Dagblaðið Vísir - DV - 14.03.2002, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 14. MARS 2002
13
DV
Svo rifjar hún upp að kynni þeirra
tveggja hófust fyrir um það bil þrjá-
tiu árum þegar hún fékk hjá honum
eiginhandaráritun á ljóðabókina
vinsælu, Má ég eiga við þig orð? Og
Kristján Þórður bætir við: „Og nú
ætlum við að eiga orð við Ólaf
Hauk!“
Ólafur Haukur Símonarson býr sig undir aö meta fjölbreyttan höfundarferil sinn á ritþingi:
íslendingar hér og rtú
Ólafur Haukur Símonarson rithöfundur ásamt spyrlum sínum og uppáhaldssöngvara
Þau eru i óöaönn aö minna hann á hvaö hann hefur verið aö semja öll þessi ár.
Áherslan á leikritin
„Ritþingið fer þannig fram að við
munum ræða feril Ólafs Hauks í
réttri tímaröð," segir Kristján Þórð-
ur, „við byrjum á bernsku- og mót-
unarárum og þar verður hlutverk
okkar að fá Ólaf til að tala - opna
hann og gefa gestum innsýn í
manninn bak við verkin. Ólafur
verður í aðalhlutverki og við hugs-
um okkur að fjalla um allan feril-
inn en leggja áherslu á leikritin."
- Hafið þið undirbúið ykkur
vandlega, lesið leikritin eða skoðað
myndbandsupptökur?
„Nei, ekki get ég sagt það,“ segir
Stefán, „kannski vegna þess að
þessi leikrit eru manni svo minnis-
stæð. En við höfum fundað með
Ólafi Hauki og búið okkur þannig
undir að eiga saman fróðlegan og
skemmtilegan dag.“
„Þaö er svolítiö merkilegt aö vera stoddur d
þessum punkti. Allt í einu er maöur þaö sem
maóur hefur gert en ekki þaó sem maöur œtl-
ar að gera eóa gœti hugsanlega gert. Þaö er á
vissan hátt skrýtin tilfinning aó veröa þess
var aö maöur á einhvern feril. Einhver sagói
viö mig fyrir löngu: „Þegar þú sérö mynd af
þér ífyrstu skólabókinni þá er þetta búiö! Þá
geturöu fariö aö panta sálminn. “ En mér
finnst ekkert aö þetta sé búið heldur bœói
skemmtilegt og merkilegt aö fá tœkifœri til aö
líta yfir verk sín í heild. Þaö gerir maöur ekki
hversdagslega. “
Á laugardaginn kl. 13.30 hefst Ritþing Ólafs
Hauks Símonarsonar í Menningarmiðstöðinni
Gerðubergi. Hann hóf feril sinn sem sagnahöf-
undur og ljóðskáld en hefur með tímanum orð-
ið eitt afkastamesta leikritaskáld þjóðarinnar.
„Nú er verið að sýna Boðorðin niu í Borgarleik-
húsinu, það er verið að æfa Viktoríu og Georg í
Þjóðleikhúsinu og svo er verið að frumsýna
Þrek og tár fyrir norðan þannig að um leið og
ný verk koma fram eru þau gömlu i umferð ann-
ars staðar," segir annar spyrillinn, Stefán Bald-
ursson þjóðleikhússtjóri: „Ólafur er ótrúlega
fjölhæfur eins og sést vel á þvi hvað leikritin
hans eru ólík innbyrðis. En þau eiga sameigin-
legt að vera afar alþýðleg og beint út úr núinu.
Hann fjallar um íslendinga hér og nú.“
Stjómandi ritþingsins er Kristján Þórður
Hrafhsson og hinn spyrillinn er Guðrún S.
Gísladóttir leikkona. Inn í samræður þeirra
verður skotið vandlega völdum listrænum atrið-
um: Jóhann Sigurðarson og Elva Ósk Ólafsdótt-
ir leiklesa kafla úr skáldsögunni Vík milli vina
og flytja brot úr nokkrum leikritum Ólafs og
Olga Guðrún Árnadóttir syngur þrjú lög hans
við undirleik Jóhanns G. Jóhannssonar.
Enginn tími fyrir nostalgíu
„Þetta er nú ekki gömul listgrein í landinu,"
segir Ólafur Haukur til skýringar á stöðu sinni
meðal afkastamestu leikritaskálda. „Reyndar er
það varla fyrr en með minni kynslóð sem um-
talsverður hópur manna getur lifað af ritstörf-
um. Með starfslaunum listamanna var gert átak
til að stækka þennan hóp og eins og allir sjá sem
líta í kringum sig þá hafa þessir sjóðir gerbreytt
öllu listalífi í landinu."
- Kvíðirðu fyrir að sitja fyrir svörum svona
klukkustundum saman?
„Nei, ég hlakka bara til,“ segir Ólafur. „Það
sem ég hef látið frá mér fara er einhvem veginn
svo gjörsamlega fyrir aftan mig. Mér dettur aldrei
í hug að opna bók eftir mig. Þegar Kristján Þórð-
ur nefnir eitthvað sem stendur í þessum skáldsög-
um mínum kem ég alveg af fjöllum! Leikritin eru
öðruvísi, þau hafa sum verið tekin upp aftur og
svo hefur maður líka sjónrænt minni á sýning-
arnar."
- Þú ert sem sagt ekki sífellt að velta þér upp
úr þínum fyrri verkum?
„Það er nú svo í okkar litla samfélagi að ef
maður á að hafa möguleika á að framfleyta sér
með skriftum þá verður maður að moka sig gegn-
um skaflinn á hveijum degi,“ segir skáldið, kalt
og raunsæislega.
„Nei, þú hefur ekki haft neinn tíma fyrir
nostalgíu," segir Olga Guðrún og hópurinn hlær.
Guðrún sagðist heldur ekki hafa undirbúið
sig sérstaklega fyrir ritþingið. „En ég hef um-
gengist manninn nokkuð reglulega undanfarið,"
segir hún með tviræðu brosi, og það kemur í
ljós að hún leikur Viktoríu í leikriti Ólafs
Hauks um Georg Brandes og Victoriu Bened-
ictsson sem verður frumsýnt í næsta mánuði.
Ryksugan á fullu
Barnaefni Ólafs Hauks er viðamikið og kom í
ljós á blaðamannafundinum að fyrstu skref
hans sem leikskálds voru með sjónvarpsleik-
þáttmn fyrir böm um félagana Hatt og Fatt sem
Stefán Baldursson stýrði snemma á 8. áratugn-
um.
„Það var upphafið að ýmsu, líka til dæmis að
minni lagasmíð," segir Ólafúr Haukur en mörg
laga hans - ekki síst bamalög eins og „Ryksug-
an á fullu" - era gróin í vitund þjóðarinnar.
Þessi lög verða í brennidepli á rokkkonsert
fyrir krakka í Borgarleikhúsinu kl. 14 á sunnu-
daginn: „Konsert fyrir alla - krakka með hár og
kalla með skalla", söngskemmtun fyrir alla fjöl-
skylduna þar sem Edda Heiðrún Backman, Egg-
ert Þorleifsson, Jóhanna Vigdís Amardóttir,
Halldór Gylfason, KK og Olga Guðrún flytja vin-
sælustu bamalög Ólafs Hauks ásamt hljómsveit
undir stjóm Jóns Ólafssonar. Þar geta kynslóð-
imar, sem hafa lifað með þessum lögum í land-
inu, sameinast og notið þeirra í frábærum flutn-
ingi.
Ritþingið hefst eins og áður gat kl. 13.30 á
laugardaginn og er ekki vitlaust að koma með
fyrra fallinu því undanfarið hefur orðið þröngt
á þessum þingum.
Tónlist
Munkar klípa í stelpur
DV-MYND EINAR ÖRN
Séð yflr sviðið í Seltjarnarneskirkju
Heildarhljómur kórsins var þéttur, vel mótaöur og hljómmikill.
Hluti úr Carmina Burana eftir Carl Orff
(1895-1982) var leikinn í að minnsta kosti einni
bíómynd um galdra og yfimáttúrulega atburði,
Excalibur, kvikmynd Johns Boormans um
Artúr konung og riddara hringborðsins. Sama
tónlist, eða léleg eftirlíking hennar, hefur
skreytt ótölulegan fjölda B-mynda um djöfla-
dýrkun og annað þvíumlíkt og því kannski
ekki nema von að einhverjir bíóflklar séu
komnir með ógeð á verkinu. Ég hélt að ég væri
einn af þeim en komst að öðm á tónleikum á
sunnudagskvöldið í Seltjamameskirkju. Þar
gat að heyra konsertuppfærslu á Carmina
Burana 1 flutningi Háskólakórsins, kamm-
erkórsins Vox Academica og stúlknakórs und-
ir stjóm Hákons Leifssonar.
Einsöngvarar voru sjálf Diddú ásamt Ólafi
Kjartani Sigurðarsyni bariton og Þorgeiri J.
Andréssyni tenór. Einnig var heilt gengi af slag-
verksleikumm á sviðinu, þeir Ámi Áskelsson,
Eggert Pálsson, Frank Aamink, Ólafur Hólm Ein-
arsson, Pétur Grétarsson og Steef van Oosterhout.
Píanóleikarar vom tveir, Guðríður St. Sigurðar-
dóttir og Kristinn Öm Kristinsson.
Carmina Burana er nokkurs konar kantata og
er texti verksins hluti af handritum frá þrettándu
öld sem uppgötvuðust fyrir um tvö hundruð árum
í munkaklaustri í Benedikt-Beuren f Bæjaralandi.
Textinn er samansafh ljóða fyrrverandi munka
sem höfðu fengið nóg af klausturlifmu og gert
uppreisn, fóm að njóta lífsins, klípa í stelpur og
dett’ í það. Eftir því er stemningin hressOeg og
það skein í gegn í flutningnum á umræddum tón-
leikum. Háskólakórinn og Vox Academica voru í
sannkölluðu banastuði og sungu af fítonskrafti.
Eina veikleika kórsöngsins var að finna hjá tenór-
unum, sem saman vom nokkuð flatneskjulegir,
enda of fáir, og skilst mér að veikindi hafi átt þar
hlut aö máli. Annað var með eindæmum gott,
heildarhljómur kórsins þéttur, vel mótaður og
hljómmikill og sópranraddfrnar vora ótrúlega
fínar, með hveija glæsilegu innkomuna á eftir
annarri, og það á háu tónunum.
Sérstakur stúlknakór úr 7. bekk Vesturbæjar-
skóla og Melaskóla söng i litlum hluta verksins
og gerði það ákaflega faflega. Einsöngvaramir
vom heldur ekki af verri endanum, söngur
Diddúar silfúrtær og hljómmikill og Ólafur
Kjartan hæfilega belgingslegur. Gaman var líka
að Þorgeiri J. Andréssyni; frammistaða hans
sem svanur steiktur á teini var prýðileg. Hann
var skrækróma og skelfmgu lostinn er hann
söng: „Nú ligg ég á fati og flýg ei meir, ég sé
glitta í tennur: Æ, mig auman!“
Hljómsveit slagverksleikara og píanista skil-
aði sinu hlutverki með rniklum sóma, píanó-
leikurinn var aðdáanlega skýr og ömggur, sama
má segja um hnitmiðaðar barsmíðar slagverks-
leikaranna. Vandasamt styrkleikajaöivægi þess-
ara tveggja hljóðfærahópa var með ágætum og
skrifast það á markvissa kór- og hljómsveitar-
stjóm Hákonar Leifssonar. Hann hefur greinilega
unnið frábært staif. í stuttu máli sagt: Einstaklega
skemmtilegir tónleikar sem verða lengi í minnum
hafðir.
Jónas Sen
___________________Menning
Umsjón: Silja Aðalsteinsdóttir silja@dv.is
Hvað rís úr djúpinu?
1 tilefni af sjötugsafmæli Guðbergs Bergs-
sonar verður haldið málþingið „Hvað rís úr
djúpinu?" - um fagurfræðilega möguleika
okkar tíma - í Hafnarborg á laugardaginn
og hefst það kl. 13.15. Verður erfitt fyrir
áhugamenn um bókmenntir að velja milli
þess og ritþings Ólafs Hauks sem hefst um
sama leyti í Gerðubergi. Á þinginu í Hafn-
arborg mun hópur skálda, fræðimanna og
útgefenda halda stutt erindi um viðfangs-
efnið og Kvartett Tómasar R. kemur einnig
fram.
1 fyrsta erindinu, „Skrifað á fegurðina:
um ábyrgð uppákomunnar", veltir Oddný
Eir Ævarsdóttir fyrir sér ábyrgð okkar á
því sem við köllum okkar tíma og gildi fag-
urfræðilegra uppákoma í samræðu við þá
Jacques Derrida, Francoise Proust og Guð-
berg Bergsson. Á eftir skoðar Gauti Krist-
mannsson samband orðs og myndar í fagur-
fræði 18. aldar og ber það saman við sam-
band orðs og myndar síðnútíma í erindinu
„Að deyja fallega: hin nýja og gamla fagur-
fræði orðanna hjá Gotthold Ephraim Less-
ing“. Ármann Jakobsson fjallar um áttunda
dulmagnið í skáldævisögu Guðbergs í er-
indi sínu „Kattartungur, sannleikur, inntak
og form“, og í erindinu „Fagurfræði séra
Péturs í Vallanesi" ræðir Matthías Viðar
Sæmundsson fagurfræðilega kosti, hlut-
hyggju og goðsagnir á tímum nýstefnu í
skáldsagnagerð.
Aðrir fyrirlesarar eru Kristín Ómarsdótt-
ir, Eiríkur Guðmundsson, Álfrún Gunn-
laugsdóttir, Ástráður Eysteinsson, Lise
Hvarregaard og Kristján B. Jónasson. Að
lokum flytur Guðbergur Bergsson sjálfur er-
indið „Fagurfræðin fylgir anda samtím-
ans“.
Kynnir er Birna Bjarnadóttir. Þingið er
öllum opið og aðgangur ókeypis.
Flauta
og kammermúsík
Tvennir tónleik-
ar verða i Ými um
helgina. Á laugar-
dagskvöldið kl. 20
heldur Stefán
Höskuldsson (sjá
mynd) einleikstón-
leika á flautu en
eiginkona hans,
Elizaveta
Kopelman píanó-
leikari, leikur með
honum í nokkrum
verkanna. Stefán
er búsettur erlend-
is og margir hafa beðið þessarra tónleika
hans með eftirvæntingu. Hann var síðastlið-
ið vor valinn einn þriggja ungra listamanna
til að hljóta styrk úr listráði Ýmis og eru
þessir tónleikar haldnir af því tilefni. Á efn-
isskrá eru verk eftir Carl Reinecke, Samuel
Barber, Lowell Lieberman, Magnús Blöndal
Jóhannsson og Franz Schubert.
Sunnudags-matinée hefst að venju kl. 16 á
sunnudaginn. Þar koma fram Gerrit Schuil,
Guðný Guðmundsdóttir, Gunnar Kvaran og
Helga Þórarinsdóttir og leika meðal annars
pianókvartett nr. 31 í c-moll eftir Brahms. Á
efnisskránni eru einnig sónata nr. 6 í A-dúr
fyrir lágfiðlu og píanó eftir Boccherini,
Ádagio i Es-dúr eftir Franz Schubert fyrir
píanótríó og sónata fyrir fiðlu og selló eftir
Maurice Ravel.
Meistarasöngvararnir
Á laugardaginn kl. 13 mun Richard
Wagner-félagið á Islandi sýna af myndbandi
í Norræna húsinu óperu Wagners Meistara-
söngvarana frá Núrnberg. Sýnd verður ný-
leg uppfærslu frá Deutsche Oper í Berlín,
leikstjóri er Götz Friedrich og hljómsveitar-
stjóri Rafael Frúhbeck-Burgos. í helstu hlut-
verkum eru Wolfgang Brendel, Gösta Win-
bergh og Eva Johansson. Á undan sýning-
unni flytur Sveinn Einarsson, leikstjóri og
rithöfundur, inngangsorð. Aðgangur er
ókeypis og öllum heimill.