Þjóðviljinn - 29.06.1990, Qupperneq 11

Þrjú ný Lærdómsrit
Út eru komin þrjú ný Lærdóms-
rit frá Bókmenntafélaginu. Fyrst
má nefna Sögu tímanseftir Step-
hen W. Hawking. Þýðandi er
Guðmundur Arnlaugsson fyrrum
rektor og henni fylgir inngangur
eftir Lárus Thorlacius eðlis-
fræðing. Annað ritið er Mann-
gerðir eftir Þeófrastos. Þýðandi
er Gottskálk Þór Jensson B.A. og
ritar hann jafnframt inngang og
skýringar. Loks er það Lol
heimskunnar eftir Erasmus frá
Rotterdam í þýðingu Þrastar Ás-
mundssonar og Arthúrs Björ-
gvins Bollasonar sem einnig ritar
inngang. Með útkomu þessara
rita eru Lærdómsrit Bók-
menntafélagsins orðin 26 að
tölu, en útgáfa þeirra hófst árið
1970.
Saga tímans
Höfundur Sögu tímans, Step-
hen Hawking, hefur á undan-
förnum árum leitt rannsóknir í
heimsfræði við Cambridgehá-
skóla. Rannsóknir hans hafa
meðal annars beinst að upphafi
alheims í miklahvelli og endalok-
um stjarna þegar þær hrynja
undan eigin þyngd í svokölluð
svarthol.
í Sögu tímans leitar hanr kenn-
ingar sem gæti fellt saman atstæð-
iskenninguna og skammtafræð-
ina sem lýsir hegðun öreinda.
Hann útlistar skilmerkilega
helstu atriði þessara tveggja
höfuðkenninga í eðlisfræði tutt-
ugustu aldar og skýrir hvers
vegna þær eru ósamrýmanlegar
nema gerðar séu . ákveðnar
breytingar á þeim.
Tilgátur Hawkings fela í sér
að tíminn eigi sér takmörk og
stærð alheimsins sé endanleg.
Tímarúmið telur hann að myndi
samfellu sem eru takmörkuð að
stærð svipað og yfirborð jarðar,
sem er endanlegt að flatarmáli en
á sér þó enga jaðra.
Manngerðir
Þeófrastos (um 372-287 f.Kr.)
var grískur heimspekingur sem
stundaði nám í Akademíu Plat-
óns og var handgenginn Aristóte-
lesi. Fátt eitt hefur varðveist
af ritum Þeófrastosar. Mann-
gerðirer lýsing á þrjátíu mismun-
andi „sérkennum í siðum manna“
sem ekki geta talist til fyrirmynd-
ar. í örstuttum greinum er útlist-
að hvað einkennir ólíkindatólið,
smjaðrarann, blaðrarann,
óþokkann, dindilmennið, smásá-
lina og svo framvegis.
Þessi bók Þeófrajtosar
varðveittist með ' ævintýra-
legum hætti fram á seinni aldir og
naut slíkra vinsælda á 17. og 18.
öld að upp spratt bók-
menntastefna í Englandi og Fra-
kklandi þar sem menn reyndu að
lýsa manngerðum í stíl Þeófra-
stosar.
Lof heimskunnar
Erasmus frá Rottérdam (1469-
1536) var einn merkasti fræði-
maður á sinni tíð.
Lof heimskúnnar er skopá-
deila þar sem heimskan kveður
sér hljóðs og rekur hvernig
mennirnir og jafnvel guðirnir
megi þakka henni allt það sem
einhvers er virði. Hún rekur skil-
merkilega hvernig hún birtist á
öllum sviðum mannlífsins og út-
málar hlutskipti heimskingjanna
sem hið vænsta hnoss en líf vitr-
ingannasempíslargöngu. f>ess
má geta að árið 1988 kom út Lær-
dómsritið Lof lyginnar eftir Þor-
leif Halldórsson sem var samin í
upphafi 18. aldar undir áhrifum
frá bók Erasmusar. Lesendur
gætu haft gaman af að kynna sér
þessar ádeilur saman.
Erasmus frá Rotterdam við skrifpúltið.
Helgarveðrið
0
’ 12o
0
15
%
16°
0
18°
0
Veðrið á laugardag og sunnudag: Fremur hæg NV-átt. Þokusúld vlö
norðurströndina, en þurrt og víða léttskýjað annars staðar. Svalt veður norðan- og
norðvestanlands, en sæmilega hlýtt að deginum um sunnan og suðaustanvert landið.
INNLAUSNARVERÐ
VAXTAMIÐA VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS
p*> “ o III I1.FL.B1985
w 10°, Hinn 10. júlí 1990 er ellefti fasti gjalddagi vaxtamiða verðtryggðra
spariskírteinaríkissjóðsmeðvaxtamiðum í 1.A.B.1985.
Gegnframvísun vaxtamiðanr. 11 verðurfráog með 10.júlí nk. greittsem hérsegir:
14°0 Vaxtamiði með 5.000,- kr. skírteini kr. 476,45 Vaxtamiði með 10.000,-kr. skírteini kr. 952,90 Vaxtamiði með 100.000,- kr. skírteini kr. 9.529,50
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinannafyrirtímabilið
10. janúar 1990 til 10. júlí 1990 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu 1006 hinn 1. janúar 1985
til 2905 hinn 1. júlí 1990.
Athygli skal vakin á því að inniausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða nr. 11 ferfram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu Seðlabanka íslands,
Kalkofnsvegi 1, Reykjavík, og hefst hinn 10. júlí 1990.
Reykjavík, 29. júní 1990
SEÐLAB ANKIÍSLANDS
9 / /19
Í9

Ódýr hádegismatur
alla virka daga
frá kl. 12—2.
1. Hamborgari dagsins
m/frönskum og salati kr. 540
2. Samloka dagsins
m/frönskum og salati kr. 445
3. Kjötréttur kr. 630
4. Fiskréttur kr. 630
Súpa fylgir.
Elskum alla þjónum öllum
s. 689888
INNLAUSNARVERÐ
VAXTAMIÐA VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RlKISSJÓÐS
Í1.FLB1986
Hinn 10. júlí 1990 erníundifastigjalddagivaxtamiðaverðtryggðra
spariskírteina ríkissjóðs með vaxtamiðum í 1. fl. B1986.
Gegnframvísun vaxtamiða nr. 9 verður frá og með 10. júlí nk. greitt sem hérsegir:
Vaxtamiði með 50.000,- kr. skírteini
kr. 4.259,55
Ofangreind fjárhæð er vextir af höfuðstól spariskírteinannafyrirtímabilið
10. janúar 1990 til 10. júlí 1990 að viðbættum verðbótum sem fylgja hækkun
sem orðið hefur á lánskjaravísitölu frá grunnvísitölu 1364 hinn 1. janúar 1986
til 2905 hinn Ljúlí nk.
Athygli skai vakin á því að innlausnarfjárhæð vaxtamiða breytist aldrei eftir gjalddaga.
Innlausn vaxtamiða nr. 9 ferfram gegn framvísun þeirra í afgreiðslu Seðlabanka Islands,
Kalkofnsvegi 1, Reykjavík, og hefsthinn 10.júlí 1990.
Reykjavík, 29. júní 1990
SEÐLABANKIÍSLANDS