Dagblaðið Vísir - DV - 11.02.1997, Side 13

ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRÚAR 1997
13
Niðurstaðan
gefin fýrirfram
Síbyljan um sam- »—■ ....
einingu vinstri tfio||aríni1
flokkanna heldur fljaiiai lllll
áfram. Klisjan um
hið meinta „sam-
einingarferli" á
vinstri vængnum er
núna að vinna sér
sess sem einhver
mest ofnotaði orða-
leppur íslenskra
seinnitímastjórn-
mála og er þá býsna
langt til jafnað. Með
reglulegu millibili
er kveðið upp úr
um að lausnin sé í
nánd; sameiningin
sé að bresta á.
Alltaf er gripið til
einhvers til þess að
„Klisjan um hið meinta „samein-
ingarferli“ á vinstri vængnum er
núna að vinna sér sess sem ein-
hver mest notaði orðaleppur ís-
lenskra seinnitíma stjórnmála og
er þá býsna langt til jafnað.“
EinarK.
Guðfinnsson
alþingismaöur
Menn vitna til þess aö Alþýöubandalagiö hafi meö flokksfundi sínum opn-
aö sérstaklega á umræöur um þessi mál. Þaö er mikill misskilningur, seg-
ir m.a. í greininni.
reyna sannfæra sjálfa sig og
kannski aðra um að stórtíðindi séu
að gerast. Nú síðast var það flokks-
fundur hjá Alþýðubandalaginu sem
átti að sýna okkur að sameiningar-
ferlið fræga væri enn til staðar. Og
hvað var til marks um það?
Betra seint en aldrei
í því sambandi var sérstaklega
nefnt til sögunnar að formaður Al-
þýðubandalagsins hefði opnað um-
ræðuna um Evrópusambandið,
eins og það var kallað. í
hveiju fólst það? Jú, for-
maðurinn ræddi fram
og til baka um kosti og
galla EES-samningsins,
sem var ofarlega á baugi
umræðunnar á síðasta
kjörtímabili. Það er
vissulega vel að á vett-
vangi Alþýðubandalags-
ins séu viðraðar efa-
semdir um afstöðu
flokksins til þess merka
samnings og má segja að
betra sé seint en aldrei.
Hitt er nauðsynlegt að
árétta að leið okkar til
aukinna pólitískra
áhrifa innan Evrópu-
samstarfsins getur
aldrei verið önnur en sú
að æskja aðildar,
eða með virkri
þátttöku okkar á
vettvangi EES. Það
eru því í rauninni
einu kostirnir sem
okkur standa til
boða. Hitt er ósk-
hyggja að ímynda
sér að slíkum
áhrifum náum við
til að mynda með
því að segja okkur
frá EES-samningnum eða með því
efna til sjálfstæðrar samningagerð-
ar við Evrópusambandið.
ítrekar flokkurinn and-
stööu sína“
Menn vitna til þess að Alþýðu-
bandalagið hafi með flokksfundi
sínum í siðasta mánuði opnað sér-
staklega á umræðm- um þessi mál.
Það er mikill misskilningur. For-
maður flokksins reifaði málin að
sönnu, velti upp flötum, sagði á
þeim kost og löst að sínu mati. En
flokkurinn sagði skoðun sína um-
búðalaust.
Fram kom að einhugur hefði
orðið um málið i Alþýðubandalag-
inu, með sáttatillögu formanns
flokksins Margrétar Frímannsdótt-
ur og formanns þingflokksins,
Svavars Gestssonar, en þar segir
afdráttarlaust: .. ítrekar mið-
stjórn Alþýðubandalagsins and-
stöðu flokksins við aðild að Evr-
ópusambandinu og við her og hem-
aðarbandalög". Svo mörg voru þau
orð.
Fyrirfram gefin niðurstaða
Það getur vel verið að einhver
segi að Aiþýðubandalagið muni
ætla að ræða afstöðuna til vest-
ræns varnarsamstarfs og Evrópu-
málanna. En hitt er jafnljóst að
flokkurinn hefur mótað afstöðu
sína skilmerkilega og komist að
niðurstöðu. Það var skýrt áréttað í
blaðaviðtali við annan flutnings-
mann tillögunnar, Svavar Gests-
son, svo ekkert fór á milli mála.
Kannski verða einhverjar um-
ræður um málin í stofnunum
flokksins, en niðurstaðan hefur
verið fyrirfram gefin. Hún var mót-
uð á miðstjórnarfundinum fyrsta
laugardag í þorra.
Einar K. Guðfinnsson
Fátækt á íslandi
Allt frá því landsmenn meðtóku
áramótaboðskap hr. Ólafs Ragnars
Grímssonar forseta og hr. Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra hefur
verið í gangi lifleg umræða um fá-
tækt á íslandi. Virtist og sem þeir
tveir ágætismenn litu málefnið
ekki sömu augum.
Fátækastir fátækra
Það fólk allt sem lifa þarf af
lægstu launum hérlendis (tæpum
50 þús. kr. á mánuði fyrir fulla
vinnu) öryrkjar, aldraðir, styrk-
þegar og hallast víst flestir á sveif
með forsetanum sem reyndar
einnig þeir sem fylla hátekjuhópa
verkalýðsfélaganna, með 55-60
þúsundir króna í mánaðarlaun. í
fyrrnefndu áramótaávarpi hélt
hann því fram að fátækt væri orð-
in smánarblettur á þjóðinni. í
þeim töluðu orðum svo að segja
sendi móðir Teresa fjórar nunnur
til að kanna málið. Samkvæmt því
sem kaþólski biskupinn á íslandi
herra Jóhannes Giijsen segir er
hlutverk Systra móður Teresu trú-
boð með fulltingi kærleiksverka
meðal hinna fátækustu fátækra.
Hugtakið fátækt einskorðaðist
hins vegar ekki við efnahagslega
örbirgð heldur ekki síður andlega
fátækt. Samkvæmt orðum forsæt-
isráðherra eru ekki til haldbærar
tölur um efnahagslega örbirgð á
íslandi, svo við þær tölur hafa
systurnar ekki getað stuðst. Þá
stendur einungis sú skýring eftir
varðandi komu þeirra hingað til
lands að þær ætli sér að hlynna að
andans fátæklingum.
Og hverjir skyldu vera fátækast-
ir fátækra í andanum? Ekki er frá-
leitt að álykta að það séu þeir sem
ekki sjá hina ört vaxandi efnalegu
örbirgð í landinu
sem við öllum
blasir. Er þá aft-
ur komið að for-
sætisráðherra og
verður fróðlegt
að fylgjast með
vitjunum systr-
anna í ráðherra-
bústaðinn.
Samanburður
ýmiss konar hef-
ur verið gerður á
launatekjum
hérlendra við laun fólks í öðrum
löndum. Að þeim samanburði hafa
margir unnið, ekki síst fjölmiðl-
amir sem hafa verið hvað mest
áberandi. Flestar athuganirnar
hafa verið brenndar því marki að
miða við lægstu launataxta sem
fyrirfinnast á erlendri grund og
hafa síðan miðað við meðaltekjur
hérlendis. Hverjum slík saman-
burðarfræði þjónar er kjami þessa
máls. Tilgangurinn með þeim fífla-
gangi hlýtur að vera
öllum ljós og jafhljóst
er hverjum hann
gagnast.
Samanburöur til
sönnunar
Dæmi um saman-
burð af þessu tagi er
þegar tekjur land-
verkafólks innan ASÍ
eru sagðar 127.000 kr.
á mánuði. Hér er ef-
laust á ferðinni með-
altalsgildi sem inni-
heldur yfirvinnu ís-
lenska hópsins, sem
síðan er borið saman
við lægsta tímakaup
sem greitt er á Norð-
urlöndunum, sem er
að finna í Svíþjóð og
samsvarar það u.þ.b.
650 krónum íslenskum. Grundvöll-
ur að réttri útkomu slíkra talna-
leikja er að samanburðarhóparnir
séu skoðaðir á sömu forsendum,
nefnilega út frá lægstu launum á
íslandi sem eru heilar 285,80 kr. á
klst. Til frekari glöggvunar er rétt
að benda á að lægsti launataxti
sem þekkist í Danmörku, Noregi
og Finnlandi er u.þ.b. 850 kr. ísl. á
klst.
Hér er samanburðinum ekki
lokið, því Lækkunarnefnd fram-
færslukostnaðar, sem hr. Davíð
Oddsson skipaði í febrúar ’96,
lagði fram upplýsingar um að
mánaðarlegur matarreikningur
einstaklings í ESB-löndunum væri
einungis 20.000 krónur að meðal-
tali. Hvemig var nú brugðist við
þessum upplýsingum,
sem augljóslega þurfti
að skoða með saman-
burði, án þess þó að
afskræma íslenska
efnahagslifið? Jú það
var arkað út í Bónus
og keypt í körfuna.
Með því móti var
hægt að koma mánað-
arlegum matarreikn-
ingi einstaklings á ís-
landi niðim í 30.000
kr., sem var þá „að-
eins“ 50% hærri en í
ESB-löndunum. Hins
vegar var þess getið
lauslega að ef um-
ræddur varningur
væri keyptur annars
staðar en í Bónusi
myndi hann kosta um
45.000 kr.
Komist einstaklingur á íslandi
ekki í Bónus til matarinnkaupa þá
vandast mál hans. Ef Bónus er til
að mynda úr leið fyrir íslenskan
láglaunamann fara hjá honum
157,5 vinnustundir í að greiða
mánaöarleg matarútgjöld sín. Til
glöggvunar er mánaðarvinna að
meðaltali 173,3 vinnustundir ef
miðað er við 40 stunda vinnuviku.
Þannig að þegar óheppnir lág-
launamenn hafa greitt matinn
sinn geta þeir i hverjum mánuði
sólundað í annað uppihald and-
virði þeirra 15,8 vinnustunda
(4515,60 kr.) sem af mánaðarvinn-
unni leyfir. Ef kaupmáttur af
þessu tagi er ekki ávísun á fátækt
er vandséð hvar hana er að finna.
Sturlaugur Jóhannesson
„Og hverjir skyldu vera fátækastir
fátækra í andanum? Ekki er frá-
leitt að álykta að það séu þeir sem
ekki sjá hina ört vaxandi efnalegu
örbirgð í landinu, sem við öllum
blasir.“
Kjallarinn
Sturlaugur
Jóhannesson
verktaki
Með og
á móti
Útburður veitingamanns
Felgunnar
Lögleg uppsögn
„Ástæða uppsagnar samn-
ingsins er sú að bæjaryfirvöld-
um þótti skekkt samkeppnis-
staða veitingarekstrar bæði í
bæjarfélaginu sjálfu og á mark-
aðssvæðinu.
Um þetta
höfðu borist
kvartanir.
Einnig þótti
bæjryfirvöld-
um ástæða til
að afnema
þann styrk
sem greiddur
var leigutaka
upp á 1,8 millj-
ónir króna á
ári. Sums staðar þætti slíkur
styrkur einkennileg gjörð í
frjálsri samkeppni. Styrkurinn
var ætlaður til að standa undir
starfsemi félaganna sem eiga
húsið ásamt bænum auk grunn-
rekstrartilkostnaðar hússins
alls. í samningnum eins og hann
lá fyrir var hins vegar ekkert
ákvæði sem stýrði því með ör-
uggum hætti að þessi 1,8 millj-
ónir færu ekki til þess að greiða
niður rekstur Felgunnar í sam-
keppni við aðra aðila á mark-
aðssvæðinu. Það hefur aldrei
verið ætlun bæjaryfirvalda að
greiða niður ölkolluna fyrir við-
skiptavini. Af þessum ástæðum
var ákveðið að segja upp þess-
um samningi með löglegum fyr-
irvara. Þess vegna er krafist út-
burðar í dag. Það hefði ekki
þurft að koma til þessara vand-
ræða því leigutakanum hafði
verð boðinn frestur til að yfir-
gefa húsið, svo framarlega að
hann færi eftir ákvæðum fyrr-
um samnings."
Hef fullan rétt
Gísli Ólafsson,
bæjarstjóri i
Vesturbyggð.
Sigurður Ingi
Pálsson, veit-
ingamaður á
Felgunni.
í framhaldi af
„Eg tel mig vera í húsinu með
fullum rétti.
Ég var með
það á leigu í
tvö ár og í
framhaldi af
því var leigu-
samningi sagt
upp og viðræð-
ur fóru fram
við stjórn. Hún
lagði fram
drög að sam-
komulagi sem
ég svaraði með
athugasemdum.
því var haldinn jákvæður fund-
ur - fólk ræddi um áframhald og
breytingar á samningi. Síöan
liðu níu mánuðir og ég var ekki
boðaður til fundar. Það eina sem
gerðist var símtal frá formanni
stjórnar sem sagði að fúllur vilji
væri að ég héldi áfram rekstri.
Ég rukkaði menn um þetta önd-
vert við það sem haldið er fram
í fjölmiðlum að það hafi þurft að
draga mig að samningaborðinu.
í millitíðinni nefndi ég þetta við
stjórnarmenn á förnum vegi.
Allir voru sammála um að drífa
þetta af. Síðan ætluðu konurnar
að halda þorrablót með lögleysu
sem ég hafnaði og bauð þeim
sömu kjör og þær hafa fengið
síðustu tvö ár. Þær vildu það
engan veginn og þá átti að stíga
á karlinn. Lögreglan stöðvaði
siðan starfsmenn bæjarins við
að skipta um skrár í húsinu
samkvæmt skipun bæjarstjóra
og stjórnar hússins. Útburðar-
beiðnir eru ekki framkvæmdar
af hálfu bæjarstjóra. Hvort efn-
isleg rök séu fyrir slíku verður
dómur að skera úr um. Ef leigu-
samningur er ekki endurnýjað-
ur eða mönnum gert að yfirgefa
hús þá endurnýjast samningur-
inn sjálfkrafa ótímabundið, sam-
kvæmt húsaleigulögum frá 1994.
Ég óttast því ekki niðurstöðu af-
greiðslu útburðarkröfunnar.“