Dagblaðið - 18.08.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ.
MMBIAÐIÐ
frfálst, úháð dagblað
Utgefandi Dagblaðið hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. Ritstjórnarfulltrúi: Haukur Helgason. Aðstoðarfrétta-
stjóri: Atli Steinarsson. íþróttir. Hallur Símonarson. Hönnun: Jóhannes Revkdal. Handrit
Asgrímur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjarnason, Ásgeir Tómasson. Berglind Asgeirsdóttir. Bragi Sigurðsson.
Erna V. Ingólfsdóttir, Gissur Sigurðsson, Hallur Hallsson. Helgi Pétursson. Jóhanna Birgis-
dóttir, Katrín Pálsdóttir, Kristín Lýðsdóttir, Ólafur Jónsson, Ómar Valdimarsson. Liósmyndir
Árni Páll Jóhannsson, Bjarnleifur Bjarnleifsson, Björgvin Páisson, Ragnar Th. Sigurðson
Gjaldkeri: Piainn Poneu'sson. Dreifingarstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Askriftargjald 1000 kr. á mánuði innanlands. 1 lausasölu 91) kr. eintakið.
Ritstjórn Síðumúla 12, sími 83322, auglýsingar, áskriftir ^g afgreiðsla Þverholti 2, sími 27022.
Setning og umbrot: Dagblaðið hf. og Steindórsprent hf., Ármúla 5.
Mynda- og plötugerð: Hilmir hf.. Siðumúla 12. Prentun: Árvakur hf.. Skeifunni 19.
Á Sprengisandi fullvel...
Nýlega sagði vegamálastjóri,
að vetrarveður gætu orðið svo
mikil á Sprengisandi, að menn
gætu lenti í beinni lífshættu, ef
vetrarvegur yrði lagður þar
yfir. Þessi röksemd er sennilega
sú veigamesta, sem hægt er að
setja fram gegn lagningu slíks
vegar. En hún sannfærir samt ekki.
Ef lagður yrði snjólaus vetrarvegur yfir
Sprengisand, mundi daglega vera mikil umferð
á honum. Hver bílstjóri gæti þá haft öryggi og
stuðning af öðrum bílstjórum á sandinum. Auk
þess mætti suma verstu dagana loka veginum
fyrir öðrum en talstöðvarbílum. Og allir þunga-
fíutningamenn á Norðausturlandsleiðum
mundu sjá sér hag í að hafa slíkar talstöðvar.
Nú er vetrarseta í Sandbúðum. Er nokkuð
því til fyrirstöðu, að með vetrarveginum yrði
þar og við Nýjadalsskálann komið upp greiða-
sölu til frekara öryggis? Föst umferð árið um
kring mundi gera þessum áningarstöðum kleift
að standa undir sér.
Einnig kæmi til groina að leggja símakapal
eftir veginum milli landshluta og nota
aðstöðuna til að koma upp neyðarsímum með
ákveðnu millibili á leiðinni. Slíkir símar ættu
raunar yfirleitt að vera á fjallvegum hér á
landi. En þetta mundi auðvitað auka verulega
kostnaðinn við lagningu Sprengisandsvegar.
Vetrarvegur yfir Sprengisand mundi koma
Norður- og Norðausturlandi í mun betra veea-
samband við Suðvesturland en nú er. Allir
þungaflutningar milli þessara landshluta
mundu færast yfir á þessa tiltölulega stuttu
og beinu leið.
Skaflar á Holtavörðu- og Öxnadalsheiðum
mundu ekki stöðva umferð, né heldur þíðan á
vorin. Á Sprengisandsvegi væri hlemmiskeið
einmitt á þeim tíma, er heiða- og byggða-
vegirnir eru sem viðkvæmastir á vorin. Þá væri
fremur en nú hægt að hlífa þeim.
Kjarni málsins er svo sá, að hvergi á landinu
er til betra og þægilegra vegarstæði en einmitt
á Sprengisandi. Hann er skraufaþurr nánast
alla leiðina. Að vísu yrði í vérksmiðju að fjölda-
framleiða smábrýr til að setja á þurru
árfarvegina, sem verða eins og stórfljót, þegar
vorar á sandinum. Að öðru leyti yrði vegurinn
skjótunnið verk stórvirkum vinnuvélum.
Þar við bætist, að miklum mun ódýrara yrði
að búa til yfir Sprengisand vetrarveg með
varanlegu slitlagi en á nokkrum öðrum vegi
milli landshluta. Þar eru ekki botnlausu
mýrarnar né skaflaskorningarnir, sem annars
staðar gera vegagerðarmenn gráhærða.
Hér er því ekki haldið fram, að vetrarvegur
yfir Sprengisand, jafnvel með varanlegu slit-
lagi, eigi að vera næsta verkefni íslenzkrar
vegagerðar. Fjárhag þjóðarinnar er þannig
háttað, að menn verða að fara sér hægt í öllum
stórverkefnum.
Hins vegar hefur greinilega skort, að hug-
myndin um veg yfir sandinn skipaði eðlilegt
rúm í áætlunum sérfræðinga um æskilega
framtíðarþróun vegagerðar á íslandi. Sér-
fræðingar eru stundum íhaldssamastir og
blindastir allra manna á snjallar hugmyndir.
— MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 1976
LOCKHEED-MÚTUR í JAPAN:
LÝÐRÆÐID
ERÍHÆTTU
Flestir bjuggust við því að
Kakuei Tanaka fyrrum for-
sætisráðherra Japans væri einn
af aðalmönnunum í Lockheed-
hneykslinu en samt kom það
flestum á óvart að hann skyldi
verða handtekinn. Sennilega
vegna þess að hann var fyrsti
stjórnmálamaðurinn þar í Iandi
sem tekinn var fastur. Menn
bjuggust við því að hann yrði sá
síðasti.
Handtaka Tanaka er byrjun-
in á málaferlum sem munu
hafa afgerandi þýðingu meðal
þjóðarinnar vegna þess að hér
er um að ræða skilning hennar
á lýðræði og þjóðstjórn. Málið
mun hafa í för með sér algjört
uppgjör við mörg þúsund ára
hefðir í landi þar sem mútur
gegna miklu hlutverki í kerf-
inu.
Þá fimm — sex mánuði sem
liðnir eru síðan uppvíst varð
um Lockheed-hneykslið hefur
lögreglan og sérstök þingnefnd
rannsakað þátt Japans. Rann-
sóknin hefur tekið sinn tima en
það hefur lika verið vel að
verki staðið. Meira en mánuður
er liðinn síðan fyrstu handtök-
urnar fóru fram og þegar
Tanaka var handtekinn sátu 14
frammámenn fyrir í fangelsi
vegna málsins. Sex þeirra eru
starfsmenn fyrirtækisins Maru-
bene sem var aðalumboðsaðili
Lockheed í Japan; sex starfs-
menn Ana Japansa flugfélags-
ins og hinir tveir eru nánustu
samstarfsmenn glæpaforingj-
ans Yoshio Kodama. Kodama
hafði samið við fyrirtækið um
að vera leynilegur umboðs-
maður fyrir það vegna áhrifa
hans á helztu stjórnmálamenn
þjóðarinnar.
Allt mútuféð hefur farið í
gegnum þessa þrjá aðila, Ana,
Marubene og Kodama. Þar er
um að ræða sem svarar 1.6
milljörðum ísl. króna sem
greiddar voru með .það eitt
fyrir augum að auka söluna á
framleiðslu Lockheed-
flugvélaverksmiðjanna.
Líf eða dauði
Og árið 1972 voru mútur
spurning um líf eða dauða fyrir
Lockheed. Verksmiðjurnar
urðu mörgum mánuðum á eftir
aðalkeppinautunum, Boeing og
Douglas, að koma farþegaþot-
um af stærri gerð á markað.
Fyrir utan það sátu þeir uppi
með mikinn skuldabagga vegna
gífurlegra fjárfestinga er þeir
höfðu orðið að gera til þess að
framleiða nýja gerð herþyrlu
sem nota átti í Vietnamstrlðinu.
Er ríkisstjórninni var hins
vegar ljóst að til loka dró á
þeim vettvangi var hætt við allt
saman.
Lockheed hafði náið sam-
band við Kodama mörgum
árum áður og nú sneru menn
sér til hans með þá ósk að hann
Kakuei Tanaka. fyrrum forsætisráðherra Japans, Toppfundur Nixons og Tanaka á Hawaii-eyjum
— nú sitdr hann í fangelsi með glæpamannafor- árið 1972 mun hafa verið góður fundur fyrir Lock-
ingjanum Kodama sem var levnilegur umboðs- heed-verksmiðjurnar. Þar voru flugvélakaup ekki
maður Lockheed í Japan. nefnd á nafn en Japanir lofuðu þá að stórauka
viðskipti sín við Bandaríkin.