Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.2001, Page 28
28
LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2001
DV
Helgarblað
„Ég hef ekkert á móti því
að hafa drukkið fólk í
kringum mig. Það fylgir
starfinu, en þetta gekk al-
gerlega fram af mér. Við
spiluðum í klukkutíma og
það var varla vœrt á svið-
inu fyrir fljúgandi flösk-
um og alls konar óþverra
og hljómsveitir áttu fót-
um sínum fjör að launa. “
Getur verið að einn mesti
töffari landsins sé orðinn
smáborgari? Hann segir
það sjálfur og segist meira að segja
vera ánægður með það. Einar Ágúst
Víðisson var í framlínu hljómsveit-
arinnar Skítamórals, eða Skímó eins
og hún var oft kölluð. Hljómsveitin
naut feiknalegra vinsælda í nokkur
ár en er nú farin í langt frí. Hún er
ekki hætt. Einar er líka kominn í
langt frí frá neyslu áfengis, reykir
ekki og segist taka einn dag í einu.
Hann er nýgiftur og hamingjusam-
ur, hreinn og beinn þegar DV hittir
hann á Hótel Borg og við drekkum
saman sterkt kafTi. Við byrjum á því
að tala um hina umdeildu Eldborgar-
hátíð og það sem Einar Ágúst sá ger-
ast þar. Einar var með hljómsveit
sinni að skemmta á hinni umdeildu
Eldborgarhátíð um verslunarmanna-
helgina og við byrjum á því að
spjalla um skemmtanastíl unga fólks-
ins. Er allt það slæma sem sagt hefur
verið um hrottafengna skemmtun
þar satt og rétt?
Mér blöskraði
„Það mætti halda að skemmti-
kraftar eins og ég megi ekki hafa rót-
tækar skoðanir? Ég er 28 ára gamall
og hef séð margt en mér blöskraði
viðbjóðurinn, stjómleysið, siðleysið
og ofbeldið sem blasti við á Eldborg-
arhátíðinni.
Stjómleysið birtist í stöðugt fleiri
og grófari líkamsárásum og nauðg-
unum. Grimmdin og ógeðið var gríð-
arlegt og það fór allt úr böndunum.
Það er mikið tvöfalt siðgæði í gangi í
samfélaginu og það virðist vera að
þegar stórar útihátíðir eins og þessi
eru haldnar þá telji fólk allt í lagi að
það verði hreinlega að dýrum. Við
þessar aðstæður verður maðurinn
verri en lægst settu dýrin.
Hvað þarf að nauðga mörgum og
myrða marga áður en eitthvað verð-
ur gert?
Ég hef ekkert á móti því að hafa
drukkið fólk í kringum mig. Það fylg-
ir starfinu, en þetta gekk algerlega
fram af mér. Við spifuðum í klukku-
tíma og það var varla vært á sviðinu
fyrir fljúgandi flöskum og alls konar
óþverra og hljómsveitir áttu fótum
sínum fjör að launa.“
Viö erum á niðurleið
Einar hefur starfað í skemmtana-
iðnaðinum í meira en áratug og
hann segist sjá skýra breytingu til
hins verra og er ekki sáttur við fólk
sem segir að ástandið sé eins og það
hefur alltaf verið.
„Fólk sem segir að þetta hafi verið
svona í gamla daga veit ekkert um
hvað það er að tala. Það er ekki vak-
andi eftir klukkan 10 á kvöldin þegar
ég er að skemmta. Við búum í samfé-
lagi sem eyðir orku í að réttlæta
framferði sitt í stað þess að bjóða
upp á lausnir. Áfengi og flkniefni
DV-MYND HILMAR ÞÓR.
Einar Ágúst Víðisson söng með Skítamóral og var mesti töffari landsins
„Þaö besta sem getur hent okkur í lífinu er að verða smáborgarar og það er ég eins og við öll. Ég er ekkert mikilvægari en aðrir, verð það aldrei og vil ekki veröa
það. Ég vil ekki lengur strá um mig glimmeri til að reyna að vera meiri maður en aðrir. Ég er breyskur maður og á við galla að stríða og ég vil ekki að fólk haldi
neitt annað um mig. “
Reyni að vera hreinn
- Einar Ágúst Víðisson söngvari talar opinskátt um áfengi, dóp, ofbeldi, uppgjör Skítamórals og baráttuna við að vera edrú
hafa verið manninum til trafala frá
upphafi og hnignunin á eftir að
verða miklu meiri, því miöur, áður
en við sjáum að okkur. Ég þekki fullt
af yndislegum krökkum sem ætluðu
bara að fá sér einn bjór. Hvar eru
þau í dag? Mörg þeirra eru dáin, önn-
ur horfm á vit neyslunnar."
- Getum við útrýmt fíkniefnum úr
okkar samfélagi?
„Ef ég hefði ekki trú á því þá væri
ég niðri á Gauki á Stöng á hverju
einasta kvöldi blindfullur. Ég trúi á
mannkynið og trúi því að þetta sé
hægt.“
Eins og hvirfilbylur
Einar Ágúst fer sínar eigin leiðir í
lífinu og hefur afltaf gert. Þetta er
maðurinn sem mætti í pilsi í Evró-
visjón fyrir hönd þjóðarinnar, húð-
flúraður upp á háls, og allir muna
eftir þótt enginn muni lengur eftir
laginu.
„Ef ég hefði verið í svörtum fotuni
þá myndi enginn eftir því. Sumir
muna eftir tattúinu og þekkja mig
bara á því. Mér fínnst tattú skemmti-
leg list og lífsstíll. Hún er ekki fyrir
alla og ég hvet engan til þess að fá
sér tattú bara til að vera flottur.
Fjölnir Bragason er mikill listamað-
ur og góður vinur minn og hann hef-
ur sett á mig flestöll mín tattú. Auð-
vitað var þetta tjáning ákveðinnar
angistar á sínum tíma. Ég fann mig
ekki í lífinu, vildi reyna að ryðjast í
gegnum það og ákvað að verða dálít-
ið „röff‘.
Núna er ég afar sáttur við þetta
LAUGARDAGUR 18. ÁGÚST 2001
DV
37
Helgarblað
„Þegar reikningarnir voru
gerðir upp kom í Ijós að
við skulduðum meira en 2
milljónir. í dag á ég ekkert
eftir þetta ævintýri. Okk-
ar umboðsmaður getur
ekki skýrt út hvað varð
um peningana, hvað þá
gert upp fyrirtœkið og við
vitum ekkert heldur. Eins
gaman og það er að spila
fyrir fólk og gleðja það þá
er vont að vakna upp
slyppur og snauður eftir
velgengnisár þar sem eng-
ir pappírar finnast og eng-
inn veit neitt. “
því þetta lýsir mér ágætlega.
Ég er eins og hvirfilbylur, stjórn-
laus og kann mig ekki alltaf. Það get-
ur vel verið að einhvern tímann
verði hægt að taka þau af en ég er
ekki viss um að ég geri það. Ég veit
ekkert hvað gerist á morgun og ég
hugsa ekkert um það. Guð almáttug-
ur veit ekki hvað gerist á morgun."
Best að vera smáborgari
- Hér situr maður sem fyrir
skömmu var mesti töffarinn í vin-
sælustu hljómsveitinni og er auð-
heyrilega vanur AA-maður og talar
um trúarbrögð sem nauðsynlegan
hlut i lífínu og er nýgiftur. Er töffar-
inn orðinn smáborgari?
„Það besta sem getur hent okkur í
lífinu er að verða smáborgarar og
það er ég eins og við öll. Ég er ekkert
mikilvægari en aðrir, verð það aldrei
og vil ekki verða það. Ég vil ekki
lengur strá um mig glimmeri til að
reyna vera meiri maður en aðrir.
Ég er breyskur maður og á við
gafla að stríða og ég vil ekki að fólk
haldi neitt annað um mig.“
Einar er nýgiftur Guðnýju Helgu
Herbertsdóttur. Þau kynntust fyrir
þremur árum þegar Einar byrjaði að
vinna á útvarpsstöðinni Mono hjá
Norðurljósum en Guðný er skrifta á
Stöð 2.
Öfundin er sterkt afl
„Það er gott að vinna þarna. Ég
fékk geysilegan góðan stuðning á
vinnustaðnum þegar ég fór í meðferð
og var tekið opnum örmum þegar ég
kom aftur. Ég á heima hjá Norður-
ljósum og fínnst umræðan um fyrir-
tækið og Jón Ólafsson sorgleg og ein-
hæf. Öfundin er sterkt afl og Jón hef-
ur borið sigur úr býtum í mörgu sem
hann hefur tekið sér fyrir hendur og
það þola menn ekki.
Ég leita persónulega til yfírmanna
minna þegar eitthvað kemur upp á
og hef borið gæfu til að kynnast frá-
bærum tónlistarmönnum sem veita
mér ráð og stuðning. Stefán Hilmars-
son hefur verið mér góð fyrirmynd
og hjálplegur og Grétar Örvarsson er
einn besti vinur minn og báðir eru
tónlistarmenn sem hafa náð langt.“
Búinn að prófa allt
Einar hefur og lagt SÁÁ lið í sinni
baráttu, einkum við að ná sambandi
við ungt fólk.
„Ég vil miðla minni reynslu til
ungs fólks. Ég er búinn að prófa
þetta allt. Ég er búinn að missa vini
mína, horfa á þá deyja og missa þá út
í gímald neyslunnar. Þetta skilar
manni engu.
Þú vaknar upp þrítugur eða fer-
tugur og manst allt í einu að þú ætl-
aðir að lifa lífinu lifandi en manst
ekki eftir helmingnum af því og hef-
ur fórnað öllu. Ég næ miklu betri
vímu út úr venjulegu lífi meö því
njóta þess heldur en nokkurn tíma
úr áfengi. Það er margt sem ég
myndi vilja taka til baka, mörg
fyllirí og rugl, en ég get engu breytt
og verð að sætta mig við það.“
Falsaðar staðreyndir
Einar Ágúst er ómyrkur í máli
þegar talið berst að skemmtanavenj-
um íslendinga almennt. Hann er
ekki sáttur við að yfirvöld eru að
breyta vinnutíma hans sem
skemmtikrafts með því að hafa
skemmtistaði opna lengur.
„Þegar skemmtistaðir fengu að
hafa opið lengur jókst örugglega sala
á amfetamíni stórlega því áfengi er
aðeins örvandi að vissu marki og
fólk þarf að geta vakað lengur. Við
erum alltaf að gefa rýmri og rýmri
lög en vitum samt nákvæmlega
hverjar afleiðingarnar verða: meiri
neysla áfengis og fíkniefna. Þarf
alltaf að vera að finna upp hjólið??
Ungir pólitíkusar í dag eru margir
hverjir að tala um lögleiðingu fíkni-
efna. Þeir sýna okkur að mennt er
hættulegur máttur. Það eru falsaðar
staðreyndir í gangi um afleiðingar
þess meðal annarra þjóða. Afleiðing-
ar neyslunnar eru alltaf þær sömu,
það skiptir engu máli hvort það er
löglegt eða ekki. Ég þekki fólk sem
hefur reykt hass í 20 ár og verður
aldrei samt aftur. Sum áhrifin á
taugakerfið ganga ekki til baka og
þetta eiga menn að vita.“
Datt í það 13 ára
Einar ólst upp í friðsælu sjávar-
þorpi á Austfjörðum, á Norðfirði eða
í Neskaupstað, eins og hann segir að
hætti heimamanna. Hann drakk sig
fyrst fullan þegar hann var 13 ára og
segir að þegar hann var 18 ára hafi
honum verið orðið ljóst að hann var
alkóhólisti. En neyslan hélt áfram
árum saman þrátt fyrir það. „Alkó-
hólismi er sjúkdómur sem kemur
fram í fólki þegar líkaminn hefur
hafnað eitrinu áfengi. Alkóhólistar
eru einfaldlega birting sjúkdómsins
áfengisneyslu. Ég lifði árum saman í
tálmynd. Ég var fullur hverja ein-
ustu helgi og jafnvel meira tfl. Ég hef
trúlega erft alkóhólismann í þeim
skilningi að pabbi minn fór í með-
ferð. Það var samt aldrei vandamál
inni á heimilinu og ég sá pabba
aldrei fullan en hann gaf mér það
veganesti að hann varaði mig við því
að ég ætti á hættu að feta sömu braut
og hann. Ég hlustaði auðvitað ekkert
á kallinn þá frekar en ég vár vanur.
Þetta er kynslóðabundið vandamál
og þeir sem drekka en eru ekki alk-
ar, ég get lofað þeim að næsta kyn-
slóð þeirra eða þarnæsta verða alk-
ar!!.“
- Einar flutti frá Neskaupstað og
hefur verið búsettur í Reykjavík síð-
an 1997.
„Ég er landsbyggðarlúði. Það er
töluverður munur á menningu lands-
byggðar og höfuðborgar. Góður mað-
ur sagði einu sinni að borgin væri
staður líkamans en sveitin er staður
andans.“
Væri tilfinningalaust vél-
menni
Einar Ágúst hugsar um fleira en
tónlist því hann er mjög andlega
þenkjandi ungur maður sem hefur
frá unglingsárum leitað að lífsfyll-
ingu og fann hana þegar hann var 18
ára.
“Ég fann heildarlausn í andlegum
og pólitískum skilningi í gegnum Ba-
háí-trúna. Ég vildi ekki trúa því að
lífið snerist um að vakna og vinna og
eignast hluti. Ég skoðaði trúarbrögð
mjög mikið og leitaöi með einlægu
og opnu hjarta og trúin kom til mín.“
Einar segir að Baháí-trúin sé
heildarlausn fyrir lifið sem byggist á
stighækkandi opinberun.
Bahá’u’llah spámaður er sendur til
okkar af þeim sama Guði og sendi
okkur Jesús, Múhameð, Búddha og
alla þá spámenn sem við kennum
trúarbrögð við. Trúin er margþætt
en það er aðeins einn Guð og þeir
eru allir spámenn hans. Bahá’iar
nota annað tímatal en aðrir og skipta
árinu niður í 19 mánuði sem eru 19
dagar hver.
“Bahá’u’llah hefur sannað fyrir
mér að hann er spámaður frá Guði
og þess vegna veit ég hvað er rétt og
hvað er rangt. Það eru engir prestar
í okkar trú. Við rækjum okkar trú
sjálf og á 19 daga fresti er hátið sem
er grundvöllur samfélagsins og þá
hittumst við og ræðum vandamál
eða verkefni samfélagsins. Við höf-
um okkar helgistundir og skyldu-
bænir á hverjum degi. Þessar bænir
eru eins og beinn strengur til al-
mættisins og það er fyrir tilstuðlan
þessara bæna að ég sit hér í dag.
Annars væri ég einfaldlega dauður
eða tilfinningalaust vélmenni. „
Er enn þá sijórnlaus
Einar fór í meðferð fyrir rúmum
tveimur árum en viðurkennir að
hafa hrasað siðan og segir að barátt-
an sé erfið og einungis sé hægt að
ráða við einn dag í einu.
„Ég fer á AA-fundi þrisvar sinnum
í viku og finnst það vera algerlega
nauðsynlegt og í raun forsenda þess
að geta verið hreinn. Það gefur mér
styrk til þess að takast á við líflð og
þá langar mig ekki í áfengi þegar ég
fer inn á bar á laugardagskvöldið.
Þetta er þrælskemmtilegur félags-
skapur og mitt öryggisnet. Ég hef
núna náð einu og hálfu ári.
Ég er enn svolítið stjómlaus og
erfiður líkt og þegar ég var yngri og
kann stundum lítið að umgangast
fólk. Gott fólk sem ég vinn með hjálp-
ar mér að læra og takast á við verk-
efnið. Það er auðveldara að fylgja
myrkrinu en ljósinu en lifið snýst
um að standast þessar freistingar,
það gerir okkur að mönnum, ekki
hitt.
Það enda allir einir heima hjá sér,
spyrjandi sjálfa sig, hvar missti ég af
lestinni, hvað gerðist eiginlega? Lífið
snýst um að vera auðmjúkur og vera
ánægður og sáttur við það sem mað-
ur er en ekki hvað maður sýnist
vera.“
íslandsmeistari í froðu
- Stundum er sagt um tónlistar-
bransann að honum fylgi mikið bílífi
og sukk og það sé undantekning að
menn séu allsgáðir að skemmta öðr-
um. Saga Einars Ágústs ber þessari
goðsögn vitni að ákveðnu leyti. Er lif
popparans þá nákvæmlega svona?
“Það er margt rétt. Tónlistarmenn
eru samt ekki endilega verri en aðr-
ir en þeir eru endastöðin á djamm-
listanum og vaka lengst og skemmta
sér lengst. Poppbransinn býður þér
upp á að vera meira en þú ert, sýnast
meiri en þú ert. Ef þú fellur fyrir
freistingunum þá er þetta veru-
leikafirring, yfirborðskennd froða
sem auðvelt er að gleyma sér í. Ég
var bestur i því. Ég var íslandsmeist-
ari innanhúss í froðu án atrennu, að
vera að gera eitthvað allt annað en
að búa til tónlist. Ég er útskrifaður
úr þeim skóla.“
Enginn veit neitt
„Árið sem Skítamórall hætti hefur
hljómsveitin sennilega verið að velta
um það bil 20 milljónum á ári. Þegar
reikningarnir voru gerðir upp kom í
ljós að við skulduðum meira en 2
milljónir. í dag á ég ekkert eftir þetta
ævintýri. Okkar umboðsmaður getur
ekki skýrt út hvað varð um pening-
ana, hvað þá gert upp fyrirtækið, og
við vitum ekkert heldur. Eins og það
er gaman að spila fyrir fólk og gleðja
það þá er vont að vakna upp slyppur
og snauður eftir velgengnisár þar
sem engir pappírar finnast og enginn
veit neitt. Aðstæður í Skítamóral
voru orðnar óásættanlegar. Þetta er
eins og að grafa skurð og okkur
fannst við ekki allir vera að grafa í
sömu átt. Ég átti minn þátt í vanda-
málum sveitarinnar á sínum tíma en
fór svo mína eigin leið til að leysa
þau.
Ég og Gunnar söngvari nenntum
ekki að gera sífelldar málamiðlanir á
okkar kostnað. Nú er meira að segja
komið upp vandamál vegna verslun-
armannahelgarinnar og segir það
sitthvað um stöðuna í bandinu.
Það eru samt sem betur fer marg-
ir tónlistarmenn sem hafa ekki misst
sjónar á því sanna í þessu og þeir
standa upp úr ár eftir ár. Hinir
hverfa. Það eru afskaplega margar
hljómsveitir í gangi sem kunna næst-
um ekkert að spila, eru bara yfir-
borðið. Það virðist vera einkennandi
í dag við poppbransann á Islandi, lé-
leg bönd og almenningur fattar það
ekki?
Hins vegar eru góðir strákar eins
og Á móti sól og í svörtum fötum,
gaurar sem virðast fatta það rétta!!“
- Einar tekur síðan sem dæmi hljóm-
sveitir eins og Sálina hans Jóns míns
sem hefur verið á toppnum árum
saman.
“Þeir hafa augljóslega verið að
gera eitthvað rétt og þeim vill maður
líkjast. Svo sér maður aftur marga
gamla tónlistarmenn og poppara og
fyrsta hugsunin er alltaf: Ég vil ekki
verða eins og hann.“
Hvað er nú þetta NLP?
- Einar lætur sér ekki nægja að
halda sér hreinum af vímuefnum
heldur ræktar sál og líkama með
reglulegum jógaæfingum undir leið-
sögn Guðjóns Bergmanns og rækir
trú sína og anda með því að leggja
stund á fræði sem eru kölluð NLP
sem er skammstöfun fyrir Neuro
Linguistic Programming. Hvaö er
það eiginlega?
„Ég er að læra þetta undir leið-
sögn manns sem heitir Kári Eyþórs-
son. Þetta eru fræði sem miða að því
að skilja sjálfan sig. Rökhugsun er
olía og tilfinningar eru vatn og þú
blandar þessu tvennu ekki saman.
Maður lærir að hleypa frá sér tilfinn-
ingum eins og þær koma fyrir í stað-
inn fyrir að blanda þeim saman við
rökhugsunina og búa til vandamál.
Maður hættir að réttlæta sig og fara
í hringi kringum sjálfan sig. Þetta er
i rauninni nýjasta afsprengi sálfræð-
innar og er ekki nema fárra áratuga
gamalt. Þetta losar mig við ótta sem
eyðir orku og hjálpar mér ásamt
jógaæfingum og AA-fundum við að
halda mér hreinum. Heilinn er eins
og fullkomin tölva, skilaboðatæki
sem ég fæ fría áskrift að. Ég vil ekki
rugla skilaboðin með því að drekka
brennivín og gera alls konar vitleysu
sem setja skilaboðin í klessu. Ég vil
geta vinsað út afla vitleysuna og NLP
hjálpar mér til þess.“
Dýrt nafnspjald á leiðinni
- Þó að Einar Ágúst sé hættur
ýmsu sem hann er feginn að hafa
hætt er hann auðvitað ekki hættur
að spila og syngja. Hann leikur á
krám og skemmtistöðum, semur tón-
list og er með nýjan geisladisk í und-
irbúningi sem á að koma út fyrir
komandi jól.
„Þetta verður sólóplata undir
mínu nafni. Ég er að reyna að þróa
þá tónlist sem ég vil spila og hvort
það tekst í fyrstu tilraun kemur i ljós
en þetta er æðislega skemmtilegt
verkefni. Þetta er kannski ekki svo
ólikt þeirri tónlist sem Skítamórall
var að fást við, enda ég orðinn forrit-
aður eftir meira en 10 ár í popp-
bransanum. En ég er samt sem áður
að reyna að búa til mína eigin tón-
list. Þessi verður kannski aðeins
fónkaðri. Þetta er dýrt nafnspjald en
maður vill auðvitað marka sín spor.“
-PÁÁ
„Grimmdin og ógeðið var
gríðarlegt og það fór állt
úr böndunum. Það er mik-
ið tvöfalt siðgœði í gangi í
samfélaginu og það virðist
vera að þegar stórar úti-
hátíðir eins og þessi eru
haldnar þá telji fólk allt í
lagi að það verði hrein-
lega að dýrum. Við þessar
aðstæður verður maður-
inn verri en lœgst settu
dýrin. “
DV-MYND HARI.
Einar hefur snúið baki við neyslu áfengis og fíkniefna.
„Ég er búinn að prófa þetta allt. Ég er búinn að missa vini mína, horfa á þá deyja og missa þá út í gímald neyslunnar.
Þetta skilar manni engu. Þú vaknar upp þrítugur eða fertugur og manst allt í einu að þú ætlaðir að lifa lífinu lifandi en
manst ekki eftir helmingnum af því og hefur fórnað öllu.“