Dagblaðið - 04.10.1976, Blaðsíða 11

Dagblaðið - 04.10.1976, Blaðsíða 11
l).\(IBLAt)It). M ANl'DACl'H 4. OKTOBKK 1070. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Að hefja lífið innan múranno: Ytri aðstœður þarna innan fangelsa kunna að skóna, en hœttan ó sólrœnum skaða er ennþó meiri. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll var í Vísi eöa Dagblaðinu, hér á_ dögunum. Fimm manneskjur voru spurðar að því á förnum vegi, hvort þær mundu kaupa sér smyglað litsjónvarpstæki. Flestir svöruðu því til, að vissu- lega gerðu þeir það, þá langaði svo ofsalega i litsjónvarp? Smyglað? Það skipti engu máli. Mönnum er líka alveg sama, hvort þeir kaupa smyglað brennivín eða ilmvötn. Það er miklu ódýrara. Þessi varningur er jafnvel til sölu hjá starfs- fólki opinberra stofnana. Kona ein tjáði mér að dóttir sín og maður hennar „hefðu það svo afskaplega gott“, maðurinn sigldi á farskipi og „þeir hefðu svo ágætt upp úr smyglinu“. Er nokkur ástæða til að halda að þetta fólk smyglaði ekki hverju því sem það hefði tök á inn í landið? Æi, nei, það held ég ekki. Svo mætti ef til vill hugsa sér framhaldið. Þegar Kjallarinn Guðrún Helgadóttir menn eru búnir að smygla og stela nógumiklu, eru „farnir að hafa það afskaplega gott“, njóta þeirrar einu virðingar, er and- legir vesalingar geta hugsan- lega aflað sér, getur hæglega svo farið að þeir grípi til þess óyndisúrræðis að drepa fólk, sem ógnar þessari draumahöll. Því að þetta er sú drauma- höll, sem flestir eiga sér. Við búum í kapítalísku þjóðfélagi, sem byggist á „frjálsri sam- keppni", þar sem lögmál frum- skógarins gilda. Hver hrifsar til sín það sem hann festir klærnar í. Eins dauði er annars brauð. Og þeir sem komast yfir mest, njóta aðdáunar þeirra, sem strita hörðum höndum undir þeirri samfélagsstefnu, sem við köllum þjóðfélag. Hinn vinnandi maður, sem stritar tólf tíma á sólarhring er fullur vanmetakenndar gagnvart hyskinu, sem arðrænir hann. Hann kippir sér þess vegna ekkert upp við, þó að jafnvel æðstu embættismenn landsins áéu flæktir í alls kyns auðgunarbrall. Honum finnst þeir bara déskoti duglegir. Það er eitthvað annað en að vera að þessu puði fyrir svo sem ekki neitt. Ef til vill læðist í hugskotið öfurlítil öfund, jafn- vel illgirni, á köldustu vetrar- morgnum. Það gæti verið gaman að koma þeim í klípu, fletta ofan af bölvuðu svindlinu. Að fæstum hvarflar, að við — fólkið í þessu landi — gætum raunar stemmt stigu við ósómanum. Nei, en það væri gaman ef hann Vilmundur gæti lækkað í þeim rostann.Fyrst hann þorir. Vitaskuld er allt þetta einungis tilgáta, þó byggð á ofurlítilli eftirtekt á við- brögðum manna. Sé hún á rökum reist, er stuðningurinn við baráttu Vilmundar lítil- fjörlegur. Hann er meira að segja verri en enginn. Menn mundu eftir sem áður halda að ekki sé hægt að friða hluta af hinum geysistóru túnflæm- um, sem nú eru víðast fyrir vorbeit, svo sláttur geti hafizt tveimur vikum fyrr. Engin þurrheysverkun, jafn- vel í góðri tíð, stenzt samanburð við votheysverkun. Það má alltaf slá til votheysgerðar þegar grasið hefur mest gróður- gildi. Það er mikilvægt að vel sé „tekið af“ jörð þegar slegið er. Ef mögulegt er, ætti alls ekki að hirða í vothey í rigningu, því bæði mun þá hættara við ólykt og mikið fóðurgildi pressast úr þvi með vatninu. Með þeirri tækni sem nú tíðkast víðast er leikur einn (já mjög skemmtilegur leikur) að hirða í votheyOlíueyðsla, vélar- slit og mannsafl hverfandi miðað við allt þurrheysbraskið. Kostnaðurinn, áhyggjurnar og oft úr sér sprottið og illa þurrt hey, sem menn neyðast oft til að hirða. Súgþurrkun er ágæt þegar hægt er að koma henni við, en hún kostar mikið fjár- magn, ekki sízt þegar illa er hirt í vondri tíð. Misjafnlega verkað þurrhey Kjallarinn Ingjaldur Tómasson krefst mikils og rándýrs kraft- fóðurs. Með- góðu votheyi þar l’ítinn sem engan fóðurbæti. Menn verða oft fyrir stórtjóni vegna heybruna. Votheysbóndi getur sofið rólega vegna bruna- hættu. Það hefur oft skeð um land allt (siðast fyrir norðan nú í sumar) að stórtjón hafi orðið af heyfoki í stórviðrum. Vothey fýkur ekki því það er slegið og hirt samdægurs. Margur bónd- inn hefur misst heilsuna og hætt búskap vegna þurrheys- mæði. Þegar grasið er ekki slegið fyrr en það er orðið „úr sér sprottið" og trénað er hvorki um að ræða seinni slátt né beit á túnum. Ég sá nýlega fyrir austan fjall nýslegin tún, sem voru hvít í rót eins og á vetrar- degi. Heldur óhugguleg sjón. Það er vandalítið að verka gott vothey jafnvel þótt ekki sé til staðar nútíma tæknibúnaður. Eins og það er fjarstæða sem ég heyrði ein- hvern halda fram, að ekki þýddi að láta stórvaxið ósaxað hey í vothey. Ég hirti sjálfur stórvaxna hafra í vothey, sem verkuðust vel og re.vndust ágætisfóður. Nú eru bændur á Ströndum og víðar að koma sér upp svo- nefndum „flatgryfjum" undir vothey. Eg þekki þær ekki nema af afspurn, en ég gæti hugsað að það sé ódýrari og hægari aðferð en hirðing í háa turna. Eg vil vekja athygli á stórmerkri tilraun (loft- tæmingaraðferð), sem Einar Guðjónsson hefur unnið mikið að af miklum áhuga og enginn kostnaður. Þessu var lýst i Morgunblaðinu 23.11. 1975. Ég hef séð sýnishorn af heyi verk- uðu með þessari aðferð og sýnd- ist með það mjög gott. Ég gat varla trúað því að öllum stuðn- ingi við þessa merku tilraun hafði verið synjað. Það er mikill ávinningur að geta tekið grasið jafnt blautt sem þurrt, losnað við notkun maurasýru, sem sennilega veldur tæringu á votheysgeymslum, og hægt er að nota miklu ódýrari geymsl- ur, bæði í stofnkostnaði og rekstri en hina dýru steypu- turna. Ég óska Jóni Tómassyni Fljótshólum, Ólafi Kristjáns- syni Geirakoti og öllum þeim bændum, sem slikum árangri hafa náð, til hamingju með sigurinn yfir rosanum og vona áð sem flestir bændui' feti í fótspor þeirra og l.vfti með því íslenzkum sveitum -úr þeim öldudal sem þær virðast nú vera i. Menn eru misjafnrar skoð- unar á því, hvort börn eigi að fá að vera með mæðrum sínum í fangelsi eða hvort koma eigi þeim fyrir á sérstökum heimil- um. 1 einu fangelsi fyrir unga afbrotamenn í Bretiandi, nánar tiltekið í Exeter, eru stúlkur, sem eiga barn eða eiga von á því. Klefarnir i Exeter eru málaðir skærum litum og þar eru hurðir í stað rimiagrinda. Á hurðunum er lúga, þar sem pel- um er stungið í gegn um nætur. I Danmörku, þar sem tala af- brotakvenna er lág (87, miðað við 772 dæmdar konur á Eng- landi og í Wales) er leyfilegt að hafa börn með mæðrum sínum í fangelsi þar til þau ná eins árs aldri. Eftir þann tíma verða yfirvöld að veita móðurinni sér- stakt leyfi til þess að hafa barn- ið hjá sér. Hin velheppnaða til- raun með sameiginlega karla og kvennafangelsið í Ringe, þar sem föngunum er leyft að eiga sitt kynferðislíf, getur leitt til þess, að regla þessi verði endur- skoðuð og sennilega verður föngunum leyft að stofna fjöl- skyldu innan múranna. 1 Frakklandi er mæðrum í fangelsi aldrei leyft að hafa börn sín hjá sér. Ef fangelsis- dómurinn er það þungur, að kona fæðir barn sitt áður en hún er látin laus, fær hún að dveljast nokkrar vikur á Fleury Merogisfangelsinu i París (þar sem tala sjálfsmorða fanga er langhæst) með barni sínu. En þá er barnið tekið af henni og hún færð í fangelsið á ný. Félagsmálayfirvöld taka síðan barnið og koma því fyrir hjá fósturforeldrum eða á sér- stöku barnaheimili þar til móðirin erlátin laus. 11 áfram að svíkja og stela og níðast á náunganum. Þvi breytir enginn nema við sjálf, ef við höfum einhverja siðferðisvitund, ef við viljum lifa í mannsæmandi samfélagi, ef við virðum þá þjóðfélags- þegna fyrst og fremst sem með vinnu sinni bera það uppi. Þegar við höfum gert það upp við okkur, hvort við viljum lifa í frumskóginum áfram eða byggja samfélag, þar sem hver einstaklingur á sinn rétt, þegar vinnusvik og skattsvik heyra fortíðinni til, þegar stórefna- menn greiða sjálfir skattana sína til þjóðfélagsins en láta ekki fátæka ellilífeyrirþega gera það fyrir sig, þá getum við öll barið þéttingsfast á axlir Vilmundi og tekið undir kórinn: „Stattu þig. Vilmund- ur." 30.9. '76 ■ Guðrún Helgadóttir deildarstjóri. Ég held að forustumenn bænda þurfi að endurskoða flest sín vinnubrögð með tilliti til hins slæma ástands sem ætíð verður í rosatíð. Til hvers eru tilraunabú og hvers vegna hafa þau ekki gengið á undan og sýnt bændum og frætt þá um yfirburði vothe.vsverkunar? Það er ausið milljörðum í til- búinn áburð og vélvæðingu sem er meira og minna óvirk nema á eindregnum þurrkasumrum og árangurinn af öllum þessum fjáraustri verður oft í óþurrka- tíð þræltrénaður yfirsig vaxinn heyóþverri, sem krefst mjög mikils kjarnfóðurs, sem enn kostar mikil fjárútlát og þó komast fóðrun og afurðir ekki í hálfkvisti við fóðrun af góðu votheyi. Öll þjóðin verður að bera skaðann af þessum óvitavinnu- brögðum bændaforustunnar og bændanna, bæði i hækkuðu afurðaverði og hærri sköttum. Þarf kannski þrjú eða fleiri rosasumur í röð til þess að þossu öfromdarástandi linni? Ingjaldur Tómassón, verkamaður.

x

Dagblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið
https://timarit.is/publication/260

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.