Dagblaðið Vísir - DV - 14.01.2000, Blaðsíða 12

12
FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 2000
Spurningin
Finnst þér aö banna ætti
notkun GSM-síma
á matsölustööum?
Svanbjörn Sigurðsson rafveitu-
stjóri: Já, mér finnst stundum
ástæða til þess. Það er t.d. bannað í
Svlþjóð.
Magnús Gíslason kerfisfræðing-
ur: Fer það ekki bara eftir þvi á
hvaða matsölustað þú ert!
Hrefna Kristjánsdóttir, upprenn-
andi fatahönnuður: Þeir eiga að
vera hljóðir. Bara að þeir hringi
ekki en allt í lagi að talað sé í þá.
Ágúst Kristmanns leigubílstjóri:
Já, er það ekki?
Brynja Guðmimdsdóttir verk-
fræðingur: Eiginlega. Það er leiðin-
legt að borða við hávaða.
Eva Lind Vestmann nemi: Já, mér
finnst það.
Lesendur
Verðhækkun land-
búnaðarvara
- hættulegur efnahagsskelfir
Hátt verð á matvælum hér er að ganga af feröa-
mannaþjónustunni dauðri og ávallt er Island ber á
góma erlendis nefnir fólk sem hér hefur veriö hátt
verð. -Feröamenn á tjaldstæöi í Reykjavík.
Skarphéðinn Einarsson skrifar:
Nú eru mjólkurvörur að hækka í
verði. Ég hélt að verð á þeim gæti
ekki orðið hærra.
Þessi ráðstöfun
mun hleypa af
stað hækkunum á
öllu öðru. Það er
með eindæmum
hvað landsmenn
láta bjóða sér. Ég
sá töflu í DV um
verð á landbúnað-
arvörum hér og í
öðrum Evrópu-
löndum. Aðeins eitt land er með
hærra verð, Sviss.
Ég heyrði sögu nýlega af erlendu
leiguskipi sem flytur vörur hingað.
Kokkurinn um borð ætlaði að fá
vistir hér á landi en hætti snarlega
við er hann fann út að fyrir einn
lambsskrokk gat hann keypt 8
skrokka í Þýskalandi. - Ég endur-
tek; 8 skrokka.
í DV var líka sagt að almenning-
ur (ríkið) greiddi 15 milljarða króna
með íslenskum landbúnaði en
bændur vilja fá 20 milljarða í næstu
búvörusamningum. Bændur eru
ekki öfundsverðir af sínum kjörum.
Staðreyndin er sú að hér er stund-
aður heimskautabúskapur, þ.e. hafa
þarf dýrin inni mestallt árið á með-
an nágrannar okkar í Evrópu þurfa
að hýsa dýrin í 3 mánuði og í Bret-
landi ganga þau laus allt árið.
Þann 1. sept. 1958 færðu íslend-
ingar landhelgina út í 12 mílur.
Sendiherra okkar í London var þá
dr. Kristinn Guðmundsson. Á fundi
með breska landbúnaðarráðherran-
um sem einnig fór með fiskimál
sagði ráðherrann við dr. Kristin (en
fundurinn var haldinn á búgarði
breska ráðherrans í Boston-héraði
þar sem ráðherrann rak nautabú):
„Þið Islendingar þurfið að efla naut-
griparæktina hjá ykkur.“ Þá svar-
aði dr. Kristinn: „Hve langan tíma
þarft þú að hýsa naut
þin á gjöf?“ Hinn
sagði: Allt árið um
kring.“ Sendiherrann
sagði: „Á íslandi þarf
að hafa nautgripi inni
i 9 mánuði á ári, þess
vegna erum við ís-
lendingar svo háðir
fiskveiðum."
Þetta segir sína
sögu. Hátt verð á mat-
vælum hér er að
ganga af ferðamanna-
þjónustunni dauðri.
Ávalit er ísland ber á
góma erlendis nefnir
fólk sem hér hefur
verið hátt verð. Is-
lendingar eiga nú
þegar að taka upp
viðræður við ESB um
fulla aðild að banda-
laginu. Þá verður
hægt að bjóða hér
matvæli á skaplegu
verði og það mun
hleypa krafti i ferða-
mannageirann og
margt annað honum
tengt. Það skapar ný
störf og fjármagn og
þá væri hægt að
hækka laun hér um
40%. En eins og er erum við í hópi
lægst launuðu þjóða.
Núverandi ástandi verður að
linna og það bitnar verst á barn-
mörgum fjölskyldum sem senn gef-
ast upp og reyna jafnvel að flytja af
landi brott. Það yrði mikil blóðtaka
fyrir okkur sem þjóð.
Skarphéðinn
Einarsson.
Ameríska efnahagssvæöiö
- æskilegt fyrir íslendinga
Einar Ámason skrifar:
Ég rakst á grein í Morgunblaðinu
þ. 8. janúar sl. eftir Ásgeir nokkum
Jónsson hagfræðing um hugsanlegt
myntbandalag okkar íslendinga við
Norður-Ameríku. Þetta var merki-
leg grein að því leytinu til að nánast
hefur ekki verið minnst á þetta
lengi. Þó minnist ég nokkurra les-
endabréfa, t.d. í DV, og jafnvel kjall-
aragreina í sama blaði fyrir
nokkrum árum. En nú virðist sem
einhverjir séu farnir að hallast að
því að myntbandalag íslendinga við
Norður-Ameríku sé okkur mun
hollara en að vera að trítla á tánum
fyrir utan dyr ESB sem aldrei kem-
ur til greina og það af mörgum
ástæöum.
Ameríska efnahagssvæðið, sem
er að verða eitt viðskiptasvæði, yrði
okkur íslendingum mjög hagstætt ef
okkur lánaðist að taka upp dollar-
ann með þeim kostum og þeirri hag-
ræðingu sem því fylgir.
Nú er svo komið hér að íslenskt
efnahagskerfi er nánast ónýtt og
gjaldmiðillinn með. Nú er því lag
fyrir okkur að breyta um stefnu fyr-
ir fullt og fast.
Samtímauppfærsla á þjóðsögu
„Varla ætti að þurfa aö benda á aö uppákoman í
Þjóöleikhúsinu er - eöa á aö vera - sýning á Gullna
hliöinu eftir Davíö Stefánsson..." segir m.a. í bréf-
inu. - Frá sýningu á Gullna hliöinu í Þjóöleikhúsinu
þessa dagana.
Gunnar Stefánsson leiklistar-
gagnrýnandi skrifar:
Furðuleg setning stendur undir
mynd í leikhúspistli Silju Aðal-
steinsdóttur (“Áramót", DV, 31.12.
‘99). Þar er fjallað um uppsetningu
Hilmis Snæs Guðnasonar á Gullna
hliðinu í Þjóðleikhúsinu. Hún er
þar kölluð „nútímalegur leikhús-
búningur" en mætti með ekki
minni rétti kallast poppuppfærslu.
En það sem ég hnaut um voru orð-
in: ..var uppsetningin öll stílfærð
á þann hátt sem sæmir samtíma-
uppfærslu á þjóðsögunni sem leik-
ritið er skrifað eftir.“
Varla ætti að þurfa að benda á aö
uppákoman í Þjóðleikhúsinu er -
eða á að vera - sýning á Gullna hlið-
inu eftir Davíð Stefánsson en ekki
ný leikgerð sögunnar um sálina
hans Jóns míns. Slík leikgerö man
ég að var sett upp hjá Hugleiki fyr-
ir nokkrum árum og hét Sálir Jón-
anna. Þetta var skemmtilegt uppá-
tæki. En sýningin á Gullna hliðinu
er allt annars eðlis. Leikstjórinn
virðist hafa gengið út frá því að í
rauninni sé Gullna hliðið leiðinlegt
leikrit en megi gera það þolanlegt
með alls konar skrípalátum.
Ég undrast að bókmennta- og
leiklistargagnrýnandi skuli ekki
átta sig á greinar-
mun á nútímaupp-
suðu úr þjóðsögu og
nýrri sýningu á sex-
tiu ára gömlu leik-
riti. Fyrir utan það
sé ég ekki að „nú-
tímalegur leikhús-
búningur" og „sam-
tímauppfærsla" séu
nein töfraorð þegar
kemur að uppsetn-
ingu klassískra
verka. Ástæða þess
að gamalt leikrit er
tekið til sýningar
hlýtur að vera sú að í
því sé frá höfundar-
ins hendi sá veigur
að það eigi erindi til
okkar. Að því er
Gullna hliðið snertir
er hinn viðkvæmi
strengur þess auðvit-
að innlifun höfundar
í gamla alþýðutrú.
Hún liflr í hugar-
heimi kerlingarinnar en þar gerist
verkið eins og Davið benti sjálfur á
og Hilmir Snær hefur raunar haft
eftir honum, þótt skilningur á því
hafi ekki náð að setja mark á sýn-
inguna. Enda kemur hún manni fyr-
ir sjónir sem stefnulaus glundroði
og þannig „póstmódem" í fyllsta
mæli.
Uppsagnir á
Flugleiöa-
hótelunum
Guðný skrifar:
í frétt í Mbl. er rætt um upp-
sagnir á Flugleiðahótelunum og
er þar vitnað í ummæli fram-
kvæmdastjóra hótelanna sem seg-
ir m.a. að uppsagnimar eigi ekk-
ert skylt við aldur þeirra sem sagt
var upp en sá sem lengst hafði
starfað af þeim sem sagt var upp
haföi starfað hjá félaginu í 43 ár
og aðrir í þetta 15 til 30 ár. Svo
segir framkvæmdastjórinn m.a.:
„Við erum í gríðarlega harðri
samkeppni á markaðnum og hún
hefur harðnað mjög upp á síðkast-
ið“ - Er það þá kannski vegna
hinnar hörðu samkeppni sem
uppsagnimar eiga sér stað? Og:
„Við verðum að skila okkar arði
og þetta eru aðgerðir sem bæta
okkar rekstur," segir fram-
kvæmdastjóri Flugleiðahótelanna
ennfremur. - Verður þá arðurinn
bættur með því að segja þessu
starfsaldursháa fólki upp? Maður
spyr bara. En hlunnindi samfara
starfslokunum bæta ekki upp-
sagnirnar upp. Aldrei.
Málmengun
Sig. Þorsteinsson hringdi:
Frétta- og fjölmiðlamenn eiga
skammir skildar fyrir að mis-
þyrma málinu okkar og búa til
klisjur sem ganga svo eins og vír-
us í þjóðfélaginu mismundandi
lengi. Eitt af því sem ég gagnrýni
harðlega er orðskrípið „á útopnu"
t.d. „allt á útopnu". Þetta er mikil
afbökun á „útopnuðu", því hér
hefur verið sótt til sjómennskunn-
ar enn einu sinni, þar sem skír-
skotað er til t.d. skipsvélar sem
keyrð er á útopnuðu. Ég skora á
menn að hætta á „útopnu" og
taka til við að keyra allt á „útopn-
uðu“ þegar mikið liggur við.
Varhugaverð
vaxtahækkun
J.S.Ó. skrifar:
Mér finnst afar einkennilegt
hvemig Seðlabankinn stendur að
því að hægja á þenslunni og lag-
færa ríkisfjármálin. En líta verður
svo á að Seðlabankinn sé líka að
horfa á hvemig ríkisfíármálin era
smám saman að fara úr böndunum,
ásamt því að verðbólgan er farin að
éta upp góðærið og áhrif þess.
Vaxtahækkun um 0,8% hefur
náttúrlega lítið sem ekkert að
segja fyrir fólk sem sífellt sækir í
eyðslu- og óráðsíulánin. Vaxta-
hækkunin þyrfti að vera eitthvað í
kringum 3-4% svo að þar verði
stopp. En fyrir þá sem skulda
vegna íbúðarkaupa er 0,8% hækk-
un blaut tuska í andlitið. Það er
líka eitthvað öfugsnúið þegar
bankastjórar Seðlabankans stað-
hæfa að háir vextir hér á landi séu
réttlætanlegir miðað við ná-
grannalöndin sem búi m.a. við at-
vinnuleysi. Hér sé ekkert atvinnu-
leysi og yflrmáta góðæri og það
þurfi að leggja til atlögu við það
með einhverjum hætti! Þetta er
bara ekki rétta leiðin, því miður.
Hún byggist á því að slá á puttana
á ríkisvaldinu og banna því að
fara með fé almennings eins og
hún eigi það - á öllum sviðum.
Og Sigmund líka
Andrés skrifar:
Mikið er ég undrandi á að sjá
skopmynd eftir Sigmund í morgun
(Mbl. 12. jan.). Þar er Davíð Odds-
son sýndur vera að slá í borðið og
segja fyrir verkum í dómskerfmu
vegna Vatneyrardómsins. Ég hélt
að skopteiknarinn snjalli og vin-
sæli væri klókari en þetta að því
er pólitíkina snertir. Hann slæst
þama í hóp þeirra sem kyrja sama
sönginn, dag eftir dag: Davíð, Dav-
íð, allt Davíð að kenna. Þeir sem
gerst þekkja til í stjómmálum og
þjóðmálum yfirleitt vita þó betur.
Það er Davíð einn sem þorir að
segja þjóðinni sannleikann og
stendur ávallt fast á sannfæringu
sinni en það gera flestir aðrir
stjórnmálamenn ekki.