Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.2000, Blaðsíða 24

24
LAUGARDAGUR 13. MAÍ 2000
Helgarblað
DV
DVJVIYNDIR E.ÓL.
Hjónin Marta Ruth Guðlaugsdóttir og Ragnar Hauksson voru á ystu nöf þegar samband þeirra hófst en hafa unnið bug á erfiðleikunum. Hér eru þau með syninum Mikel Jafet en þau segja
þaö mikla blessun að hafa eignast heilbrigt barn.
Ragnar Hauksson og Marta Ruth Guðlaugsdóttir voru djúpt sokknir fíklar:
„Svartnættið var algert<c
- en Byrgið kom þeim til bjargar
Hiö mikla starf sem unnið hefur
veriö í Byrginu frá stofnun þess í des-
ember 1996 hefur fengið takmarkaða
athygli. Fjölmörgum langt leiddum
áfengis- og vímuefnasjúklingiun hefur
verið komið til bjargar með litlum
sem engum stuðningi hins opinbera.
Það vildi þó svo til að íbúar Byrgisins
við Vesturgötu 18-24 í Hafnarflrði
komust í fréttimar undir lok síðasta
mánaðar en heldur var tilefnið nötur-
legt. Kasta átti þeim út vegna ónægra
brunavama. Hjónin Ragnar Hauksson
og Marta Ruth Guðlaugsdóttir, um-
sjónaraðilar hússins, hafa vegna
þessa þungar áhyggjur af íbúunum.
Þau vita sjálf hvað bíður þeirra láti
þeir raska ró sinni. Þau voru fús að
rekja þær hörmungar sem þau höfðu
mátt sæta í samlífinu við Bakkus og
aðra vímugjafa.
Leiðin á Litla-Hraun
Ragnar Hauksson er fæddur í Vest-
mannaeyjum 1962: „Ég var heldur
ódælt ævintýrabam og vildi snemma
burt. Nokkrir kunningjar mínir voru
á upptökuheimilinu við Kópavogs-
braut og 12 ára gamall bað ég um að
fá að fara þangað. Það vom aftur á
móti mikil mistök því þar héldu mér
engin bönd og ég var á endanum rek-
inn þaðan. Ég var byijaður að drekka
dálítiö og fikta við pillur - róandi og
sjóveikistöflur. Ég lærði svo aö reykja
hass þegar ég fór 14 ára á upptöku-
heimilið í Breiðavík. Það þótti ekkert
tiltökumál á þessum frjálslyndu tím-
um, þess í stað var lögð áhersla á að
hætta áfengisdrykkju og smáglæpum.
Þama fékk ég gott uppeldi og tilsögn í
píanóleik, trumbuslætti og málaralist.
Ég náði aðeins að bremsa mig af í
Breiðavík en fíknin var komin - ég
var þegar búinn að virkja alkóhólis-
mann.“
Eftir dvölina í Breiðavík fór Ragn-
ar á sjóinn í heilt ár en drakk og
reykti hass annað slagið: „Drykkjan
jókst stöðugt og á endanum var ég
orðinn meira og minna fullur allan
tímann. Ég hafði því enga heilsu í
frekari vinnu. Rétt fyrir 16 ára afmæl-
isdaginn minn á sér svo stað atburður
sem hafði mikil áhrif á mig. í ein-
hverju dópæði bmtumst ég og vinur
minn inn í hús í leit aö hvannarótar-
brennivíni, af öllum hlutum, svo úr
varð á endanum alvarleg líkamsárás.
Ég var settur í gæsluvarðhald í 60
daga og fékk hvorki að fara út, lesa né
reykja. Verst var þó hvað maður hafði
á samviskunni." Ragnar fékk eins árs
dóm fyrir líkamsárásina og afþlánaði
6 mánuði á Kvíabryggju, var því sem
næst þurr í tæp tvö ár en braut þá
skilorðið: „Þá er ég settur inn á Litía-
Hraun og eftir það verður ekki aftur
snúið. Þar byrjar boltinn að rúlla og
ég, 18 ára smágutti, kynnist
harðsvímðustu glæpamönnum lands-
ins. Þetta em þó nær undantekninga-
laust ekki menn sem fremja glæpi
sakir einhverrar glæpahneigðar.
Þetta em fíklar sem grípa til glæpa til
að svala fíkninni. Megnið af þessu
fólki er dáið í dag. Það sýnir hvað líf-
tíminn hjá fíklunum er stuttur."
Heilinn aldrei edrú
Með dvölinni á Litia-Hrauni hófst
ríflega 15 ára glæpa- og meðferðar-
saga. Ragnar sat reglulega inni fyrir
innflutning og sölu á eiturlyfjum auk
innbrota. Interpol hafði einnig eitt
sinn uppi á honum í Kaupmannahöfn
fyrir skjalafals og mátti hann dúsa
fyrir það í Vestrafangelsinu. Og alltaf
jókst fíkniefnaneyslan og náði hún há-
marki þegar hann byrjaði að sprauta
sig 1994 með amfetamíni. Hann lýsir
nöturlegum partíum þar sem við-
staddir sameinast um sömu spraut-
una af fullkomnu skeytingarleysi um
afleiðingamar. Alsælan kom á mark-
að ekki löngu síðar: „Það er brjálað
eitur. Maður var alveg eftir sig ef það
var tekið í einhveiju magni. Ég höndl-
aði ekki sólarhringinn á eftir. Ekkert
sló á þetta - nema meira ecstasy."
Kókaín segir hami aö hafi verið í
gangi annað slagið en í raun sé eng-
inn markaður fyrir það hérlendis -
það sé fyrst og fremst tískuorð.
Ragnar segir árin renna saman þeg-
ar hann horfír til baka - að það sé
móða í hausnum á honum. Hann man
ekki nákvæmlega hvenær hann fór
fyrst í meðferð: „Það hefur verið eitt-
hvað um 1980 sem ég fór fyrst á Sil-
ungapoll þar sem Þórarinn Tyrfíngs-
son tók á móti mér með sítt hár í anda
tímans. Það er virkilega góður maður
sem hefur kennt mér margt í gegnum
tíðina. Hann reyndi mikið að hjálpa
mér og ásetningur minn var góður en
ég vissi ekki hvað var að vera heiðar-
legur. Heiðarlegur í höfðinu. Þess
vegna tókst mér ekki að hætta. Ég fór
á Vog, var þurr í nokkra mánuði og
féll síðan - og svo hring eftir hring.
Ég var fastur í rugli. Heilinn var
„Við misstum fimm
manns á fyllirí þegar hús-
ið var rýmt. [...] Ég held
að Hafnarfjarðarbær
ásælist húsið og vilji
losna við okkur. Hann
sýnir okkur engan áhuga
ogfulltrúar hans fást ekki
til að setja fundi með okk-
ur. Sýna engan lit. “
aldrei edrú. Það var alveg sama hvað
maður átti mikið af amfetamíni og
hassi, peningum eða flottan bíl. Það
vantaði alltaf eitthvað. Maður var
aldrei ánægður. Ég gat aldrei notið
stundarinnar, þess sem ég var að gera
hverju sinni. Var aldrei ánægður."
Vodkinn óblandaður
Marta Ruth er fædd árið 1971 og
ólst upp í Hafnarfirði. Hún var fjórt-
án ára gömul þegar hún kynntist
fyrst áfengi: „Eftir ánægjulega æsku
og ástríkt uppeldi kom i ljós að ég var
alkóhólisti við fyrsta glas. Ég
þambaði vodkann óblandaðan og
varð oft lítið úr skemmtunum vin-
kvenna minna sem máttu eyða helg-
arkvöldunum í að passa upp á mig
hálfrænulausa. Á þessum tíma var
bjórinn ekki kominn en ég reyndi að
halda vímunni í skefjum með því að
drekka léttvín. Drykkjan hafði strax
mikil andleg áhrif á mig og ég tók að
fyllast kvíða og vanlíðan - sjálfsvirð-
ingin fór.“
Sautján ára gömul dvaldist Marta
sumarlangt á Spáni og drakk öll
kvöld auk þess sem hún fór að fikta
með hass og amfetamín sem hún féll
strax fyrir. Veturinn eftir hóf hún
nám við listaskóla í Lundúnum en
hún hafði lengi verið i ballett og
gekk fyrsti veturinn vel. Þrátt fyrir
að hún segði ekki skilið við bjórinn
stundaði hún námið samviskusam-
lega. Sumarið eftir kom hún heim og
var þá mikið drukkið með vinkon-
unum. Ástandið versnaði svo tti
muna þegar hún fór aftur út til Eng-
lands: „Ég varð fyrir alvarlegu áfalli
sem ekki bætti úr skák. Ég hætti að
mæta í skólann og var á kránum frá
morgni til kvölds og skýldi mér á
bak við það að ég væri að drekka
eins og Englendingur. Fíkniefni
voru ekki orðin hluti af munstrinu
en ég notaði hraða annað slagið."
Þunglyndi og sjálfshatur
Á þessum árum fluttist Marta títt á
mtili staða og segir hún margt vera í
þoku. Þrátt fyrir mikla drykkju lærði
hún hundaþjálfun og setti á fót
hundaskóla 21 árs gömul þegar hún
kom aftur heim tti íslands. Hún
reyndi að láta líta út sem allt væri í
lagi á yfirborðinu: „Sjálfsvirðingin