Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.2000, Síða 15

14
FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
FIMMTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2000
19
Útgáfufélag: Frjáls fjölmifilun hf.
Stjórnarformafiur og útgáfustjóri: Svelnn R. Eyjólfsson
Framkvœmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Afistofiarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aörar deildir: 550 5999
Gr»n númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimaslöa: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiölunar: http://www.visir.is •
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 4611605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiölun hf.
Filmu- og plótugerfi: ísafoldarprensmiöja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuöi 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverð 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaösins í stafrænu formi og I gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiöir ekki viömælendum fýrir viðtöl viö þá eöa fyrir myndbirtingar af þeim.
Halldór tapar í Haag
Tillögur íslenzku ríkisstjórnarinnar um sérstaka und-
anþágu til stóriðjumengunar fyrir smáríki á borð við ís-
land hafa engan hljómgrunn á alþjóðaráðstefnunni í Haag
um framvindu loftslagssáttmála Sameinuðu þjóðanna.
Þingið telur sig hafa öðrum hnöppum að hneppa.
Vísindasamfélagið í heiminum hefur náð samkomulagi
um, að breytingar af mannavöldum á andrúmslofti jarðar
séu orðnar mun alvarlegri en áður var talið og séu þegar
farnar að leiða til vandræða. Fræðimenn hafa komið sér
saman um skýrslu, sem liggur fyrir ráðstefnunni.
Ekki skiptir minna máli, að flóð og stormar undanfar-
inna mánaða og missera eru í auknum mæli talin stafa af
mengun af mannavöldum. Að minnsta kosti hefur það
haft áhrif á Evrópusambandið, sem samþykkti nýlega
herta umhverfisstefnu fyrir fundinn i Haag.
Evrópusambandið er í Haag upptekið af að ná sam-
komulagi við Bandaríkin, sem vilja meira svigrúm eða
meiri undanbrögð að sögn annarra. Rætt um heimild til
viðskipta með mengunarkvóta og frádrætti fyrir ríki, sem
hjálpa þróunarlöndum til aö bæta umhverfið.
Ekki verður þess vart í Haag, að neinn hafi áhuga á að
opna fyrir undanbrögð á borð við þau, að ríki, sem notar
vatnsorku til álvinnslu, fái undanþágu frá mengunarregl-
um, sem samþykktar voru í Kyoto 1997 á vegum Samein-
uðu þjóðanna og bíða nú staðfestingar ríkja heims.
Nýjustu rannsóknir, sem liggja fyrir fundinum í Haag,
benda til, að erfitt verði að fá afslátt fyrir skógrækt, því að
slíkar undanþágur geti haft öfug áhrif við það, sem ætlað
var. Evrópusambandið kann þó að sætta sig við slíkan
afslátt til að fá undirskrift Bandaríkjanna.
Með vaxandi tilfinningu ríkisstjórna heims fyrir um-
fangi vandans í andrúmsloftinu dofna líkur fyrir nýju ál-
veri á Reyðarfirði. Vafasamt er, að Norsk Hydro geti sóma
síns vegna átt þátt í að reisa álver í ríki, sem neitar að
staðfesta Kyoto-sáttmálann og Haag-útfærslu hans.
Líklegasti kosturinn i stöðunni er, að við slíkar aðstæð-
ur verði heimilað að kaupa mengunarrétt handa Reyðar-
áli. Sá kostnaður verður mjög hár, leggst auðvitað ofan á
annan kostnað við álverið og leiðir til þrýstings á, að und-
irverðið á rafmagninu verði lækkað enn frekar.
Ekki er víst, að samkomulag náist milli Evrópusam-
bandsins og Bandaríkjanna á ráðstefnunni í Haag. Hugs-
anlega þarf enn frekari storma og flóð til að nógu margir
átti sig á alvarlegum breytingunum í andrúmsloftinu. Því
kunna umhverfissóðar að fá frekari gálgafrest.
Það breytir því ekki, að markmiðin um minni losun
gróðurhúsalofttegunda, sem voru sett i Kyoto, verða not-
uð, þegar kemur að staðfestingu. Ef menn hafa reist álver
í millitíðinni, fá þeir lítinn afslátt og verða að greiða aft-
urvirkt fyrir það í beinhörðum peningum að mestu.
Tilraunir utanríkisráðherra íslands til svigrúms innan
Kyoto-sáttmálans til að koma upp álveri heima í kjördæm-
inu hafa lent i auknum mótbyr á ráðstefnunni, sem nú
stendur yfir í Haag. Þar hrista menn hausinn yfir undan-
brögðum og vífilengjum Halldórs Ásgrímssonar.
Ef samið verður í Haag, mun samkomulagið byggjast á
friðarsamningi milli sjónarmiða Evrópusambandsins og
Bandaríkjanna, en sérsjónarmið Halldórs verða að engu
höfð, beinlínis af því að stóru aðilarnir þurfa ekki að
kaupa atkvæði til að komast að niðurstöðu í málinu.
Eftir stendur, að utanrikisráðherra íslands hefur orðið
sér og þjóð sinni til minnkunar. íslendingar eru taldir til
umhverfissóða, sem nota undanbrögð og vífilengjur.
Jónas Kristjánsson
Þú segist eiga erfitt
með að taka ákvarðanir
og standa við þœr
<£> 'ooTH£gc?S'R3N.öu?ge
WT-BYTBWNe MCD(Þ^EPVu;e&

DV
Skoðun
Afskipti Biskupsstofu af því hvernig kaupmenn koma til með að auglýsa vörur sínar fyrir jólin hafa vakið nokkra athygli og ekki eru allir á eitt sáttir varð-
andi það hvort kirkjunnar menn eigi yfirhöfuð að beina kröftum sínum að því máli.
Um aðila máls
Vald ljósanna
Ég man þegar fyrsta mal-
bikið var lagt í heimabæ
mínum og við krakkarnir
hjóluðum hring eftir hring
á fleti sem var ekki stærri
en sem nemur einni eða
tveimur innkeyrslum við
einbýlishús nú á dögum. Ég
man líka eftir þeirri ein-
stöku tilfinningu þegar
ekið var inn á malbikið í
Ártúnsbrekkunni eftir
daglangan akstur á rykug-
um þjóðvegum landsins.
Og tilkomumikið var það
sjónum barns að sjá lögregluþjón
stjóma umferð með handapati og
bendingum. I þá daga fóru ökumenn
eftir umferðarmerkjum á gatnamót-
um og lögreglan kom aðeins til skjal-
anna þegar umferðin var orðin svo
mikil að henni varð að stjóma.
Vanstillt Ijós
Síðar komu ljósin til sögunnar og
leystu umferðarstjórana af hólmi.
Nú eru ljós um alla borg og þeim
fjölgar stöðugt. Og bílaflotinn stækk-
ar enn og nú er svo komið að gatna-
kerflð ber vart alla umferðina. Ljós-
in gera sitt gagn og tryggja það að
við komumst leiðar okkar með
sæmilegu móti. En það er önnur hlið
á þessu máli er varðar ljósin. Við bíl-
stjórar þekkjum hversu hvimleitt
það er að þurfa að bíða lengi á ljós-
um þegar umferð er lítil sem engin.
Stundum tekst manni að aka á
þeim hraða sem tryggir að
ekki þarf að stöðva bílinn
við hver gatnamót. En svo
eru það vissir staðir í borg-
inni þar sem ijósin eru stillt
með þeim eindæmum að
maður verður að stoppa við
hver einustu ijós. Ég hef
margra ára reynslu af
þessu, t.d. á Bústaðavegin-
um, frá brúnni yfir Kringlu-
mýrarbraut og sem leið
liggur niður að Miklubraut.
Stundum rennur umferðin
snurðulaust og ljósin trufla
engan en á öðrum tímum er eins og
það hafi komist púki i vitana sem
hefur það að markmiöi að stöðva
hvem einasta bíl.
í stað lögreglu
Hugsið ykkur orkutapið af því að
margstöðva heilt tonn af jámi og
koma því aftur af stað - og það mörg-
um sinnum á nokkur hundruð metr-
um. Að maður tali nú ekki úm allan
þann tonnafjölda sem hvílir ofan á
blöðrudekkjum stöðutáknanna sem
æða um bæinn eins og skriðdrekar á
vígvelli. Og nú er komið að kjarna
málsins. Ljósin eiga að gegna sama
hlutverki og lögreglan sem stjómaði
umferð í gamla daga. Hún var til
þess að stjóma en ekki hindra.
Ljósin eru ágæt þegar umferð er
mikil en þegar ekki sést til annarra
bíla og beðið er á gatnamótum á aö
treysta ökumönnum til þess að meta
aðstæður eins og gengur og gerist
við önnur gatnamót þar sem engin
ljós eru. Við gatnamót með umferð-
arljósum eru enn fremur venjuleg
umferðarmerki. Þau gilda t.d. þegar
ljósin eru óvirk eða látin blikka.
Ef engin hætta er í sjónmáli ætti
að mega aka yfir á rauðu. Er ekki
hægt að leyfa ökumönnum að meta
aðstæður og fara þess vegna yfir á
rauðu ljósi ef svo ber undir? Sums
staðar í útlöndum er leyfð hægri-
beygja á rauðu ljósi hvenær sem er,
að því tilskildu að ökumaður komist
með eðlilegu móti fyrir homið vegna
annarrar umferðar.
Burt með hindranir
Með áróðri og fræðslu er hægt að
hafa mikil áhrif á umferðarmenn-
ingu. Því er ég þess fullviss að kenna
mætti ökumönnum að meta aðstæð-
ur og taka yfirvegaðar ákvarðanir á
ljósum prýddum gatnamótum. Miklu
máli skiptir að umferð gangi greið-
lega og aö ekki séu óþarfa ljón í vegi
ökumanna. Án efa mun það draga úr
slysatíðni og óþarfa spennu ef hindr-
unum verður rutt úr vegi ökumanna
á götum borgarinnar.
Ljósin eiga að stjórna umferð en
ekki hindra. Að endingu má bregða
fyrir sig kunnum rökum úr heimi
kennimanna og staðhæfa að umferð-
arljósin séu til orðin mannsins
vegna en ekki maðurinn vegna
ljósanna.
Örn Bárður Jónsson
Orn Bárður
Jónsson
prestur
„Hugsið ykkur orkutapið af því að margstöðva heilt tonn af jámi og koma því aftur
af stað - og það mörgum sinnum á nokkur hundruð metrum. Að maður tali nú ekki
um allan þann tonnafjölda sem hvílir ofan á blöðrudekkjum stöðutáknanna ..."
Ég hlustaði á Davíð Oddsson í
fréttum Ríkisútvarpsins um daginn.
Hann var að fjalla um verkfall fram-
haldsskólakennara. Hann spáði
löngu og erfiðu verkfalli. Viðtalið
minnti mig á að helgina þegar frétta-
bann ríkissáttasemjara ríkti um
kjaradeilu kennara þá voru tveir
menn sem tjáðu sig um málið í fjöl-
miðlum. Það voru þeir félagar Davíð
Oddsson og Ari Skúlason.
Innlegg Davíðs var að hafa áhyggj-
ur af því að verkfallið yrði langt og
erfitt. Innlegg Ara var: Ef þeir fá
kauphækkun þá viljum viö hana
líka. (“Við“ þýðir þarna launamenn
innan ASÍ. Því gerðu „þeir“ ekki
bara betri samninga fyrir ,,þá“?). -
Ég met það svo að innlegg beggja
þessara manna hafi verið það eitt að
gera deiluna erfiðari en hún stefndi í
að vera. Ég veit ekki hvor þeirra
kom mér meira á óvart, forsætisráð-
herrann eða framkvæmdastjórinn.
Forstjóri rútubílafyrirtækisins
Aftur að Davíð í fréttunum. Það
var að kvöldi 8. nóvember. Það sem
forsætisráðherrann sagði var á þessa
leið: Deilan er í hnút. Ég hef áhyggj-
ur af þessu. Aðilar málsins
eru ekki á sömu leið. Það er
eins og annar sé á leið í
rútu til Keflavíkur en hinn
norður í land. Kannski hitt-
ast þeir á Egilsstöðum. Á
honum var að skilja að „að-
ilar máls“ væru samninga-
nefnd framhaldsskólakenn-
ara og samninganefnd ríkis-
ins undir stjórn fjármála-
ráðherra. Hann sjálfur tal-
aði eins og honum kæmi
þetta ekki nokkum skapað-
an hlut við.
En höldum áfram með rútubíla-
samlíkingu mannsins. Ég bendi að-
eins á að hann sjálfur er forstjóri
annars rútubilafyrirtækisins. Og
honum er auðvitað fullkomlega ljóst
hvert rútur hans aka. Hann ræður
meira að segja hverjir aka rútunum!
Aðrir ráðherrar og þingmenn
Menntamálaráðherrar hafa iðulega
leikið þennan forsætisráðherraleik.
Látið eins og þeim kæmi þetta ekkert
við. Gengið með veggjum og hvíslað:
Ég er faglegur ráöherra. Þetta er mál
fjármálaráðherra. Hann fer með
samningamálin. Sá sem nú situr í
stóli menntamálaráðherra hefur náð
einstæðri leikni í að láta sig hvorki
sjást ná heyrast þegar kennaradeila
er annars vegar. Óbreyttir þingmenn
haga sér á svipaðan hátt.
Hvernig á maður til dæmis að
skilja rútubilstjórann formann Sam-
foks. Hvernig getur hún setið sem
formaður Samfoks og þóst styöja
framhaldsskólakennara á sama tíma
og hún styður ríkisstjórnina i rudda-
skap hennar gegn þessum
sömu kennurum og fram-
haldsmenntun í landinu?
Ég sé reyndar ekki betur en
að hún sé búin að gera
Samfok að málpípu fyrir
Framsókn og nú um stund-
ir ríkisstjómina og svipta
Samfok með því að vera
frjáls félagasamtök for-
eldra. Og hvað með rútubíl-
stjórann Hjálmar Ámason,
fyrrum skólameistara.
Hvaða málstað styður hann
í raun og veru? Hann talar
þvers og kruss!
Meö öðrum orðum
Það sem ég á við er þetta: Ég er
orðinn hundleiður á stjórnmála-
mönnum sem taka ekki neina
ábyrgð, segja eitt en hafna þeirri
ábyrgð sem þeir eiga að bera. Ég
treysti ekki rútubílstjórum sem þykj-
ast ekki vita hvert rútumar þeirra
eru að aka. Rútubílafyrirtækinu og
bílstjóranum undir stjóm forstjór-
ans Davíðs Oddssonar er í lófa lagið
að leysa deiluna og bjarga fram-
haldsskólanum. Ef þeir vilja. Þeir
eru „aðilar máls“. Þeir bera allir
ábyrgð.
Es. Ég bið rútubílstjóra afsökunar
á samlíkingunni. Hún er ekki sett
fram þeim til hnjóðs. Þvert á móti
tek ég hatt minn ofan fyrir þeim og
stéttarvitund þeirra eins og hún birt-
ist síðastliðið sumar og í ummælum
formanns þeirra um kjaradeilu fram-
haldsskólakennara.
Eiríkur Brynjólfsson
Eíríkur
Brynjólfsson
kennarí og rithöfundur
Fáránleg afskipti
„Ég met það svo að innlegg beggja þessara manna hafi
verið það eitt að gera deiluna erfiðari en hún stefndi í
að vera. Ég veit ekki hvor þeirra kom mér meira á
óvart, forsœtisráðherrann eða framkvæmdastjórinn“
Með og á móti
Mælum ekki bruðli bót
t „Rök Biskups-
stofu fyrir aðkomu
I að þessu máli eru
VP m.a. þau að auglýs-
ingar eru hluti þess
samfélags sem við lifum í og
beinast afskipti okkar fyrst og
fremst að umbúðum jólanna. Það
kom til tals hvort auglýsendur
væru ekki fúsir til samstarfs um
að beina einnig huganum að
innihaldi jólanna og skapa aug- _________
lýsingar um boðskap jólanna og
hjálpa fólki þannig til að gleyma ekki
innihaldinu.
Kirkjan er starfandi í samfélaginu
hverju sinni og hlutverk hennar er að
fmna leiðir til að koma boðskap sínum á
framfæri. Kirkjan er ekki eitthvert ein-
Bernharöur
Guömundsson
verkefnisstjóri
Biskupsstofu.
angrað fyrirbæri, án nokkurra
tengsla við samfélagið. Þarna
erum viö að leita eftir samtali og
samvinnu við fólk sem starfar
við verslun þar sem grunnurinn
yrði jólin sjálf og kaupmenn hafa
tekið þessu vel. Það er ekki verið
að gera ráð fyrir eða krefjast þess
að hver auglýsing verði með
kristilegum stimpli. Jólaboðskap-
urinn er mjög viðtækur. í honum
felst m.a. friöarboðskapur og boð-
skapur mn jafnrétti. Jólaauglýs-
ingar hafa viðgengist svo lengi sem ég
man eftir mér og kaupmennskan eykst
samfara aukinni velmegun. Því er það
spurning hvort við getum ekki unnið með
þessum aðiium þannig aö hinn sanni tónn
jólanna gleymist ekki.“
r„Afskipti Bisk-
upsstofu af því
hvernig kaup-
menn kjósa að
haga störfum sín-
um þótt jólin séu í nánd era
hreint og beint fáránleg og
Biskupsstofa hefur í mínum
huga sett mikið niður vegna
þessa máls.
Það er t.d. með eindæmum
að einhver mellusjoppueig- ________
andi í Reykjavík skuli fá bréf
um að hann sé orðinn þátttakandi í
sameiginlegu verkefni verslunar-
manna og Biskupsstofu.
Svo kemur fulltrúi biskups fram
og segir að þar á bæ viti menn ekk-
ert um það hverjir séu þátttakendur
V
Sverrir
Leósson
útgeróarmaóur á
Akureyri.
í verkefninu, það sé annarra
að senda út bréf tO verslunar-
manna.
Það er alveg furðulegt að
Biskupssstofa skuli telja það
sitt mál að standa í verkefn-
um úti í bæ sem hafa ekkert
með kirkjuna að gera og að
kirkjunnar menn viti svo
ekkert með hverjum þeir era
að starfa, hvort það er kjöt-
búð eða mellubúlla.
Kirkjan hefur sett verulega
niður vegna þessa máls og það er
furðulegt að velta því fyrir sér á
hvaða ferðalagi hún er þessa dagana.
Ég spyr bara: Hvar er heilagleik-
inn?“
Ummæli
Haldi sig á línunni
H„Framhaldsskóla-
kennarar gera kröfu
um 34% hækkun dag-
vinnulauna strax og
síðari 15% á ári næstu
tvö árin.J forsendum
Qárlagafrumvarpsins er
gert ráð fyrir 3% launa-
hækkunum. Ef einn hópur opinberra
starfsmanna fær slíkar hækkanir, og
þótt ekki væri nema eitthvað í áttina að
kröfum framhaldsskólakennara, þá er
það ávísun á að aðrir munu fara fram á
slíkt hið sama...Þeir kjarasamningar
sem gerðir voru síðastliðið vor mörk-
uðu stefnuna fram á árið 2003. Við þá
línu þurfa stjórnvöld að halda sig.“
Arnbjörg Sveinsdóttir alþm. í Viöskipta-
blaöinu 15. nóvember.

Efnum til ráðstefnu
„Hvemig væri að efna til ráðstefnu
um ráðstefnur? Fá fyrirlestra um þýð-
ingu ráðstefna eða þýðingarleysi?
Ræða hverjir sitja svona fundi, hversu
margar (tapaðar) vinnustundir fara í
ráðstefnur, hvemig á að halda ráð-
stefnu, hvað á að koma út úr þeim og
hvar á að koma niðurstöðum á fram-
færi. - Efnum því til ráðstefnuráð-
stefnu. verðleggjum hana nógu hátt.“
Úr pistli Víkverja Mbl. 15. nóvember.
í vændishugleiðingum
„Hannes (Hólm-
steinn Gissurarson)
talar eins og vændi sé
löglegt...Ef hann vill
lögleiða vændi liggur
beinast við að hann
pressi á sina flokks-
menn að koma með
tillögur til að breyta löggjöfinni. Svo
spyrjum við um útkomu Sjálfstæðis-
flokksins ef það verður eitt helsta bar-
áttumál hans fyrir næstu kosningar
að lögleiða vændi.“
Guörún Ögmundsdóttir, þingmaöur Sam-
fylkingarinnar, í Degi 15. nóvember.
Úrkynjun blasir við
„Blaðamannastéttin
íslenska er ein starfs-
stétta hérlendis án
reglubundins aðhalds
og eftirlits sem miðar
að því að skila almenn-
ingi betri þjónustu. Og
þeir sem höfúðábyrgð-
ina bera, blaðamenn sjálfir og ritstjórar,
virðast hæstánægðir með stöðu mála.
Starfsleg úrkynjun blasir við þeirri stétt
sem hefur það hlutverk að standa vörð
um málfrelsi og upplýsta þjóðfélagsum-
ræðu...íslensk blaðamennska er í
kreppu vegna þess að stéttin sjálf og for-
ráöamenn fjölmiðla eru í þegjandi sam-
komulagi um að grið skuli haldin og
fiölmiðlagagnrýni höfð í lágmarki."
Páll Vilhjálmsson fjölmiölafræöingur.
Úr Mbl. 15. nóv.
íslenska frekjumenningin
Ein sú goðsögn um íslend-
inga sem við höfum hvað
mest í hávegum er að hér sé
gósenland „einstaklings-
hyggju". En sú goðsögn
byggir á að hugtakið „ein-
staklingur" sé skilgreint
álíka þröngt og i stjómmála-
ályktunum Heimdallar. Hið
rétta er að við búum í sam-
félagi þar sem hinir frek-
ustu fara sínu fram
Eigum engin svör
Á íslandi ríkir frjálsræði
sem stundum verður að agaleysi. Hér
eru reglur iðulega beygðar til að
þóknast þeim sem vilja laga allt að
eigin geðþótta. Það væri í sjálfu sér
ágætt ef allir íslendingar gætu beygt
reglur að vild en þannig er það
einmitt ekki, það eru aðeins frekjurn-
ar sem gera það en láta síðan eins og
frekja sé þjóðareinkenni íslendinga.
Islenskum frekjum þykir sjálfsagt
að koma of seint á hvaða viðburö
sem er og dagskrá er hnikað fram og
aftur til að þóknast þeim sem það
vilja. Þar sem til eru reglur heimta
frekjumar undanþágu og fá oft því
framgengt að á Islandi reyna yfirleitt
Armann
Jakobsson
íslenskufræöingur
allir að þóknast frekjunum.
Enda er fátt sem frekja með
auðugt ímyndunarafl
kemst ekki upp með á ís-
landi.
íslenska frekjumenning-
in tengist þeirri virðingu
sem hér er borin fyrir
valdi. Hér þykir gott að
vera „fylginn sér“, en lítið
er gert með kurteisi og lip-
urð. Sá sem lætur undan
þykir maður að minni. En
jafnvel þegar okkur ofbýð-
ur framkoma frekjunnar
eigum við engin svör við henni, eng-
ar reglur sem allir standa saman um.
Hér er kerfið lipurt en athafnamenn-
imir eru stífir og fara sínu fram.
Lotning fyrir frekjum
Víða erlendis nýtur stjórnarand-
staðan virðingar, á íslandi hefur hún
ekkert hlutverk og lítið mark er tek-
ið á henni. 1 Danmörku kallar for-
sætisráöherrann reglulega alla
flokka á sinn fund til viðræðna og
reynir að skapa samkomulag um
stærri mál. Á íslandi þykir fráleitt
að forsætisráðherrann hlusti á
stjórnarandstöðuna. Orðið „viðræð-
„Hvergi í heiminum getur ýtinn einstaklingur komist
jafnlangt án þess að virða reglur og siði. Sjálfsagt þykir
að liðka til, jafnvel að samþykkja lagafrumvörp á Al-
þingi um að frekjan fái að fara sínu fram.“
ur“ er varla til í íslenskri stjórn-
málamenningu. íslendingar bera
lotningu fyrir frekjum. Hvergi í
heiminum getur ýtinn einstaklingur
komist jafnlangt án þess að virða
reglur og siði. Sjálfsagt þykir að
liðka til, jafnvel að samþykkja laga-
frumvörp á Alþingi um að frekjan fái
að fara sínu fram.
Á íslandi mega reglur sín lítils
þegar „athafnamaöur" þarf að ryðj-
ast áfram. íslendingum þykir reglu-
leysið aðlaðandi en því miöur er það
frelsi hinna fáu. í reglum felst ákveð-
ið jafnræði sem íslendingar hafa lög-
leitt til að vera eins og aðrar þjóðir
en skeyta aldrei um. Reglurnar
tryggja að ekki sé vaðið yfir þá
ófreku. í íslenskri menningu er lítið
gert með slíkt jafnræði.
Engin virðing er borin fyrir hin-
um venjulega borgara og hann ber
ekki næga virðingu fyrir sjálfum sér
til þess að veita frekjunum aðhald.
Agi og regla eru að sönnu vandmeð-
farin og mörg sorgleg dæmi eru um
misbeitingu reglna sem settar voru í
góðu skyni. Á hinn bóginn leiðir
skortur á reglum og aga til frekju-
samfélags.
Best væri að reglurnar væru sem
flestar óskráðar og besti aginn er
sjálfsagi. En þá er nauðsynlegt að
þeir ófreku læri að standa vörð um
reglurnar og jafnræðið og leyfi ekki
stöðugt frekjunum að fara með allt
eftir eigin höfði. Þá fyrst verður ís-
land raunver-ulega land einstaklings-
hyggjunnar þar sem virðing er borin
fyrir öllum einstaklingum.
Ármann Jakobsson