Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1971, Qupperneq 75

Breiddar- gráða heimkynna (°N) Rotkal Frostkal Svellkal
Engmo 69 28 5 19
Bodin 67 — 12 25
Löken 61 — 45 42
Grindstad .... 59 98 47 44
Þessar tölur sýna ljóslega að norðlægir stofnar eru þolnari
en stofnar af suðlægari uppruna gegn flestum ef ekki öllum
tegundum kals. Foss (1968) hefur eftir kalmat á vallarfox-
grasstofnum í mörg ár á fimm tilraunastöðvum víðsvegar
um Noreg fundið góða fylgni (r um 0.90) milli vetrarþols
og breiddargráðu heimkynna.
Sjöseth (1963) hefur sýnt fram á allmikla erfðasveiflu á
frostþoli grasa. Mynd 2 sýnir frostþol afkvæma í fyrsta ættlið
samanborið við frostþol foreldranna eftir víxlun Engmo og
Grindstad vallarfoxgrass. Þessi erfðasveifla gerir kleift og
gefur ástæðu til að bæta frostþol, og væntanlega þá einnig
vetrarþol í heild, með skipulögðu úrvali á grösum. S jöseth
(1963) hefur með úrvali í Löken hávingli tekizt að auka
frostþolið um 17 prósenteiningar.
ÁHRIF NYTJA Á KAI.
Ekki leikur vafi á að meðferð túnanna að sumri hefur
afdrifarík áhrif á þol grasanna komandi vetur. Meðferðin
getur haft áhrif á þolið annaðhvort við að breyta vaxtar-
hætti grasanna og þá einnig forðanæringu þeirra, eða við
breytingu á þoli einstakra frumna, sem þá ná ekki fullri
hörðnun. Þar að auki geta sumir þættir meðferðar fækkað
sprotafjölda grasanna með því að fjarlægja vaxtarodda. í
niðurstöðum ýmissa tilrauna er einungis gerð grein fyrir
78