Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.1999, Blaðsíða 31

JJV LAUGARDAGUR 25. SEPTEMBER 1999
fréttir31
stöðugt að vera að breyta og bæta
hlutina, skipuleggja og hagræða.
Það er í góðu lagi, þangað til mað-
ur stendur frammi fyrir mannleg-
um þáttum. Ég náði árangri og
þess vegna kallaði ég yfir mig af-
brýðisemi, ótta og öfund. Ég var
svo vitlaus að ég áttaði mig ekki á
því lengi vel.“
Vonskuverur heimsins
mæta
Gyða staldrar aðeins við til að
ræða hvað samfélagið sé fast í
kreddum og skökku gildismati og
segist fyrst hafa orðið alvarlega
vör við það þegar hún byrjaði í
Kennaraháskólanum og heyrði
fólk spyrja innan skólans: „Hvað
er hún að byrja svona seint, þessi
kona? Þetta verður enginn ferill
hjá henni.“ En þegar náminu lauk
fluttist hún til Seyðisfjarðar, þar
sem Sigurður hafði tekið við sýslu-
mannsembætti. Álag þriggja ára-
tuga hafði náð að knésetja þessa
sterku konu um stund og mætti
hún austur á firði með liðónýtt
bak. „Ég átti í þessu bakmeini í
nokkur ár,“ segir Gyða, „og ég var
mjög slæm. Mér leið eins og fanga
í Suður-Ameríku, sem hleypt var á
straumi á nokkurra sekúndna
fresti í mörg ár. Þetta var ægileg
þjáning. Ég fékk vitlaus lyf og á
öllu gekk. Mér fannst eins og
þarna ætluðu allar vonskuverur
heimsins að vinna á mér. Þetta
var ægilegt veikindastríð, en ég
hafði á endanum betur. Að vísu er
taugarótin sködduð og ég fæ köst -
en get varla kvartað á meðan ég er
í tvö hundruð prósent vinnu."
Gyða og Sigurður voru á Seyðis-
firði í átta ár. Þar hellti hún sér út
I kennsluna með öllum sínum upp-
átækjum og nýju aðferðum. „Ég
þótti skritin," segir hún, „en eigin-
kona sýslumanns má vera skrítin
og ef hún er það ekki, er hún gerð
skrítin. En ég fékk nóg að starfa.
Það vakti strax athygli mína að á
fjörðunum fyrir austan var dyslex-
ia griðarlegt vandamál. Þetta var
stífasta dyslexia sem ég hafði kom-
ist í og ég fór að velta því fyrir
mér hvort dyslexian væri ástæðan
fyrir því að einmitt þetta væri
fólkið sem yrði eftir heima í þorp-
inu, þegar aðrir færu í burtu. Það
var svo merkilegt að þetta var
greindasta fólkið, en fékk ekki
kennslu við hæfl.“
Sýslumannsfrúin er
skrítin
„Ég byrjaði að nota það sem ég
hafði lært og tók til við að kenna
foreldrum að kenna með mér og
þetta svínvirkaði. Bekkurinn sem
ég var mest með, varð ekki fallbekk-
ur og það má segja að þarna hafi ég
laért að vera kennari. Ég fór líka
nýjar leiðir i ýmsu, eins og að láta
stelpurnar sauma fermingarkjólana
sína sjálfar, með aðstoð mæðra
þeirra. Þetta þótti skrítið en það var
allt í lagi, ég var sýslumannsfrúin.
En það verður að segjast eins og er
að þessi átta ár á Seyðisfirði voru
alveg ofsalega skemmtileg."
Á meðan Gyða bjó á Seyðisfirði
tók hún sérkennslu í fjarnámi frá
Hallormsstað. „Þetta var mikill
skóli og það var gaman að vera á
Hallormsstað, jafnvel þótt þar væri
mikill músagangur og við dunduð-
um okkur við að veiða mýsnar í
stígvél og bera þær út. Seinna árið í
sérkennslunni tók hún þegar hún
flutti aftur suður og fór að kenna í
Selásskóla.
„Ég byrjaði auðvitað á foreldra-
kennslunni þar, en rakst á allt og
alla. Þegar maður byrjar á því að
umturna öllu í kringum sig, gerist
það. En ef grunnskólinn á að vera
sú stofnun sem tengir kynslóðirnar
saman, þá verður að mennta foreld-
rana. Fyrir slíku er þó ekki skiln-
ingur og það er lítið gert fyrir leið-
toga i grunnskólanum. Þar vilja
menn ekki leiðtoga í einu né neinu.
En hvað um það, ég byrjaði á því að
nota lituð gler og glærur í kennslu
og fór fram á að bætiefnagjöfín yrði
tekin alvarlega. Ég æsti bæði
lækna- og kennarastéttina upp á
móti mér, sem varð auðvitað til þess
að ég fór að efast. En þá leitaði ég til
landlæknis sem lagði blessun sína
yfir það sem ég var að gera, enda fór
ég aldrei yfir ráðlagða dagskammta.
Ég streðaði við þetta kerfi í þrjú ár,
en þá var ég búin að fá nóg og fór.“
Menn hoppa í kringum
vandamálm
Næst lá leiðin í Iðnskólann í
Reykjavík, auk þess sem Gyða hefur
kennt í Hvaleyrarskóla í Hafnar-
flrði og í Menntaskólanum í Kópa-
vogi. Hún segist hafa fengið mikinn
stuðning í vinnu sinni frá Ingvari,
skólastjóra Iðnskólans og kennarar
skólans hafa allir fengist við að
hjálpa nemendum með sértæka
Ég æsti bæði lækna- og kennarastéttina upp á móti mér, sem varð auðvitað til þess að ég fór að efast.
sem skella sér út í vinnuna eru jú
ægilega sniðugir en fá ekki gæða-
stimpil. Það er endalaust verið að
tala um það hvemig á að leysa
vandann, þvi sitt sýnist hverjum af
öllum þessum sérfræðingum. Þetta
er átakanlegt þegar maður veit að
það er hægt að ganga í málið og
leysa það.“
Að skapa framtíðina
Nýjasta verkefnið sem Gyða hef-
ur hellt sér út í er Landmark For-
um. „Ég ætla mér að verða kynning-
arleiðtogi fyrir þau samtök," segir
hún. Þeir halda námskeið, sem
standa í þrjá og hálfan dag, í hinum
ýmsu borgum heims og mig langar
að fá slík námskeið til íslands. En
þau eru dýr. Það kostar sex milljón-
ir að halda námskeið fyrir 220
manns. En ég er sannfærð um að
ekkert annað afl gæti forðað æsk-
unni frá því að lenda í eiturlyfjum."
Hvað er Landmark Forum?
„Á fyrsta námskeiðinu hjá Land-
mark Forum kemst þú að því hvern-
ig þú hefur lært að lifa af þína eigin
tilveru. Þú setur upp þrjú skeið þar
sem þú mótar þina vinningsfor-
múlu. Á þessum þremur stigum
komumst við að því að við erum
„failures," eða misheppnuð. En við
eigum alltaf möguleika á að nota
vinningsformúluna til að halda
áfram. Hún er eins og bakskrúfa
sem fleytir okkur fram á við. Við
komumst að því að við stöndum í
„ekkertinu" og það skiptir engu
máli sem liðið er. Það skiptir heldur
engu máli að það skiptir ekki máli.
Við förum i gegnum ferli sem leiðir
að þessari niðurstöðu. Þá förum við
að skapa fram á við - skapa framtíð-
ina.
Það hefur enginn náð árangri
með því að vera venjulegur og gera
raunhæfa hluti. Þarna lærum við að
vera „sérstök" og gera „óraunhæfa"
hluti. Ég lærði þetta og hætti að
hafa áhyggjur af því hvar ég hefði
sjálfa mig. Þetta var spurning um
að fara bara og gera hlutina. Um
leið og maður fer að vera maður
sjálfur, þá er hægt að faðma og
kyssa lífið og þakka fyrir að fá að
vera sérstakur og gera óraunhæfa
hluti. Ég hefði ekki trúað því að ég
ætti aftur eftir að eiga svona mikla
hamingju."
námserfiðleika eða dyslexiu. Iðn-
skólinn hefur með velvilja meistara
stigið stærra skref en menn hafa
áttað sig á, því að þessi þáttur Iðn-
skólans hefur ekki verið auglýstur
eins vel og t.d. samskiptalegu erfið-
leikamir sl. vetur. En því tímabili
er lokið fyrir atbeina kennara og
meistara og sitjum við í Paradís
uppi á Skólavörðuholtinu eins og
áður. Gyða er komin á eftirlauna-
aldurinn og finnst það út í hött. „Ég
sit uppi með þekkingu til að hjálpa
sjávarplássunum úti á landi - en það
hefur enginn áhuga á að nýta sér þá
þekkingu. Það er mikið býsnast yfir
námsárangri þar og það er ekkert
mál að ráða bót á honum. Það er
ömurlegt að sjá menn hoppa í kring-
um vandamálin eins og köttur í
kringum heitan graut í stað þess að
hoppa út í grautinn."
Hvað áttu við með að hoppa í
kringum vandamálin?
„Menn sitja og greina og skil-
greina endalaust. Við getum bara
tekið hugtakið „misþroska" sem
mjög skýrt dæmi. Nú eru til þrjú
hundruð hugtök yfir misþroska.
Greiningin er orðin svo flott og þeir
sérfræðingar sem skrifa mest um
greininguna eru flottastir. Hinir,
Það hefur enginn náð árangri með því að vera venjulegur og gera raunhæfa hluti.
sus