Dagblaðið - 08.10.1980, Blaðsíða 5

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 1980.
5
Fiskvinnsluna vantar 8% af veltu til að endar nái saman:
Hækkað fiskverð stöðvar
endanlega útgerð og vinnslu
—Sðlufyrírtækin í Ameríku greiða miklu hærra verð fyrír f iskinn en skrásett markaðsverð og
meistaralega vel var siglt f ramhjá verðlækkun á íslenzkum f iski vestra
„Fiskverkunarhús landsins eru á
engan háll í stakk búin lil að greiða
hækkað fiskverð. Alll þetla ár hefur
fiskvinnsla i landinu verið rekin með
verulegu tapi og má gera ráð fyrir að
meðaltap húsanna sé um 8% af veltu
þeirra,” sagði Jón Páll Halldórsson,
framkvæmdastjóri Norðurtanga á Ísa-
firði, en það fiskverkunarhús hefur um
langt árabil verið í hópi þeirra sem
bezta afkomu hafa sýnt.
,,Til marks um getuleysi húsanna til
þess að greiða hækkað verð fyrir hrá-
efnið er að hinn I. ágúst sl. lágu þær
staðreyndir fyrir að laun í fiskvinnsl-
unni höfðu frá I. janúar 1979 hækkað
um 80% og á sama tima hafði hráefnis-
verð hækkað um 81,4%. Á sama tíma
hafði gengi Bandaríkjadollars sigið
um 55.5%. Síðan hafa hér orðið launa-
hækkanir sem nema 9,2%. Það er því
víðsfjarri að gengissigið vinni upp á
móti þeim hækkunum á framleiðslu-
kostnaði sem verður hér innanlands,”-
sagði Jón Páll.
Jón Páll sagði að áður fyrr hefði sá
útreikningur verið viðurkenndur að
hráefniskostnaður mætti vera 50% af
útflutningsverðmæti afurðanna og
vinnulaun og launatengd gjöld mættu
vera 25% af útflutningsverðinu.
Fjórðungur hefði þurft að vera eftir i
framlegð. Framlegð er nýyrði yfir þann
hluta sem eftir er þegar hráefni, vinnu-
laun og umbúðir hefðu verið greiddar.
Þegar vaxtagjöld fiskvinnslunnar
tóku að aukast gat það ekki komið
niður á öðru en hráefnisverði, vinnu-
launum eða leitt til tapreksturs.
„Framlegð var komin niður fyrir
10% fyrst á þessu ári,” sagði Jón Páll.
„Um miðbik ársins batnaði hlutfallið
Það var hvasst í Reykjavík í gær, en hreinlegir bileigendur létu
veðrið ekki aftra sér og þvoðu farkosti sina. DB-mynd Sig. Þorri.
Leikf élag Akur-
eyrar í gang
um næstu áramót?
Leikfélag Ákureyrar hefur átt við
gifurlega fjárhagsörðugleika að
stríða undanfarið og 1. sept. sl. var
öllu starfsfólki Leikfélagsins sagt upp
af þeim sökum.
Undanfarið hefur verið unnið að
því að leysa þetta mál þannig að eina
atvinnuleikhúsið utan höfuðborgar-
innar megi starfa áfram.
Á föstudaginn var haldinn fundur
með fulltrúum Leikfélagsins, Akur-
eyrarbæjar og menntamála- og fjár-
málaráðuneytis. Eftir þennan fund er
Ijóst að starfsemi Leikfélagsins hefst
að nýju eftir næstu áramót. „Það er
aftur á móti ekki búið að skipuleggja
hvernig starfseminni verður
háttað,” sagði Guðmundur Magnús-
son, formaður LA. Ennþá er því ekki
Ijóst hve margir leikarar verða
ráðnir.
Þeir sem sátu fundinn, þar sem
málefni Leikfélagsins voru rædd,
voru frá menntamálaráðuneytinu,
Knútur Hallsson, og frá fjármála-
ráðuneytinu, Þröstur Ólafsson. Full-
trúar Akureyrarbæjar voru Val-
garður Baldvinsson bæjarritari og
Sigurður Óli Brynjólfsson bæjarfull-
trúi. Áætlað er að halda annan fund
eftir u.þ.b. hálfan mánuð og eftir
þann fund ættu málin að hafa skýrzt
það mikið að hægt verði að undirbúa
leikstarfið eftir áramót og ráða
starfsfólk.
„Þessar viðræður hafa verið á döf-
inni og allir hafa vilja til að leysa
þetta mál,” sagði Guðmundur
Magnússon. „Maður getur vel skilið
að riki og bær hafi ekki neinar upp-
sprettur sem þeir geta ausið úr fjár-
magni frekar en aðrir.”
Þröstur Ólafsson, aðstoðarmaður
fjármálaráðherra, einn þeirra sem sat
fundinn sl. föstudag, sagði að engar
ákvarðanir hefðu verið leknar en
málin rædd. „Við höfum verið
svolítið áhyggjufullir úl af þvi að
það sé ekki nóg að veita peningum i
þessa starfssemi vegna þess að það cr
búið að ganga svo illa fyrir Leik-
félaginu í mörg ár. Þó að framlag
bæjarsjóðs eða rikissjóðs verði aukið
þá eru menn mjög vantrúaðir á að
slíkt leysi vandann nema í 1—2 ár.”
Þröstur sagði að því hefðu menn
verið að leita að einhverjum leiðum
til að festa félagið betur i sessi, bæði
skipulagslega og fjárhagslega.
Á fundum ráðuneytismanna með
fulltrúum Leikfélagsins og Akur-
eyrarbæjar hefur skipulag sjálfs
Leikfélagsins þvi verið mjög til
umræðu og sömuleiðis fjármögnun
þess. Umræður hafa ekki enn sem
komið er leitt til neinnar endanlegrar
niðurstöðu. Hvorki Akureyrarbær né
ríkið hafa gengizt formlega inn á
hvernig fjármögnun skuli háttað en
báðir þessir aðilar hafa lýst sig fúsa
til að leggjast á plóginn ef einhverjar
framtiðarlausnir finnast á málefnum
Leikfélagsins. Það er því gengið út
frá því af hálfu þessara aðila að LA
hefji störf að nýju um næstu áramót.
-G.M.-Akttreyri
fiskvinnslunni í vil en fór aftur á bak
aftur við launahækkanirnar I.
september.”
Útgerðin á hausnum líka
Norðurtangi rekur nokkra togara og
frá sjónarmiði útgerðarinnar kvað Jón
Páll sömu sögu að segja. Hún gæti ekki
hækkað skiptaverð til sjómanna nema
l'á hærra verð fyrir hráefnið. Afkoma
allra skipa hefði hríðversnað síðari
hluta ársins, m.a. vegna stóraukins
þorskveiðibanns. Vegna bannsins hefði
verið sótt í fisktegundir sem lítið sem
ekkert fengizt fyrir.
Jón Páll kvað augljóst að áður-
greindum hlutföllum yrði að breyta.
Fiskvinnslan þyldi ekki langvarandi
taprekstur. Svo stór hluti afurðalána
og annarra skulda væri gengistryggður,
að gengissig breytti litlu sem engu i
baráttunni við kostnaðarauka af verð-
bólgunni innanlands. Jón Páll kvað
aðrar þjóðir hafa farið inn á þá leið að
greiða niður úr rikissjóði rekstrarvörur
sjávarútvegsins. Gífurlegar tölur mætti
j>ar til nefna sem dæmi, m.a. í Noregi.
„Stjórnvöld verða á hverjum tíma að
ákveða stefnuna i þessum málum, en
ríkisstyrkjaleiðin lendir þó oftast í
blindgötu. Gengisbreyting er aðeins
skammtímalausn. Boginn er einfald-
lega orðinn of spenntur hér á landi,”
sagði Jón Páll.
Betri útkoma f yrir
iélegan fisk
Jón Páll sagði að nú væri svo komið
að það væri ekki lengur keppikefli fisk-
vinnslunnar að fá góðan fisk. Hag-
stæðara væri að fá lélegan fisk.
Norðurtangi verður samkvæmt
ákvæðum um fiskverð að greiða 10%,
12% eða 14% álag á allan þann fisk
sem fyrirtækið tekur á móti. Er það
álag sem ákveðið er á fisk sem berst að
landi ísaður í kössum.
Önnur fyrirtæki á öðrum stöðum
kaupa aðallega netafisk sem keyptur er
án álags. Vegna þess hve hátt verð
hefur verið á sallfiski og skreiðarfiski
hafa þessi fyrirtæki komið betur út en
hin sem laka á tnóti isaða fiskinum og
greiða með álagi.
Fiskverðið í
Bandaríkjunum
.lón Páll sagði aðalmennt hefði verið
búizt við að fiskverð á aðalmarkaðin-
um í Bandaríkjunum mundi lækka i
júnimánuði sl. ,,En þá brugðust sölu-
fyrirtækin ytra rétt við og í samspili við
framleiðendur hér heima var dregið úr
■ flakaframleiðslunni og flakabirgðum
ekki safnað. Þetta var mikið átak, en
án þessara réttu viðbragða við sölu-
tregðunni ytra hefði verðið á Banda-
rikjamarkaði eflaust lækkað. Nú talar
enginn lengur um hættu á verðlækkun
þar. Þvert á móli er það staðreynd að
sölufyrirtækin greiða mun hærra verð
fyrir l'isk héðan en skrásett er sem
markaðsverð þar. Sölufyrirlækin eiga
þvi lof skilið l'yrir hvernig siglt var
framhjá hættunni á verðlækkun,”
sagði Jón Páll.
-A.St.
Smurbrauðstofan
BJORNINN
Njáísgötu 49 — Simi 15105
| ALKERFIÐ
1 ■
S V S T E IVl B
„Gerðu það sjálfur“með
PORSA-álkerfinu
PORSA-álkerfið er samsett úr ólíkum álprofílum
sem gefa ótal samsetnlngarmöguleika.
PORSA álkerfið er létt en sterkt.
PORSA álkerfið þarf ekki að mála
og ryðgar ekki.
Borð og
Innréttingar
Gerðu það sjálfur á einfaldan
og hagkvæman hátt
með PORSA-álkerfinu.
Sögum niður álprófíla í
borð og innréttingar eftir
yðar þörfum. Ótal samsetningar
möguleikar með hinu mismunandi
tengieiningum.
• Hjólaborð
• Afgreiðsluborð
• Hillur
• Verslunarinnréttlngar
• Saumaborð
• Borð ífrystihús, mjaltahús,
verksmiðjur og samsetning sem
gefur möguleika á endurnotkun
við nýjar aðstæður
STURTUKLEFAR
Smíðum eftir máli sturtuklefa
og hliðar í baðherbergi.
Hurðir eru fáanlegar: opnanlegar út
eða sem rennihurðir.
Akryl-Plast gler er notað í
hliðarnar en álprófílarnir bera
grindurnar uppl.
Akryl-Plastglerið er fáanlegt
munstrað — glært eða reyklitað
Á lager: álbrautir fyrir ofin sturtutjöld.
Sturtuhliðar í stærðum 180 X180 cm.
Sturtuhurðir ístæröum 180X80 cm.
Ávallt eitthvað nýtt í
Nýborg?
ÁRMÚLA 23
SÍMI 8-67-55