Dagblaðið - 01.09.1981, Page 11

DAGBLAÐIÐ. ÞRIÐJUDAGUR 1. SEPTEMBER 1981.
skáld lesa upp í Mývatnssveit, séð
leikara leika á Húsavík, hlustað á
karlakór á Dalvik og haft ánægju af.
Það virðist lita svo á að ekkert sé að
sækja ,,út á land”. í þeirra augum
fcr 80—90% af allri þroskaðri menn-
ingarstarfsemi í landinu fram á
Reykjavíkursvæöinu en lands-
byggðin bíður eftir þeim molum sem
kunna aö hrökkva til hennar stöku
sinnum af allsnægtaborði höfuð-
borgarinnar, eins og leiðarahöfund-
urinn sagði.
Kassastykki að sunnan
Hvernig eru svo þessir molar sem
fólkinu hlotnast að sunnan? Kassa-
stykki leikhúsanna, sérstakar lands-
byggðardagskrár sinfóníunnar,
sumargleði Ragga Bjarna, búktal og
eftirhermur. Þegar ég var strákur í
sumardvöl að Laugum í Suður-Þing-
eyjarsýslu voru þar ár hvert bænda-
samkomur, haldnar ræður, sungið,
horft á kvikmyndir, keppt í iþróttum
og dansað. Ég hef ekki fylgst með
hvort svo er gert enn. Hins vegar
hefur menningarlegur imperíalismi
höfuðstaðarins nú borið þann ávöxt
að forsvarsmenn Héraðssambands
Þingeyinga hafa ruglast í ríminu og
buðu þess vegna héraðsbúum upp á
að heyra búktal sér til upplyftingar
um verslunarmannahelgina síðustu.
Til allrar hamingju hefur fjöldinn
ekki látið blekkjast af áróðri rikis-
fjölmiðlanna og síðdegisblaðanna.
Fólkið hunsaði hátíðina! Aftur á
móti var fjölmenni að minnast Huldu
að Auðnum í LaxárdaJ nokkrum
dögum síðar og hlýða á upplestur og
söng héraðsbúa í fögru umhverfi á
góðviðrisdegi.
íbúar utan Stór-Reykjavíkur hafa
alltaf vitað og vita enn að menningin
býr hjá þeim líka. Þeir vita að merk
listaverk var hægt og er hægt að
vinna utan Reykjavikursvæðisins.
Hulda gat ort á Húsavík, Jakobína
skrifar nú í Garði. Þeim er ekkert
sáluhjálparatriði að fá menningar-
hund að sunnan eins og leiðarahöf-
undur Dagblaðsins virðist halda.
Úlfar Bragason
höfund Astrid Lindgren. Aðalstefna
félagsins er að berjast gegn áfengis-
neyzlu barna og unglinga.
— Ég kæri mig ekki um að teljast
til bannspámanna, segir Astrid Lind-
gren. — Ég er heldur enginn templari
sjálf. En ég er tilbúin til að beita
hvaða vopni sem er í baráttunni við
hið hræðilega áfengisböl.
Bannglaðir geldingar
Hið frjálslynda blað Dagens
Nyheter hefur nokkuð óvænt tekið
afstöðu með þeim sem vilja aukið
eftirlit með áfengisneyzlu í Svíþjóð.
Ritstjórinn, Svante Nycander, er
meira að segja fylgjandi því að tekin
verði aftur upp sú skömmtun á
áfengi sem afnumin var eftir 1950.
— Það er ekki áfengisbann sem
skiptir mestu máli heldur boð og
bönn yfirleitt, segir Bo Strömstedt,
ritstjóri Expressen. — Ríkjandi
stefna í Svíþjóð nútímans er sú að
drepa niður allt einstaklingsframtak,
að svipta einstaklinginn persónu-
frelsi. Við eigum ekki framar neina
sköpunargleði, það er búið að gelda
okkur. Ég get því miður ekki státað
af þvi að barátta Expressen gegn
Bann-Svíþjóð hafi verið sérstaklega
árangursrík. Og það hefur valdið
okkur miklum vonbrigðum að
Dagens Nyheter — sem annars býr að
langri hefð sem formælandi einstakl-
ingsfrelsis — skuli vera orðið svo
bannglatt sem raun ber vitni.
Enginn veit hvernig þessi þróun
endar. Ekki heldur hvort nýtt bann
kemur í veg fyrir notkun á þvf lyfi
sem velferðar-Svíinn kýs sér helzt við
drepandilífsleiða —áfenginu. .jj,
Tekst að bjarga Svíum frá ofdrykkju með nýjum bannlögum?
Meðal þeirra mola sem fðlki úti á iandi hlotnast af borðum höfuðborgarbúa eru sérstakar landsbyggðardagskrár sinfóniunnar, segir greinarhöfundur meðal
annars. DB-mynd.
qvist skýrir drykkjuskap Svía með
því að venjulegt fólk geti ekki lengur
haldið daglega lífið út án áfengis.
— Lífið er orðið svo leiðinlegt,
segir hann. — Það er búið að taka
allt frá okkur. Við höfum enga trú og
ekkert að berjast fyrir. Við sitjum
innilokuð í íbúðunum okkar fjötruð
bönnum og lagaákvæðum. Það er
búið að gera nútíma Svía að brúðum
sem fylgja hlýðnar öllu því sem yfir-
völdunum dettur í hug að skipa fyrir.
Það er áreiðanlega ekki jafn auðvelt
að stjórna nokkurri þjóð og Svíum.
Lagaframleiðsla
á færibandi
Nákvæmlega reiknað er tekin ný
lagaákvörðun í Svíþjóð þrisvar
sinnum á sólarhring, árið um kring.
Ofast í bannátt. Þegar þetta er
skrifað liggja 1700 tillögur á borðum
ráðuneyta um ný bönn. Eins og t.d.
þessi:
„Bönnum allan glasaglaum og
áfengisneyzlu í sjónvarpsdagskrám”.
„Áfengi á heimilum skal geyma í
Iæstum skápum á sama hátt og vopn
og eitur”.
„Banna skal börnum undir 15 ára
aldri aðhafa hund”.
„Banna skal gælufugla i búrum”.
„Bönnum villisvín í Svíþjóð”.
„Banna skal allar tóbaksreykingar
bílstjóravið akstur”.
Kvikmyndagerðarmaðurinn Jöm
Donner hefur ákveðiö að yfirgefa
Svíþjóð vegna vonbrigða sinna með
þjóðfélagsþróunina.
— Þessi þróun einkennist af ein-
hvers konar ný-púritanisma, segir
hann. — Allt sem heitir frelsi er af
hinu illa. Og Svíar eru svo vel tamdir
að það verður ekki fyrr en þeim
dettur í hug að taka frá okkur sjálf-
sögð mannréttindi, eins og t.d. tína
ber í skóginum, að við gerum upp-
reisn.
Til er félagsskapur í Svíþjóð sem
kallar sig Framtíðarfólk og hefur
meðal félaga hinn þekkta barnabóka-
Lifið er orðið svo leiðinlegt: Svfar standa f biðröðum f áfengisverzlunum rikisins til að bjarga helginni.
hlúa og búa að sínu enda fer enginn á
leiksýningu eða hlustar á sinfóníu og
hefur gagn og gaman af nema hann
sé alinn upp við leiklist og tónlist.
Vanþekking og
lítilsvirðing
Aftur á móti hafa íbúar utan
Reykjavíkur og nágrannabæjanna
stöðugt mátt búa undir vanþekkingu
og lítilsvirðingu á högum þeirra i
ríkisfjölmiðlunum og dagblöðum
höfuðstaðarins. Einkum fréttastofur
útvarps og sjónvarps og síðdegis-
blöðin hafa talið það hlutverk sitt að
reka einhvers konar menningarlegan
imperíalisma og talið sig umkomin að
líta niður á „landsbyggðina”. Fólk-
inu sem þar vinnur dettur ekki í hug
að það geti séð listilegar vegghleðslur
að Laufási við Eyjafjörð, hlustað á
0 „Hvernig eru svo þessir molar sem
fólkinu hlotnast aö sunnan? Kassastykki
leikhúsanna, sérstakar landsbyggðardagskrár
sinfóníunnar, sumargleöi Ragga Bjarna,
búktal og eftirhermur.”
é