Þjóðviljinn - 02.08.1991, Blaðsíða 15

Hér fljótum vér eplin
Honoré Daumier:
Bókmenntaumræður
á öðrum svölum,
1864. Steinprent.
Skálholtskirkia:
Sex tónleikar
um helgina
Sumartónleikar í Skálholtskirkju
fagna komu Verslunarmannahelgar
með fjölbreyttri dagskrá. A laugadag
og sunnudag kl. 15 verða fluttir Bran-
denborgarkonsertar eftir Bach. A
seinni laugardagstónleikum kl. 17 og á
mánudagstónleikum kl. 15 leikur Rose
Kim orgeltónlist ffá 18. öld. Sérstök at-
hygli skal vakin á þeirri nýjung að boð-
ið verður upp á kvöldtónleika laugar-
dag 3. og sunnudag 4. ágúst, kl. 21 þar
sem fluttar verða Rósakranssónötur
H.I.F. Bibers. Aðgangur að tónleikun-
um er ókeypis og öllum heimill.
Einleikari í Rósakranssónötunum
er konsertmeistari Bachsveitarinnar,
sænski fiðluleikarinn, Ann Wallström.
Handrit sónatanna fannst íyrir tæpri
einni öld og síðan þá hafa þær skipað
sess bestu barokktónverka. Séra Guð-
mundur Olafsson mun annast lestur úr
Nýja testamentinu á milli sónata.
Mánudagstónleikar kl. 15 era aðrir
orgeltónleikar Rose Kim með einleiks-
verkum eftir Froberger, Kerll, Böhm,
Walter, Mozart og Bach.
Athygli tónleikagesta skal vakin á
því að boðið er upp á bamagæslu með-
an á tónleikum stendur. Ekki er krafist
gjalds fyrir þessa þjónustu en forráða-
mönnum þama er bent á að kaupa
merki Sumartónleikanna í Skálholts-
kirkju til að umbuna fyrir gæsluna.
Ef aðstæður leyfa verður blóma-
og ávaxtamakaður í Skálholti um
verslunarmannahelgina en boðið
verður upp á tjaldstæði á Skálholts-
stað.
Messað er í Skálholtskirkju á
sunnudag kl. 17. Séra Guðmundur
Óli Ólafsson predikar en organisti er
Hilmar Öm Agnarsson. Flutt verður
tónlist úr eíhisskrám helgarinnar við
guðsþjónustuna. Sætaferðir eru frá
Umferðarmiðstöðinni.
í síðasta Helgarblaði birtust
tvö svör við grein sem ég skrif-
aði á menningarsíðu Þjóðviij-
ans, 24.7. Þar svara þau Kol-
brún Bergþórsdóttir og Þórar-
inn Eldjárn meintum árásum
og útúrsnúningi undirritaðs og
sér hann sér ekki fært annað en
svara því með örfáum orðum.
Meginefnið í grein Kolbrúnar
er það hve illa ég hafi reiðst yfir
viðtali hennar við Pressuna. Ég
kannast ekki við þessa reiði og
jafnvel þó að hún hefði verið fyr-
ir hendi væri engin ástæða til að
eyða svo mörgum orðum á það.
Greinin sem ég birti 24.7. er að
sjálfsögðu bæði bein og óbein
gagnrýni á þá tilfmningavellu og
yfirborðsmennsku sem birtist í
viðtali Kolbrúnar við Pressuna.
Því hefur nú verið svarað með því
að segja að skrif mín hafi verið
yfirborðsleg og mótast af reiði, ég
hafi með öðrum orðum misst
stjóm á tilfínningum mínum.
Þetta er einhvers konar: „Þú ert
það sjálfúr, oj bara“ málsmeðferð
sem á betur heima í leikskólum en
á síðum dagblaða. Ég hef ekki
verið að ræða persónu Kolbrúnar
eða „gefa mynd af henni“ eins og
hún segir enda virðist mér Kol-
brún fullfær um að „gefa mynd“
af sjálfri sér.
í svari Kolbrúnar er eitt atriði
sem skiptir máli. Það er þessi
gamla spuming um það í hvaða
sveit menn séu göfugastir; hvort
æðra sé að skrifa bókmenntir eða
bókmenntafræði.
Þórarinn Eldjám gerir einnig
mjög mikið úr þessu og segir orð-
rétt: „Ég held fast við þá skoðun
mína að bókmenntafræðingar
„eigi að koma eftirá" þ.e.a.s. að
bókmenntimar kalli á umfjöllun
ífekar en að umíjöllunin eigi að
geta af sér bókmenntir“.
Christopher Norris hefur
skrifað um þetta í formála að bók
eftir ástralska ffæðimanninn John
Lehcte. Bókin heitir reyndar Júlía
Kristeva og tjallar Um þann ágæta
kenningasmið. Christopher Nor-
ris segir m.a.:
„A tuttugustu öldinni hafa
komið fram ótrúlega margir
spennandi og hugmyndaríkir
bókmenntafræðingar. Það mætti
segja þetta þannig að nokkrir
bestu bókmenntamenn þessarar
aldar hafí kosið að fást við bók-
menntafræði vegna þess að þeir
hafa einfaldlega litið svo á að hún
miðlaði best þeim flóknu málum
sem þeir vildu fást við. Þetta hef-
ur hvað eftir annað vakið reiði og
gremju hjá þeim sem standa fast á
skýrum virðingarmun bók-
menntatexta og þeirra texta sem
skrifaðir eru um þá. Hins vegar
fer því Qarri að óhjákvæmilegt sé
að gera greinarmun á þessu
tvennu. Almenn þekking rithöf-
unda á því hvaða lögmál eru að
verki þegar þeir skrifa bækur hef-
ur aukist mjög mikið. Þeim rit-
höfúndum íjölgar stöðugt sem
beita bókmenntafræði meðvitað
þegar þeir skrifa bækur. Samhliða
þessu hefur það gerst að margir
bókmenntafræðingar hafa farið
að efast um að þeir eigi að vera
auðmjúkir þjónar fagurbók-
menntanna og gæta þess að
standa í skugganum. Nú orðið er
algengt að sjá bókmenntafræði-
texta sem skipa sér á bekk með
fagurbókmenntum hvað varðar
mál og stíl, söguleg áhrif og kröf-
ur til lesandans.“
Látum þetta duga um fánýti
þess að líkja skáldum og bók-
menntafræðingum við húsbændur
og hjú. Það hefur alltof margt
gerst í bókmenntaumræðu aldar-
innar til þess að hægt sé að hverfa
aftur til náttúrunnar og halla sér
að ómeðvitaðri bókmenntaneyslu
og upphrópanastíl. Menn geta
haft gaman af því heima hjá sér
en það er ástæðulaust að blanda
þess háttar í umræðu um bók-
menntir. Til þess að fyrirbyggja
misskilning þá er hér að sjálf-
sögðu ekki verið að tala um rit-
dóma. Þeir eru eðli sínu sam-
kvæmt ekki umræða um bók-
menntir heldur „dómar“. Þeir
ganga alltaf útfrá einhveijum til-
teknum forsendum en þær eru
sjaldnast gefnar upp og þess
vegna eru þeir yfirleitt misvel
heppnað safti staðhæfinga. Hins
vegar geta ritdómar auðvitað
komið umræðum af stað en þegar
á það stig kemur verða menn að
leggja forsendur túllkunar sinnar
á borðið. Þannig gerast kaupin á
eyrinni. Þá erum við farin að tala
um bókmenntafræði. Þórarinn
Eldjám segir að hún eigi að vera
vel skrifuð og um það geta vafa-
laust allir verið sammála. Nánast
allt sem Þórarinn hefur lesið um
þessi mál virðist hins vegar hafa
virkað eins og „stór svefnlyfja-
skammtur“. Ef ég reyndi að nota
áhugaleysi mitt á einhverri ffæði-
grein sem sönnun þess að hún
væri ekki til nokkurs nýt, þá fynd-
ist mér það hroki. Þegar Þórarinn
Eldjám lætur að því liggja að nú
sé svo illa komið fyrir bók-
menntafræðinni að hann verði
syljaður þegar hann les hana, þá
finnst mér að hann ætti einfald-
lega að gera annað tveggja að
gangast við þvi að hann hafi valið
þann kost að kynna sér ekki þetta
mál og hafa síðan f heiðri þann
góða sið að vera ekki með stórar
yfirlýsingar um það sem maður
hefúr ekki kynnt sér, ellegar að
sýna fram á galla bókmennta-
fræðinnar með einhveijum hald-
bærari rökum en syfju sinni.
Ég geri ekki ráð fyrir að ræða
þetta mál nánar en bið Kolbrúnu
og Þórami velfamaðar í lífi sínu
og starfi. -kj
FELAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Síðumúla 39 — 108 Reykajvík — Sími 678500
Yfirsálfræðingur
Staða yfirsálfræðings við fjölskyldudeild Félags-
málastofnunar Reykjavíkurborgar er laus til um-
sóknar.
Sálfræðimenntun og a.m.k. 3ja ára starfsreynsla
áskilin.
Umsóknarfrestur ertil 14. ágúst.
Nánari upplýsignar gefur yfirmaður fjölskyldudeildar
í síma 678500.
FRÁ
MENNTAMÁLARÁÐUNEYTINU
Laus er til umsóknar staða aðstoðarskólameistara
við Fjölbrautaskólann í Breiðholti.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri
störf sendist skólameistara fyrir 12. ágút n.k.
Menntamálaráðuneytið
| ö | FÉLAGSMÁLASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
■ II Síðumúla 39 — 108 Reykajvík — Sími 678500
Staða forstöðumanns
Við unglingaathvarfið Tryggvagötu 12 er laus til um-
sóknar staða forstöðumanns. Um er að ræða meðferð-
arstarf með 8 unglingum og ber forstöðumaður ábyrgð
á skipulagningu og framkvæmd meðferöarstarfsins.
Félagsráðgjafamenntun eða önnur menntun er nýtist í
þessu starfi er æskileg svo og reynsla af meðferðar-
starfi með unglingum.
Á sama stað er laus til umsóknar staða starfsmanns í
46% starf. Æskilegt er að viðkomandi hafi menntun
og/eða reynslu sem nýtist í skapandi meðferðarstarfi
með unglingum.
Nánari upplýsingar veitir forstöðumaður í síma 20606.
Umsóknarfrestur er til 15. ágúst n.k.
Umsóknum skal skila til Félagsmálastofnunar
Reykjavíkurborgar, Síðumúla 39, á umsóknareyöu-
blööum sem þar fást.
AXIS HUSGOGN HF.
SMIÐJUVEGI 9, KÓPAVOGI
SÍMI: 43500