Dagblaðið Vísir - DV - 07.02.1997, Blaðsíða 11

JL* V FÖSTUDAGUR 7. FEBRÚAR 1997
Skýjadansar
í Listasafninu
Tónskáldafélag íslands stendur fyrir Myrkum
músíkdögum 7.-22. febrúar. Þeir hefjast í kvöld
i Norræna húsinu kl. 20 (en ekki 20.30 eins og
segir í dagskrá Norræna hússins) með tónleik-
um Blásarakvintetts Reykjavikur. Á morgun kl.
18 verða spennandi tónleikar í Listasafiii íslands
með hollenska bassaklarinettleik-
aranum heimsþekkta, Harry
Spamaay og Hamrahlíðarkórn-
um. Þar leikur Harry fjögur verk
fyrir bassaklarínett fyrir hlé, en
eftir hlé verður aðeins eitt verk á
dagskrá: Skýjadansar eða Gym-
nopédie I-X eftir Atla Heimi
Sveinsson.
Nýr tónlistarheimur
„Þetta er verk í tíu þáttum og
óvenjulegt verk vegna þess að
það er samið fyrir einleikara og
kór en ekki einleikara og hljóm-
sveit eins og við erum vön,“ segir
Þorgerður Ingólfsdóttir kórstjóri,
„og svo er í nokkrum þáttum not-
uð raf- og tölvutónlist sem krakk-
amir í kórnum hafa samið.
Við eram eiginlega að fara inn
í nýjan heim með þessari tölvu-
tónlist. Þarna er framtíðarsýn
okkar allra gegnum ótrúlegar
viddir af hálfdauðum heimi sem
við erum að gefa líf. Tölvuheim-
urinn er auðvitað dauður heimur, en við lífgum
hann við og það er ótrúlega spennandi."
- Og er þetta falleg tónlist í hefðbundnum
skilningi?
„Já, það finnst mér.
Við erum orðin svo firrt vegna þess að það er
svo mikil hljóðmengun í lífi okkar, og þögnin er
orðin fjarlæg nútimamanninum, sem er afskap-
lega sorglegt vegna þess að úr þögninni fæðist
allt, öll sköpun fæðist úr þögn. Tónskáldið
þekkta John Cage samdi verk sem hann kallaði
Leit að hinni glötuðu þögn, og einkenni margra
nútímaverka - líka Skýjadansa Atla Heimis - er
að þau reyna að kalla á að við hlustum með því
að nota ólíka hljóðgjafa, nýstárlega hljóðgjafa, til
dæmis tölvu og raftónlist þar sem koma fram-
andi hljóð.
raftónanna og radda æskufólksins.
Þættir verksins eru ólíkir. Sumir em fyrir
einleikarann, aðrir fyrir kórinn eingöngu, enn
aðrir fyrir blöndu af þessum lifandi miðlum,
syngjandi fólki og spilandi, og svo koma þessir
tilbúnu véltónar. Það hafa verið gerðar upptök-
ur á ákveðnum hlutum verksins
sem við syngjum ofan í - á móti
okkur sjálfum. Einn þátturinn
heitir Cantabile, Syngjandi, þar
koma fram tveir einsöngvarar úr
kórnum og bassaklarínettleikar-
inn.“
Á annað þúsund
nemendur
A æfingu á Skýjadönsum. Fremst til vinstri á myndinni er Harry Sparnaay
bassaklarínettleikari, með honum má sjá tónskáidið, kórstjórann og hluta kórs-
DV-mynd Hilmar Þór
ms.
Fólk segir oft um Hamrahlíðarkórinn að hann
syngi eins og englar. ímynd fólks af kórnum er
þannig. Ég hlakka auðvitað til að heyra í
englunum í himnaríki þegar þar að kemur, en
það er ekki rétt að við syngjum alltaf eins og
englar. Og á þessum tónleikum fær fólk að
heyra sönginn í gegnum alls konar hljóð, furðu-
hljóð. Við köllum eitt tónbandið „speisaða band-
ið“ af því að maður getur hugsað sér að það sé
eins og hljóðið sem við heyrðum ef við færum út
í geiminn, og það verða sterkar andstæður milli
- Er kórinn góður núna?
„Já, hann er það, þrátt fyrir
stanslausar mannabreytingar. Við
vitmn eiginlega aldrei frá degi til
dags hver er með. Fyrir jólin var
gefinn út geisladiskur með söng
kórsins og við lukum upptökum í
nóvember - en þessi hópur sem
syngur núna er alls ekki sá sami
og var með þá.“
- Hefurðu nokkum tímann talið
saman hvað þú hefur þjálfað mörg
ungmenni i söng í Menntaskólan-
um við Hamrahlíð?
„Þau era komin eitthvað á ann-
að þúsund. Hópurinn sem syngur núna er um
fimmtíu manns og þau era rosalega dugleg því
við fengum ekki verkið í hendur fyrr en undir
miðjan janúar. Raunar hefur það verið i sköpun
allan æfingatímann. Atli Heimir segir í skýr-
ingatexta með tónleikunum: „Flytjendur hafa
stundum ákveðið frelsi, þannig að verkið mun
aldrei hljóma nákvæmlega eins. Verkið er alltaf
að verða til, og eitthvað nýtt bætist við á hverri
æfingu. Það er alltaf í fæðingu." Þetta er alveg
rétt hjá honum.“
Tónlist Árna Björnssonar
Bernardel-kvartettinn leikur á afmælistónleikunum: Zbigniew Dubik,
Greta Guönadóttir, Guörún Th. Siguröardóttir og Guömundur Krist-
mundsson. Gunnar L. Jónasson tók myndina.
Fertugsafmæli
Út er kominn hljómdiskur með
tónverkum eftir Áma Björnsson.
Flytjendur eru James Lisney, píanó,
Gunnar Guðbjömsson, tenór, og
Elizabeth Layton, fiðla. Verkin á
diskinum eru nánar tiltekið Sónata
fyrir píanó, Rómanza nr. 1 og 2 fyr-
ir fiðlu og píanó og nokkur valin
sönglög. Útgefandi er Olympia-fyrir-
tækið í London.
Það era alltaf ánægjuleg tíðindi
þegar verk ís-
lenskra höfunda
eru gefin út.
Fjöldi verka eftir
íslensk tónskáld
liggur í þagnar-
gildi án þess að
menn viti einu
sinni hvort í þau
er varið eður ei
þar sem þau ber-
ast ekki fyrir eyru
fólks. Þetta síð-
asta á að vísu
ekki að öllu leyti
við um verkin á
þessum diski því
þau eru mörg vel
kunn, en útgáfan
stuðlar áreiðan-
lega að langlífi
þeirra.
Það er óvenjulegt við útgáfuna að
hún er styrkt af fisksölufyrirtæki,
starfandi í Hull á Englandi, sem
nefhist Isberg Ltd. og flytur einkum
út íslenskan fisk. íslensk sjávarút-
vegsfyrirtæki eru að jafnaði ekki
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
þekkt að miklum áhuga á íslenskri
tónlist og allra síst fagurtónlist. Er-
lendis er það alþekkt að fyrirtæki
styrki listir og listamenn og njóta
þau stundum til þess skattfríðinda.
Vonandi mun það gerast einnig hér
í ríkari mæli.
Tónlist Áma Bjömssonar er í
þeim rómantíska stíl sem var ríkj-
andi meðal íslenskra tónskálda um
miðbik aldarinnar. Þetta er ljúf tón-
list og einlæg og fallega skrifaðar
laglínur koma víða fyrir, ekki síst í
sönglögimum.
Ámi missti heilsuna með sorgleg-
um hætti þegar
ferill hans stóð
sem hæst og kom
það í veg fyrir að
fyllilega mætti
verða ljóst hvers
hann var megnug-
ur. Hann átti það
sameiginlegt með
flestum öðrum ís-
lenskum tónlistar-
mönnum af hans
kynslóð að mennt-
un í tónlist stóð
honum ekki til
boða nema í brota-
kenndu formi, og
ef menn hlutu
menntun gerðist
það oftast seint á
ævinni. Verk
Árna bera þess
merki að vera frekar afrakstur með-
fæddra hæfileika og einlægs áhuga
en langrar skólagöngu og vekja
spumingu um hvað hann hefði get-
að gert hefðu aðstæður hans verið
hagstæðari.
Flytjendur á diskinum eru ekki af
lakari endanum. Gunnar Guð-
bjömsson er þama kominn með
sína gullrödd og bregst engum
væntingum. Píanóleikarinn James
Lisney túlkar verkin af hógværð og
hlýju, sem er vel viðeigandi. Svipað
má segja um fiðluleik Elizabetar
Layton og fer ekki milli mála að
báðir þessir bresku tónlistarmenn
era fyrsta flokks.
Kammermúsikklúbburinn er
fertugur í ár og heldur upp á af-
mælið með glæsilegum tónleikum
á sunnudagskvöldið kl. 20.30 í Bú-
staðakirkju. Bernardel kvartett-
inn leikur og á efnisskrá era tveir
strengjakvartettar eftir Haydn og
Beethoven og frumflutningur á
strengjakvartett eftir Jón Nordal
sem saminn var að ósk klúbbsins.
í hléi verður gestum boðið í af-
mæliskaffi.
„Þegar boðað var til fyrstu tón-
leika nýstofnaðs Kammermús-
íkklúbbs í upphafi árs 1957 voru
veðurguðimir ekki undir það bún-
ir,“ segir Guðmundur W. Vil-
hjálmsson í afmælisgrein: „Gerði
ofsaveður þann dag, svo að allar
samkomur féllu niður í Reykjavík.
Hinn 7. febrúar höfðu þeir tekið
starfsemina í sátt og höfðust ekki
frekar að.“
Stofnendur Kammermús-
íkklúbbsins voru auk Guðmundar
þeir Haukur Gröndal, Ingólfur Ás-
mundsson, Magnús Magnússon og
Ragnar Jónsson, en tónlistarráðu-
nautar voru Ámi Kristjánsson og
Bjöm Ólafsson. Tónlistarlífið í
borginni var ekki eins fjöragt þá
og nú og litið um kammermúsík,
en klúbburinn hefur að jafnaði
staðið fyrir fimm tónleikum á
vetri. Á þessum fjörutíu árum hef-
ur klúbburinn haldið 179 tónleika
þar sem leikin hafa verið 355 tón-
verk eftir 126 höfunda. Sum oftar
en önnur. Klúbburinn var lengi á
hrakhólum með húsnæði en und-
anfarin tíu ár hefur hann haft fast
aðsetur í Bústaðakirkju.
„Við erum afar stolt af að hafa
haldið út í öll þessi ár, það gran-
aði sjálfsagt engan þegar farið var
af stað. Fyrst og fremst þakka ég
það tryggð félagsmanna og stór-
kostlegum listamönnum sem hafa
komið fram hjá okkur,“ segir Guð-
mundur, sem hefur verið óform-
legur formaður Kammermús-
íkklúbbsins öll árin fjörutíu.
Undanfarið hefur verið húsfyll-
ir á tónleikum Kammermús-
ikklúbbsins og era félagar beðnir
að koma tímanlega svo sjá megi í
tæka tíð hve mörgum sé hægt að
selja aðgang við innganginn.
★
~k
hmenning
n
Leikhúsþrenna
Leikfélag Reykjavíkur gerir gest-
um sinum þrjú tilboð í tilefni aldar-
afmælisins:
í fyrsta lagi verða miðvikudagar
sérstakir leikhúsdagar, þá fáum við
tvo miða á verði eins.
í öðru lagi fá böm og unglingar
yngri en 16 ára ókeypis í leikhús
með foreldrum sínum á allar sýning-
ar nema bama- og unglingasýningar.
í þriðja lagi verða allir miðar seld-
ir á hálfvirði klukkutíma áður en
sýning hefst.
Kostaboö!
Síðasta
sýningarhelgi
Við minnum á aö nú
er síðasta sýningar-
helgi á verkum Eiríks
Smith frá 1963-1968 í
Listasafni íslands.
Safnið er opið um
helgina milli kl. 11
og 17 og kaffistof-
an líka.
Hollenskir tónlistarmenn
Hollendingar gera það ekki enda-
sleppt við okkur þessa dagana.
Heimsfrægur bassaklarínettleikari
spilar meö Hamrahlíðarkómum á
morgun, eins og fram kemur hér til
hliðar, og tveir ungir hollenskir tón-
listarmenn leika í Listaklúbbi Leik-
húskjallarans á mánudagskvöldið kl.
21. Þetta eru Jeroen den Herder sem
er 25 ára og leikur á selló og Folke
Nauta, 23 ára píanóleikari. Þeir hafa
hér stutta viðdvöl á leið í tónleika-
ferð um Bandaríkin. Á verkefna-
skránni eru verk eftir Schumann,
Debussy, Messiaen, de Falla og
Brahms.
Valkyrjan í Norræna húsinu
Á sunnudaginn kl. 15 heldur Ric-
hard Wagner félagið á íslandi áfram
myndbandssýningum á Niflunga-
hring Wagners í Norræna húsinu.
Nú er komið að öðram hluta, Val-
kyrjunni, sem tekur um fjóra tíma í
flutningi. Hún sækir söguefni sitt
einkum til Völsungasögu og er sá
hluti hringsins sem mestum vin-
sældum hefúr náð.
Á undan sýningunni, sem er á
uppfærslu frá Bayreuth undir stjóm
Daniels Barenboim og Harrys Kup-
fer, halda Anna M. Magnúsdóttir og
Reynir Axelsson stuttan fyrirlestur.
Aðgangur er ókeypis.
Allra síðasta sýning
Vegna fjölda áskorana verður ein
- og aðeins ein - aukasýning á leik-
riti Megasar, Gefin fyr-
ir drama þessi dama
... Eftir sýninguna
verður haldinn flóa-
markaöur á fata-
haugum leikmynd-
arinnar í hliðarsal.
Verkið birtir
okkur örlög
nokkurra kven-
persóna á áhrifa-
mikinn hátt. Leikari er
aðeins einn, Sigrún Sól Ólafsdóttir,
og leikur þær allar, þótt ólíkar séu,
gamlar, ungar, hressar og daprar.
Leikið er í Höfðaborginni í Hafn-
arhúsinu og er áhugafólki ráðlagt að
híða ekki með að panta sæti. Þau era
óðum að fyllast. Síminn er 551 3633.
Málþing um 18. öld
Á morgun verður haldið málþing
um stöðu rannsókna á sviði átjándu
aldar fræða í Þjóðarbókhlöðu. Það
hefst kl. 13 og lýkur um 16.30.
Fimm stutt erindi verða flutt. Guð-
mundur Hálfdanarson talar um
sagnfræði, Vésteinn Ólason um bók-
menntir, Gísli Sigurðsson um þjóð-
fræði, Svavar Sigmundsson um mál-
fræði og Inga Huld Hákonardóttir
um kvennafræði. Á eftir verða pall-
borðsumræöur og fundarstjóri er
Sveinn Yngvi Egilsson.
Aðgangur er ókeypis og öllum
heimill.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir