Dagblaðið Vísir - DV - 05.10.1996, Blaðsíða 13

LAUGARDAGUR 5. OKTÓBER 1996
13
DV-mynd Brynjar Gauti
Beðið eftir bununni
Nú snýst allt um gosið í jöklin-
um og biðina eftir hlaupinu. Þegar
þetta var skrifað, í gær, biðu menn
enn eftir því að þvagblaðran í
Grímsvötnum gæfi sig. Nefndur
Grímur hefur sýnt að hann er með
samkvæmisblöðru. Hann hlustar
ekkert á það sem sérfræðingar
segja um þol blöðrunnar. Grím-
svötn voru yfírfull í fyrradag og
hlaups að vænta á hverri stundu.
Vegagerðarmenn ólmuðust með
trukka og tól. Þeir sturtuðu stór-
grýti í ár og garða enda er þess að
vænta að bunan úr Grími verði
stórfengleg. Það var hins vegar
ljóst aö meiri tími gafst til undir-
búnings en ætlað var í upphafi.
Grimi er þó augljóslega mál og vel
má vera að komið verði að mið-
bunu hjá honum þegar blaðið
kemur á götuna í morgunsárið.
Gjóska dustuð
af slagorðum
Það er vertíð hjá jarðvísinda-
mönnum öllum eins og jafnan þeg-
ar gos lætur á sér kræla. ísland
hlýtur að vera kjörlendi jarðfræð-
inganna enda sjaldan langt á milli
gosa. Það kraumar undir okkur í
neðra og spurningin aðeins sú
hvar eldurinn kemur upp næst.
Gamla auglýsingaslagorðið, land
elds og ísa, á einkar vel við núna
þegar eldur og ís takast á í bók-
staflegri merkingu. Það ætti því að
vera auðvelt fyrir Magnús Odds-
son ferðamálastjóra að grípa tæki-
færið og selja útlendum ferða-
mönnum miða á sjónarspilið. Það
viU svo heppilega til að það er
kominn október, súmartíð lokið,
hótelin auð og veður enn þokka-
legt. Það er þvi ekkert annað að
gera en dusta gjóskuna af gömlum
auglýsingum og ná í túrhestana.
Ekki veitir af að hafa upp í kostn-
að ef brýrnar láta undan vatns-
flaumnum.
Flug og gos
Fjöldi manna lætur sér leiðast
beggja vegna Atlantshafsins og
hefur ekkert þarfara aö gera en
eyða peningunum sinum hér. Það
eina sem þarf er að benda þeim á
gos í jökli og bjóða þeim um leið
pakkaferð til lands elds og ísa, flug
og jökulgos. Það hlýtur að slá út
hefðbundna ferð, flug og bíl, svo
dæmi sé tekið. Þeir sem fara í
slíka ferð hafa eitthvað að segja
nágrönnum, ættingjum og vinum.
Eldgosasögur eru nefnilega eins og
eðalvtn sem batna með áranum.
Merrn geta grobbað sig af gosferð-
inni fram á gamals aldur. Þetta
kann að vera eina tækifæri þessa
fólks til að reyna eitthvað æsilegt
Húrrahróp drukknuðu í
gosdrunum
Blaðamenn lifna mjög við þeg-
ar þeir frétta af gosi. Það er stund-
um vitnað til þess á rólegum
stundum, þegar lítið er að gerast,
að nú vanti gos. Það átti ekki endi-
lega við núna, enda kom gosið upp
á svipuðum tíma og menn biðu
þess með öndina í hálsinum að
Davíð Oddsson forsætisráðherra
stjómaði húrrahrópum til heiðurs
fjandvini sínum, Ólafi Ragnari
Grímssyni forseta. Þau húrrahróp
fóra friðsamlega fram og heyrðist
hvorki punktur né komma. Húrra-
hrópin drukknuðu hins vegar í
gosdrununum. Blaða- og frétta-
menn voru uppteknir af öðru en
upphafi þingsins. Gosið átti hug
þeirra allan.
Allir í gos
Flestir blaðamenn sem ég þekki
til hafa boðist til að fara á vett-
vang og í annan tíma era menn
ekki viljugri. Það er sama hvort
fljúga skal, aka eða jafnvel ganga á
jökulinn: eldgosið kitlar. Yngri
blaðamenn vilja spreyta sig, enda
hafa þeir þurft að hlusta á mont-
sögur hinna eldri frá gosferðum
fyrri ára. Heklugos síðari tíma
lifria við og Krafla kemst aftur á
blað. Þeir elstu minnast Surtseyj-
argoss og Öskjugoss og fjölmargir
gossins í Heimaey. Enginn viður-
kennir þó að vera svo gamall að
hafa skrifað um Heklugosið 1947.
Það era nú takmörk fyrir öllu.
Þar sem pistUskrifari er aðeins
farinn að grána í vöngum lætur
hann sitt ekki eftir liggja. Hann
lýsir fjálglega gosferðum sínum
sem ungur blaðamaður og bætir
við þar sem minnið brestur. Hann
dregur ekki úr lýsingunum er
reynt var að brjótast á Heklu á
jeppa þar sem allt sat fast og eina
Jónas Haraldsson
leiðin aö komast fótgangandi á
vettvang. Jörðin dunaði undir fót-
um. Dynkimir ágerast í frásögn-
inni eftir þvi sem árin líða.
f kríli til Kröflu
Heklugosið er þó smátt í minn-
ingunni miðað viö ævintýri
Kröflugoss. Þótt Kröflugosin væra
ekki stór eða langvinn vora þau
tíð og stórkostlega faUeg. Þau vora
lika pólitísk í betra lagi vegna
byggingar Kröfluvirkjunar. Þar
voru í aðalhlutverkum frægir
menn sem nú era báðir látnir, Jón
Sólnes og VUmundur Gylfason.
Þeir glöddu geð fréttamanna.
Undirritaður var nýbyrjaður í
blaðamennsku fyrir tæpum tutt-
ugu árum og mætti í raun fyrstu
þrekraun í starfi í Kröflugosi.
Fréttastjórinn lifnaði allur við
þegar fréttist af Kröflugosinu. Deg-
inum var bjargað og væntalega
næstu dögum líka. Hann kaUaði
því nýliðann á sinn fund og fyrir-
mælin voru einfóld en skýr. Út á
flugvöU með ljósmyndara. Krafla
var byrjuð. Við félagarnir létum
ekki segja okkur það tvisvar. Á
flugveUinum beið okkar vél, smá-
vaxin að mati blaðamanns. Það
var ekkert pláss eftir þegar við
höfðum komið okkur fyrir í reU-
unni með Qugmanninum og dóti
ljósmyndarans.
Einn var neðar og nær
Gosstrókurinn sást langt að og
jók spennuna. Loft ókyrrðist þegar
komið var að stróknum og flugvél-
arkrUið lét ófriðlega. Neðar, hróp-
aði ljósmyndarinn um leið og
hann opnaði glugga á krUinu.
Flugmaðurinn fór neðar. Nær,
öskraði ljósmyndarinn og hárið á
honum stóð beint aftur. Flugmað-
urinn fór nær og raunar svo nærri
að mér fannst nóg um. Við voram
inni í gosstróknum. Vélin hentist
til og frá og hávaðinn var ærandi.
En það var sama hversu nærri
eldsúlum og gosstrók við flugum,
cdltaf var ein flugvél nær og neðar.
„Þetta er Ómar,“ hrópaði flugmað-
urinn. Hann þurfti ekki að segja
meira. Við vissum að þar var á
ferð fréttamaðurinn fljúgandi,
Ómar Ragnarsson.
Gos úr holu
Við lentum við Mývatn eftir að
ljósmyndarinn lýsti því yfir að
hann væri sáttur. Ég prísaði mig
sælan að hafa lifað þetta af. Ómar
var á veflinum og ekki að sjá á
honum að hann hefði nánast tekið
gosöskuna í nefið skömmu áður.
Jarðfræðingar voru mættir, sælir
á svip. Ég sendi gostiðindi af
staðnum, ræddi við fræðinga og
sjónarvotta og lýsti gosinu. Flug-
maðurinn fór einn suður á krU-
inu.
Þegar dimmdi fóram við enn af
stað, ljósmyndarinn og ég. Gosið
var ægifagurt i myrkrinu. Á baka-
leið stoppuðum við, ef rétt er mun-
að, hjá borholu í svonefndu Bjarn-
arflagi. Við vorum bara tveir á
ferö, strákar í leit að fréttaefhi.
Jörðin titraði undir fótum okkar
en við í sakleysi okkar og barna-
skap höfðum ekki vit á því að
hræðast. SkyndUega birti á svæð-
inu og strókur stóð upp úr borhol-
unni. Ljósmyndarinn brá vélinni á
loft og myndaði áður en við hlup-
um á brott. Við töldum okkur eiga
fótum fjör að launa og óttuðumst
þegar hér var komið sögu að jörð-
in rifnaði undir okkur.
Myndin lukkaðist og við vorum
kátir. Það var ekki fyrr en síðar að
við fréttum að einstakur atburður
hefði náðst á filmu, hraungos upp
um borholu. Við sluppum með
skrekkinn en í raun var jarðskorp-
an þarna aðeins sem skurn á eggi.
Við félagamir tókum þessu tiltölu-
lega rólega fyrst á eftir en eins og
aðrar gossögur magnaðist þessi í
tímans rás. Hún verður betri með
hverju árinu og hverju nýju eld-
gosi. Ég hef því fuUan skilning á
þrá manna að komast í gos og upp-
lifa þau ævintýri sem fylgja ham-
föram náttúrunnar.
Blaðran full
Gossögur ganga því ljósum log-
um og hamingjusamastir era þeir
sem þegar hafa séð Vatnajökuls-
gosið. Sumir segja að gosið sé að
færast í noröurátt og jafnvel verði
gos í Bárðarbungu. Þá megi fyrst
vænta tíðinda. Á meðan biðum við
þess sem verða vUl. Grímsvatna-
bóndinn getur ekki haldið í sér
endalaust. Hann þarf að losa
blöðruna eins og aðrir.