Dagblaðið - 27.05.1977, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 27. MAl 1977.
11
NATO — vemdari erlendrar
fjárfestingar á íslandi
Fyrir stuttu upplýsti Einar
Ágústsson — af einskærri
hreinskilni — að aðild Islands
að NATO er ekki aðeins talin
„lífsnauðsyn“ í höfuðstöðvum
bandalagsins i Brtissels, heldur
og í utanríkisráðuneyti Sovét-
ríkjanna.
Fyrir þá sem hafa beitt sér
fyrir starfi gegn hvers kyns
heimsvaldastefnu og fyrir því
að tsland losi sig úr greipum
gráðugra auðhringa og blððugs
hernaðarbandalags, eru upp-
ljðstranir Einars Ágústssonar
ekkert nýmæli.
And-heimsvaldasinnum hef-
ur lengi verið ljóst, að
NATO er þjónn alþjóðlegs —
þó einkum vestræns — auð-
valds, en aðalhlutverk þessa
þjóns er að tryggja stjórnmála-
ástand sem vinveitt er athafna-
frelsi stórra fyrirtækja (þ.m.t.
fjárfestingar þeirra viðast
hvar). Til að réttlæta íhlutun
bandalagsherja í ýmsum lönd-
um (Alsír, Grikklandi, Mið-
Austurlöndum, Angóla o.fl.) er
ætíð bent á hættuna að
„austan“.
En hvert er þá hlutverk Var-
sjárbandalagsins? Að tryggja
ítök Sovétríkjanna og ríkjandi
stétta í Austur-Evrópu í um-
ræddum löndum. Þessi ítök
hafa bæði efnahagslegar og
stjórnmálalegar orsakir. Þegar
alþýða smáríkja, s.s. Tékkó-
slóvakíu, rís upp, er íhlutun
bandalagsins réttlætt með því
að benda á hættuna að
„vestan".
Öllum sem eitthvað hafa
kannað heimssöguna er ljóst að
valdaaðilar búa alltaf til
kenningar og hugmyndafræði
til að réttlæta drottnunarstöðu
sína í augum almennings.
Þannig munu auðhringir (sem
velta sumir meir en meðalstór
þjóðríki) útbreiða kenningar
um frjálst framtak meðal al-
mennings til að villa fólki sýn,
enda eru lög framboðs og eftir-
spurnar löngu hætt að virka
þegar auðhringar ráða ferðinni
og einoka flesta þætti hráefna-
öflunarinnar, framleiðslu og
dreiíingar. Utbreiðsla þessara
kenninga þjónar hins vegar því
hlutverki að menn telja sér
skylt að hamla sem minnst gegn
athafnafrelsi fyrirtækja, stórra
sem smárra, og verða því smá-
athafnamenn í öllum löndum
fórnarlömb þessara kenninga.
Sama gegnir um þá heimsvalda-
sinna, sem að austan koma.
Þeir hafa lagfært sósialísku
kenningarnar á þann hátt, að
margir friðelskandi og sak-
lausir sósialistar falla fyrir
hugmyndafræði þeirra. Til að
réttlæta t.d. útþenslustefnu
sína, tala ráðamenn í Sovétríkj-
unum um „alþjóðlega verka-
skiptingu", til að útiloka verk-
föll í heimalöndum sínum segja
þeir að „alþýðan eigi ríkið og
geti því ekki gert verkföll gegn
sjálfri sér,“ til að réttlæta
hernaðarlega útþenslu sína um
alla veröld benda þeir fjálglega
á NATO og Bandaríkin. Á sama
tima auka þeir alls konar sam-
starf við Bandarikin og helstu
NATO-ríkin og bjóða stórum
auðhringum fjárfestingarað-
stöðu í löndum sínum.
Þegar ótti þeirra eykst gagn-
vart frelsis- og sjálfstæðisvið-
leitni smáríkjanna semja Sovét-
ríkin og Bandaríkin um að ein-
oka afvopnunarmálin, enda líta
þau á sig sem ábyrga aðila,
þrátt fyrir kúgunaraðgerðir
sem herir þeirra hafa framið á
undanförnum árum.
Loks kemur Einar Ágústs-
son, utanríkisráðherra Islands,
og upplýsir að Sovétríkin líti
björtum augum til „hernaðar-
legs jafnvægis" hér á N-
Atlantshafssvæðinu — þ.e. óski
þess að Island verði áfram í
vasa alþjóðlegs auðmagns og
hernaðarbandalagsins NATO.
Að sjálfsögðu munu það vera
íslendingar sem ákveða hvort
Island eigi samleið með heims-
valdastefnu Bandaríkjanna eða
með þeirri heimsvaldastefnu
sem skrýðir sig framsækinni
hugmyndafræði og kallar sig
sósíalíska. Það er þeirra að
ákveða hvort tsland standi utan
við og gegn þessum heimsvalda-
bandalögum.
Þeir íslendingar sem hafa
kosið að fylkja sér um samtök
herstöðvaandstæðinga líta á
störf sin sem framlag smá-
þjóðar til heimsfriðarins og
gegn hernaðarbrölti risaveld-
anna og heimsvaldastefnu
þeirra — efnahagslegri, stjórn-
málalegri og hernaðarlegri.
Grundvöllur þessarar baráttu
er einlæg umhyggja fyrir eigin
landi og fyrir alþýðunni sem
alltaf fær að borga brúsann
þegar stórveldin og auðstéttin
matar krókinn.
Og hver skyldi það nú vera
sem í auknum mæli leitar til
íslands til þess að mata sinn
krók? Þettá vita nú allir, þótt
suma skorti enn þrek til að
spyrna við fótum.
Nýlega hefur verið upplýst
að Jóhannes Nordal, Seðla-
bankastjóri með meiru, eigi í
viðræðum við bandaríska og
saudi-arablska aðila, sem
hyggjast reisa hérlendis olíu-
hreinsunarstöð og olíuvinnslu-
stöðvar. Verðmæti slíkra stöðva
nemur a.m.k. 200.000.000.000
krónum (þ.e. 200.000 milljón-
um íslenskra króna). Olíufyrir-
Kjallarinn
Gunnar Andrésson
tæki þessi eiga algerlega að
vera eign erlendra aðila. Þau
munu ekki verða látin greiða
opirtber gjöld svo nokkru nemi
og verða þannig byrði og að-
skotahlutur í íslensku þjóðlifi.
Svo virðist sem Rolf Johansen
sé flæktur 1 þessi mál, kannski
hann verði eins konar umboðs-
maður erlendu olíufurstanná á
íslandi? Til að átta sig betur á
umfangi þessarar fjárfestingar
má benda á að hún er jafngildi
10 járnblendiverksmiðja, eins
og þeirrar sem reisa á á
Grundártanga, eða jafngildi
400 skuttogara. Fjármunirnir
sem lagðir verða fram í fram-
kvæmdir eins og þessar eru
nálega jafnmiklir og þjóðar-
tekjur íslendinga á ársgrund-
velli.
Nú geta menn að sjálfsögðu
afgreitt þetta mál með þvl, að
hér sé aðeins um einhverja ósk-
hyggju að ræða hjá erlendum
bröskurum eða þá bara kjafta-
sögu. Það er rétt að fréttir um
slík áform gefa tilefni til sllkra
skoðana. En þegar vitað er með
vissu að Jóhannes Nordal hafi
skrifað iðnaðarráðherra
Gunnari Thoroddsen formlegt
bréf þar sem þessi áform eru
talin athyglisverð og eindregið
lagt til að viðræðum verði
haldið áfram við fulltrúa er-
lendu auðhringanna, þá vakna
menn við vondan dráum og
reiðin nær tökum á þeim.
En hvað verður, með hliðsjón
af járnblendiverksmiðjuævin-
týrinji, ef þessum áformum
verður hrundið I framkvæmd’
Hér mun að sjálfsögðu rísa upp
alþýðleg þjóðfrelsishreyfing, á
sama hátt og i flestum nýlend-
um og þróunarlöndum sem auð-
hringarnir hafa í greipum
sinum — nema hvað, hérlendis
myndi hún einkennast af bar-
áttunni gegn þjónkun innlends
einokunarauðvalds við erlenda
auðhringi. Allir þekkja baráttu-
aðferðir þessara þjóðfrelsis-
hreyfinga og flestir þekkja
einnig þær aðferðir, sem
notaðar eru til að bæla slik öfl
niður (í Asiu, Afríku og
Rómönsku Ameriku). Þegar
slíkt ástand skapast, myndi
NATO að sjálfsögðu gegna sínu
meginhlutverki, nefnilega að
tryggja stórauðvaldinu „at-
hafnafrelsi og frið“ gagnvart
hættunni af „rússneskri" árás,
eins og það er kallað.
Varsjárbandalagið myndi
hæglega geta sent kafbáta til
þess að sveima í kringum land-
ið (með þegjandi samþykki
NATO), en það eitt myndi
verða næg ástæða fyrir NATO-
sinna til að halda þessum áróðri
á lofti. Þetta er ekkert vafamál,
— þegar fram i sækir verður
andstaða islendinga gegn er-
lendu auðveldi meiri. Þá
verður nauðsynlegt að víggirða
allar eignir erlendra auðhringa
hér, koma upp ströngu öryggis-
eftirliti og tryggja stjórnmála-
lega hollustu starfsmannanna
við fyrirtæki útlendinganna
hér. Þótt þetta sé ekki enn gert
í miklum mæli, er ljóst að er-
lend fyrirtæki sem hér starfa
eru smám saman að efla
öryggisgæslu sina.
Samtök herstöðvaandstæð-
inga hafa vakið verðskuldaða
athygli á þvi, að hersetan,
NATO-aðildin og innreið fjöl-
þjóðaauðhringa er samtvinnuð
stefnu og hagsmunum alþjóð-
legs auðmagns. Straumsvíkur-
gangan sem Samtök herstöðva-
andstæðinga skipulögðu á
laugardaginn var, var aðgerð
sem m.a. beindist að þvi að
vekja athygli á þessu og að því
að safna saman fleirum til þess
að efla baráttuna gegn NATO
og bandaríska hernum á Is-
landi. Straumsvíkurgangan
hefur vakið énn fleiri til um-
hugsunar um þann sannleik, að
NATO er þjónn alþjóðlegs auð-
magns og vera Islands í NATO
þjónar einvörðungu hagsmun-
um þess. Samtök herstöðvaand-
stæðinga eru eina fjöldahreyf-
ingin i landinu sem leitast við
að sameina fólk úr öllum
stjórnmálaflokkum til baráttu
gegn 'hernaðarbrölti og stríðs-
undirbúningi risaveldanna,
gegn alþjóðlegu auðvaldi og
fyrir sjálfstæði og þjóðfrelsi is-
lenskrar alþýðu.
Gunnar Andrésson.
Stœrsta bílaleig ji landsins er g Akureyi
Kjallarinn
enaurieKið að Kröfluævintýrið
allt er fjármálasóðaskapur af
áður óþekktum stærðargráðum
í þessu landi. Um það leyti sem
virkjunin var að fara af stað
voru rakin fjölmörg dæmi um
misnotkun almannafjár. Kaup
á aflvélum frá Japan og utan-
ferðir forráðamanna voru svo
tortryggileg, að aðgangsharðir
aðilar hefðu átt að rannsaka
það ofan í kjölinn. Svo var
eirinig með byggingu stöðvar-
húss. Það er nú sannað mál að
formaður Kröflunefndar, Jón
G. Sólnes, sagði ósatt til um álit
vísindamanna. Nú stöndum við
uppi með tíu milljarða fjárfest-
ingu, sem gæti verið ónýt. Þeir
segja nú að þeir þurfi meira fé
til að geta haldið áfram og gert
meiri tilraunir.
Kröfluviðskiptin virðast
samt öll vera á sömu bókina
lærð. Jón G. Sólnes og sam-
starfsmenn hans virðast ekkert
hafa lært og engu hafa gleymt.
Ríkisbókhaldið gerir engar at-
hugasemdir, alla vega segir
reynsla liðinna ára að um slíkar
athugasemdir fá skattgreið-
endur aldrei að vita. Það eru of
miklir hagsmunir í húfi.
En hvað segja skattgreið-
endur? Hvað segir láglauna-
fólkið? Ellilífeyrisþegarnir,
sem fá rúmar fjörutíu þúsund á
mánuði til þess að lifa af? Og
hvað segir hið fyrrum háa og
nú sljóa Alþingi, sem oftast
situr hjá meðan vandalar is-
lenzkrar stjórnsýslu bruðla
endalaust og eftirlitslaust með
almannafé? Á það að líðast
endalaust að eftirlitslausir
Vilmundur Gylfason
Þetta eru aðferðir spillts valda-
kerfis til þess að færa fjármuni
úr almannaeign i braskaravasa.
Hvaða not hafa verið fyrir tugi
leigubíla, efalítið af dýrustu
gerð, upp við Kröflu? Og af
hverju voru þeir bilar þá ekki
keyptir til þess að spara skatt-
borgurum fé? Af hverju er ekki
látið fara fram útboð á svona
samningum? Og það sem meira
er, það er auðvelt að gera vini
sina að ríkisbubbum og eilífum
stuðningsmönnum með svona
aðförum.
Ó Krafla!
Það hefur þráfaldlega verið

Kyjólfur,
•nrtækið á
ru beir
Cesar. KEA er auðv
stwrst, en fyrirtvki br
Uerberts hafa verið
og því háfa menn f
þessu nyrðra.
Bflaleigan byrjaf
starf hjá þeim b*-- _j
reið á vaðið ár *
keypti þr
írá Reyk jgRj
þá JH
bllaleigan að —
Reykjavík. Það te..
tlðinda að við tyrir\K%Æ%ÆÆ\
fimm bræður, Blrglr, Sku. ^WA
Vilhelm Agustssynir sjá Uu. ^
reksturinn á Akureyri, elzti
‘•-Aðirlnn Raldur sér um útibúið I
^ru þeir
•»<jili kallaðir
► <ýklega eftir
•ræðrum f
Vktir voru fyrir
AÍ- Akureyringar
að um
‘sagði
gamni um K-in
Xennedybræður og
Kóka, ttðru nafni
^lason kaupmann f
__________
járnkarlar fari í vasa almenn-
ings til þess að færa fé þaðan,
að mestu eða að öllu leyti að
þarflausu, og yfir í vasa vildar-
vina. Og halda menn að það sé
að ástæðulausu að þessi fjár-
málalega svikamylla f smáu og í
stóru er að hruni komin?
Tölur í þessari grein hafa
verið bornar undir Kristmund
Halldórsson 1 Iðnaðarráðu-
neyti, og hafa þær verið stað-
festar. Greinarhöfundur ber þó
að sjálfsögðu einn ábyrgð á út-
leggingu þeirra.