Dagblaðið Vísir - DV - 08.06.2000, Blaðsíða 29
33
FIMMTUDAGUR 8. JÚNÍ 2000
IDV Tilvera
Með heiti myndarinnar Rules of
Engagement er átt við reglur þær
sem bandarískir hermenn fara eftir
þegar þeir meta hvort þeir eigi að
hefja baráttu eða halda áfram að
berjast við aðila sem kunna að
verða á vegi þeirra. Það eru einmitt
þessar reglur sem skipta höfuðmáli
við réttarhöld höfuðsmannsins
Terry Childers (Samuel L. Jackson)
sem hefur þjónað landi sínu dyggi-
lega í þrjátíu ár í Víetnam, Beirút
og Flóabardaganum. Hann hefur
hingað til verið álitinn hollur þjóð
sinni og er stríðshetja. Nú er fram-
ganga hans dregin í efa þegar björg-
unaraðgerð undir hans stjórn fer í
vaskinn. Til að verja sig velur hann
gamlan félaga úr landgönguliðinu,
höfuðsmanninn Hays Hodges
(Tommy Lee Jones) sem á Childers
líf að launa frá því í Víetnam.
Myndmál vikunnar
Childers veit að Hodges er ekki
endilega besti lögmaðurinn i hernum
en hann veit hvað það er að hætta lifi
sínu við víglínuna. Hodges tekur að
sér máliö sökum vináttu sinnar við
Childers, jafnvel þótt efasemdir byrji
að grafa um sig strax frá fyrsta degi.
En réttarhöldin eiga eftir að leiða
margt í ljós og hér gildir sem oft áður
að spurt er að leikslokum.
Leikstjóri Ruels of Engagement,
WOliam Friedkin, leikstýrði sinni
fyrstu kvikmynd, Good Times, 1968
og hefur leikstýrt fjölda kvikmynda.
Um skeið var hann einn heitasti leik-
stjórinn í Hollywood. Kom það í kjöl-
farið á myndum á borð við French
Connection og The Exorcist. Þessar
tvær úrvalsmyndir gerði hann hvora
á eftir annarri en ferill hans hefur
verið æði brokkgengur síðan. -HK
Stuttmyndagar:
Stríöshetjan
Samuel L. Jackson í hlutverki herforingjans sem
ákæröur er fyrir aö hafa mistekist í starfi.
Fjölbreytnin allsráðandi
Björn Æ.
Nor&fjörö
s krífar gagnrýnj^
um kvikmym
Rules of Engagement í Laugarásbíói,
Regnboganum og Borgarbíói:
Sekur eða
saklaus?
Verjandinn og sakborningurinn
Tommy Lee Jones og Samuel L. Jackson.
Hinir árlegu stuttmyndadagar voru
haldnir í Tjamarbíói um síðustu
helgi. Sem fyrr var fjölbreytnin alls-
ráðandi og mátti jafnt finna úthugsuð
verk og hrá leiðindi. Enda var stund-
um ekki laust við aö stemningin væri
svipuð og í Cannes þar sem menn eru
fljótir að yfirgefa biósalinn ef þeim
líkar ekki myndin. Fólk kom og fór,
enda ekki fyrir hvem sem er að sitja
klukkustundum saman fyrir framan
hvita tjaldið.
Annars voru
nú yngri
áhorfendur í
miklum meiri-
hluta og áhug-
inn ekki mik-
U1 á meðal at-
vinnumanna
bransans ef
marka má
fjarveru
þeirra. Sig-
valdi J. Kára-
son klippari
flutti þó
áhugavert er-
indi um starfssvið sitt en fyrirlestur
Óskars Jónasarsonar leikstjóra var
heldur losaralegur; erindi Ingvars E.
Sigurðssonar leikara féll niður.
Það voru þó myndirnar sjálfar sem
vom í brennidepli og kenndi þar
margra ólíkra grasa. Kvikmyndum
um byssuglaða glæpamenn virðist
sem betur fer fara fækkandi. PUDS og
Gnitemos héldu þó uppi „heiðri" þess-
ara mynda. Nemendur kvikmynda-
skóla Islands voru einnig mjög upp-
teknir af öfgakenndum viðfangsefn-
um: Mannáti í Sjatteröðum, tvífara í
hefndarhug í Spegli og geðsjúklingum
í byssuleik í Muna að anda. Mættu
ágætir leiöbeinendur skólans beina
þeim tilmælum til nemenda sinna að
leita á aðeins jarðbundnari slóðir í
efnisvali. Án efa hefði útkoman orðið
betri hefðu þeir einbeitt sér að eigin
tilveru og þekkingarheimi. Vilji menn
aftur á móti ganga öfganna á vit verða
menn helst að hafa smá íróníu og
húmor með i fór - og mætti þar nefna
myndina RIP OFF sem dæmi - annars
er hætt við að menn prjóni yfir sig.
Að vísu verður að nefna hér myndina
Kristín Dilja
en leikstjóra
hennar,
Snorra B.
Jónssyni,
tókst að skapa
óhugnanlegt
andrúmsloft í
mynd þar sem
litil stúlka
leitar uppi
bróður sinn
eftir að hann
hefur óvart
orðið valdur
að dauða
hennar.
Það er áhugavert að hérlendis virð-
ast vera að myndast „bíógrúppur" hér
og þar og er hópurinn Moldvarpan
augljósast dæmið. Hann átti þrjár
metnaðarfullar myndir sem vísuðu
hver í aðra. Best var myndin Lista-
verkið sem var einkar heilsteypt og
úthugsuð mynd um auðnuleysingja
sem gripur tU listamannsímyndarinn-
ar í örvæntingu sinni - og útkoman
oft háðuleg. Hún byijaði þó líkt og
margar aðrar á vekjaraklukkuhring-
ingu og er rétt að hvetja verðandi
þátttakendur á næstu hátíð að hefja
strax leit að frumlegri byijun. Önnur
mynd moldvörpunnar var Trúðar,
metnaðarfull og yfirgripsmikil stúdía
á ástinni en vantaði kannski nokkurn
fókus. Siðasta mynd hópsins var Hinn
heilagi kaleikur og var óþörf viðbót
við ástarhugleiðingar Trúðanna. Hóp-
urinn er því hvattur til að leita sér
nýrra viðfangsefna en fyrir alla muni
halda kvikmyndagerð sinni á lífi.
Fjölbreytnin var svo sannarlega til
staðar og inn á milli mátti greina for-
vitnileg efnistök. Mhonetra var frum-
leg, hálf-súrrealísk sýn á tilveruna.
Gifs minnti á meistara Lynch í svart-
hvítum kostulegheitum. Loksins bjó
yfir úthugsuðum römmum, vönduð-
um texta og tók á viökvæmu umfjöll-
unarefni. í Amtmannsstíg 5 fékk hinn
fjölmiðlaglaði íslendingur fyrir ferð-
ina í beittu háði. íburðarmesta mynd
kvöldsins var þó án efa Engill no.
5503288 í leikstjóm Ólafs Jóhannes-
sonar, ljóðræn útfærsla á mörkum lífs
og dauða. Vel er farið með bæði
myndir, hljóðvinnslu og leik. Myndin
minnti að vísu ansi mikið á Der
Himmel úber Berlin en íslenskir kvik-
myndagerðarmenn hafa gert margt
vitlausara en að stæla Wim Wenders.
Fer þó fjarri að um eftirlíkingu sé að
ræða því Engillinn stendur fyllilega á
eigin fótum. Heillandi mynd sem
hafnaði í öðm sæti.
Nokkuð var einnig um myndir sem
áttu lítið skylt við hefðbundnar frá-
sagnamyndir. Nokkrar „teiknimynd-
ir“ voru á boðstólum og átti Egill Sæ-
björnsson tvær þeirra - Dýrarokk og
Oh I need your love. Sú seinni var
ansi góð en í henni keyrir frumstætt
teiknuð bifreið í gegnum fjölda plötu-
albúma sem lifna við fyrir augum
áhorfenda. Enn betri var þó mynd
Gísla Darra Halldórssonar, Gogh
syndrome, Technoballet í E-dúr, sem
var afskaplega vönduð í alla staði -
hugmyndin einfóld og grafíkin alls-
ráðandi - tungumálið ónýtt en ekki
vannýtt. Uppskeran þriðja sæti. Ör-
sögur úr Reykjavík var fulltrúi dans-
myndanna en hún samanstóð af þrem-
ur ólíkum dansatriðum. Það var mik-
ið lagt í þessa mynd en fyrsta atriðið
bar af hinum. í því tókst að sameina
dansinn kvikmyndalistinni á áhrifa-
ríkan máta. Loks voru þarna heim-
ildamyndir og ber þar fyrst að nefna
mynd Þorvalds Þorsteinssonar, Hótel,
sem varpar ljósi á líf nokkurra íbúa
Rauða hverfisins í Amsterdam. Eink-
ar áhrifaríkt var að kynna ekki per-
sónumar fyrr en í lok myndar - upp-
lifunin varð allt önnur fyrir vikið.
Einnig voru til staðar tvær „logn-
ar“ heimildamyndir. Grínlaust -
goðsaga P6 lék reyndar á mörkum
lygi og sannleika en tónlistarmaður-
inn Pétur Einarsson fjallar þar á gam-
ansaman máta um feril sinn. Hin var
myndin Georg: lifandi lag sem stóð
uppi sem sigurvegari kvöldsins. Hún
segir frá nokkrum karaoke-söngvur-
um sem eru að reyna að „meika það“
í Köben. Persónurnar eru hver
annarri fyndnari og í handritinu er
gert stólpagrín að hverri listaklisj-
unni á fætur annarri. Engu að síður
er heimildargervið það sterkt að sum-
ir áhorfenda féllu í gildruna. Kvik-
myndagerðarmennimir Hafsteinn G.
Sigurðsson, Halldór V. Sveinsson og
Kristján L. Pálsson sýna að með
ímyndunarafliö að vopni þurfa fjár-
ráðin ekki að skipta svo miklu. í stað
þess að festast í klisjunum gera þeir
grín að þeim. Það mættu margir af
þeim efnilegu leikstjómm á hátíðinni
hafa að leiðarljósi fyrir næstu mynd.
Það er erfitt að forðast klisjumar og
því skiptir öllu hvemig menn taka á
þeim. Takk fyrir góða skemmtun.
Úr Gifsi
„Myndin minnti á meistara Lynch í svart-
hvítum kostulegheitum. “
Being John Malkovich
★★★★ Þvílík afbragðsskemmtun! Það
er auðvelt að láta dæluna ganga með
háttstemmdum lýsingarorðum en ég
skal reyna að stilla mig. Og þó. I þess-
ari súrrealísku kómedíu um sjálfs-
myndarkrisu, refilstigu frægðarinnar
og leitina að eilífðinni rekur hver
kostulega uppákoman aðra og, eins og
góðum myndum sæmir, vekur hún
miklu fleiri spurningar en hún svarar.
-ÁS
Gladiator
★*★★ Ridley Scott hefur ávallt verið
maður myndmálsins og hvergi kemur
þessi kostur hans sem leikstjóra betur
fram en i Gladiator, mikilli og vel
gerðri epískri kvikmynd sem hefur
nánast allt sem góð spennumynd þarf
að hafa þó sagan sé sjálf ekki ýkja
merkileg. Russell Crowe leikur titil-
hlutverkið af miklu öryggi og krafti.
Hann hefur það til að bera að maður
trúir því að hann sé mestur atlra
skylmingaþræla auk þess sem mikill
þungi er í túlkun hans.
-HK
I Kina spiser de hunde
★★★iDanir eru fáum öðrum líkir þeg-
ar kemur að kvikmyndagerð. Hér
leggja þeir til atlögu við kvikmynda-
grein sem Evrópubúar hafa sjaldan rið-
ið feitum hesti frá. Um er aö ræða kol-
svarta kómedíu þar sem áhorfendum
eru lítil grið gefin. Ólöglegur innflytj-
andi, bankastarfsmaður og tveir kokk-
ar fremja rán undir stjórn Kim Bodnia
úr Pusher. Mikiö gaman, mikið grin.
-BÆN
Boy's Don’t Cry
★★★iÁhrifarik kvikmynd um örlög
Brandon Teena sem bjó yfir líkama
stúlku en hneigðum pilts. Allur leikur
er tO fyrirmyndar og ber þó sérstak-
lega að geta frammistöðu Hilary Swank
og Peters Sarsgaard. Ekki bara góð
kvikmynd heldur kröftugt hróp á
umburðarlyndi.
-BÆN
101 ReyKjavík
★★★Hilmir Snær leikur auðnuleysingj-
ann Hlyn sem lifir og hrærist í hverfi
101 í Reykjavik. Líf hans er i fostum
skorðum þar til vinkona móður hans
kemur i heimsókn og úr verður ein-
hver sérkennilegasti ástarþríhymingur
íslenskrar kvikmyndasögu. Fjörug
mynd sem býr þó yfir þungri og alvar-
legri undiröldu. Úthugsuð og vönduð,
en hvemig í ósköpunum stendur á því
að ekki er hægt að sjá myndina í
hverfi.
-BÆN
Man on the Moon
★★★Það er kvikmyndinni Man on the
Moon til mikils lofs að hún fylgir hinni
einstrengingslegu sýn grinistans Andys
Kaufmans á tilvemna aUt tU enda. Jim
Carrey sýnir fantagóðan leik í aðalhlut-
verkinu. Við gleymum því tUtölulega
fljótt að Carrey er ein mesta stjama
kvikmyndanna um þessar mundir og
sogumst inn í þennan karakter sem um
leið er aldrei ráðinn eða útskýrður með
sálfræðUegum vísunum.
-ÁS
Ghost Dog: Way of the Samurai
★★★Jim Jarmusch er bæði trúr fortið
sinni í myndinni og fetar um leið inn á
nýjar brautir. Aðalpersónan er að
mörgu leyti í stöðu ferðalangsins sem
við þekkjum úr fyrri myndum hans en
mafíósarnir tUheyra ólíkri hefð megin-
straumskvikmynda. Sú blanda gengur
ekki nægjanlega vel upp en kemur þó
ekki i veg fyrir ágæta mynd.
-BÆN
Angela’s Ashes
★★★Alan Parker fer eigin leiðir 1 leik-
stjórn á kvikmyndagerð frægrar skáld-
sögu og er umhugað að sýna okkur
smáatriðin, hvað fátæklingar þurftu að
búa við á árum áður - lífsmáti sem
varla þekkist í vestrænum þjóðfélögum
í dag. Hvað sem segja má um leikstjóm
og túlkun Parkers á bókinni þá hefur
honum tekist að skapa áhrifamikla
kvikmynd um líf og kjör fátæklinga
fyrr á öldinni.
-HK
Dogma
★★★Þetta er ein af hinum óborganlegu
vangaveltum hins óforskammaða
Kevins Smiths (Clerks, Chasing Amy)
um lífið, tilveruna, trúna og Guð. Hér
gerir hann stólpagrín að tilraunum
mannanna tU að skUja Drottin og
ganga á hans vegum en um leið er ljóst
að Kevin er trúmaður mikiU og um-
hugað um Hann/Hana/Það. Vegna
þessarar djúpu sannfæringar hans er
auðvelt að hlæja hjartanlega að þessari
ósvifnu hugleiðingu um hinstu rök til-
verunnar. -ÁS