Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.2001, Qupperneq 16

16
LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 2001
x>v
Helgarblað
Bókin Hvíti skugginn byrjar
bæöi og endar á kaffihúsinu
Gráa kettinum, þar sem kaffið
er sterkt og beyglurnar himneskar.
Hvar er eiginlega betra að setjast nið-
ur með rithöfundinum Þórunni Valdi-
marsdóttur á þessum koldimma vetr-
armorgni?
í Hvíta skugganum greinir frá
þremur manneskjum sem ganga til
liðs við Hljómskálasamtökin, sann-
leikssamtök þangað sem fólk kemur
til þess að segja sannleikann um sjálft
sig og játa syndir sinar, í ræðustól og
á Netinu á slóðinni www. hljom-
skali.is. Þetta form hljómar kunnug-
lega og Þórunn neitar því ekki að það
sé að einhverju leyti byggt á AA-form-
inu þó að hún segist aldrei hafa setið
AA-fundi.
„Ég hef róleg efnaskipti sjálf og
mínir nánustu og ég hef alltaf öfund-
að fólk sem getur farið í AA og Al-
Anon og sagt sannleikann um líf sitt.
Ég held að slíkt yrði ákaflega gott fyr-
ir okkur öll.“
Jólafastan sjálfsmoröatími
„Ég skrifaði Kristnisögu fyrir Al-
þingi og ég hef lengi haft áhuga á hug-
myndasögu," segir Þórunn og tekur
sér smók af Salem-sígarettunni. „Það
er þrúgandi hvað eru margar hug-
myndir „á markaönum". Við höfum
ekki lengur heilan og óskiptan heim
þar sem okkur er sagt hvernig hlut-
irnir eiga að vera eins og áður fyrr
þegar þjóðin var kristin - heldur
rekast á hugmyndir úr öllum menn-
ingarkimum í heiminum. Við erum
miklu ruglaðri en áður, þess vegna
væri gott ef við gætum sagt sannleik-
ann og átt trúnað annarra. En þar
skortir mikið á.“
Þórunn segist af þessum sökum
hafa búið til þrjár manneskjur sem
allar burðast með einhver óþægindi.
Ein þeirra hefur drepið aðra mann-
eskju, önnur er hrædd við gamla spá
og hefur auk þess staðið i framhjá-
haldi og sú þriðja getur ekki eignast
barn.
„Samtökin hjálpa þeim öllum en
þrátt fyrir það heldur lygin í lífi
þeirra áfram. Samfélagið leyfir bara
svo og svo mikinn sannleika, samfé-
lagslygin er svo gegnumgangandi."
Hvernig birtist þessi samfélagslygi?
„Við erum alltaf að reyna að ganga
í augun á fólki og notum til þess hvíta
lygi og sjálfsafneitun. Mér líður til
dæmis eins og ég sé ung og efnileg og
þess vegna ímynda ég mér að ég sé
það. Við trúum því líka mörg að allt
sé svo gott af þvi að jólin eru að koma.
Við höldum að við lifum i velferðar-
samfélagi þar sem enginn sársauki
fyrirfinnst. En allt gott fólk finnur til
með öðrum og þess vegna verður
jólafastan tími til að skynja sérlega
vel hvað margir eiga bágt, þetta er
sjálfsmorðatími. Velferðarsamfélagið
lætur okkur lifa í þeirri blekkingu að
með því að borga skattinn okkar þá
gerum við nóg fyrir náungann. í
gamla daga var fólk hins vegar alltaf
að líkna í kringum sig.“
Heimur versnandi fer?
„Nei, en við getum látið hann
skána hraðar. Með því að vera virk í
mannréttindasamtökum á borð við
Amnesty International, með því að
styðja fleiri börn í þriðja heiminum
og með því að hjálpa í kringum okk-
ur. En þetta er erfitt vegna þess að í
manninum rekast saman tvær hvatir:
Eigingirni og umhyggja. Hver maður
verður að byrja á sjálfum sér og það
er betra að minnka eigin efnishyggju
og gefa af tíma sínum en að burðast
með vonda samvisku."
Spádómur um dauða
Eru sálfræðingar og geðlæknar
ekki einmitt til þess að losa okkur
við sársaukann?
„Jú, en við losum bara um hann
með því að gera eitthvað, líkna,
biðja um hjálp þegar við þurfum
hana og segja sannleikann. Kannski
tengist þörfin fyrir að segja sann-
leikann kristninni. Önnur menning-
arsamfélög en þau kristnu hafa ekki
eins þunga syndabyrði, held ég, og
við höfum. Þrátt fyrir afhelgun og
fjölhyggju, þá lifir kristnin í okkur.
Það er rétt að fólk hittist og segi
sannleikann og hjálpi hvað öðru -
sýni skilning og umburðarlyndi -
það gerir fólk í bókinni minni. Og
það gerir þeim gott.“
Bókin verður svolítið yfirnáttúr-
Þórunn Valdimarsdóttlr rithöfundur
Við höfum ekki lengur heilan og óskiptan heim þar sem okkur er sagt hvernig hlutirnir eiga aö vera eins og
áöur fyrr þegar þjóöin var kristin - heldur rekast á hugmyndir úr öllum menningarkimum í heiminum. Viö erum
miklu ruglaöri en áöur, þess vegna væri gott ef viö gætum sagt sannleikann og átt trúnaö annarra. En þar
skortir mikið á.
Þörfin að segja
sannleikann
leg á köflum og Þórunn er spurð
nánar út í það. Ég hef líka heyrt að
konan sé rammgöldrótt.
„Persónur bókarinnar og saga
þeirra er uppspuni, en táknflétturnar
hef ég úr mínu lífi, hef sjálf upplifað
þær. Eins og sögupersónan Sólveig
fékk ég spádóm um dauða minn þegar
ég var bam og hann hefur fylgt mér
síðan. I rauninni er ég að fremja gald-
ur með því að skrifa þessa bók og ég
læt persónurnar lenda í því sem ég vil
ekki lenda í sjálf,“ segir Þórunn og
mér sýnist hún verða svolítið illgirn-
isleg á svipinn.
„Ég lærði þjóðleg táknfræði í sagn-
fræðivinnu og las K.G. Jung um tví-
tugt, en hann setti drauma og tákn í
hatt sem hann kallar samvitund
mannkyns. Ég spurði stærðfræðing
sem er líkindafræöingur um tilviljan-
ir og svarið var mér eins og besta guð-
fræði, en hann sagði: „Jafnvel tilvilj-
anir lúta lögmálum."
Ég hef hugsjónir
Hvað annað ertu að bedrifa? segi ég
til þess að komast út úr yfirnáttúrlegu
umræðunni.
„Það er mikið í tísku að gera sögu-
legar kröfur,“ segir Þórunn og brosir,
svona eins og hún brosir. „Ég varð
mjög meðvituð um sögu íslenskra
kvenna þegar ég var að vinna Kristni-
söguna. Konur skrifuðu bækur á mið-
öldum og voru hluti af mennta- og'
menningarkerfinu, en kóngur tók
klaustrin og 90 jarðir af konunum og
skilaði þeim aftur 1918 - og þá til
karla. Árið 1999 lögðu 130 konur fram
þá kröfu að þær fengju ígildi þessara
90 jarða til þess að byggja öllum kon-
um setur - Maríusetur. Ekki fengust
nægar undirtektir við kröfuna svo að
málið var lagt til hliðar. En konur
eiga skilið að eignast svona hús,“ seg-
ir sagnfræðingurinn þunglega og Við
ræðum svolítið um kvenréttindi.
„Það hefur ekki verið í tísku að rit-
höfundar hafi hugsjónir en ég er loks-
ins farin að viðurkenna fyrir sjálfri
mér að ég hef þær,“ segir Þórunn og
glottir. „Ég var kölluð á fund for-
manna félaga eldri borgara í Skálholti
og kynnti þar hugmynd mína um
Minningasmiðju, þar sem eldri borg-
arar yrðu hvattir til þess að skrifa
minningar sínar. Rithöfundar eða
sagnfræðingar myndu leiðbeina
þeim, hægt væri að gefa út bestu text-
ana en afhenda handritadeildinni
hina til varöveislu fyrir framtíðina.
Þetta tengist þvi að það er gott að
segja sannleikann og gamalt fólk býr
yfir visku og leyndarmálum sem það
ætti að gefa framtíðinni. í „ungu“
fólki á eftirlaunum býr óvirkjað afl.
Þetta yrði glansandi gott fyrir ímynd
söguþjóðarinnar, að setja skriftir á
dagskrá sem flestra sem eiga tima,
gamla þekkingu, reynslu og leyndar-
mál.“
-þhs
Fæðingardagur og ár:
18. febrúar 1975.
Maki:
Nei.
Börn:
Nei.
Bifreið:
Nei - ég fór með háaldraðan
Suzukíinn minn, sem ég keypti
daginn eftir að ég varð sautján ára,
í endurvinnslu um daginn. Og grét
í fanginu á stóra bróður mínum
þegar kraninn tók hann. Svo var
mér gefið hjól.
Hvað
finnst þér
skemmtileg-
ast að gera?
Henda mér
í heita pott-
inn á Skarði
eftir útreið-
artúr og
grill.
Hvað
finnst þér
leiðinlegast að gera?
Fara upp úr.
Uppáhaldsmatur:
Allt frá hrossabjúgum til lamba-
læris - það er alveg sama hvað
hún mamma mín eldar, það er
alltaf best.
Uppáhaldsdrykkur:
Kóki kaldi.
Hvaða íþróttamaður finnst þér
standa fremstur í dag? Það eru
líklega hjónin Jóhanna Þórdórs-
dóttir og Óskar Eggert Óskarsson
sem eru i fremstu röð Kubb-spilara
í heiminum í dag.
Hver er fallegasti karl sem þú
hefur séð fyrir utan maka?
Get ómögulega gert upp á milli
hinna gullfallegu og fjalímyndar-
legu samstarfsmanna minna,
Björns og Sveins.
Hvaða persónu langar þig
mest til að hitta?
Gretti Sig.
Uppáhaldsleikari:
Hjalti Rögnvaldsson.
Uppáhalds-
leikkona:
Halldóra
Geirharðs-
dóttir.
Uppá-
haldstónlist-
annað-
ur/hljöm-
sveit:
Geirfugl-
arnir.
Uppáhaldsrithöfundur:
Fjodor Dostojevskí.
Uppáhaldsbók:'
Fávitinn.
Uppáhaldsstjórnmálamaður:
Björgvin Guðni Sigurðsson, frá
Skarði í Gnúpverjahreppi.
Uppáhaldsteiknimyndaper-
sóna:
Kafteinn ísland og Pattarnir.
Eftirlætissj ónvarpsefni:
Endursýningarnar á Gettu betur,
ekki spuming.
Á hvaða útvarpsstöð hlustarðu
helst?
Hmmm. Látum okkur sjá. Rás 2.
Uppáhaldssjónvarpsstöð:
RÚV ...
Uppáhaldssjónvarpsmaður:
Eva María er snillingur.
Uppáhaldsskemmtistaður:
Útlaginn á Flúðum.
Stefnirðu
Fullt nafn:
Þóra Arnórsdóttir.
að einhverju
sérstöku 1
framtíðinni?
Já. Ég ætla
að bjarga dá-
litlu af heim-
inum.
Hvað
óttastu
mest?
Bræði
Hreins Hreinssonar, vinar mins og
samleigjanda, þegar hann kemst að
þvi að ég er búin að kaupa gervi-
jólatré.
Hvaða eftirmæli viltu fá?
„Hún lagði lífið að veði í barátt-
unni fyrir jólum án greninála."