Dagblaðið Vísir - DV - 28.12.2001, Blaðsíða 6

6
FÖSTUDAGUR 28. DESEMBER 2001
DV
Fréttir
Enn í skoðun að fara með úrskurð umhverfisráðherra fyrir dómstóla:
Dómsmál yrði höfðað
vegna stjórnsýslugalla
- andmælaréttur skoðaður og að ráðuneytið vísaði málinu ekki til baka
Hugsanleg dómsmál sem höfðuð
kunna að verða vegna úrskurðar Sivj-
ar Friðleifsdóttur vegna Kárahnjúka-
virkjunar munu snúast um form en
ekki efnisinnihald úrskurðarins. Eins
og fram hefur komið í DV hafa for-
menn níu virtra umhverfissamtaka
lýst þeirri skoðun að hugsanlega ver-
ið höfðað dómsmál vegna niðurstöð-
unnar en að sögn Árna Finnssonar,
formanns Náttúruvemdarsamtaka ís-
lands, liggur enn ekki fyrir hvaða at-
riði það em sem látið yrði reyna á í
slíku máli. „Lögmenn hafa ekki kom-
ist til þess yfir hátíðimar að fara
nægjanlega yfir úrskurðinn til þess
að negla þessa hluti niður,“ segir
Árni. Hann telur þó nokkrar líkur á
því að tU málaferla komi, enda sé ým-
islegt við málsmeðferðina að athuga.
Aðspurður fellst hann á þá túlkun að
málaferli geti ekki snúist um úr-
skurðarorðin sjálf, þ.e. á sjálft mat
ráðherrans og niðurstöðu, heldur
hljóti dómsmálið að snúast fyrst og
fremst um formsatriði og stjómsýslu
og í þessum málatUbúnaði öllum séu
vissulega mörg mikUvæg formsatriði
sem orki tvímælis.
Kæra frá í haust
Árni kveðst þó á þessu stigi máls-
ins ekki vUja tilgreina neina ákveðna
þætti umfram
aðra en vísar til
kæru Náttúru-
verndarsamtak-
anna til umhverf-
isráðherra í nóv-
ember sl., þar sem
kært er tU stað-
festingar á úr-
skurði Skipulags-
stofnunar en til
vara gerð sú krafa
að málið verði aUt ógilt og sent tU
baka til Skipulagsstofnunar. Það er
raunar sama athugasemd og Stein-
grímur J. Sigfússon og Vinstrihreyf-
ingin, grænt framboð, hefur gert við
úrskurðinn, þ.e. að umhverfisráð-
herra haFi ekki átt að taka kæru
Landsvirkjunar og framkvæma nýtt
„mini-umhverfismat“ á grundveUi
hennar. Þvert á móti hafi ráðherra
borið að taka kæruna fyrir á grund-
veUi þeirra upplýsinga sem lágu fyrir
þegar Skipulagsstofnun úrskurðaði i
málinu. En úr því að ráðuneytið taldi
að upplýsingar væru ónógar telja
Vinstri grænir að senda hefði átt mál-
ið aftur til baka tU Skipulagsstofnun-
ar. Þessi möguleiki er vissulega reif-
aður í úrskurði Sivjar sjálfrar og
kemur þar fram að ráðuneytið hafi
metið þessa ágaUa þannig að þeir
gæfu ekki tilefni tU að ógilda málið í
heild sinni og senda það tU baka,
enda hafi borist ný gögn sem bættu
úr göUunum. 1 ljósi þess að nú virðist
þessi málsmeðferð og form stjórnsýsl-
unnar vera það sem líklegast er að
muni verða látið reyna á fyrir dóm-
stólum er forvitnUegt að skoöa rök-
stuðning Náttúruvemdarsamtakanna
og Magnúsar Inga Erlingssonar, lög-
manns þeirra, við varakröfu Náttúru-
vemdarsamtakanna í kæra þeirra til
umhverfisráðherra, þar sem farið var
fram á að málið yrði sent Skipulags-
stofnun aftur vegna ágalla í stjóm-
sýslu.
Andmælaréttur almennings
í fyrsta lagi er það spumingin um
andmælarétt almennings sem for-
ustumenn Náttúruverndarsamtak-
anna telja að geti skipt máli nú. í
kæra sinni tU ráðherra í haust kom
líka fram sú ábending að erfitt væri
fyrir Náttúraverndarsamtökin og fé-
lagsmenn þeirra að kynna sér þau
gögn sem lögð vora fram eftir að úr-
Úrskurður kynntur
Siv Friöleifsdóttir umhverfisráöherra kynnir úrskurö sinn um umhverfismat vegna Kárahnjúkavirkjunar sem náttúru-
verndarsamtök íhuga nú aö fara meö fyrir dómstóla.

Steingrímur J. Árni
Sigfússon. Finnsson.
skurður Skipulagsstofnunar féU og
móta sér skoðun og gera athugasemd-
ir við þær upplýsingar. „Bent skal á
að almenningur verður ekki einungis
að vera vel innsettur í matsskýrslu
Landsvirkjunar um fyrirhugaða
framkvæmd heldur verða þeir sem
hyggjast neyta andmælaréttar síns að
setja sig inn í úrskurð Skipulags-
stofnunar og stjórnsýslukæra Lands-
virkjunar og fylgiskjöl með henni ...
Andmælaréttar verður hins vegar
ekki gætt nema að einstaklingum og
samtökum þeirra gefist rúm til að
móta afstöðu sína og koma að rök-
studdum athugasemdum," segir í
kærunni. í framhaldinu er því svo
haldið fram að hinn skammi frestur,
eða einungis átta dagar, sem ráðu-
neytið veitti almenningi í þessu
skyni, sér i lagi sá tími sem gafst til
að kanna umsagnir hinna ýmsu um-
sagnaraðila, sé skýrt brot á andmæla-
rétti Náttúruverndarsamtakanna og
félagsmanna þeirra, sbr. nýju lögin
um umhverfismat (c-lið 1. gr. laga nr.
25/2000).
Ný gögn óheimil?
í öðru lagi kynni það að verða ve-
fengt að heimilt hafl verið að leggja
fram ný gögn eftir að úrskurður
Skipulagsstofnunar gekk. Það var
m.a. skoðun Náttúravemdarsamtak-
anna í fyrrnefndri kæra og undir
þessa skoðun hafa Vinstri grænir tek-
ið. Fullyrt er að lagaheimild skorti til
að leggja fram ný gögn á kærustigi
Siv Magnús Ingi
Friðleifsdóttir. Erlingsson.
enda skuli úrskurður Skipulagsstofn-
unar og umhverfisráðherra á kæru-
stigi byggjast á fyrirliggjandi gögn-
um. Vísað er til þess að í nýju lögun-
um um umhverfismat frá þvi í fyrra
sé umhverfisráðherra skuldbundinn
til að úrskurða í kærumálum á
„grandvelli fyrirliggjandi gagna“ og
fullyrt að með þeim fyrirliggjandi
gögnum sé átt við þau gögn sem lágu
fyrir þegar Skipulagsstofnun fjallaði
um málið en ekki ný gögn eða, eins
og segir í rökstuðningi í kæra Nátt-
úruverndarsamtakanna: „Við slíka
málsmeðferð er andmælaréttur ekki
virtur, aðilar búa við ójafnræði og
fagleg yfirferð Skipulagsstofnunar á
fyrsta stjórnsýslustigi liggur ekki fyr-
ir á viðbótargögnum Landsvirkjunar.
Grandvelli málsins hefur því verið
raskað í veigamiklum atriðum og ber
því að ómerkja málsmeðferðina alla
og vísa málinu aftur til Skipulags-
stofnunar."
Tefur varla framkvæmdir
Rétt er að undirstrika að engar
ákvarðanir liggja fyrir um það að far-
ið verði með þennan úrskurð fyrir
dómstóla þó það mál sé í skoðun hjá
umhverfissamtökum. Hins vegar er
ólíklegt, en þó alls ekki útilokað, að
dómsmál muni raska þeirri fram-
kvæmdaáætlun sem Landsvirkjun
vinnur eftir og gerir ráð fyrir að und-
irbúningsframkvæmdir hefiist strax
næsta sumar og framkvæmdirnar
sjálfar næsta haust. Mun líklegra er
að aðrir óvissuþættir, s.s. varðandi
fiármögnun og umhverfismat á álver-
inu sem slíku, muni hafa áhrif á
framkvæmdaáætlunina en hugsan-
legt dómsmál. Auk þess liggur fyrir
sú yfirlýsing forráðamanna Lands-
virkjunar, m.a. Friðriks Sophusson-
ar, að framkvæmdir muni boðnar út
með nauðsynlegum fyrirvörum um
að tilskilin leyfi fáist. Vinstrihreyf-
Friörik
Sophusson.
ingin grænt fram-
boð hefur ekki
boðað dómstóla-
leiðina í þessu
máli þrátt fyrir að
flokkurinn telji
klárt að ekki hafi
verið farið að lög-
um í stjórnsýslu-
legri meðferð
málsins. Hins veg-
ar hefur flokkur-
inn boðað að málið verði tekið upp á
pólitiskum vettvangi strax og þingið
kemur saman. Það verður þá bæði
gert í utandagskrárumræðu og síðan
eins þegar frumvarp iðnaðarráðherra
um virkjanaleyfi kemur fram, en það
hefur verið boðað á vorþinginu.
Samfylkingin meö
Kárahnjúkavirkjun og úrskurður
umhverfisráðherra mun væntanlega
eiga sér fiölmarga formælendur á Al-
þingi en stuðningur við virkjunina
nær langt út fyrir raðir stjórnarliða.
Einhverjir samfylkingarmenn hafa
uppi efasemdir um virkjunina en á
formanni flokksins er ekki annað að
skilja en að flokkurinn muni styðja
málið reynist það á annað borð þjóð-
hagslega hagkvæmt. Þannig segist
Össur Skarphéðinsson ekki vilja slíta
i sundur umhverfisáhrifin af virkjun-
inni og efnahagslegan ávinning og
það sé í raun hlutverk stjórnmála-
manna að meta hvort ávinningurinn
réttlæti þau áhrif sem þessi virkjun
hafi á umhverfið. „Eitt af því sem
skipti til dæmis máli varðandi þetta
mat sé það hver verði landnýtingin á
landsvæðinu norðan Vatnajökuls.
Það liggur fyrir að jafnvel þó þetta
verði virkjað þá er þarna stærra
ósnortið víðerni heldur en t.d. Harð-
angursvíðemið í Noregi. Þetta verður
sem sé áfram stærsta ósnortna víð-
ernið í Evrópu," segir Össur. Hann
kveðst ekki tilbúinn til að gefa upp
frekar afstöðu flokksins til framgangs
málsins fyrr en hann sjái nánari út-
færslu á því hvað ríkisstjórnin sé að
hugsa í málinu. Hitt virðist ljóst af
orðum hans að hann telur úrskurð
umhverfisráðherra mjög til bóta og af
samræðum við samfylkingarmenn er
greinilegt að Össur hyggst færa flokk-
inn til stuðnings þessari framkvæmd
að breyttu breytanda.
Umsjón: Hördur Kristjánsson
netfang: hkrist@dv.is
I samtök hurðaskella
Ólafur F. Magnússon, sem yfir-
gaf Sjálfstæðisflokkinn með stæl fyr-
ir jólin, er sagður hafa fengið nýtt
nafn meðal fyrrum félaga á D-listan-
um. Þar sem úr-.
sögn hans úr
flokknum bar upp I
á aðventuna þykir
ýmsum við hæfi að
kalla hann hurða-1
skelli. í heita pott-
inum þykir afar I
líklegt að Ólafur I
gangi til liðs við '
frjálslynda varðandi framboð í borg-
arstjórnarkosningum í vor. Þar verð-
ur kappinn væntanlega ekki í slæm-
um félagsskap. Spaugsamir telja þó
réttara að kalla Frjálslynda flokkinn
Samtök íslenskra hurðaskella. í for-
svari þeirra samtaka sé yfirhurða-
skellir sjálfur, Sverrir Hermanns-
son, sem líka yfirgaf Sjálfstæðis-
flokkinn með stæl. Sömu sögu er að
segja af þingmanninum Guðjóni
Arnari Kristjánssyni. Pétur
Bjarnason skellti líka hurðum að
baki sér í Framsóknarflokknum og
sömu sögu má líka segja af Magnúsi
Reyni Guðmundssyni, meintum
forystukandídat frjálslyndra á ísa-
firði...
Litlu sigurvegararnir
Jólabókavertíðin að þessu sinni er
ótvírætt talin sigur litlu forlaganna,
Bjarts og JPV-útgáfunnar. Þrátt fyrir
yfirgnæfandi markaðshlutdeild Eddu
(samnefnari Vöku-
Helgafells, Máls og
menningar og
fleiri) í bókaútgáf-
unni, þá átti hún
ekki nema 6 af 15
söluhæstu bókun-
um á jólavertíð-
inni. Bjartur átti 4
og JPV átti þar
einnig 4. Sigurvegarar jólabókaflóðs-
ins eru þvi án efa Snæbjörn Arn-
grímsson hjá Bjarti og Jóhann Páll
Valdimarsson hjá JPV-útgáfunni ...
Flýgur inn í RÚV
Jóhannes Bjarni Guðmundsson,
fyrrum fréttamaður á Ríkisútvarp-
inu og síðar flugmaður hjá Flugleið-
um, mun á ný setjast á bak við
hljóðnemann hjá
RÚV. Þessi hug-
prúði Hnífsdæling-
ur hefur unnið sig
hratt upp í flug-
heiminum og vann
sig upp af Fokker í
þotuflugið hjá Flug-
leiðum. Á tímum
samdráttar í flug-
inu fór þó svo að kappanum var sagt
upp. í stað þess að tala til fárra
hundruða farþega í gegnum hljóð-
nemann mun rödd hans á ný hljóma
i eyrum nærri þrjú hundruð þús-
unda íslendinga dag hvem. Væntan-
lega verður Jói Baddi staðsettur í
höfuðstöðvunum í Reykjavík. Litlar
líkur eru á að hann fái aftur það
embætti sem hann hóf sinn feril í
hjá RÚV, nefnilega sem hljóðmaður
hjá Finnboga Hermannssyni á ísa-
firði. Hjá RÚV er nefnilega líka nið-
urskurður og Finnbogi orðinn að
fiölnota útvarpsmanni...
Ekkert púður...
Skoteldasinnaðir pottverjar segja
ekkert varið í þessar rakettur leng-
ur. Fyrir nokkrum árum var hægt
að kaupa flugelda með myndum af
helstu stjómmála-
leiðtogum lands-
ins. Þar voru m.a.
Davíð Oddsson,
Steingrímur Her-
mannsson og gott
ef ekki Ólafur
Ragnar Grímsson
lika. Öll sú ánægja
sem fylgdi því að
skjóta þessum fýram upp og sjá þá
springa með látum á himinhvolfinu
heyri nú sögunni til. Menn greinir á
um ástæður þess að hætt var þessari
skemmtilegu flugeldaframleiðslu.
Sennilega sé þó skýringin sú að ekk-
ert púður sé lengur í okkar helstu
stjórnmálaleiðtogum ...