Dagblaðið - 08.10.1980, Blaðsíða 13

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 8. OKTÓBER 1980.
framkvæmdakostnaðar að jafnaði.
Heildarfjárfesting á þessu sviði hefur
j>vi verið um 3 milljarðar, þarna
vantar andvirði nokkurra véla, svo
sem heyvinnuvéla sem ekki er lánað
til.
Samanlögð fjárfesting i fram-
leiðslutækjum gæti því hafa numið 6
milljörðum á árinu. Hvaðan koma þá
16 milljarðarnir i ár sem Jónas
hampar og telur frá Framkvæmda-
stofnun komna?
Þó beitt væri framreikningi á verð-
lagi og reiknað með 50% verðþenslu
yrði fjárfestingin í ár þö ekki meira
en 9 milljarðar. En líkur eru til að
hún verði minni.
Þarna skakkar þvi nokkru eða um
7 milljörðum og þykir kannski ein-
hverjum ekki mikið miðað við aðra
„nákvæmni” i málflutningi J.K.
Jónas reiknar fjárfestingu i land-
búnaði upp á 4 milljónir á hvern
bónda en sennilegt er að hún verði
innan við tvær milljónir í ár. Veru-
legur meirihluti þessarar fjárfestingar
er eigið fé eða vinnuframlag bænda
sjállra sem Jónas getur tæplega ráð-
stafað.
Það fé, sem Stofnlánadeildin lánar
til þessara framkvæmda, er svo langt
frá því að vera allt eða að „veruleg-
um hluta” skattþeningar borgaranna
eins og gefið er í skyn í greininni.
Gildur hlutur af þvi sem deildin hefur
Kjallarinn
JónasJónasson
var næstur á undan mér. Það var
sendiferðabíl frá Heimilistækjum og
hifreiðarstjórinn kom umsvifalaust
út úr bifreið sinni og kannaði verks-
ummerki. Ég var fljót að hala niður
rúðuna hjá mér og spyrja hvort
nokkur skaði hefði orðið á bil fyrir-
tækisins. Svo var ekki og bilstjórinn.
var hinn kátasti. Ég bað hann
innilega afsökunar á ,,sjokkinu” sem
ég hafði valdið honum, en sagðist
hafa verið að reyna að halda
Trabantinum i gangi.
„Og svo drapst á honurfi hjá þér,
greyinu,” sagði bilstjórinn um leið og
hann fór aftur inn i sinn bil.
Ég var ekki alveg viss um hvort
hann átti við „grey” Trabantinn eða
mig, en gladdist í hjarta niinu yfir að
þetla skyldi ekki hafa verið úrillur
leigubílstjóri, sem eru verstu menn,
sem ég hitti i umferðinni!
Þegar loks kom að þvi að ég var
orðinn fyrsti bill á gatnamótunum
ákvað ég að hætta við Miklubrautar-
umferð og fara heldur „fjallabaks-
leið” niður j miðbæ. Það hlyti að
vera einhver umferðarstjórn i
Tryggvagötunni. Mér sóttist ferðin á-
gætlega alla leið niður i Bankastræti.
Fyrir framan Verzlunarbankann
hafði bill numið staðar, alveg á miðri
akbrautinni (hægra megin), fyrir
utan bilana, sem þar var annars lög-
lega lagt við stöðumæla. Flautan á
Trabantinum er óvirk og þvi gat ég
ekki gert annað en að blikka á hann
Ijósunum. Eftir langa mæðu fór bif-
reiðin loksins af stað og yfir á vinstri
akreinina, þannig að ég komst áfram
niður „Bakarabrekkuna”. Nú kom
hin skelfilega Tryggvagata loksins i
Ijós. Það er einhver hræðilegasti
umferðarflöskuháls borgarinnar.
Nærri þvi allri umferð i vesturhluta
borgarinnar er beint um Tryggva-
götuna. Þar er ekki eitt einasta
umferðarljós og sjaldnast nokkur
umferðarstjórn sem heitið getur.
Nú vandaðist málið. Ég hætti við
vinstri beygjuna inn á Tryggvagötu
og hélt áfram inn á Skúlagötuna
beygði inn á bensinstöðina við Klöpp
og sneri þar við og komst þannig i
rétta akstursstefnu. Þegar ég kom
aftur að áðurgreindu Tryggva-
götuhorni var þar allt við það sama.
Viku áður hafði þessi sama ferð tekið
til ráðstöfunar eru peningar bænda
frá Lifeyrissjóði bænda og búvöru-
gjald sem þeir greiða. Öll eru svo lán
Stofnlánadeildar, sem nú eru veitt að
fullu verðtryggð.
Öll orðin hér að framan þurfti til
að leiðrétta staðhæfingar i 10 fyrstu
línum leiðarans og sést af þvi hve
vonlaust það getur virst að svara öll-
um þessum skrifum.
En nú er haldið áfram og næst
stendur: „Sparnað ríkis og sjóða af
þessari aðgerð (þ.e. stöðva stuðning
við fjárfestingu i sauðfjár- og naut-
griparækt) má nota til að hvetja
bændur til að draga saman seglin eða
bregða búi. Það má gera mikið fyrir
upphæðir, sem nema árlega milljún-
um króna á hvern bónda í landinu"
(leturbr. hér).
Þarna er búið að slá þvi föstu að
það skipti milljónum á hvern bónda,
sem spara mætti af beinum framlög-
um rikis og sjóða. Siðan er talið
hvernig verja mætti þessum milljón-
um og eftirfarandi nefnt: 1. aöborga
bændum fyrir að fækka búfé, 2.
kaupa jarðir bænda og taka úr ábúð,
3. styðja bændur til að skipta um bú-
greinar. Þetta likist dálitið upptaln-
ingu i frægri visu: „Ef hjá honum
pabba einn fimmeyring ég fengi”.
En áfram er haldið og ekki megurn
við gleyma fyrirsögn greinarinnar,
,,12 milljónir á bónda á ári”.
Hvernig skyldu þær tilkomnar?
Fjórar eru vist komnar með þvi að
fella niður fjárfestingu. Tvær koma
með því að fella iiiður úiflutnings-
bætur. (8,5 milljarðar). Þær á enn að
nota i sömu liði og að framan eru
taldir. Hinn helmingufinn (6 millj.
kr. á bónda) fæst einfaldlega með því
•«*ð fella niður niðurgreiðslur á land-
búnaðarvörum. En að mönnum skuli
ekki hafa dottið þetta snjallræði i
hug, að borga bændum allar niður-
greiðslurnar beint? Sex milljónir til
hvers bónda þar. Dálaglegur skild-
ingur það. Hverjir fundu upp á þess-
um niðurgreiðslum á landbúnaðar-
vörum? Þvi í ósköpunum sáu þeir
hinir sömu ekki þettasnjallræði?
En hvað með neytendur? kynni
einhver að spyrja. Svarið kemur i
næstsiðustu málsgreininni: ,,Inn-
flutningur hræódvrra landbúnaðar-
afurða á heimsmarkaðsverði frá
Efnahagsbandalaginu og Bandarikj-
unum mun gera stjórnvöldum kleift
að halda niðri vöruverði og visilölu
þólt niðurgreiðslur minnki og
hverfi.”
Hér skal ekki rætt um þaír hræ-
ódýru landbúnaðarvörur senr Jónas
Kristjánsson vill flytja inn. (Agnar
Guðnason hefur nýlega hrakið það i
grein að þær mundu verða svo ódýr-
ar). Á það skal þó aðeins benl að enn
er ekki vitað um eina einustu þjóð
senr hefur fundið upp eða farið eflir
þessu snjallræði, að leggja niður
landbúnað sinn, að hálfu eða öllu
leyti, „tryggja" nteð þvi neviendum
nægar og idýrar vörur. Engin þióð
er enn korún svo langl að llytja inn
malinn óheft og tollfrjálst og borga
miðborg höfuðstaðarins á föstudegi
þá er það mesti misskilningur.
Þið skuluð reyna að halda ykkur
sem lengst frá öllum erindagjörðum
þangað. Þessu þarf náttúrlega ekki
að lýsa fyrir borgarbúum en þeir er
eru búsettir á Hólmavik eða Höfða-
kaupstað, Dalvik eða Dagverðareyri
halda kannski að það sé bara gaman
að „skreppa i bæinn” síðdegis á
föstudögum. Það upplýsist hér með
að svo er ekki.
Þú kemst ekki áfram nema í fyrsta
gir. Vinstri fóturinn fer nærri þvi
aldrei upp af kúplingunni. Það segir
sina sögu um bæði bensineyðslu og
kúplingsdiskinn og endingu hans.
Fyrir nú utan hvernig skapið verður.
Drottinn minn dýri.
Svo er „svínað” á þér á nærri þvi
hverju einasta horni — i það minnsta
þegar þú ert áTrabant.
mig tuttugu minútur, en nú átti ég
engar tuttugu minútur afgangs. Þá
datt mér snjallræði i hug. Ég beygði
til hægri og niður á höfn. Þar voru
hvorki bílar, menn, né skip eða
vörustaflar, aðeins greið leiö alla leið
út á vestasta enda Tryggvagötunnar.
Ég er viss um að þegar ég var búin að
ná i kveikjarann minn i Ronson
umboðinu, fá gert við annan sem ég
hafði meðferðis og ræða góða stund
við afgreiðslumanninn voru félagar
minir á Kalkofnsveginum enn að
biða eftir þvi að komast inn i
Tryggvagötuna!
Farið ekki í bæinn
á föstudegi
Ef þið haldið að það sé eitthvert
gamanspaug að fara erinda sinna i
£ „Svo er „svínað” á þér á nærri því hverju
einasta horni — í það minnsta þegar þú
ert í Trabant.”
bændum fyrir að vera ekki að þeim
fjanda að framleiða mat.
Sannleikurinn
um styrkina
Þvert á móti, allar þjóðir sem við
getum borið okkur saman við, hafa
gripið til niðurgreiðslna á einhverju
stigi eða í einhverju formi, allar hafa
þær einhvern stuðning eða „vernd”
fyrir innlenda landbúnaðarfram-
leiðslu og margar langtum meiri en
hér tíðkast, allar hafa þær einhverjar
takmarkanir á innflutningi, tolla
leggja þær flestar ef ekki allar á inn-
flutning matvæla og útflutnings-
bætur eru siður en svo óþekkl fyrir-
brigði og það hjá þjóðum sem byggja
hin bestu og gjöfulustu lönd fjarri
„freðmýrabeltinu”.
Sannleikurinn er sá að islenskur
landbúnaður er ekki ntikið styrkiur,
hvorki til fjárfestingar né fram-
leiðslu, borið saman við það sem
finna má i nágrannalöndum okkar,
þó hlýrri séu. Hér er á margan hátt
góð aðstaða til grasræktar og fóður-
framleiðslu. Þær greinar sent á gras-
rækt byggja einsog nautgriparækt og
sauðfjárrækt standa hvað tækni og
afköst snertir mjög svipað að vígi og
sömu greinar í nágrannalöndum
okkar. Sauðfjárrækt hér ntun þ^
standa öllu framar i slikum saman-
burði.
Það er engin ástæða til að kvarta
undan rökræðunt um landbúnaðinn.
Hann er að sjálfsögðu ekki hafinn
vfir gagnrýni né heldur þarf Itann að
biðjast undan gagnrýni.
Þvert á móti — islen.sk ir bændur
standast samanburð við aðra þjóð-
lélagsþegna og þeir og atvinnuvegur
þeirra þolir vel santanburð við
bændur og landbúnað annarra
þjóða.
Vegna þessa er það óskiljanlegt og
óafsakanieg óþurftariðja að vera
sifellt að staglast á þvi að hér sé vont
að búa, hér sé illa búið og hér ætli
ckki að búa.
Þetta hefur Jónas Kristjánsson
lengi gert, e.t.v. veit enginn hvers
vegna, en tilgangurinn er tæplega
góöur og afleiðingarnar cru ekki
pjóöinni til góðs.
Jónas Jónsson.
Geðdeildin freistaði
Þessi dæmalausa föstudags-
umferð mín endaði á Borgar-
spitalanum. Ekki svo að skilja að ég
Itafi verið flutt þangað af sjúkraliðs-
mönnum, heldur Tór ég þangað til að
heimsækja föður minn. Mér var
skapi næst, þegar ég gekk fram hjá
geðdeildinni á annair hæð á leiðinni
i lyftuna, að banka to ,i áog biðjast á-
sjár. Ég var algjör .augahrúga eftir
þessa lífsreynslu, en ég stóðst
freistinguna og hélt áfram upp á
fimmtu hæðina og slappaði þar af
góða stund áður en ég bókstallega
trevsti mér til þess að halda af slað
Iteim i Mosfellssveilina tnina.
Það er svo sem ekki eins og sú ferð
sé alltaf slétt og felld. Þeir, sent
þurfa að aka inn á Vesturlands-
veginn, cru ekki að skeyta um þótt
vesalings Trabant sé að koma. Þeir
lála bara vaða beint í veg fyrir hann.
— Mikil bót var að umferðar-
Ijósunum á gatnamótum Vestur-
landsvegar og Árbæjarhverfis. Áður
en þau Ijós komu var það beinllnis
lilshættulegt að fara yfir galna-
mótin!
Þetta er þó öllu verra þegar verið
er á leið i bæinn. Eru það sérstaklega
þeir sem koma frá Keldnaholtsaf-
leggjaranum, sent lögreglufréttaril-
ari DB kallar gjarnan „prinsana á
Vesturlandsveginunt”, sem gera
manni lífið leitt. Þeir brenna oftast
nær beint inn á Vesturlandsveginn,
jafnvel þótt ekki sjái i nokkurn bíl i
margra kilómetra fjarlægð á eftir
vesalings Trabantinuni.
Kannski kemur að þvi einhvern
tima að ég hreinlega læt þá aka beint
á Trabantinn. Ég hefði sjálfsagt gott
af þvi að hvilast i nokkrar vikur eða
mánuði á sjúkrahúsi og það þarf að
endurnýja Trabanta af og til rétt eins
og aðra bila.
En þeir sem „svína” i veg fyrir
mig geta huggað sig við að ég hef
bara ekki tima til þess að liggja á
sjúkrahúsi i bili, þannig að ég vik eins
og góðum Trabanteiganda sæmir,
þrátt fyrir allt „svínari”.
Anna Bjarnason,
blaðamaðurog
Trabanleigandi.