Dagblaðið Vísir - DV - 22.11.2003, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 22. NÓVEMBER 2003
Fókus DV
Guðfaðir
mafíunnar
í felum
Bemardo Provenzano,
sem fæddist í bænum Corle-
one á Ítalíu líkt og hinn frægi
guðfaðir kvikmyndanna, er
talinn af yfirvöldum Ítalíu
vera höfuð sikileysku mafín-
unnar. Þeir hafa reynt að
handtaka hann f 40 ár, en
aldrei komist nógu nálægt
honum. „Hvers vegna hafa
þeir ekki fundið Bin Laden
eða Saddam, þó að það séu
milljónir dollara settir til
höfuðs þeim,“ segir Pietro
Grasso, yfirsaksóknari á Pal-
ermo á Sikiley reiðilega þeg-
ar hann er spurður hvers
vegna mafíósinn hafi ekki
enn fundist. Nýlegasta ljós-
myndin sem er til af hinum
sjötuga guðföður er frá árinu
1959 og þótt að ítalska lög-
reglan hafi reynt að gera sér í
hugarlund hvernig hann líti
út í dag með aðstoð tölvu-
tækni hafa þeir í raun ekki
hugmynd um það. „Hann
notar ekki síma, keyrir ekki á
bíl, hefur engin samskipti
við fjölskylduna,“ segir sak-
sóknarinn.
Guðfaðirinn Eina IJósmyndin sem til
er a( guðfööurnum er meira en 40 ára
gömul
„Venjulegur
glæpamaður get-
ur verið í felumí
nokkra mánuði,
mafíósi með réttu
samböndin
kannski í nokkur
ár, en að vera í
felumí40 ársetur
hann í allt annan
flokk"
Provenzano fór í felur fyr-
ir 40 árum síðan þegar hann
var meðal grunaðra vegna
morðs á öðrum mafíufor-
ingja, og hefur verið dæmd-
ur í sex lífstíðarfangelsi að
sér fjarverandi. Talið er að
hann hafi tekið við topp-
stöðunni af Salvatore Riina,
einnig kallaður „Skepnan,"
þegar sá síðarnefndi var
handtekinn árið 1993 eftir að
hafa skipulagt morðin á
tveimur saksóknurum. En
Provenzano er talinn beita
* öðrum aðferðum, eins og að
koma mafi'umönnum í stöð-
ur innan opinberra stofnana
og viðskiptalífsins. Blaða-
maður La Republica, Attilio
Bolzoni, segir: „Venjulegur
glæpainaður getur verið í
felum í nokkra mánuði,
mafiósi með réttu sambönd-
in kannski í nokkur ár, en að
vera í felum í 40 ár setur
hann í allt annan flokk."
Hann telur að guðföðurnum
sé leyft að ganga lausum
vegna þess að hann geti
haldið friðinn á Sikiley, og
spyr: „Hver heldurðu að við-
haldi röð og reglu í Palermo,
, lögreglustjórinn?"
Nýlega kom úr teiknimyndasaga byggð á atburðum úr Njáls sögu og fyrir helgi var
fyrsti hluti kvikmyndar um Njálu frumsýndur.
Helst aitti að kvikmynda
Niálu á 20 áru M
„Endar þetta ekki allt saman á
því að einhver Njáll er brenndur?"
sagði Halldór Laxness eitt sinn um
fornbókmenntirnar. Þessi staðhæf-
ing kemur upp í hugann þessa dag-
ana, þar sem Brennu-Njáll tengist
bæði nýútkominni teiknimynda-
sögu og kvikmynd, þó að Njáll sé
reyndar brenndur í hvorugu verk-
inu.
„Það var kominn tími á þetta,"
segir Ingólfur örn Björgvinsson,
sem er höfundur myndasögunnar
ásamt Emblu Ýr Bárudóttir. Hann
hefur lengi fengist við að teikna, en
þetta er fyrsta myndasagan sem
kemur út eftir hann. Sagan heitir
Blóðregn og fjallar um Kára Söl-
mundarson, og vilja margir meina
að þetta sé einhver besta teikni-
myndasaga sem komið hefur út
hérlendis. Ingólfur hefur hingað til
starfað sem grafískur hönnuður en
er nú búsettur á Spáni og er strax
farinn að vinna að næsta hluta.
Ráðgert er að Njálubækurnar verði
alls tjórar, og mun sú næsta fjalla
um Skarphéðinn. Ingólfur segir það
vera tilviljun að kvikmynd byggð á
Njálu sé að koma út á sama tíma, en
segir hugmyndina til komna fyrir
löngu síðan. „Ég las Njálu í mennta-
skóla og sá þetta alltaf fyrir mér sem
teiknimyndasögu eða kvikmynd."
Gunnar á Hlíðarenda var mikill kappi, en ekki mikill smekkmaðurþegar kom að hattavali.
Njála í Kína
Björn Br. Bjarnason hefur orðið
við seinni óskinni, því á föstudaginn
var klukkutíma bíómynd frumsýnd
sem fjallar um samskipti Gunnars við
þá Skamkel og Otkel. Fyrri hlutinn er
leikin heimildarmynd, en seinni
hlutinn byggist upp af viðtölum og
lýsir hún ekki bara Njálu heldur á
margan hátt íslensku þjóðinni. Til
dæmis kemur í ljós að í hetjusögum
Grikkja leyfðist mönnum að grenja
sem þeir nýttu sér óspart, en í íslend-
ingasögunum er það harðbannað, og
má velta því fyrir sér hvort meintur
tilfmningakuldi norænna karlmanna
enn þann dag í dag sé afleiðing af
þessu. Njála er mótuð af íslensku
þjóðinni á þeim tíma sem hún var
skrifuð, en hefur ef til vill sumpart átt
þátt í að móta hana síðan. Mennta-
skólanemar þurfa nú eins og fyrr að
rogast með bókina á bakinu í heila
önn og hafa því kannski blendnar til-
finningar til hennar í fyrstu, en las
Birgir hana í menntaskóla? „Já, ég las
hana þá og hafði gaman af og ég hef
lesið hana nokkrum sinnum síðan.
Þegar ég og konan mín, Hrefna, vor-
um á ferðalagi um Kína fyrir 15 árum
síðan lásum við upp úr Njálu fyrir
hvort annað á kvöldin. Það var svo
fyrir fjórum árum sem að við byrjuð-
um að vinna handrit að myndinni.
En ég hugsa fyrst og fremst um Njálu
sem skemmtilega lesningu."
Njála brennd
Þetta er reyndar ekki í fyrsta
skipti sem sagan er kvikmynduð, en
þetta er þó í fyrsta sinn sem leikin
mynd er gerð um Njálu, því lítið fór
fyrir persónum og söguþræði í
mynd Friðriks Þórs Friðrikssonar,
„Brennu-Njáls Saga." í henni var
farin sú leið að brenna bókina frek-
ar en Njál sjálfan, og urðu þeir fyrir
sárum vonbrigðum sem höfðu
komið til að sjá Njál brenndan.
Friðrik Þór gerði myndina í mót-
mælaskyni við hvað hann hafði
fengið lítinn styrk til gerðarinnar,
hann hafi rétt dugað til að kvik-
mynda bókina brenna, en Birni
hefur nú loks tekist að festa Njál á
filmu og það er Ingvar Sigurðsson
sem fer með hlutverk hans. Hilmir
Snær Guðnason leikur svo Gunnar
á Hlíðarenda, en er ekki mikil
ábyrgð sem fylgir því að kvikmynda
svona verk og að fjalla um jafn víð-
frægar hetjur?
„Helst ætti að kvikmynda söguna
á svona 20 ára fresti. Það hefði í dag
verið gaman að eiga Njálu eins og
menn sáu hana 1930, 1950, 1970 og
svo framvegis. Ég get ekki séð annað
en að það sé hollt og gott að nýta arf-
inn og vinna með hann," segir
Björn, en næsta verkefni hans eru
þættirnir Dópstríðið, sem sýndir
verða í Sjónvarpinu eftir áramót og
fjalla um fíkniefnaheim íslands.
Eastwood sýnir tilþrif
Sambíóin/Háskólabíó
Mystic River
★ ★★
Strákarnir Dave, Jimmy
og Sean alast upp í fátæku
hverfi í Boston og leika sér
saman öllum daga. Einn dag-
inn er Dave rænt af tveimur
mönnum og halda þeir hon-
um föngnum í fjóra daga
áður en honum tekst að
sleppa og er sálarlíf hans í
varanlegu ólagi það sem eftir
er. Eftir þetta skilja leiðir milli æskuvinanna þang-
að til þeir neyðast til að sameinast aftur 25 árum
síðar þegar 19 ára gömul dóttir Jimmy er myrt. Þá
er Jimmy (Sean Penn) orðinn búðareigandi, Dave
(Tim Robbins) er sjúklingur en Sean er orðinn
lögreglumaður og er honum falið að rannsaka
málið ásamt félaga sínum Whitey (Laurence Fis-
hburne.) Upphefst þá mikil flækja sem virðist ekki
ætla að sjá fyrir endann á...
Sean Penn kemst í feitt í þessari mynd og nýtir
sér það eftir fremsta megni; það er mikill grátur og
gnístran tanna þegar hlutverk Jimmy’s er annars
vegar og hann skilar persónunni á sannfærandi
hátt. Tim Robbins fer einnig á kostum sem hinn
taugabilaði Dave og er mjög tragískur, en Kevin
Bacon fær því miður beinið með minnsta kjötinu.
Þótt karakter Seans eigi
vissulega að vera bældur og
lokaður þá verður það til
þess að hann skilur minnst
eftir sig. Á meðan Jimmy og
Dave fá báðir góða úttekt
sem ljáir þeim meiri dýpt og
aukna samúð áhorfandans,
þá er persóna Seans mjög
bundin við það að hann er
lögga og ólíkt félögum hans er forsaga hans aldrei
rifjuð upp. Því er hálf erfitt að finna til með hon-
um í liliðarsögunni um hjúskaparerfiðleika hans.
Sömuleiðis er Whitey, persóna Laurence Fis-
hburne, sviplaus karakter og ómerkilegur þrátt
fyrir mikla rannsóknarhæfileika. Þá eru ónefndar
konurnar sem eru í burðarhlutverkum; Laura
Linney er á tjaldinu í samtals tæpan stundarfjórð-
ung en nær virkilega vel að stimpla hálf-óhugnar-
lega mynd af Annabeth, eiginkonu Jimmy’s. Sterk
og lúmskt frek kona sem vill hafa sitt á hreinu,
sama hvað það kostar. Þá stelur Marcia Gay
Harden senunni sem eiginkona Daves, Celeste,
og á lang sorglegasta atriðið í allri myndinni...
Myndin heldur hægum en jöfnum hraða sín-
um alveg fram í bláendann en hann virkaði dálít-
ið ruglingslega á mig. Þegar þar er komið við sögu
hefur gátan þegar verið leyst og mál tU komið að
myndinni ljúki, en þess í stað eru eftir fimm auka-
mínútur sem gerast í skrúðgöngu og skila þær
pælingar sér ekki alveg nógu vel. Ég skýt helst á að
þar hafi verið á ferðinni eitthvað sem var útskýrt
nánar í bókinni og án þessa atriðis hefði endirinn
sómað sér talsvert betur.
Eastwood stýrir sínu fleyi hægt og örugglega.
Hófleg kvikmyndataka, lítið af stælum en jafn-
framt lítið af gæsahúð. GuUinn meðalvegur. Án
efa hans besta mynd í langan tíma.
Ari Eldjárn
er ánægöur með
Clint Eastwood
Ari Eldjárn
er ánægöur með
Clint Eastwood
Kvikmyndagagnrýni