjóri
Arnarflugs, við Þjóðviljann í
gær. „Þeir gerðu þetta einungis til
að koma af stað fjölmiðlafári.
Það er líka alltof harkaleg aðgerð
tryggingu fyrir öllum okkar
skuldum.“
Kristinn sagði að Fkigleiðir
hefðu enga ástæðu rit að óttast
kyrrsetningu véla sinna í Amster-
dam þar sem engar útistandandi
skuldir gætu orsakað slíkt. Þá tel-
ur Kristinn aðgerð íslandsbanka
alltof harkalega og engan veginn
réttlætanlega.
„Fyrirtækið er nú að vinna að
því að finna lausn á sínum mál-
um. Verið er að fara af stað með
nýjan fjármögnunarpakka og
von er á nýrri véi inn í áætlunina á
laugardag. Svona skammtíma-
lausnir eru auðvitað rándýrar og
fyrirtækið stefnir að því að koma
sínum málum í það horf að hægt
verði að finna varanlegri
lausnir.“ sagði Kristinn Sig-
tryggsson að lokum.