Dagblaðið - 21.08.1978, Side 12

12
Fasteignir
jr
a
Suðurnesjum:
Keflavík
Parhús á þrem hæðum,
146 firm. Mikklar aíi 50 fi-rm bílskur. VerA
14.5— 15 millj.. úfbitruun 7.5—K millj.
Lítið einbýlishús
stór b>ut>inuarlóó mcó h>uuinuarrélti. Ncró
4.5— 5 millj., útboruun 2,5—2.7 millj.
3 herb. ibúð >
í tj«»lh>lishúsi. uró K millj.. úthiiruun 4—4.5
millj.
Raðhús,
fullkláraó. alll i loppsfandi. u*rA IK—lú millj..
ulhoruun 10.5—11 millj.
5 herb. ibúð
i fjolhilishúsi. laus lljólk'ua. urA 14.5—15 millj..
uthoruun 7.5—K millj.
Raðhús
í smíóum, húsió cr cinanuraó aó iqnan. niilli-
U'Ufiir hlaónir. búió aó k'uuja f>rir rafmauni. allar
úlihuróir fyluja. Vitó 10.5—11 millj.. úlhoruun
5—5,5 millj.
60 f m einbýlishús
60 fcrmelra einbýlishús á Berui. Vel útlitandi.
Veró 5 millj., útb. 2 1/2 millj.
2ja herb.
2ja herh. íbúó i fjórbýlishúsi. Nýir uluuuar. nýtt
uler. Verð 6,5 millj., úlb. 34» til 3,7 millj.
Einbýlishús
Kldra einhýlishús á Iveimur hæðum. Bílskúr.
Veró 83 millj.
3ja herb. ibúð I þribýli
K2 fermetrai. íbúóin er öll nýmáluó. Nýir dúkar,
n v ppi. a> h'un lyrir tieilt ou kalt valn. Stór bíl-
skúr. Veró0.5—10 m.úth. 5,5—6 m.
Glœsileg sórhœð í tvíbýlishúsi
á u<>óum staó, 114 ferm, bílskúrsréttur, nýtt verk-
smiójuuler. nýir uluuiíar. íbúóinni fyluir kjallari
sem í eru 3 svefnherberui sem möuuleut væri aó
fá keypt. Veró 133 millj., útb. 73—K millj.
150 fm sérhœð í þríbýlishúsi
meó hilskúr, mjöu u<»tt útsýni, þarfnast lau
færinuar. Nú er tækifærió að skapa sér
framtióareiun. Verð 10— 11 millj., úlb. 5,5 millj.
100fm sórhœð,
3ja herb. Bilskúr, nýtt gler, rafmagn endurnýjað.
Veró 12 millj., útb. 63 millj.
Einbýlishús
á tvcimur hæðum. I50 ferm, innbvuuóur hilskúr
35 íerm. Róleut hverfi. Veró 23—24 millj., úlb.
12— 13 millj.
160 fmsórhœð
i þríbýlishúsi meó tvöföldum bilskúr 50 ferm.
Stórar svalir, upplagt fvrír barnafólk, allt sér.
Verð I7 millj. útb.O millj.
Eldra einbýlishús
á góðum staó i uóóu ásiukomulagi. Veró I0,5
millj., útb. 5,5 millj.
Höfum einnig 4 herb. ibúð í
smíöum,
I00 ferm, sérinnuanuur. bílskúr. Skilaó full
kláruóu að utan, einangrun að innan meó
miðstöóvarlögn.
3herb.
íbúó i fjölhýli, fullkláruó, frystihólf, sameign i
gufubaói og þurrkherb. fylgir. Ililaveita. Veró
93 millj., útb. 4,5 til 5 millj.
2ja herb.
íbúó i þribýli, sér inng., hitaveita, ný1t gler,
mögulegt aó innrétta l herb. í viðbót. Verð 6.5
til 7 millj., útb. 3,5 til 4 millj.
Grindavík
Einbýlishús
130 ferm meó bílskúr á Iveim hæóum, lítió áhvil-
andi, hitaveita. Veró 17—17.5 millj.. úlb. 10
millj.
Einbýlishús
140 ferm á u<»óum slaó, veró I7 millj. úlb. 9—10
millj.
Einbýlishús
I34 ferm meó tvöföldum bilskúr, veró ÍK—20
millj. úlb.. I0 millj.
Sórhæð 130 ferm
meó bílskúr. veró 103—11 millj.. útborgun 5,5
millj.
Innri Njarðvík
Einbýlishús
í smíóum, rúmlega fokhelt, ásamt hilskúr. veró 9
millj., útboruun 5 millj.
Einbýlishús 140 fm
meó K0 ferm bilskúr, veró 15,5 — I6 millj.
(Jlborgun K—9 millj. Skipti á íbúó i Rcvkjavik
möguleu.
Ytri-Njarðvík
2 herb. íbúð
i tvíbýlishúsi, K4 ferm meó hilskúr. veró 6.5 millj.,
útborgun 3—3,5 millj.
3ja herb. íbúð
í tvíhýlishúsi. K5 ferm. veró 6.K—7 millj., úl-
horgun 4 mlllj,
Raðhús
í smióum, K5 ferm., fullkláraó aó utan, fokhelt aó
innan. Veró 83 millj. útb. 4.5 millj.
Einbýlishús
i smíóum. tæplega fokhelt. 5000 metrar af timbri
fylgja. hilskúr uppsteyplur.
íbúðir í smíðum
3ja herb. ibúóir, 2 stærðir, skilast fullkláraóar,
einnig á sama staó einstaklinusibúóir.
Sandgerði
Sandgerði
4ra herb. ibúð
II0 ferm, i fjolbýlishúsi, ibúóin er fullkláruó.
Veró 10—10.5 millj., úthorgun 5,5—6 millj.
Fokhelt einbýlishús
142 ferm, verö 73 millj., úlborgun 4 millj.
Eldra einbýlishús
110 ferm meó 35 ferm hilskúr. veró 9.5 millj., úl-
borgun 43—5 millj.
T rósmíða verkstæði
Tll sölu trésmlóaverkstæði á göóum staó. ta 150
ferm með tilheyrandi vélum.
104 fm ibúð
104 fermetra íbúó í fjolhýlishúsi. Bilskúrsréttur.
Verð 9,5 — 10 millj., úlb. 5 — 5.5 millj.
Góð sórhæð,
90 ferm, í tvibýlishúsi, bílskúrsréttur. Veró 6—
6,5 millj. útb. 3—33 millj.
150 f m sórhæð
i tvíhýlishúsi, nýjar innihuróir, 6 svefnherbergi.
Húsió er 9 ára. Mjög «ott veró, I3 millj., útb.,
73 millj.
2ja herb.
ibúó í tvíbýli. Öll innréltuó og tekin i gegn árió
1969 nýlcu teppi, nýlt gk‘r, góó eldhúsinnrétting.
Verð 6 millj. útb. 3 til 3.5 millj.
Opii) 6 dapa vik unnur frá kl. /—6. Myndir af öllum fastciynum á
skrifstofunni. Iliifum jjárstcrka kaupcndur a<) einhýlishúsum op
ruáhúsum.
EIGNAMIÐLUN
SUÐURNESJA
HAFHARGÖTU 57 — KEFLAVÍK — SÍMI 3858
DACíBLADID. MÁNUDACiUR 21. ÁCiÚST 1978.
Er Island lögreglu-
eða réttarnlvi?
í fyrirsögn á grein i Dagblaðinu 11.
ágúst sl. spyr Eirikur Tómasson.
aðstoðarmaður dómsmálaráðherru:
..Á ísland að vera lögregluriki eða
réttarriki'.’" Ég 'hygg að flestum
íslendingum h.vki auðvelt að svara
þessari spurningu á þann vcg. að
ísland eigi að vera rcttarríki.
I'ramhleypni rnin leyfir ntcr þóckki
að láta nægja umfjöllun um
framtiðina. Nútiðin skiptir ntiklu ekki
sist þegar um er að ræða dómsmál. þvi
þar hafa brevtingar verið hægar.
Spurningin um það hvort Ísland sé
lögregluriki eða réttarriki cr að ntinu
mati mikilsverð. bæði til að átta sig á
stöðunni i dag og eins til að auðvelda
stcfnumörkun. Olt rná um það deila.
hvort riki sé lögregluriki eða réttarriki.
Kenuir þar margt til. svo sent hversu
mikil völd eru falin lögreglu. en einnig
skipun og starfshættir dómstóla. að
þvi er varðar opinbcr mál að minnsta
kosti. Við mat á þvi hvort riki sé
l'remur lögregluriki eða réttarriki er
eðlilegt að kanna meðferð opinberra
ntála hjá viðkontandi riki. en einnig
kemur til samanburður við meðferð
opinberra mála hjá þeint rikjum sem
frcmst eru talin standa að þessu leyti.
Rétt er að taka frani að undirritaður
er enginn sérfræðingur á sviði opin
berra mála. en ég hef sent starfandi
lögntaður unt nokkurra ára skcið ekki
kontist hjá þvi að verða var við alvar
lcga galla á þessum þætti islenska
réttarkerfisins. Einn ntikilsverðasti
þátlur starla opinbcrra ntála er upplýs-
inga oggagnaöllunin. Mikilvægi hans
er nt.a. fólgið i þvi að hann er nánast
alfarið ráðandi unt siðari réttargerðir i
ntálunt. Að því er varðar opinber ntál
skipta fræðilcgar untþenkingar og
umræður unt cinstök atriði ntiklu
ntinna ntáli en staðreyndir ntáls eða
það sem telja má örugglega sannað. Í
langflestunt ntálunt eru það
staðrej ndir ntálsins eða það. sent telja
ntá sannað scnt öllu skiptir. Þau ntál
þar scnt staðreyndir cru Ijósar. en upp
konta lögfræðilcg vafaatriði. sent
skipta ntáli fyrir niðurstöðu. cru
niiklum mun færri en hin. auk þess.
sem lögfræðilegu valaatriðin hafa
sjaldnast ntikil áhrif. hvað varðar
niðurstöðu. Oft varða þau aðeins litið
atriði málsins og skipta litlu við réttar-
gerð. svosem dóm.
Varhugaverð
skipun mála
Ef litið er til þess hvernig við íslend
ingar förunt að við jpplýsinga- og
gagnaötlun i opinberunt ntálunt þarf
ekki að velkjast lengi I vafa unt það.
Rannsóknarlögreglu rikisins er falin
ntegin liluti rannsókna opinberra
ntála. Hef ég skilið ntálin svo. að gert
sé ráð fyrir, að ný ntál séu nánast full
rannsökuð þegar þau koma til
nteðferðar hjá sakadóntstólum. Þáttur
sakadóntstólanna sé fyrst og fremst að
fá forntlegar staðfcstingar á þvi sent
Rannsóknarlögreglan hefði áður upp-
lýst. veita viðtöku ákæru og vörnum,
eftir atvikum. svo og láta flytja ntál og
dænta. Sem sagt. þegar opinbert ntál
kemur til kasta islcnsks sakadónts eru
lögreglumen.n jalnan búnir að draga
frant nteginlinur i ntálinu nteð skýrslu
töku af mögulegum aðilum og þeint
vitnum. sem ástæða hefur þótt til að
kalla á. Þessi þáttur hins opinbera
ntáls liefur væntanlega einn rann-
sóknarlögregluntaður jafnan unnið.
Santkvæmt venju hefur fulltrúi
ákæruvaldsins ekki unnið að rann
sókninni og santkvæmt reglunt unt
rannsókn ntála á lögreglustigi. er talið.
að Rannsóknarlögreglan hafi við
tækar heintildir til að halda þannig á
rannsókn ntálsins, að lögmenn eða
aðrir fulltrúar meintra sakborninga
konti ckki nálægt öðrunt atriðunt en
þeim. scnt Rannsóknarlögreglunni
þykir rétt. Heintildir lögntanna til
afskipta eða stjórnunar á rannsókn,
eru þvi mjög takntarkaðar og ráðast
nánast af þvi sent Rannsóknar-
lögreglan leyfir.
Upplýsinga og gagnaöflunarstörf
Rannsóknarlögreglunnar eru þvi
oltast þannig unnin af einunt lögrcglu-
ntanni án beinna afskipta ákæruvalds
eða fulltrúa sakbornings og þau eru
ekki unnin á þann hátt. að lögmanni
sakbornings gefist færi á að leita til
hlutlauss dóntstóls er geti tekið
afstöðu unt hvert einstakt atriði. sent
varðar rannsóknina. þegar viðkont
andi atriði er afgreitl.
Upplýsinga- og gagnaöflun. sent
hagað er á þennajt hátt er óskynsam
leg frá sjónarntiði ákæruvaldsins þar
sent markmið rannsóknar er væntan
lega fyrst og frentst að vera grund
völlur að ákæru og siðan dónti. telji
ákæruvaldið tilcfni til þess. Við þessa
skipun upplýsinga- og gagnaöflunar
skortir tilfinnanlega tengsl á ntilli
ákæruvalds og rannsóknarverkefnis.
Þessi skipun ntála er einnig ætið
varhugaverð og stundunt stórhættuleg
fyrir nteinta sakbominga því að þeir
eða þeirra fulltrúar eiga oft ekki nema
ntjög litinn hlut að upplýsinga og
gagnaöfluninni nteðan hún er á rann
sóknarlögreglustiginu. Það kann þvi
Itvoru tveggja að liala gerst. að hallað
hali verið á óréttntætan hátt á sak
bon.ing eða einn eða fleiri. til dæntis i
aðila- eða vitnaskýrslunt og eins hitt
að ekki hefur verið gætt sem skyldi að
buga að atvikunt. sent leiða til sýknu
eða sakarlækkunar.
Á að rannsaka fyrir
hlutlausum dómi
Við siðari untfjöllun máls fyrir saka
dómi er það gjarnan komið i nokkuð
fastar skorður. sent torvelt er að raska.
jafnvel þótt likur niætti telja á þvi. að
ntál hefði upplýst á annan hátt. ef það
hefði verið rannsakað fyrir hlut
lausum dónti frá upphafi. þar sent full
trúi ákæruvaldsins hefði halt frunt-
kvæði rannsóknarinnar og lulltrúi
nteints sakbornings hefði einnig átt
hlut að rannsókninni. svo sent nteð þvi
að konta i vcg fyrir meintar órétt
ntætar aðgerðir fulltrúa ákæru-
valdsins. en dóntarinn skæri úr
ágreiningsatriðunt. Gefur -auga leið.
að siðari rannsóknaraðferðin er ntiklu
virkari og ætti að leiða til réttari niður-
stöðu. sérstaklega þegar mál varða
sérsvið eða eru flókin. Í slikunt málum
er rétt. að bæði rannsóknarfulltrúi
ákæruvaldsins og varnaraðila séu scnt
fróðastir um sérsvið ntála. Rannsókn
máls. þar sem ákærumarkmiðið er
ekki Ijóst hjá rannsóknarstarfsmanni.
er likleg til að vera ómarkviss og oft
ætti fulltrúi sakborningsaðgeta bent á
styttri og auðveldari rannsóknarleiðir.
ef hann fengi að fylgjast mcð rann
sókninni. auk þcss sent siður ætti að
vera hætta á spjöllunt á rétti sak
bornings.
Við gcrð ákæru og kröfugcrð
varnaraðila og við ntunnlegan llutning
máls sem fulltrúi ákæruvalds og sak
bornings hafa santeiginlega átt aðild
að rannsókn á, ætti að vera meira
sammæli um staðreyndir málsins.
heldur en þegar lögmönnum sak-
borninga hefur við nteginrannsókn
málsins ckki verið leyft að fylgjast
með henni nenta að mjög takntörkuðu
leyti.
Hér hefur verið lýst einum þætti
reksturs opinbers máls. þeini. sem telja
má að skipti langmestu ntáli og cr
niðurstaða sú. að hann sé nú unninn
af lögrcglumönnum. oftast án atbcina
fulltrúa ákæruvaldsins eða verjenda
sakbornings. Hann er ekki unninn
fyrir hlutlausum dómstóli af fulltrúum
ákæruvalds og sakborninga. En við
lögreglurannsókn sem þessa er
mögulegt. að mistök eigi sér stað, t.d.
við-töku skýrslu af vitni. sem örðugt
eða ókleift getur reytist að leiðrétta
m.a. nteð visun til relsiákvæða XV.
kafla hegningarlaganna nr. 19/1940.
auk annars. í XV. kafla hegningar-
laganna eru m.a. þung viðurlög við þvi
að skýra lögreglu rangt frá. Má þvi
almennt gera ráð fyrir, að þeir sem
hafa skýrt lögreglu óljóst, villandi eða
rangt frá máli séu tregari en ella að
skýra rétt og nákvæmlega frá sama
máli fyrir sakadómi. Mögulegt er
a.m.k. að menn leitist við að staðfesta
skýrslu gefna lögreglunni og skýri ekki
frá atriðum. sent erfitt eraðsamræma.
þvi. scm lögreglu var áður sagt.
Tómas Gunnarsson
Ekki réttarríki
í bestu merkingu
Það að meginhluti rannsóknar opin-
berra mála skuli lara frarn eins og að
Iraman hefur verið lýst. tel ég að valdi
þvi að rangt sé að tala unt ísland sem
rétlarriki i hestu merkingu þess orðs.
Frentur kentur til álita að flokka
Ísland sent lögrcgluriki. Ég Itygg að
flestir sem til þekkja vilji trúa þvi að
starfsntenn Rannsóknarlögreglu
rikisins leggi sig ætið frant við að
upplýsa ntál á hlutlægan hátt og taka
tillit til hagsntuna sakborninga eltir
þvi sent tök eru á. En jafnvel þótt
Ísland flokkist sent ..gott lögregluriki"
er þaðekki viðunandi.
Riki er ekki velferðarriki. nenta það
sé réttarriki. Ekkert riki gelur talist
réttarriki nenta skipun og starfshættir
réttarkerfis þess að því er varðar opin
ber ntál séu vandaðir. Ekki er unnt að
meta sem trausta og vandaða starfs
hætti réttarkerfis. að einum starfs-
nianni skuli falið án eftirlits eða þátt-
töku annarra starfsmanna að sentja
skýrslur og fá þær staðfestar. Skýrslur
scm siðan kynnu að verða notaðar til
að rökstyðja frelsisskerðingu ntanns
nteð dónti. Gott réttarkerfi er einnig
ein meginforscnda gróandi þjóðlils að
því er varðar önnur mál en ntann-
réttindamál.
Hér að frantan helur verið nokkuð
vikið að ástandi opinberra mála cins
og það er nú. Áður en lögin unt
Rannsóknarlögreglu rikisins tóku gildi
var rannsókn opinberra ntála að ntiklu
mcira leyti i höndunt dóntstóla en nú.
en dómcndunt var þá að ntestu falin
rannsóknaraðild ákæruvaldsins og af
ýntsunt ástæðunt var hlutur verjenda
sakborninga jafnan litill. Skipun rann-
sókna opinberra ntála er þvi að vcru-
legu leyti ný. tók gildi á árinu 1977.
Þótt telja ntegi. að lögin unt
Rannsóknarlögreglu ríkisins hali verið
til bóta að nokkru leyli. svo sent þvi að
vikja frá aldagantalli untdæmaskipan
lögregluumdæma. sem var miðuð við
samgöngu- og sambandsleysi milli
Itéraða. verður að lclja að stigið hafi
verið skref altur á bak að þvi er varðar
réttaröryggi og vandaða ntálsmeðferð
opinberra ntála með setningu ncfndra
laga.
Hér helur cinkunt verið vikið að
einunt þætti opinberra ntála. en það
nterkir ekki. að aðrir þættir þeirra séu
sérstakir vegna ágætis sins. Frentur
ntá telja. að þar sé ýntislegt sem beiur
ntá fara, eins og nánast á öllunt öðrunt
sviðum islensksréttarfars.
Gott islenskt réttarkerfi er nauðsyn.
sem stefna ber að. en almcnningur
verður að takacndurbætirréltarkerfis
ins upp á sina arnta sem baráttumál
ekki siður en önnur. Áhcrzla er lögð
á að málið er víðfermt og varast skal
of mik-la bjartsýni um skjótan árangur.
nt.a. vegna þess, að skilningur
lögfræðinga á nauðsyn untbóta er tak
markaður. Gera ntá ráð fyrir að
embættismannakerfið hantli gegn
breytingum og telji untbætur helst
fólgnar i fjölgun embættismanna og
bættri aðstöðu. en ekki skipulags- og
starfsháltabreytingum. Loks ber þcss
að geta, að helst virðast þcir hafa látið
til sin heyra urn þessi ntál sent viljað
hafa þátt lögreglunnar ntikinn.
Breytingar á réttarkerfinu þarfnast þvi
víðtækrar og rækilegrar untfjöllunar
fyrir opnum tjöldum; svo að ntenn
varist villuljós.
Tómas Gunnarsson