Dagblaðið Vísir - DV - 19.08.1998, Blaðsíða 15

MIÐVKUDAGUR 19. ÁGÚST 1998
15
Veður eru válynd
Nýlega bárust þær
fréttir að í liðnum júlí-
mánuði hefðu um 48
þúsund erlendir ferða-
menn komið til lands-
ins og að aukning ferða-
manna það sem af er ár-
inu frá sama tíma í
fyrra væri sautján þús-
und eða 14 af hundraði.
Nú gerist það enn frem-
ur að ferðamenn sem
koma til landsins utan
hins hefðbundna ferða-
mannatíma eru orðnir
fleiri en yfir hásumarið
sem hefur verið hinn
venjulegi ferðamanna-
tími. Erlendir ferða-
menn koma flestir hing-
að til að kynnast is-
lenskri náttúru í allri sinni dýrð.
Margir þeirra hafa fengið upplýs-
ingar sinar úr bæklingum og af
myndum af Netinu sem sýna land-
Kjallarinn
Kristjón Kolbeins
viðskiptafræðingur
„Nú gerist það enn fremur að
ferðamenn sem koma til landsins
utan hins hefðbundna feröa-
mannatíma eru orðnir fleiri en
yfír hásumarið sem hefur verið
hinn venjulegi ferðamannatími.“
ið baðað í sól og vart ský á himni
nema einstaka er kenna mætti við
gott veður.
Skipulag kostar vinnu
Fyrir nokkru var hér á ferð
japönsk fjölskylda í stuttri ferð. í
raun allt of stuttri. í farteskinu
hafði hún óskalista sem hljóðaði
upp á hestaferð, jöklaferð og Bláa
lónið. Einnig höfðu
komið fram óskir
um bændagistingu.
Dæmigerður listi
þótt bæta mætti við
hann hvalaskoðun-
arferðum, Gullfossi
og Geysi og ýmsu
öðru úr náttúru
landsins sem rúm-
ast þó vart í fimm
daga ferð til hvíld-
ar og hressingar
þar sem ekki er far-
ið allt of geyst yfir.
Jöklaferðir eru eitt
af þvi sem hefur
heillað útlendinga
sem hingað koma.
------------ Ýmist vilja menn
ferðast einir um
hjambreiður eða notfæra sér þá
þjónustu sem í boði er. t byrjun
þessa áratugar átti höfundur þátt í
að skipuleggja ferð yfir Vatnajökul
fyrir tvo írska og
einn enskan
kunningja. Slík
skipulagning út-
heimtir töluverða
vinnu og hafa
þarf samband við
marga aðila varð-
andi útbúnað,
leið, ferðir til og
frá jöklinum og
annað því um
líkt. Alpatjald
höfðu menn með sér.
Á fyrsta stigi skipulagningar
var spurst fyrir um veður á jöklin-
um og fengust þau svör að hætt
væri við slyddu sem stæði sjaldan
lengi. Það var ekki fyrr en undir
lok undirbúnings að þaulvanur
jöklamaður benti þremenningun-
um á að þeir gætu þurft að grafa
sig í fonn þótt kominn væri júlí og
Jöklaferðir eru eitt af því sem hefur heillaö útlendinga sem hingaö korna."
upplýsti þá um hvemig að slíku
yrði best staðið. Eftir á að hyggja
hafa þessar upplýsingar bjargað
þeim frá bráðum háska þvf á þá
brast foráttuveður sem stóð í hálf-
an þriðja sólarhring með þeim af-
leiðingum að tjaldið rifnaði, fauk
út í veður og vind. Komu skóflum-
ar sér nú að góöum notum og hafa
hugsanlega skilið á milli feigs og
ófeigs.
Hrakningar í sleöaferö
í fyrra mánuði lenti hópur
Norðmanna í hrakningum í sleða-
ferð á Vatnajökli. Henni var gerð
góð skil í fjölmiðlum. Slíkir hrakn-
ingar era ekki neitt einsdæmi því
fyrr í vor var annar hópur á ferð á
öðrum jökli. Lagt var af stað í ferö-
ina undir fararstjóm þótt skyggni
væri afar takmarkað, veöur hvasst
og úrkoma. Við slík skilyrði renna
saman himinn og jökull þannig að
fólk á erfitt meö að greina hvort
það sé á ferð eða kyrrt og hvað
snúi upp og hvað snúi niður.
Fór svo að hluti hópsins varð
viðskila við fararstjóra og þá er
fremstir fóra og varö að bíða
blautur og kaldur í kófinu uns
hann fannst. Vora sumir orðnir
óttaslegnir ef ekki skelfingu lostn-
ir. Að lokum tókst þó að koma öll-
um í hús.
Full ástæöa virðist því vera til
að þeir sem bjóða upp á sleðaferð-
ir á jöklum útvegi ekki aöeins
fatnað og farartæki heldur einnig
skóflur ef viðskiptavinimir skyldu
þurfa að grafa sig í fonn.
Kristjón Kolbeins
Brjostagjof - fram
tíðarfjárfesting?
í því þjóðfélagi hraða og streitu
sem við búum í era ekki allir til-
búnir til að staldra við og skoða
hvað við gerum og hvers vegna.
Eitt af því sem þyrfti að fjárfesta
meira í era bömin okkar. Þau era
jú framtíðin okkar. Sú fjárfesting
sem farin er að njóta meiri hylli
en áður er brjóstagjöf. Lengi býr
að fyrstu gerð segir máltækið og
það era engar ýkjur þegar brjósta-
gjöf er annars vegar.
Brjóstamjólk kemur í einstak-
lega hentugum og handhægum
umbúðum. Hreyfanlegur bangsi
sem er snuð, raggari, huggari,
svæfari, sögumaður og gefur fúll-
það besta sem móðirin á enda
þarfnast ungböm þess besta á
þessu æviskeiði.________
Gigtareinkenni
Ég er þeirrar blessunar aðnjót-
andi að hafa verið með bæði böm-
in mín á brjósti. Þótt nú séu liðin
níu ár síðan yngra bamið hætti á
brjósti les ég enn greinar og rann-
sóknir um bijóstagjöf og bijósta-
mjólk af miklum áhuga. Hér eftir
fer lausleg þýðing á grein sem ég
rakst á. Ég veit aö brjóstgóðar
konur á íslandi hafa gaman af.
Þýðingin er á lesandabréfi úr Jo-
umal of Nutritional Medicine
(1994) 4.377-378.
Kjallarínn
„Sú andlega næring og djúpa
nánd sem barn og móðir fá við
brjóstagjöf er stórkostleg. í
brjóstamjólk eru líka ensím,
ónæmisþættir og græðandi og
verkjastiiiandi efni sem engin til■
búin mjóikurbianda hefur.”
komlega samansetta næringu við
rétt hitastig, engar umbúðir
neinnar vöra geta keppt við móð-
urina. Sú andlega næring og
djúpa nánd sem bam og móðir fá
við brjóstagjöf er stórkostleg. í
brjóstamjólk era líka ensím,
ónæmisþættir og græöandi og
verkjastiliandi efni sem engin til-
búin mjólkurblanda hefur. Segja
má að í bijóstamjólkinni sé allt
Bréfið skirfar
G.A. Mathews
FRC Path.
„Þegar dóttir
mín, sem er 33
ára, var búin að
vera með annað
bam sitt á
bijósti í 4 mán-
uði hringdi hún
í mig og sagði
mér að hún
hefði verið kval-
in af sársaukafullri gigt í nokkra
daga. Hún fann mest til í mjöðm-
um, hnjám, úlnliöum, ökklum og
fingrum. Verkir vora mestir á
morgnana við að fara á fætur og
erfitt var að komast inn í og út úr
bíl. Gat ég gert eitthvað fyrir
hana?
Dóttir mín borðaði staðgott
fæði en tók engin vítamín né bæti-
efni. Eftir að ég hafði íhugað það
líffræðilega álag
sem bijóstagjöf
veldur ályktaði ég
að gjömýting á A-
vítamíni og nauð-
synlegum fitusýr-
um (EFAs) væri
hugsanleg. Því
sendi ég dóttur
minni Efamol Mar-
ine-hylki (430 mg
af kvöldvorrósarol-
íu auk 107 mg af
fiskiolíu), af þeim
skyldi hún taka 4
stykki á dag og
beta karótín 15 mg
á dag. Eftir 24 tíma
meðferð hafði
verulega slegið á
gigtina og hún var
orðin einkenna-
laus 48 tímum síð- ...........
ar. Á þeim 4 mán-
uðum sem hún hélt bijóstagjöf
sinni áfram komu einkennin ein-
ungis einu sinni aftur, daginn eft-
ir að hún gleymdi að taka hylkin
sín. Auk bættrar heilsu tók dóttir
mín eftir markverðri breytingu á
lit og áferð brjóstamjólkurinnar
eftir að hún hóf meðferðina.“ - Að
lokum spyr bréfritarinn hvort ein-
hver kannist við gigt sem viröist
koma í kjölfar lengdrar brjósta-
gjafar.
Brjóstagjöf varhugaverð?
Nú er ég á engan hátt að leiöa
líkum að því að brjóstagjöf sé á
neinn hátt varhugaverð. Hins veg-
ar hefur það oft vakið undrun
Sigríður Birna
Thorarensen
skrifstofumaður og
áhugakona um
brjóstagjöf
mína að á meðan ég var
með mín böm á bijósti,
bijóstagjöf sem varði
samtals í 5 ár, var mér
aldrei ráðlagt af fagfólki
að taka vítamín, stein-
efiii né bætiefni af
neinu tagi. Nú gefa góð-
ir bændur mjólkurkún-
um sínum fæðurbótar-
efni til aö auka hjá
þeim nyt og gæði mjólk-
ur eins og t. d. þaramjöl
og þykir ekkert óeðli-
legt við það.
I Bætiefnabókinni eft-
ir Harald Ragnar Jó-
hannesson og Sigurö
Óla Ólafsson er bent á
að ófrískar og mjólk-
andi konur hafi aukna
þörf fyrir A-, E-, Bl-, B2-
-------- , B3-, B6-, B12-, C-
vítamína, auk fólín-
sýra, fosfórs, joös, kalks,
magnesíums og sínks. Ég hef haft
gigtareinkenni síöan ég var með
mín böm á bijósti. Hefði aukin
fræðsla getað hjálpaö? Því get ég
ekki svarað en ég veit að ég á
aldrei eftir að sjá eftir þeirri
ákvörðun minni að hafa börnin
mín á brjósti. Ég er enn að upp-
skera í nánu sambandi við þau.
Brjóstagjöf er vinna. Vinna sem
skilar arði er fjárfesting. Fjárfest-
um í bömunum okkar en gleym-
um ekki að fjárfesta líka í mömm-
unum svo að þær séu betur í
stakk búnar til að ala upp framtíð-
ina okkar.
Sigríður Birna Thorarensen
Með og
á móti
Ummæli Olafs Ragnars
Grímssonar um gagna-
grunnsfrumvarpiö
Margrét Frímanns-
dóttlr alþlngfsmað-
ur.
Eölileg
varnaðarorð
„Með ummælum sínum er for-
seti íslands ekki að taka afstöðu
með eða á móti þeim framvarps-
drögum um gagnagrunn sem hafa
verið kynnt. Þetta eru frekar
vamaðarorð,
hvatning til
okkar að skoða
vel allar hliðar
þessa mikil-
væga máls,
flana ekki að
neinu og láta
hvorki við-
skiptasjónar-
mið né þröng-
sýni ráða ferð-
inni við af-
greiðslu málsins. Það er ekkert í
lögum er varða forsetaembættið
sem segir fyrir um það hvort eða
á hvem hátt forseta íslands leyf-
ist að tjá skoðanir sínar með því
að fjalla um mál er varða hags-
muni þjóðarinnar og aö sjálf-
sögðu á hann að búa við tjáning-
arfrelsi eins og aðrir.
En vissulega á embætti forseta
íslands að vera hafið yfir pólitísk-
ar deilur og forsetinn að haga
máli síiiu í samræmi viö það. Það
géröi hann i máli sínu á Hólahá-
tíðinni en beindi því til okkar „að
fara varlega, ganga hægt um
þessi nýju og óþekktu hliö,
hyggja vel til allra átta, rasa ekki
um ráð fram.“ Og er það ekki
akkúrat þaö sem hveijum ábyrg-
um einstaklingi í stjómmálum
ber að gera hveiju sinni?"
Friðurinn
rofinn
„Með ummælum sínum tekur
Ólafúr Ragnar Grímsson ótvírætt
afstöðu gegn frumvarpi því sem
nú liggur fyrir og til stendur að
fjalla um á Alþingi næstkomandi
haust. Þar með
er hann að taka
afstööu til
stjómarfrum-
varps sem
raunar er flutt
á þinginu I
hans nafni. Það
samrýmist
ekki viðtekn-
um skoðunum
á íslandi um
hlutverk for-
seta íslands að hann skipi sér í
flokk með eöa á móti ágreinings-
málum sem fjallað er um á lög-
gjafarsamkundúnni.
' Wfú
i forseta að taka þátt í
slíkum umræðum. Ef hann hins
vegar gerir það þá sýnist vera
ljóst að búiö er að rjúfa þann frið
og samstööu sem um embættiö
hefúr ríkt allt frá því að lýðveldið
var stofnað. Fórseti hlýtur þá aö
mega tjá sig um fiskveiðistjóm-
un, rðusfjármál, landbúnaöar-
pólitík eða aöra slíka málaflokka.
Hann verður þá að vera undir
það búinn að verða skotspónn
umræöna í þjóðfélaginu þar sem
tekið er af fullum krafti á móti
honum sem þátttakanda í þjóöfé-
lagsumræðunum. Ef forsetaemb-
ættið breytist í þessa vera þá er
ekki lengur neinn tilgangur með
því.“ -KJA
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á þvi aö ekki er tekið viö
greinum i blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu.
Netfang ritsfjórnar er:
dvritst@centrum.is