Dagblaðið - 18.09.1976, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. LAUGARDAGUR 18. SEPTEMBER 1976.
frfálst, úháð dagblað
l.'tííffandi Da'.'bluóid hf.
FramkvH'indusl jóri: Svnnn K. F.\.júlf<son .•.i'ixni: Jónas Kristjánsson.
’-'ii Ma>'" i i Jón Hir.'ir IV-iursson. Kit.sijornarfulltrúi: Haukur Helyason. Aðstortarfrétta-
•'lM»ri \tli sicinar»ori. l|)ióttir: Hallur Siinonarson. Hönnun: Jóhannes Reykdal. Handrit
.\si*rimur Pál>>on
Hlaðanienn \nna Hjarnasón. Asueir Tömasson. Herjzlind Ásj'eirsdöttir. Brayi Siíiurðsson.
F.rn:< \’ lii-’ollxlottir. (íissur Siyurðsson. Hallur Hallsson. Helyi Fétursson. .Jóhanna Biríiis-
dotin . Kainii Fálsdóttir. Kristín L>ð.sdóttir. Ólafur Jónsson. Ómur V'aldimarsson. Ljósmvndir:
Árm l’al! .lohamisson. Hjarnlejfur B.jarnleifsson. Hjöruvin Pálsson. Rannar Th. Siyurðsson.
«ijaldkori Fráimi Forleifssoii. Dreifm^arstjöri: MárK.M. Halldórsson.
Ásknftarujald 1000 kr a mánuði innanlands. í lausasölu 50 kr. eintakið.
Kitstjórn Siðumúla 12. sími K.W22. au«lýsinnar. áskriftir ou afureiðsla Þverholti 2. simi 27022.
Setninv. '»v umhrot: Davhlaðið hf. ov Steindórsprent hf.. Ármúla 5.
Mynda-ov plotuuerð: llilmirhl.. Siðumúla 12. Prentun: Árvakurhf.. Skeifunni 19.
Blaðahjálp og flokkahjálp
Einkennilegt er aó Norðurlönd-
in, sem annars fylgjast svo vel að í
mörgum stefnumálum, skuli hafa
fetað ólíkar brautir í opinberum
styrkjum til útgáfu dagblaða.
Aðeins Danmörk hefur borið
gæfu til að forðast beina og óbeina
styrki aðra en undanþágu frá virðisaukaskatti,
afslátt frá fullum póstgjöldum og annað slíkt,
sem víðast hvar tíðkast.
ísland og Finnland eiga samleið í því að nota
orðið ,,blaðastyrkir“ sem dulargervi á stuðningi
við stjórnmálaflokka. Gengur ísland þó mun
lengra á þessu sviði, enda er hér samtrygging
stjórnmálaflokkanna sterkari en víðast annars
staðar.
í Finnlandi er veitt 700 milljónum króna á
ári til svonefndrar ,,dreifingarhjálpar“.
Pólitísk nefnd úthlutar þessu fé, verulegum
fjárhæðum til flokksblaða, en litlu til annarra.
Þar hafa óháö blöð 55% dreifingarinnar en
aðeins0,2% aðstoðarinnar.
Á íslandi hefur ríkið lánað prentsmiðjum
flokksblaöanna tolla og söluskatt og gengið í
ábyrgð fyrir erlendum prentsmiðjuskuldum.
Ekki er kunnugt um, að þessi lán hafi verið
endurgreidd, né vextir af þeim.
Á íslandi veitir ríkið 29 milljón krónum af
fjárlögum, aðallega til kr pa á 200 eintökum
af öðrum dagblöðum en Dagblaðinu, en einnig
til stuðnings útgáfu flokksblaða á lands-
byggðinni og til frjálsrar ráðstöfunar þing-
flokka. Pólitísk nefnd úthlutar þessu fé eins og
í Finnlandi.
I þriðja flokki þessara landa eru svo Svíþjóð
og Noregur, þa^ sem menn hafa forðazt hinar
flokkspólitísku orautir.
Meginstuðningur ríkisins við dagblöð í
þessum löndum felst í niðurgreiðslum á
pappírsnotkun allra dagblaða annarra en
þeirra, sem hafa mesta útbreiðslu á hverju
markaðssvæði, svo framarlega sem upplag
fyrrnefndu blaðanna nær ekki ákveðnu hlut-
falli. Engin flokkapólitík kemst að í þessari
aðstoð.
í Noregi er til viðbótar sú regla, að
opinberum auglýsingum er dreift jafnt milli
allra dagblaða, og í Svíþjóð er til viðbótar sú
regla, að dagblöðin greiða 6% auglýsingaskatt
til að jafna auglýsingatekjum milli dagblaða.
Þessi norska og sænska aðstoð leiðir til 3%
meðaltalsaukningar á tekjum norskra blaða og
5% meðaltalsaukningar á tekjum sænskra
blaða.
í þessum löndum byggist stuðningurinn á
ýtarlegum rannsóknum sérstakra nefnda, sem
hafa átt að finna ráð til að stemma stigu viö
blaðadauða og til að viðhalda víðtæku
upplýsingafrelsi.
Þar hefur stuðningurinn lánazt nógu vel til
þess að hann vekur litlar deilur.
Ef íslenzkir stjórnmálaflokkar vilja láta ríkið
styrkja rekstur sinn, eiga þeir ekki að gera það
á fölskum forsendum. Ef menn vilja styrkja
dagblöðin, á að gera það eftir norskri eða
sænskri fyrirmynd.
En bezt er danska styrkjalausa leiðin, enda
er ekki fyrirsjáanlegur neinn dagblaðadauði á
íslandi.
í Peking í dagiHH
VERÐUR
Utför Mao Tsetungs veröur
gerð í Peking í dag. Eftir lát
formannsins er skarð fyrir
skildi í röðum kínverskra leið-
toga og eru nú í æðsta ráði
kínverska kommúnistaflokks-
ins aðeins sextán menn og
fjórir varamenn.
Fimm félagar í æðsta ráðinu
hafa horfið á fund feðra sinna á
undanförnum átján mánuðum.
Forsetinn, Tung Pi-wu, einn
stofnenda flokksins, lézt 2.
apríl í fyrra. Sextánda desem-
ber 1975 lézt Kang Sheng, fyrr-
um yfirmaður kínversku leyni-
þjónustunnar og síðasta ár ævi
sinnar ábyrgur fyrir tengslum
viö útlenzka kommúnista-
flokka.
8. janúar í ár dó forsætisráð-
herrann, Chou En-lai, eftir
langvarandi veikindi og 6. júlí
lézt Chu Teh, náinn samstarfs-
maður Maos um margra ára-
tuga skeið. Síðast var hann í
embætti forseta þjóðþingsins.
Sjötti félaginn í æðsta ráðinu
Teng Hsiao-ping, sem flestir
höfðu talið að yrði eftirmaður
Chou En-lais, var sviptur öllum
völdum og embættum 7. apríl í
vor. Baráttan gegn honum og
meintum pólitískum mistökum
hans er enn í fullum gangi og
var að aukast enn þeg.ar fréttin
um andlát Maos barst út um
heimsbyggðina.
Æðsta ráðinu er stjórnað af
svokallaðri fastanefnd. Eftir lát
Maos, Chous og Chus og brott-
vikningu Tengs eru i nefndinni
aðeins fjórir eftirtaldir menn:
Hua Kuo-feng, 54 ára, for-
sætisráðherra og fyrsti varafor-
maður miðstjórnar flokksins
(Mao var formaður).
Wang Hung-wen, 39 ára,
varaformaður miðstjórnar-
innar, ritari flokksins og vara-
formaður byltingarnefndar
Shanghai. Hann er einnig póli-
tískur kommisar hersins í
Shanghai.
Yeh Chien-ying, 77 ára, vara-
formaður miðstjórnarinnar,
varnarmálaráðherra og vara-
formaður í herstjórnarnefnd
miðstjórnarinnar.
Chang Chun-chiao, 73 ára,
varaforsætisráðherra, yfir-
maður stjórnmáladeildar hers-
ins og að auki fyrsti ritari og
formaður byltingarnefndar-
innar í Shanghai.
Sé gengið út frá þeim sjónar-
Chiang Ching — ekkja Maos.
miðum sem yfirleitt ráða þegar
eftirmenn leiðtoga eru valdir í
öðrum löndum er hægt að slá
því föstu að eftirmaður Maos
verði einn þessara fjögurra
manna. En eftir atburðina, sem
fylgdu í kjölfar láts Chou En-
lais, er það ekki hægt þegar
spáð er um framtiðarþróunina í
Kína.
Sterkasti félaginn af þeim
Wang Hung-wen — hinn ungi
frá Shanghai.
tólf, sem eftir sitja í æðsta
ráðinu, er ekkja Maos for-
manns, Chiang Ching, sem talin
er vera 63 ára og nánasti sam-
starfsmaður hennar, Wao Wen-
yuan, 48 ára. Hann er blaða-
maður og rithöfundur frá
Shanghai sem í náinni sam-
vinnu við konu Maos skrifaði
greinina er telja má raunveru-
legt upphaf menningarbylt-
ingarinnar miklu.
Otaldir eru þessir tíu æðsta-
ráðsmenn: Chi Teng-kuei, 46
ára, varaforsætisráðherra (þeir
eru margir) og fyrsti pólitíski
varaformaður herráðsins í
Pekingumdæmi.
Chen Hsi-lien, 63 ára, vara-
forsætisráðherra og hernaðar-
legur yfirmaður hersins í
Peking.
Wang Tung-hsing, 64 ára,
fyrrum lifvörður Maos, nú
skrifstofustjóri miðstjórnar
flokksins.
Chang Chun-chiao — pólitiskur
yfirmaður hersins.
Hua Kuo-feng —
máiamiðlunarforsætis-
ráðherra.
f
Oftrú og ofnotkun
Þvi hefur löngum verið
haldið fram, að íslendingar
væru þrákelknir, en umburðar-
lyndir, seinþreyttir til
vandræða og fastir á meining-
unni, en ef þeir á annað borð
tækju sinnaskiptum, þá héldu
þeir fast við málstaðinn og
færu ógjarnan milliveginn.
Þetta má til sanns vegar færa
á margan hátt gegnum
aldirnar, og enn er þessi kenn-
ing í fullu gildi. Það eru t.d.
ekki margir hér á landi, sem
fást til þess að trúa öðru en
nýmjólk og smjör, þessar vöru-
tegundir, sem árvisst eru í
brennidepli umræðna vegná
sífellds skæklatogs um það,
hverjir eigi raunverulega að
bera kostnaðinn af framleiðslu
þeirra, — sóu þær hollustu.
sem völ sé á til nevzlu, og því
hollari sem þeirra sé meira og
oftar neytt.
„Það sést bezt, hve holl
mjólkin er, að ungabörn geta
lifað á henni eingöngu i langan
tíma,” segir fólk, og telur að
hér sé komin algild sönnun
þess, að mjólk skuli drukkin af
hverjum meðlim fjölskyldunn-
ar eins og um ungabörn sé að
ræða, og mjólk er keypt i lítra-
tali á hvert mannsbarn í land-
inu daglega, og er í mörguni
tilfellum notuð sem aðaluppi-
staða i daglegri fæðu á mörgum
heimilum, mjólk með brauði,
mjólk með kökum, mjólk er
hellt út á mjólkurgraut, og
mjólk skal það vera, þvi
„mjólkin kemur úr henni
blessaðri Búkollu”, og ekki á
hún að líða fyrir það, að
mjólkur sé ekki neytt!
Staðreynd er það hins vegar,
og margsannað vísindalega, að
mjólk, smjör og aðrar mjólkur-
afurðir eru síður en svo hollar
annars heilbrigðum og full-
vöxnum manneskjum, og
mjólkurfita eykur tiltölulega
„kolesterol“magn í blóði, auk
þess sem hún sannanlega er
meðverkandi þáttur i æða-
þrengslum kransæðakerfisins.
Það er því sannarlega oftrú á
mjólk og mjólkurafurðum, sem
ræður mestu um þá ofnotkun,
sem Islendingar eru berir að.
frekar en raunveruleg þekking
á þvi. hvort hér sé um að ræða
þá hollustu og heilsubót, sem er
samfara því að neyta þessara
vörutegunda í þeirn mæli. sem
gert er hérlendis.
Aðrar þjóðir hafa fvrir löngu
komizt að þeirri«niðurstöðu. að
i