Dagblaðið Vísir - DV - 22.01.1999, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 22. JANÚAR 1999
15
Líf í sjónvarpinu
augu til að keyra neysluhitina.
En almenningur á Vesturlönd-
um er fyrir löngu vaxinn upp úr
þessari stellingu, fyrir honum felst
fullnægjan í því að taka lífinu
tveimur höndum, botna í því,
brjóta það til mergjar, þreifa á
óendanleika þess og furðum.
Sjónvarpið okkar er lika byrjað
að átta sig á þessu, soldið feimið
að vísu fyrstu skrefin og hyllist til
að sjónvarpa vitsmunalegu efni
þegar böm eru farin í háttinn og
fólk upp og ofan byrjað að draga
ýsur. En að því dregur að einnig
það opnar augun fyrir hinum nýju
sannindum: að lifið og tilveran er
alveg glettilega magnað efni og að
það er alveg hárrétt sem Hamlet
sagði (eða var það Hárið?): „What
a piece of work is man...“ o.s.frv.
Pétur Gunnarsson
Af einni saman fróðleiks-
fýsn
Hvað er það sem gerir að verk-
um að það er einatt svo heillandi
að horfa á fræðimenn flytja mál
sitt? Þeir virka allir eitthvað svo
góðlegir til augnanna! Við erum
svo vön því að sjá stjórnmálamenn
eða fjölmiðlunga - fólk sem er með
óhreint mél eða þarf að vera fynd-
ið eða selja eitthvað. Upplifunin að
fyrirhitta ástríðu sem nærist af
einni saman fróðleiksfýsn. Þeir
eru að miðla því sem er sameign
alls mannkyns: þekkingu.
Sennilega er ríkjandi dagskrár-
stefna sjónvarpanna ákaflega
kristin að þessu leyti að hún virð-
Og er þó sjónvarp svo einstaklega afleitur miðill fyrir bíómyndir. Aftur á móti upplýsinga- og fræðslumiðill í
fremstu röð. - Að geta í einni og sömu útsendingu farið út í geiminn og niður á hafsbotn, sjónhent lífið í öllum
sínum fjölbreytileika.
Ég var að enda við
að horfa á lokaþáttinn
í fræðslumyndaröð
sjónvarpsins (World of
Discoveries) og mikið
sem þetta er magnað
efni. Og sjónvarp rak-
inn miðill fyrir
fræðslu, þar er sjón-
varpið fyrst í essinu
sínu og enn er í minn-
um þegar Carl Sagan
fór með himinskautum
í þáttaröð sinni um al-
heiminn í byrjun ní-
unda áratugarins.
Maður hlýtur að
undrast að þessu efni
skuli ekki vera haldið
fram í meira mæli og i
staðinn hrært í þessari
endalausu afþreyingarsúpu sem er
orðin svo þunn og fjörefnalaus,
eða segiði bíómyndafarganið,
þessi endalausi bandariski vand-
ræðagangur með bófa, bíla og kyn-
bombur. Og er þó sjónvarp svo
einstaklega afleitur miðill fyrir
bíómyndir. Aftur á móti upplýs-
inga- og fræðslumiðill í fremstu
röð. Að geta í einni og sömu út-
sendingu farið út í géiminn og nið-
ur á hafsbotn, sjónhent lífið í öll-
um sínum fjölbreytileika, flakkað
á milli heimsálfa og heyrt færustu
fræðimenn á hverju sviði brjóta
málin til mergjar.
Kjallarinn
ist ganga út frá því
að jarðlifið sé
einskis virði, það
þurfi bara að harka
það af sér eins og
illa klæddur nútíma
Þessi gamla heimsmynd er auðvit-
að fyrir löngu komin í þrot eftir
því sem hitaveitu og heilbrigði og
endurheimt næðis frá brauðstrit-
inu hefur undið fram. Nú um
stundir er hún alfarið borin uppi
Pétur Gunnarsson
rithöfundur
íslendingur
þreying er
„Sennilega er ríkjandi dagskrárstefna
sjónvarpanna ákaflega krístin að
þessu leyti að hún virðist ganga út frá
því að jarðlífið sé einskis virði, það
þurfí bara að harka það af sér eins og
illa klæddur nútíma íslendingur
hundslappadrífu. “
hundslappadrífu. Af-
málið. Gleyma sér.
af auglýsingaveldinu sem þarf að
þrykkja pranginu inn um hálflukt
Samtal á Austurvelli
„Er ekki best og öruggast að
kjósa hann Davíð? Hann er búinn að
vera í þessu í átta ár og gengur þetta
ekki alveg þokkalega? Er ekki alltof
mikil áhætta að kjósa eitthvað ann-
að, er þessi Samfylking ekki eitt-
hvert rugl?“ - Eitthvað í þessa veru
spurði gamall kunningi minn sem
ég hitti á fómum vegi um daginn.
Við rákumst hvor á annan á Austur-.
velli - ég á leið á þingfund en hann
sagðist þurfa í bankann. „Borga af
lánum, maður, borga af lánum,"
sagði hann.“Endalaust er ég að
borga, kominn á fimmtugsaldurinn,
„Stjórnmál eru ekkert sérstaklega
flókið fyrirbæri þótt sumir setji þau
viljandi í slíkan búning. Við jafnað-
armenn byggjum einfaldlega
stefnu okkar og störf á grundvall-
arhugsjónum sem hægt er að draga
saman í þremur orðum: Frelsi, jafn-
rétti og bræðralag.“
og ennþá
)á eru þessar afborganir að
drepa mig. Ég ætti sennilega stóran
hlut í bankakerfmu ef allt það sem
ég hef greitt í afborganir, háa vexti,
vanskilavexti og kostnað væri yfir-
fært í kaup á hlutabréfum í þessum
bönkum.
Alltaf skítblankur
Ég komst lítið að til að byrja
með í þessu spjalli okkar. Hann
hafði frá mörgu að segja. Sjálfum
sér og sínu fólki. Bömin á öllum
aldri; eitt uppkomið og hann orð-
inn afi, tvö á unglingsaldri. „Og
svo komu tvö á seinasta sprettin-
um,“ sagði hann.“Annað tveggja
og hitt fimm ára. í bömunum og
fjölskyldunni eru mín auðæfi."
Og áfram hélt hann.“Þetta er
óttalegt basl hjá okkur. Ég vinn 50
tíma á viku og konan er í hálfu
starfi en maður sér aldrei pening.
Þetta fer í skuldir og mat. Og
aldrei ná endarnir saman. Maður
er alltaf skit-
blankur." Ég
náði að skjóta
inn spurningu:
„En er ekki góð-
æri hjá Davíð og
vinurn?" Hann
þagnaði andar-
tak. Fór andar-
tak í vörn og
sagði upphátt, en
þó eins og við
sjálfan sig. „Já,
þú meinar það?“
Tók sig þó. fljótt
á og svaraði með annarri spurn-
ingu:„ En yrði þetta ekki langtum
verra ef þið vinstri menn kæmust
að, og þessi Samfylking, sem þið
kratar eruð búnir að láta plata
ykkur í? Ráða ekki kommamir
öOu og þessar kerlur? Verða skatt-
arnir ekki himinháir og hálfgert
Sovétsystem á öUu?“
Sérhyggja gegn
almannaheill
Þá greip ég tækifær-
iö og fór yfir nokkur
atriði. Benti honum á
tillögur okkar jafnað-
armanna fyrr og nú.
Eins og i sjávarútvegs-
málum, þar sem lögð
er áhersla á að fiskur-
inn í sjónum sé sam-
eign okkar allra en
ekki fáeinna útval-
inna. Nefndi líka í því
samhengi hálendið og
aðrar sameiginlegar
auðlindir.
Vakti síðan athygli
hans á því að við jafn-
aðarmenn vOjum að
raunveruleg sam-
keppni fái að njóta sín
þar sem það leiðir tO lækkunar á
verði á þjónustu án þess að hún
verði skert en höfnuðum óheftu
markaðsfrelsi þar sem örfáir græða
á tá á fingri á kostnað hinna mörgu.
- „Það köUum við frjálshyggju eða
sérhyggju, sem gengur gegn al-
mannaheiU,*' sagði ég.
Frelsið og jafnréttið
Síðan minnti ég kunningja minn
á það að jafnaðarmenn hefðu gjam-
an verið í farabroddi hvað varðar
opin og góð samskipti við aðrar
þjóðir og heimóttarskapur væri eit-
ur í okkar beinum. Við vUdum að
menntun í landinu fengi þann stuðn-
ing sem henni bæri. Og yfirleitt að
einstaklingurinn fengi
að njóta sin tU fuUs en
þó ekki á kostnað
heUdarinnar. Samhjálp
og samstaða væri okk-
ar lykilhugtök en þau
gengu ekki gegn þvi að
athafnafrelsi einstak-
lingsins fengi að njóta
sín. „Horfðu á feril
okkar og sjáðu hvað
jafnaðarmenn eru að
gera úti um aUa Evr-
ópu,“ sagði ég.
„Veistu það,“ sagði ég í
lokin á þessum vanga-
veltum mínum sem
kunningi minn hlust-
aði á með athygli:
„Stjórnmál eru ekkert
sérstaklega flókið fyr-
irbæri þótt sumir setji
þau viljandi í slíkan búning. Við
jafnaðarmenn byggjum einfaldlega
stefnu okkar og störf á grundvaUar-
hugsjónum sem hægt er að draga
saman í þremur orðum: „Frelsi,
jafnrétti og bræðralag."
„Heyrðu, Guðmundur Árni,"
sagði kunningi minn. „Auðvitað er
þetta rétt hjá þér. Það er sko langt í
frá að sjálfgefið sé að íhaldið og
framsókn deUi og drottni í þessu
landi okkar. Við, almennir launa-
menn, þurfum að hugsa okkar
gang.“ - Við kvöddumst með virkt-
um og ákváðum að vera í góðu sam-
bandi. Jafnvel í kosningunum í vor.
Guðmundur Árni Stefánsson
Kjallarinn
Guðmundur Árni
Stefánsson
alþingismaður
Meö og
á móti
Er Hrísey nægilega góð
einangrunarstöð fyrir
gæludýr?
Aðstaðan
er nógu góð
Stefán Björnsson,
forstööumaður Ein-
angrunarstöðvar-
innar í Hrísey.
„Aðstaðan í
Einangrunar-
stöðinni í Hris-
ey er nægilega
góð. Hins vegar
get ég sagt að
staðsetningin
er það ekki.
Best væri auð-
vitað að hafa
stöðina sem
næst Keflavík-
urflugvelli. Að-
staðan í Hrísey
er með 5 fermetra inni- og úti-
búrum. Þar eru mjög góð gólfefni
og allt er uppkynnt þannig að
hundum líður yfirleitt mjög vel.
Við erum með átta klefa fyrir
hunda og fjögur kattabúr. Það
má segja að eftirlit með þessu sé
fullt starf fyrir einn mann. Ég
hef verið með þennan rekstur í 5
ár. Allflestir eigendur hafa verið
afskaplega ánægðir, þó einhverj-
ar undantekningar séu á því. Á
síðasta ári voru ekki nema 1-2
óánægðir. Að öðru leyti get ég
ekki sagt annað en að ég hafi átt
gott samstarf við eigendur í 99
prósent tilfella. Velgengni þess-
arar stöðvar er mikið Aðalbjörgu
Jónsdóttur dýralækni að þakka.
Varðandi umtal að undanfórnu
um að dýr hafi komið niðurbrot-
in frá Hrísey þá getur vissulega
verið einstaklingsbundið hvern-
ig dýr koma úr einangrun. Á
hinn bóginn verður að benda á
að það hlýtur að taka toll af all-
flestum dýrum að vera tekin 6
vikur frá eigendum. Fólk gerði
okkur greiða ef það hefur sjálft
samband við okkur á stöðinni ef
það telur eitthvað ábótavant."
Suðurnes besti
kosturinn
„Nei, það
tel ég ekki.
Staðsetning-
in og aðbún-
aður getur
verið miklu
betri. Suð-
vesturhom-
ið, t.a.m.
Suðurnesin
eða Suður- hundaatferl-
land, eru isfra,ð,ngur'
miklu betri kostir. Þá gætu eig-
endumir, sem langflestir eru frá
höfuöborgarsvæðinu, heimsótt
dýrin í 6 vikna einangrun þeirra.
Auk þess þyrftu dýrin ekki að
fara í eins miklar langferðir i ein-
angrunina og raun ber vitni án
þess að geta nokkurn tímann far-
ið út úr búrunum. Þá er átt við
Keflavík - Reykjavík - Akureyri -
Árskógssand - Hrísey. Allt með
viðeigandi bið. Ég tel líka að ein-
angrunarstöðvar fyrir gæludýr í
útlöndum hafi miklu meira rými.
t.d. sameiginlegu útivistarpláss.
Þó sumir segi að dýr komi niður-
brotin frá Hrísey verður þó að
hafa í huga skapgerð þeirra yfir-
leitt, aldur, umhverfisaðstæður
þeirra erlendis og undirbúning.
Hvað varðar Suðurnes er það
besti kosturinn því þau eru styst
frá Keflavík. Auk þess gæfist eig-
endum þá kostur á að heimsækja
dýrin sín, t.d. tvisvar í viku eins
og gerist erlendis. Einnig yrði það
miklum mun meira aðhald fyrir
stöðina þegar eigendumir fá kost
á að koma þar við. Þeim mun
meiri tilbreyting því betra. Eins
og er er engin aöstaða til að taka
á móti eigendum í Hrísey fyrir
utan það hve langur vegur er fyr-
ir flesta að fara þangað."
-Ótt