Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.1999, Blaðsíða 4

LAUGARDAGUR 30. JANÚAR 1999 13 "V
4 fréttir______________________________________________________
Vandræðaástand vegna yfirfullra heilsugæslustöðva:
Sjúkir hrekjast
milli lækna
Hvað skyldi vera langur biðtími til að komast að á þessari heilsugæslustöð?
Vandræðaástand er að skapast í
frumheilsugæslu víða á höfuðborga-
svæðinu, þar sem engin endumýjun
hefur orðið hjá sjálfstætt starfandi
heimilislæknum.
Frumheilsugæslu
er í dag annars
vegar sinnt af
læknum á heilsu-
gæslustöðvum og
hins vegar af heim-
ilislæknum sem
starfa sjálfstætt á
einkastofum. Hins
vegar er skilyrði
fyrir því að heimil-
islæknir geti hafið
störf að samnings-
aðilar, þ.e. Lækna-
félag íslands og
Tryggingastofnun ríkisins, fallist á
umsókn hans um að hefja störf.
Fjöldi lækna með sérfræðiréttindi
sem heimilislæknar hafa óskað eftir
því að hefja störf við lækningar en
öllum umsóknum hefur verið hafnað
frá árinu 1990 og sjálfstætt starfandi
heimilislæknum fer fækkandi.
Ófremdarástand
Ólafur F. Magnússon, formaður fé-
lags FSSH, segir að í dag geti sárafá-
ir heimilislæknar tekið á móti fleiri
sjúklingum og í dag séu nokkur þús-
und sjúklinga án þess að hafa fastan
lækni. „Það hefur verið stefna
Læknafélags íslands að heimilis-
læknar fái að starfa utan heilsu-
gæslustöðva en það hefur ekki geng-
ið eftir. í dag eru 17 sjálfstætt starf-
andi heimilislæknar og það er full-
bókað hjá nánast öllum,“ segir Ólaf-
ur. Hann segir einn lækni hafi hætt
nú nýverið vegna aldurs og þar sem
læknir fékk ekki leyfi tU að taka við
stöðu hans, hafi um 1500 sjúklingar
um leið orðið án heimUislæknis.
„Árið 1993 sóttu tveir um, en þeim
var hafnað. Árið 1996 sóttu tveir um
og þeim var báðum hafnað. Og nú
um áramótin var enn hafnað umsókn
sérmenntaðs heimlislæknis um að
opna læknastofu í Domus Medica. Ég
tel að sjálfstæður stofurekstur heim-
Uislækna standi ekki í vegi fyrir upp-
byggingu heUsugæslustöðva,“ segir
Ólafur. „Ég hef t.d. barist fyrir einni
slUcri í Grafarvogi sem borgarfuU-
trúi. Við viljum einungis að kerfín
lifi í sátt hvort við annað og að fóUc
geti valið sér lækni sem það geti leit-
að tU.“ Lára Hansdóttir, hjá þjón-
ustudeild Tryggingastofnunar ríkis-
ins, segir erfitt fyrir sjúklinga í dag
að velja sér lækni. „Það er að skapast
vandræðaástand. Það eru fiórar
heilsugæslustöðvar sem eru algjör-
lega fuUar og þess vegna væri eðli-
legt að gefin væru út leyfi fyrir heim-
Uislækna tU þess að opna stofur,“
segir Lára.
Héraðslæknir
stöðvar samninga
Ólafur segir að þegar heimilis-
læknir sæki um að opna stofu þurfi
að koma tU umsagnir margra aðila.
„Þegar læknar hafa sótt um hafa
Læknafélag Reykjavíkur og Læknafé-
lag íslands samþykkt umsóknirnar
vegna skorts á læknum og sömuleið-
is Tryggingastofnun ríkisins. Hins
vegar hefur Lúðvík Ólafsson, héraðs-
læknir í Reykjavík, hafnað umsókn-
unum ítrekað. Það eru sem sagt aUir
sammála um þörfína á fleiri læknum
nema hann,“ segir Ólafur. Að sögn
Ólafs hefur heilbrigðisráðuneytið
verið á móti endumýjun í hópi sjálf-
stætt starfandi heimUislækna. Skv.
upplýsingum sem DV aflaði sér er
nánast útUokað fyrir einstakling að
skrá sig hjá heimUislækni og dæmi
eru um að sjúklingar hafi þurft að
bíða aUt upp í tvær vikur tU þess að
komast tU þess læknis sem er vant að
sækja. „Það þarf að sjálfsögðu að
byggja heUsugæslustöðvar en það
gengur ekki að þær verði gerðar að
einokunarstofnunum. Sumir heUsu-
gæslulæknar, þ.á m. Lúðvík, hafa
hins sýnt það í verki að þeir vUja
leggja niður sjálfstæðan rekstur
heimilislækna utan heilsugæslu-
stöðvanna," segir Ólafur. Ekki náðist
í héraðslækninn í Reykjavík -hb
30 þúsund í hvalaskoðun ár hvert:
Getum einnig veitt hvalina
- segir Guðjón Guðmundsson
Samkvæmt nýrri skýrslu um
hvalaskoðun á íslandi hefur fiöldi
þeirra, sem fara í hvalaskoðunar-
ferðir, Qölgað úr 2.200 manns árið
1995 í rúmlega 30.000 manns á sið-
asta ári. Skýrslan er unnin af Ás-
birni Björgvinssyni, forstöðumanni
Hvalamiðstöðvarinnar á Húsavík,
en skýrslunni fylgir könnun sem
Ása Sigríður Þórisdóttir stjómmála-
fræðinemi gerði meðal erlendra
ferðamanna um viðhorf þeirra til
hvalveiða. I skýrslunni er talið að
fiöldi ferðamanna sem koma gagn-
gert tU landsins til hvalaskoðana
muni aukast til muna á næstu árum
en um 3.000 manns koma tU lands-
ins á hverju ári einungis til að fara
í hvalaskoðunarferðir. AUs munu
60-70 manns starfa í tengslum við
hvalaskoðun 4-5 mánuði ársins víða
á landinu. í könnun Ásu Sigríðar
kemur fram að
rúmlega 7 pró-
sent erlendra
ferðamanna séu
hlynntir hval-
veiðum almennt,
rúm 14,5 prósent
eru hlutlaus og
um 78 af
hundraði eru
þeim andvíg. Þá
telja rúm 63 pró- Ásbjörn Björg-
sent sama hóps vinsson, forstöðu-
að hvalaskoöun maöur Hvalamið-
og hvalveiðar stöðvarfnnar.
fari ekki saman.
Óraunhæfar tölur
Guðjón Guðmunsson, alþingis-
maður Sjálfstæðisflokksins, telur
ekkert koma í veg fyrir að íslend-
ingar geti hafið hvalveiðar að nýju
þrátt fyrir þess-
ar tölur. „Ég
held að þessar
tölur séu ekkert
til að óttast. Þeg-
ar menn eru
spurðir um af-
stöðu til hval-
veiða þegar þeir
horfa á þá synd-
andi geta þeir
ekki annað
sagt,“ segir Guð-
jón. „Ár efth ár
er verið að birta
tölur um hvalaskoðanir og alltaf
eru tölurnar jafnútblásnar. Sam-
kvæmt þeim tölum sem voru birt-
ar um fiölda ferðamanna og tekjur
af þeim er komist að þeirri niður-
stöðu að hagnaður af hverjum
ferðamanni sé 26.000 krónur vegna
ferðar sem kostar 3.000 krónur að
fara í.“ En Guðjón gleðst yfh því
að þeh sem eru með hvalaskoðun-
arferðh græði á þeim. „Það er
hægt að bæði veiða hvalina og
laða að ferðamenn til að skoða þá.
Þetta hefur verið gert i Noregi
með góðum árangri og aðsókn í
skoöunarferðh hjá þeim hefur
aukist ár frá ári. Við verðum að
koma í veg fyrir að hvalimh fiölgi
sér eins mikið og þeh hafa gert
undanfarin ár. Skv. skýrslu Haf-
rannsóknarstofnunar frá því í
haust er talið nauðsynlegt að hvöl-
um fækki svo við þurfum ekki að
skera niður veiðarnar. Við byggj-
um afkomu okkar á fiskveiðum og
þetta er þjóðarvilji þannig að við
eigum að hefia hvalveiðar eins
fljótt og hægt er,“ sagði Guðjón.
-hb
Húsmæður
í símaklámi
„Við höfum ráðið tugi manns í vinnu, bæði
karla og konur,“ segh Ágúst Smári Beaumomp,
framkvæmdastjóri símafyrirtækisins Tel Is,
sem ríður á vaðið og kynnh lifandi símaklám
hér á landi. „Starfsfólkið sem vinnur hjá okkur
verður bæði í sérstökum básum hér á vinnu-
staðnum svo og heima hjá sér eins og alþekkt
er erlendis; já, þetta eru líka húsmæður."
Aö sögn Ágústar Smára þarf starfsliðið að
vera fiölmennt því vaktimar eru stuttar. Þetta
er erfitt starf og fólk verður örþreytt eftir
nokkra tíma. Þjónustan verður opin frá 18 á
kvöldin og fram til klukkan 2 aö nóttu.
„Við sendum fólkið á námskeið áður en það
var ráðið endanlega því það er vandasamt verk
að ræða innilega við fólk í síma um kynferðis-
leg efni. Námskeiðið tókst vel og ég held að við
séum komnir með góðan kjarna í þetta,“ segh
Ágúst Smári Beaumomp sem er af frönskum
ættum eins og nafnið gefur til kynna.
Þegar hringt er í síma fyrirtækisins svarar
blíðleg kvenmannsrödd: „Ýttu á einn ef þú vilt
tala við stelpu, ýttu á tvo ef þú vilt klæmast við
shák. Mínútan kostar 225 krónur."
-EIR
Taktu eftir núna
Þingmenn Sjálfstæðisflokks
ræddu eitt sinn í þingflokksher-
bergi sínu um úthlutun Byggða-
stofnunar á svonefndum byggða-
kvóta í atvinnubótar-
skyni og höfðu menn
misjafnt álit á gagn-
semi þessarar úthlut
unar. Kristján Páls
son taldi þessa út-
hlutun á smotteríi
hér og þar til heldur
lítils gagns fyrir
hinar dreifðu byggöh. Egill Jóns-
son, stjómarformaður Byggðastofn-
unar, var á öðru máli. Hann færði
mörg rök fyrir sínu máli og þegar
kom að sterkustu rökunum sagði
Egill eins og hann gjaman gerh
þegar hann vill að hlustað sé á sig:
„Kristján, taktu eftir núna!“ Þá
kvað Halldór Blöndal þessa vísu:
Ef að botninn fer að fúna,
á fiörukambi er trillan lúna.
Egill mjólkar kvótakúna,
Krisfián, taktu efth núna.
Starfið í veði
Margir sjálfstæðismenn hugsuðu
sér til hreyfings þegar það kvisaðist
að Þorsteinn Pálsson ætlaði að
hætta í pólitík. Hópur manna í kjör-
dæminu leitaði þá
eftir því við Sigur-
geir Þorgehsson,
framkvæmdastjóra
Bændasamtakanna,
að hann gæfi kost á
sér og mun hann
hafa verið tilleið-
anlegur. Þessar
þreifingar bámst fljótt Guðna
Ágústssyni, hamsóknargoða í Suð-
urlandskjördæmi, til eyma. Guðni
varð víst lítt hrifinn og gekk snar-
lega í málið. Því næst lét hann þau
boð berast til Sigurgeirs og stuðn-
ingsmanna hans að færi Sigurgeir i
framboð yrði séö til þess að hann
yrði ekki langlífur í starfi sínu fyr-
ir Bændasamtökin. Svo mikið er
víst að Sigurgeir hætti við.
Slæm latína
Loga Bergmann Eiðssyni varð
illilega fótaskortur á hinni lat-
nesku tungu í vikunni. Logi, sem
er stjómandi spurningakeppni
framhaldsskólanna,
átti greinilega að
leggja þá spurningu
fyrh keppnislið
Menntaskólans á
Laugarvatni og
Verslunarskólans
hvaða ár pereatið
hefði átt sér stað.
| Atburðurinn er dreginn af pereat
| á latínu sem þýðh niður með hann
j og var aðfor nokkurra nemenda
( Lærða skólans gegn Sveinbimi
í Egilssyni, rektor skólans, í janúar
! árið 1850. Stjórnandinn spuröi
bara ekki um pereatið heldur
1 hvaða ár príatið hefði átt sér stað.
Bæði liðin svöraðu að það hefði
átt sér stað 1851 og gaf Illugi Jök-
ulsson dómari báðum liöum stig
fyrir svarið. Sandkom bíður
I spennt efth aö vita hvað þaö eigin-
I lega var, þetta príat...
Tilfinningahiti
Mikið og gott frumsýningarpartí
I var haldið efth humsýningu leik-
ritsins Mýs og menn í Loftkastalan-
!: um í vikunni. í partiinu urðu tveh
lykilmenn sýningar-
innar saupsáttir og
svo fór að þeh slóg-
j ust allt hvað af tók.
Góðir menn gengu í
milli en hótanh og
heitingar ómuðu
I um loftiö. Um tíma
leit út fyrh að sýningar yrðu
I ekki fleiri en þessi eina. Sem betur
fer tókst leikstjóranum, Baltasar
Kormáki. að koma á friði og var
; sýning á fimmtudag og næsta sýn-
ing verður á morgun. sunnudag.

Umsjón Stefán Ásgrímsson
Netfang: sandkorn @ff. is