Dagblaðið - 23.01.1981, Blaðsíða 10

10
fxjálst, óháð daghlað
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjórí: Svoinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjónsson.
Aðstoðarrítstjórí: Haukur Helgason. Fréttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjórí ritstjómor. Jóhannes Reykdal.
Iþróttir. Hallur Simonarson. Menning: Aflalsteinn Ingólfsson. Aðstoflarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrít Ásgrímur PAIsson. Hönnun: Hilmar Karisson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, AtJi Stelnarsson, Ásgei.r Tómasson, Bragi Sig-
urflsson, Dóra Stefónsdóttir, Elin Albertsdóttir, Gísli Svan Einarsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga
Huld Hákonardóttir, Kristjón Mér Unnarsson, Sigurflur Sverrisson.
Ljósmyndir: Bjamleifu. Bjamleifsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurðsson, Sigurður Þorrí Sigurflsson
og Sveinn Þormóflsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur EyjóHsson. GjakJkerí: Þréinn ÞorleHsson. Auglýsingastjórí: Mór E.M. Halldórs-
son. DreHingarstjórí: Valgerflur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Siflumúla 12. Afgreiflsla, óskriftadeild.ttuölýaingar og skrífstofur Þverholti 11.
Aflalsimi blaflsins er 27022 (10 línur).
Sotning og umbrot Dogblaflifl hf., Síflumúla 12. Mynda- og plötugerfl: Hilmir hf., Síflumúla 12. Prentun:
Árvakur hf., SkeHunni 10.
ÁskrHtarverfl ó mónufli kr. 70,00. Verfl i lausasölu kr. 4,00.
Marktækarhreyfíngar
Dagblaðið hefur gert þrjár skoðana-
kannanir á fylgi stjórnmálaflokkanna,
síðan kosið var til þings í desember
1979. í þessum könnunum hafa samtals
1800 manns verið spurðir. Sé litið á
niðurstöður þessara skoðanakannana,
sem heild, koma í ljós mjög marktækar
breytingar á fylgi, þar sem kannanirnar styrkja hver
aðra.
Annars vegar er, að miklu fleiri telja sig standa næst
Sjálfstæðisflokknum en nam atkvæðafylgi sjálf-
stæðismanna í síðustu kosningum. Á hinn bóginn er
augljóst mikið fylgistap Alþýðuflokksins frá
kosningunum, raunverulegt fylgishrun.
Fylgi Sjálfstæðisflokksins hefur í þessum
könnunum verið á bilinu 43,4—46,2 prósent, sem
samsvarar 27—28 þingmönnum. Fylgi lista sjálfstæðis-
manna í þingkosningunum var samtals 37,3 prósent,
og fengu þeir 22 þingmenn. Þegar haft er hugfast, að
slík fylgisaukning hefur komið fram í skoðana-
könnunum Dagblaðsins með samtals 1800 manna úr-
taki, mun enginn væntanlega bera brigður á, að miklu
fleiri landsmenn telja sig nú „sjálfstæðismenn” en
gerðu við síðustu þingkosningar.
Sama er að segja um fylgishrun Alþýðuflokks.
í könnunum Dagblaðsins hefur fylgi Alþýðu-
flokksins verið á bilinu 10,7—13,0 prósent, sem sam-
svarar 6—8 þingmönnum. Alþýðuflokkurinn fékk í
þingkosningunum 17,4 prósent atkvæða og 10 þing-
menn. Fylgishrunið síðan er staðfest í könnun eftir
könnun og virðist nú fara vaxandi, enda hafa deilur
forystumanna flokksins i tengslum við flokksþing hans
hrakið marga frá flokknum.
Ekki kemur á óvart, að „sjálfstæðismönnum” hafi
fjölgað frá kosningunum.
Álkunna er, að fylgi Sjálfstæðisflokksins var orðið
miklu meira nokkrum vikum fyrir kosningarnar, í lok
stjórnartíðar vinstri stjórnarinnar, en fylgið reyndist í
kosningunum. Því olli hin misheppnaða „leiftursókn”
Sjálfstæðisflokksins, sem fól sumpart í sér óljósar hug-
myndir um úrbætur en var svo illa grunduð og fram
sett, að kjósendur skelfdust og flýðu Sjálfstæðis-
flokkinn. Þessir kjósendur leituðu meðal annars á
náðir Alþýðuflokksins. Sjálfstæðisflokkurinn tapaði á
þessu miklu fylgi undir lok kosningabaráttunnar, en
Alþýðuflokkurinn jók fylgi sitt í lokin, og varð fylgis-
tap hans frá hinum mikla sigri hans í kosningunum
1978 því mun minna en ella. Þetta munu flestir
viðurkenna, sem fylgdust vel með kosningabaráttunni
1979.
Mikið fylgi sjálfstæðismanna nú á einnig rætur til
þess að rekja, að ólíkir hópar telja sig standa Sjálf-
stæðisflokknum næst um þessar mundir. Eðlilegt er að
spurt sé fyrst og fremst: Hvaða Sjálfstæðisflokk
styður þetta fólk? Flokkurinn er svo sundraður, að
rökstyðja mætti að þar væru á ferð tveir, ef ekki þrír
flokkar. Engum getum skal að því leitt, hvort Sjálf-
stæðisflokkurinn gæti hlotið slíkt fylgi, ef brátt væri
gengið til kosninga. Það hlyti að byggjast á, hvernig til
tækist um samstarf þeirra, sem nú berast á banaspjót,
skipun framboðslista og svo framvegis.
Skoðanakönnun Dagblaðsins sýnir nú sem fyrr, að
þriðji hver kjósandi eða fleiri eru óákveðnir í afstöðu
til flokka, og -lýsa mjög margir andúð á öllum
flokkum. Þegar gengið verður til kosninga, veltur að
sjálfsögu mikið á, hvernig frambjóðendum tekst að
skírskota til þessa stóra hóps.

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 23. JANÚAR 1981.
Kveikjum eld,
kátt hann
brennur
v
/*
Skattar hafa
hœkkað verulega
Einu sinni gerðist það í bæ einum
úti í heimi, að slökkviliði bæjarins
var legið á hálsi fyrir heldur slælega
frammistöðu, þegar eldsvoðar urðu.
Kvað svo rammt að þessu, að um það
var talað meðal bæjarbúa, að líklega
væri rétt að segja öllum slökkviliðs-
mönnunum upp og ráða nýja.
Slökkviliðsmennirnir ræddu þessi
ótíðindi nokkra hríð, en komu sér
svo saman um að taka til sinna ráða.
í stað þess að bíða eftir útkalli
kveiktu þeir sjálfir í nokkrum húsum
og komu síðan að vörmu spori,
björguðu íbúum og jafnvel sumum
húsanna. Fyrir þetta fengu þeir mikið
þakklæti bæjarbúa, sem í fyrstu átt-
uðu sig ekki á því hvers kyns var.
Ríkisstjórnin slekkur
í eigin eldi
Þessi saga rifjaðist upp fyrir mér,
þegar ég heyrði boðskap ríkis-
Stjórnarinnar í bráðabirgðalögunum
á gamlársdag. Með aðgerðaleysi sínu
annars vegar og rikisútþenslustefnu
hins vegar lagði rikisstjórnin sjálf
grundvöllinn að efnahagshorfum,
sem birtust í 70—80% verðbólguspá
á þessu ári. Eftir margítrekaðar til-
raunir stjórnarandstöðunnar á þingi
til að kalla fram aðgerðir í tengslum
við gjaldmiðilsbreytinguna var Al-
þingi sent heim í jólafrí. Ríkisstjórnin
setur síðan bráðabirgðalög, sem hún
segir vera vegna nýs gjaldmiðils, sem
þurfi að verja áföllum, en eru í raun
aðeins tilraun til að halda verðbólg-
unni á sama stigi og hún var á síðasta
ári og árinu þar áður, þegar vinstri
stjórnin sprakk vegna óðaverðbólgu.
Á sama hátt og slökkviliðsmönn-
unum í sögunni tókst að slökkva i
húsunum, sem þeir kveiktu sjálfir í,
virðist ríkisstjórninni ætla að takast
að koma verðbólgunni niður í það
stig, sem hún var í, þegar stjórnin tók
við, úr því stigi, sem spáð var að hún
myndi fara í, ef óbreyttri stefnu ríkis-
stjórnarinnar hefði verið fylgt. Og á
sama hátt og bæjarbúar voru þakk-
látir fyrir það, að slökkviliðsmenn-
irnir skyldu slökkva eldinn, sem þeir
kveiktu sjálfir, hlýtur islenzkur al-
menningur að vera ríkisstjórninni
þakklátur fyrir að hafa hætt við að
þenja verðbólguna upp í 70—80%.
Þetta sýnir m.a. skoðanakönnun
Dagblaðsins.
Það er dálítið broslegt, þegar ráð-
herrarnir segjast hafa lækkað verð-
bólgustigið um 20—30% með þessum
aðgerðum, því að samkvæmt þeirra
eigin upplýsingum var verðbólgan
liðlega 50% á síðasta ári og verður
um það bil 50% á þessu ári.
Staðreyndin er sú, að ríkisstjórnin
gengur á giidandi kjarasamninga til
þess eins að hjakka í sama verðbólgu-
farinu. Á móti lofar hún að hækka
verðbólguna á síðari hluta ársins.
Þannig er árangrinum fyrri hluta árs-
ins komið fyrir kattarnef fyrir næstu
áramót.
Ríkisstjórnin lofar að lækka skatta
til að mæta launalækkununum.
Þegar loforðið er skoðað ofan í kjöi-
inn, reynist skattalækkunin byggjast
á því, að i stað þess að hækka skatta
um 20 milljarða gamalla króna ætlar
hún „aðeins” að hækka þá um 13
milljónir. Og þá er mælt í föstu verð-
gildi fjárlagafrumvarps Ragnars
Arnalds sjálfs. Fyrir þetta á almenn-
ingur að vera þakklátur og auðvitað
er þetta betra en engar aðgerðir. Það
heldur hins vegar áfram að vera stað-
reynd, að skattar hækka verulega,
þegar miðað er við hlutfali síðasta
árs. Slíkt hefur hingað til ekki verið
kallað kjarabót hér á landi.
Aukin lántaka
ríkissjóðs
Einn stuðningsmanna ríkisstjórn-
arinnarsagði um daginn, að þaðværi
óþarfi að vera að fetta fingur út í
uppbætur ríkisstjórninarinnar, til at-
vinnuveganna, sem greiddar verða til
^ „í staö þess aö bíða eftir útkalli kveiktu
þeir sjálfír í nokkrum húsum og komu
síöan aö vörmu spori....”
Háskaleg
stóriðjustefna
Sigmar E. Arnórsson skrifar mjög
athyglisverða kjallaragrein i DB 20.
■des. sl. um stóriðjumál. Hann sýnir
mjög greinilega fram á hversu óhag-
kvæm álverið og járnblendiverk-
smiðjan eru fyrir almenning á
fslandi. Hann birtir m.a. töiur yfir
umtalsverðar afborganir af erlendum
skuldum, sem stofnað er til vegna
stóriðjunnar. Hann segir almenna
notendur í Reykjavík greiða 14
sinnum hærra verð fyrir raforkuna
en álverið í Straumsvík (3,71 og 55,30
gkr.) Grundartangaverksmiðjan
borgar sáralítið hærra verð (4,00 gkr)
og leggur enn þyngri skuldabagga á
þjóðina enálverið.
Árið 1979 keypti álverið 160 mega-
vött af raforku á 2,3 milljarða gkr.
Samkvæmt útreikningum Sigmars
hefði mátt spara olíukaup til landsins
fyrir u.þ.b. 10 milljarða gkr., ef þetta
magn af raforku hefði verið notað til
hitunar húsa fjarri jarðvarma og til
þurrkunar mjöls í fiskimjölsverk-
smiðjum.
Varia verður dæmið hagstæðara í
vetur, þegar framleiða þarf raforku
með dísilvélum í stórum stíl og selja
eftir sem áður meira en helmingraf-
orkunnar fyrir spottprís til erlendra
auðhringa. Alusuisse launar svo
gjafmildina með því að fela gróða á
auðvirðilegan hátt og svikja stórfé
undan skatti. Lítil er sæmd þeirra
íslenskra ráðamanna, sem vilja taka á
svona stórfelldu svikamáli með lin-
kind.
Stóriðjudraumar sumra ráða-
manna stefna að mínum dómi að því
að hneppa þjóðina í álíka fjötra
erlends valds og danska einokunar-
verslunin gerði forðum. Skynsam-
legra væri að nota raforkuna og jarð-
varmann fyrst og fremst til að gera
okkur sem óháðust innfluttri olíu. Á
því sviði er mikill markaður fyrir inn-
lenda orku ónýttur.
Öll stóriðja, sem reist verður, ætti
að þjóna islenskum markaði að
meginhluta, nýta að stórum hluta
íslenskt hráefni, lúta almennum
íslenskum lögum og ekki hafa nein
umtalsverð forréttindi umfram
annan atvinnuekstur í landinu.
Sementsverksmiðjan og áburðar-
„Stóriðjudraumar sumra ráðamanna
stefna að mínum dómi að því að hneppa
þjóðina í álíka fjötra erlends valds og danska
einokunarverslunin gerði forðum.”