Dagblaðið - 18.09.1976, Blaðsíða 14

DACiBLAÐIÐ. LAUCARDAGUR 18. SEPTEMBER 1976.
1-t
í byrjun skólaársins:
Reynið að hafa fjöl-
breytni í nestis-
pakka skólabarnsins
Nú eru allir skólarnir byrj-
aðir á nýjan leik, börnin flest
komin heim úr sveitinni, þau
sem voru svo lánsöm að komast
þangað í vor. Allt heimilislíf er
sem sagt að falla i eðlilegar
skorður á nýjan leik.
Þá er um að gera að koma sér
vel og haganlega fyrir, ekki
byrja á neinni vitleysu sem
erfitt getur verið að venja sig af
aftur.
Margir krakkar þurfa að sjá
um sig meira eða minna á
meðan foreldrar þeirra eru við
vinnu utan heimilisins fram á
kvöld. Krakkar eru mismun-
andi lagnir að fá „sér eitthvað
sjálfir“ þegar heiin úr skólan-
um kemur og mörgum foreldr-
um er frekar illa við að ungir
krakkar séu að fást við elda-
mennsku upp á eigin spýtur.
En eitthvað verða krakka-
greyin að fá í svanginn og þvi
verður heppilegast að smyrja
handa þeim brauð. Til allrar
hamingju vilja flestir krakkar
hafa með sér nesti og er þá
undir þeim, sem útbýr nestið,
kornið hvort barnið fær hollan
og lystugan mat.
Það er ýmislegt sem taka
verður tillit til þegar verið er
að útbúa nesti, hvort sem er
handa börnum eða fullorðnum.
Það verður að vera fjölbreytt,
lystugt og umfram allt ekki
með ,,klístruðu“áleggi (eins og
t.d. salötum úr mayones, enda
eru börn ekki yfir sig hrifin af
slíku áleggi).
Það verður lika að gæta þess
að hafa jafnan eitthvað „spenn-
andi" í matarpakkanum og dag-
lega einhvern ávöxt. Miklu
skiptir að falla ekki í þá leiðu
gryfju að barnið geti alveg
reiknað út hvað verður ofan á
þann daginn. Það er miklu
skemmtilegra að hafa áleggið
sitt á hvað. Á sumum heimilum
er sami matseðillinn á ákveðn-
um dögum árum saman, þannig
vita t.d. allir á heimilinu að á
þriðjudögum er steiktur fiskur,
kjötbollur á miðvikudögum,
steik á sunnudögum og saltfisk-
ur á laugardörum. Eg er ekki
alin upp við íkan fastan mat-
seðil og hef þvi ekki innleitt
þennan sið á minu heimili. Hjá
mér gæti fólk alveg eins búizt
við að fá steik á mánudegi og
saltfisk á sunnudegi. Þetta fer
allt eftir þvi sem andinn blæs
mér inn hverju sinni. Stundum
er kannski fiskur alla daga vik-
unnar i ýmsum myndum eða þá
að það líða nokkrar vikur og
aldrei kemur fiskur á borð.
Þetta var nú útúrdúr og snú-
um okkar aftur að skólanest-
inu. Nú er það svo með mörg
börn að þau eru ekki mjög hrif-
in af góðu og gildu áleggi eins
og kæfu og rúllupylsu en þá er
ekki úr vegi að reyna að plata
slíkt ofan í þau. Þetta er oft
mathræðsla frekar en mat-
vendni. Þau halda að þetta sé
ekki gott en ef þau fást til að
smakka er björninn unninn.
Kæfa, rúlluþylsa, ostur.
tómatur og agúrkú eru, ef svo
má segja, farsælt á'legg. Að vísu
er ekki gott að skéra tómatana
niður því þá renna kjarnarnir
út um allt eins og allir vita. Því
er langbezt að hafa tómatana i
heilu lagi ef þeir eiga að vera
með i nestinu. Eg hef aldrei
Haraldsdóttur og Valgerði
Hannesdóttur, segir um nestis-
brauð:
„Gætið þess að ganga þannig
frá brauðinu að það skemmist
ekki. Eigi að geyma nestisbrauð
í margar klukkustundir er ekki
nóg að vefja einungis smjör-
pappír utan um það, heldur
Hvaða foreldri vill ekki horfa á
barnið sitt borða hollan og
góðan morgunmat? Barnið á
einnig að vera snyrtilega klætt
og endurnært eftir góðan
nætursvefn. En hætt er við að
ástandið sé ekki svona fagurt á
öllum heimilum landsins á
morgnana þegar allir eru að
flýta sér. En þá er gott að vakna
bara hálftíma fyrr, — það getur
munað öllu.
Þegar börnin koma heim úr
skólanum þurfa þau að fá eitt-
hvað matarkyns. Flestir notast
Búið vel um brauðið og gætið þess að skrautið smiti ekki út' frá sér.
Nestiskassarnir þurfa ekki að vera stórir og ef þeir eru notaðir
gætið þess þá jafnan vandlega að halda þeim vel hreinum.
rekizt á áleggssúkkulaði hér á
landi en það er mikið notað í
Danmörku, öllum börnum til
óblandinnar ánægju. Það eru
örþunnar súkkulaðisneiðar sem
passa við brauðstærð. tslenzkir
súkkulaðiframleiðendur ættu
að taka það til athugunar.
Ýmsir matarafgangar eru
hentugir sem álegg, eins og t.d.
soðin eða steikt hrogn, niöur-
sneiddar kjöt- og fiskibollur,
kjötbúðingur.
Ef útbúa þarf nestispakka
áður en foreldrar halda til
vinnu á morgnana finnst mér
nquðsynlegt að gera það um
morguninn en ekki kvöldið
áður, jafnvel þótt nestið sé
geymt inni í ísskáp. Mér finnst
það lágmarkskrafa þeirra sem
borða eiga nestið að það sé ný-
smurt. Þá verður að fara hálf-
tímanum fyrr á fætur.
Ef skreyta á brauðið í nestis-
pakkanum með sýrðum agúrk-
um eða rauðrófum verður að
gæta þess að „skrautið" sé sem
þurrast. Hægt er að nota eld-
húsrúllu til að þurrka það með.
Brauð sem ætlað er fullorðnu fólki má gjarnan vera ofurlítið
íburðarmeira en það sem börnin fá, því börn vilja yfirleitt minni
íburð í brauðmat en fullorðnir.
Þeim tíma sem fer til áleggsgerðar á heimilinu er vel varið, því tilbúið álcgg er rándýrt, þó er
ódýrara að kaupa heilar óniðursneiddar pylsur en niðursneitt kjötmeti.
Ef nota á sitrónusneið til
skre.vtinga á fyrst að skera
sneiðina í sundur og síðan upp
i heimingana eins og myndin
sýnir.
Vissiiöu að þegar þú ætlar að
skrevta bi.uiðsneið með
tómalsneið a að skera upp í
snciöina eins og myndin sýnir
þá ris luin fallega?
Kæfa sem er eldrauð af safan-
um af rauðrófunni er ekki sér-
lega lystug.
Þegar útbúa á nestispakkann
er langbezt að safna saman því
sem nota á, hafa það saman í
hillu 1 ísskápnum, jafnvel á
bakka. Þá er það ekki nema eitt
handtak að ná í allt sem þarf.
Aðaluppistaðan ætti að vera
gróft brauð, það hefur hæði
meira næringargildi en hveiti-
brauð og er hollara fyrir melt-
inguna.
Nú eru til á markaðinum
smekklegir nestiskassar en ef
þeir eru ekki fyrir hendi má
alveg eins nota vaxborna poka
eða plastpoka.
í mörgum skólurn er hægt að
fá keypta mjólk sem er mjög tii
hagsbóta. Margir krakkar vilja
gjarnan að mjólkin sé vel köld.
Mjólkurhyrna getur iíka
sprungið í skólatöskunni og
tappi getur dottið úr flösku eða
hún brotnað.
1 Hússtjórnarbókinni, sem
þýdd er og staðfærð af Sigríði
þarf einnig að setja það í plast-
poka eða vefja álþynnum utan
um pappírinn.“
Einnig segir:
„Leggið smjörpappír milli
brauðsneiðanna, á sumrin má
nota salatblöð. Brauðsneiðar
með bragðsterku áleggi eða
skrauti á að vefja inn hverja
fyrir sig, ella er hætt við að lykt
og bragð frá þeim komist i
hinarsneiðarnar."
t þessari ágætu bók, sem
ætluð er fyrst og fremst sem
kennslubók i efri bekkjum
gagnfræðastigsins, er langur
listi yfir ýmiss konar álegg, og
það skraut sem hentar á hverja
tegund fyrir sig. í kaflanum um
álegg segir að þeim tíma sem
varið sé til áleggsgerðar sé vel
varið. Það er dýrt að kaupa
niðurskorið álegg en nieð því að
sjá til þess að nokkur afgangur
verði af miðdegisverðinum,
sem síðan megi nota sem álegg
sparast bæði tími og fé. Má þar
nefna bæði steikt og soðið kjöt.
fisk og grænmeti.
að sjálfsögðu við súrmjólk og
skyr og meira nestisbrauð, ef
börnunum er ekki treyst til
þess að ,,elda“ sjálf. Það er því
ekkert smáræði af nestisbrauði
sem útivinnandi foreldrar
þurfa ai smyrja fyrir börn sín
allan veturinn út í gegn og
gefur auga leið að sparnaður-
inn af því að búa áleggið til
sjálfur er gifurlegur.
—A.Bj.