Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1996, Qupperneq 14

Dagblaðið Vísir - DV - 25.05.1996, Qupperneq 14
14 LAUGARDAGUR 25. MAÍ 1996 t J~\7' Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON Framkvæmdastjóri og útgáfustjórí: EYJÓLFUR SVEINSSON Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLT111, blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLT114, 105 RVÍK, SÍMI: 550 5000 FAX: Auglýsingar: 550 5727 - RITSTJÓRN: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999 GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270 Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/ Ritstjórn: dvritst@centrum.is - Auglýsíngar: dvaugl@centrum.is. - Dreifing: dvdreif@centrum.is AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605 Setning og umbrot: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF. Filmu- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF. - Prentun: ÁRVAKUR HF. Áskriftarverð á mánuði 1700 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk. DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Enn eru berin súr Jón Baldvin Hannibalsson er sammála Davíð Odds- syni um, að berin séu súr. Hann telur forsetaembættið fremur tilgangslítið og valdalaust eftirlaunastarf, sem henti ekki stjórnmálamanni í blóma lífsins. Hann segist ekki hafa áhuga á að setjast í helgan stein sem forseti landsins. Hann telur samt eins og Davíð, að frambjóðendurnir séu ekki starfsins verðir. Davíð hafði kvartað um, að í þeini hópi væru væntanlegir farandsendiherrar og fyrir- verandi ráðhúsandstæðingar. Jón Baldvin kvartar um, að forsetaefnin geri ekki grein fyrir málstað sínum. Þetta er beinlínis rangt hjá honum. Öll forsetaefnin hafa rækilega gert grein fyrir viðhorfum sínum til for- setaembættisins. Sum hver hafa gert það við ótal tæk- ifæri. Öll hafa þau til dæmis svarað spumingum DV um þau efni og Pétur Hafstein gerir það í blaðinu í dag. Þegar nær dregur kosningum, munu þessi viðhorf vafalaust verða margsinnis endurtekin og einnig dregin saman í einfaldar línur. Kjósendur hafa þegar fengið tækifæri til að átta sig á stefnumun frambjóðenda og munu fá enn betri tækifæri til þess á næstu vikum. Athyglisvert er, að tveir af helztu stjórnmálamönnum landsins skuli hafa verið að velta fyrir sér framboði til embættis, sem báðir segja svo lítilfjörlegt, að þeir vitna í Sigurð Líndal lagaprófessor því til staðfestingar. Það taki því tæpast að láta þjóðina kjósa forseta beint. Jón Baldvin spyr, hvort þjóðin sé að kjósa um, hvaða hjón muni koma bezt fyrir á Bessastöðum. Margir telja það ekki vera ómerkilegt mál. Margir telja sig vera að kjósa sér þjóðarföður eða þjóðarmóður, sem sé eins kon- ar sameiningartákn þjóðarinnar rétt eins og fáninn. Jón Baldvin er hins vegar kominn með þurrt land undir fætur, þegar hann gagnrýnir hugmyndir um, að Bessastaðir verði virkjaðir í þágu afmarkaðra málefna á alþjóðlegum vettvangi eða að þeir verði eins konar upp- hafin markaðsdeild í utanríkisráðuneytinu. Sérstaklega er ástæða til að vara við, að embættið verði að símstöð fyrir sambönd meira eða minna skugga- legra valdhafa og viðskiptajöfra í þriðja heiminum. Sér- staklega er óraunhæft að ætla, að íslendingar geti haft fé út úr braski með tækifærissinnum af því tagi. Hins vegar benda skoðanakannanir og ýmis önnur teikn til þess, að mikill hluti þjóðarinnar sé fjarskalega sáttur við alþjóðapólitíska virkjun Bessastaða. Fólk hef- ur sýnt meiri stuðning við frambjóðanda með útsækna stefnu en hina, sem vilja fremur fara með löndum. Hugsanlegt er, að Jón Baldvin sé fyrst og fremst að hugsa um að draga Ólaf Ragnar Grimsson út úr skápn- um og fá hann til að fjalla svo mikið um skoðanir sínar á utanrikismálum og viðskiptamöguleikum við valdhaf- ana í Víetnam, að tvær grímur fari að renna á fólk. Hins vegar er það vafasöm iðja hans eins og Davíðs að gera því skóna, að forsetakosningar séu orðnar eins kon- ar ógöngur, sem jafnvel beri að afnema, annaðhvort með samruna embættisins við önnur embætti eða með því að fela Alþingi valdið til að kjósa forseta. Enginn vafi er á, að þjóðin vill áfram kjósa sér forseta samkvæmt óbreyttri stjórnarskrá og vill sjálf ákveða, hvort það nægi sér, að forsetahjónin komi vel fyrir á Bessastöðum, eða hvort forsetinn eigi þar á ofan að vera á þönum úti í heimi til að bjarga friði eða viðskiptum. Enda eiga flestir auðvelt með að sjá, að raunverulegt innihald langhunda Davíðs og Jóns Baldvins um for- setaembættið er að upplýsa okkur um, að berin séu súr. Jónas Kristjánsson Erlend tíðindi Nýjar plágur herja og gamlar sóttir magnast Efst á blaði í nýrri viðvörunar- skýrslu frá Alþjóða heilbrigðis- stofnuninni er háskinn sem heilsu mcmna um alla jörð stafar af smit- sjúkdómum. Þar er bæði um að ræða nýjar drepsóttir sem óvænt skýtur upp og gamalkunnar sjúk- dómsplágur í nýjum og illskeytt- ari myndum en áður hafa þekkst. „Við blasir voði um heim allan af völdum smitsjúkdóma," segir Hiroshi Nakajima, framkvæmda- stjóri stofnunarinnar, í inngangs- orðum að skýrslunni. Ástæðurnar eru margþættar en helstar eru taldar ofnotkun lyfja, einkum sýklalyfja, ágangur manna í æ þéttsetnari heimi á vistkerfi sem lengi hafa verið óáreitt, sér í lagi í hitabeltislöndum, fólksstreymi milli landa með hraðfara sam- göngutækjum og örbirgð fólks í ört vaxandi þéttbýli víða um lönd. Heilbrigðisstofnuninni telst svo til að um þessar mundir látist 50.000 manns á dag, 17 milljónir á ári hverju, af völdum smitsjúk- dóma. Vaxandi líkur benda til að þessi tala eigi eftir að hækka veru- lega í náinni framtíð. „Á síðustu þrem áratugum hafa komið upp að minnsta kosti þrír tugir áður óþekktra sjúkdóma sem stofna heilsu hundraða millj- óna manna í hættu,“ segja skýrsluhöfundar. „Við mörgum þessara sjúkdóma er ekki þekkt nein meðferð sem að gagni kemur, hvað þá heldur lækning eða ónæmisaðgerð." Kunnasti sjúkdómur í þessum hópi er auðvitað eyðni, sem ekki voru bcrin á kennsl fyrr en á önd- verðum síðasta áratug. Á síðasta ári dró eyðni yfir milljón manna til dauöa, eftir því sem skýrslur heilbrigðisstofnunarinnar herma, og talið er að 20 miUjónir fulltíða -fðlks séu smitaðar. Á síðasta ári kom ebólaveiran, sem fyrst var greind 1977, á nýjan leik upp í Zaire og varð 245 mönn- um að bana. I Mið-Afríku hefur einnig fundist veira kennd við Marburg sem er ámóta skæð. Þessar hitabeltissýkingar hafa fram að þessu reynst afar stað- bundnar en því er ekki að heUsa um nýja og breytta sýklastofna sem valda því að gamalkunnir smitsjúkdómar, sem taldir voru á undanhaldi, breiðast nú út í ban- vænni mynd en nokkru sinni fyrr. Þar er til að mynda um að ræða lungnabólgu en tveir helstu sýkl- ar, sem henni valda, reynast í vax- andi mæli ónæmir fyrir lyfjum. Verður því sjúkdómurinn enn há- skalegri börnum en áður. Berklabakterían hefur einnig myndað afbrigði sem eru ónæm fyrir þeim lyfum sem menn gerðu sér vonir um að gætu langt til út- rýmt sjúkdómnum. Þessir skæðu Erlend tíðindi Magnús Torfi Ólafsson berklar hafa á síðasta ári komið upp innan bandarískra heilbrigð- isstofnana og valdið þar miklum usla. Hitabeltissjúkdómurinn malar- ía reynist einnig í ýmsum tilvik- um illviðráðanlegur með lyfjum sem áður dugðu vel. „Skaðvænlegt er að þetta gerist samtímis því að allt of fá ný lyf eru þróuð til að leysa af hólmi þau sem ekki koma lengur að haldi,“ segir í skýrsl- unni. Aðrir skæðir sjúkdómar, eins og kólera og gulusótt, breiðast til staða sem áður töldust óhultir vegna fólksflutninga og ferðalaga. Lekandi telst ekki til banvænna sjúkdóma en getur reynst illvið- ráðanlegur vegna þess að fram er kominn sýkilstofn sem venjuleg lyf vinna lítt á. „Hömlulaus og óviðeigandi notkun sýklalyfja" er ein meginá- stæða þess að fram koma sýkla- stofnar sem lyf hrina ekki á, segir heilbrigðisstofnunin. „Of oft eru þau notuð við röngum sýkingum í röngum skömmtum og innan rangra tímamarka.“ Þá hefur sýnt sig að með vel- megandi þjóðum hefur ofnotkun lyfja veikt ónæmiskerfið hjá fólki. Með fátækum þjóðum er aftur á móti raunin sú að sjúkdómar breiðast út og koma harðar niður vegna þess að efnahagur leyfir ekki kostnað við fulla lyfjameð- ferð. Nútímaaðferðir við búfjáreldi og alifuglarækt í stórum stíl gera svo illt verra. Sýklalyf eru gefin sláturdýrum til að flýta vexti. Magnið nægir þó yfirleitt ekki til að vinna á sýklum svo þeir hafa fengið þol gagnvart lyfjum, berist þeir með fæðu til neytenda. Þar að auki eru leifar af sýkla- lyfjagjöf búfjár skaðlegar þegar þær berast með afurðum til fólks með fæðunni. Við það brenglast eðlileg viðbrögð þeirra sem fyrir slíku verða við lyfjum svo þau koma ekki að tilætluðu gagni ef þörf er á að gefa þau við sýking- um. Aiþjóða heilbrigðisstofnunin telur vanda heilbrigðisstétta fara vaxandi. Þessir menn eru tákn fyrir hryllileg ódæðisverk. Ef ákvörðun um örlög þeirra verður ekki flutt frá póli- tísku umhverfi sem þeir stjórna til áreiðanlegra handhafa réttlætis mun tilraunin til að endurreisa friðsamlega Bosníu mistakast." Úr forustugrein Washington Post 22. maí Tekið á móti Dalai Lama Þrátt fyrir mótmæli frá sendiherra Kínverja í Noregi munu Björn Tore Godal utanríkisráðherra og fulltrúar menntamálaráðuneytisins hitta Dalai Lama þegar hann kemur til Óslóar í næstu viku. Að heimsókn hans orsaki pirring veldur okkur minni áhyggjum en hefði ríkisstjómin látið undan þeim þrýstingi sem Kínverjar hafa beitt. Þaö er gleðilegt að sjá að gagnsemishyggjan hefur ekki sigrast á hugsjónunum, þó stundum séu efasemdir þar um.“ Úr forustugrein Dagens Næringsliv 20. maí skoðanir annarra Gullinu stolið „Enginn forseti hefur nýtt sér íþróttaviðburð eins mikið til pólitísks framdráttar og Clinton gerir nú. Starfsmaður bandarísku ólympíunefndarinnar seg- ir forsetann bókstaflega vefja sig ólympíuhringjun- [ um. Andlit Clintons mun birtast í tengslum við | hverja meiri háttar olympiuathöfn og ræður hans og blaðamannafundir verða gegnsýrðir sögum af bandarískum íþróttahetjum. Það verður milljóna auglýsingadollara virði hvernig forsetinn mun nýta sér mikla umfjöllun fjölmiðla um leikana. Þetta jafngildir pólitísku samsæri um að stela gullverð- 1 laununum." William Safire í New York Times 21. mai Forgangsverk í Bosníu „Efst á lista nauSsynlegra verkefna í Bosníu er að I gera Radovan Karadzic og Ratko Mladic óvirka. ■

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.