Frjáls verslun - 01.06.1958, Qupperneq 23

Vörumerkið . . .Framh. oi bis. 7
merkja nýtur síaukinna vinsælda meðal fram-
leiðenda, bæði hér og erlendis, enda er sölu-
máttur slíkra orðtaka, ef þau eru vel gerð og
vel auglýst, öllu árangursríkari, en sölumáttur
annarra venjulegra vörumerkja. Þó verður að
gæta þess, að hafa setninguna ekki of langa,
helzt ekki lengri en 5 orð samtals, ef góður
árangur á að nást. Eg hef tekið eftir því, að
íslenzkir framleiðendur og kaupmenn hafa upp
á síðkastið gert töluvert að því að auglýsa vör-
ur sínar á þennan hátt, en hinu hefi ég og tekið
eftir, að fæstir þeirra hafa hirt um að skrá-
setja þessi vígorð. Liggur þá hættan í því, sem
oft vill verða, — að keppinautarnir fari að nota
sér það sölugildi, sem legið getur í þessum víg-
orðum, til tjóns fyrir þann, sem upphaflega tók
að nota merkið og auglýsa það. Verður að at-
huga það, að ef aðrir fara að nota þessi vígorð
jöfnum höndum, annaðhvort eins, eða lítið
breytt, þá minnkar jafnframt sölumáttur víg-
orðsins fyrir þann, sem upphaflega tók að nota
það.
Yfirleitt ættu menn að vera vel á verði um
vörumerki sín og gæta þess vel, að aðrir fari
ekki að stæla þau, þar sem öll misnotkun dreg-
ur úr sölumætti þeirra, en því þekktara, sem
vörumerkið verður, þeim mun verðmætara verður
það sem raunverulegur seljandi vörunnar. Þess
mágeta í þessu sambandi, að sumþekktustu vöru-
merki heimsins eru nú metin til milljóna króna.
Sem dæmi má nefna, að ameríska vörumerkið
Sun-Kist (fyrir appelsínur og ávexti) var fyrir
nokkrum árum selt fyrir á aðra milljón dollara,
en í því verði var ekkert innifalið annað en
merkið sjálft.
Þá má geta þess, að eftir síðustu heimsstyrj-
öld gerðu Danir, — eins og flestir andstæðingar
Þjóðverja í styrjiildinni, — upptæk öll þýzk
vörumerki, er skrásett voru í Danmörku, sem
eign þýzkra aðila. Þessi merki seldu svo Danir
hæstbjóðanda fyrir geipiverð, en tóku síðan
andvirðið upp í stríðsskaðabætur. Þannig var
t. d. vörumerkið Nivea Creme, og rétturinn
(-------------------------------------------"N
Á hvers manns disk —
frá Síld & Fisk
--------------------------------------------/
„VígorS" (Slogan)
til að nota það í Danmörku selt fyrir á aðra
milljón króna. í þessu verði var heldur ekkert
annað innifalið, svo sem eins og vélar, efni eða
fasteignir, heldur aðeins merkið sjálft, ásamt
„Good Will“ þess, eða sölumætti, sem því fylgdi.
Var talið að kaupendur hefðu gert góð kaup.
Sýna dæmi þessi hversu geipileg verðmæti geta
legið í vörumerkjunum einum.
Breyttir framleiðslu- og verzlunarhættir og aukin
þýðing vörumerkja í sambandi við kjörbúðafyrir-
komulagið.
Það er ekki tilgangur þessarar greinar að ræða
sjálf vörumerkjalögin frá lagalegu sjónarmiði.
Hins vegar verður ekki hjá því komizt að geta
þess, að þessi lög okkar eru nú orðin meira en
hálfrar aldar gömul. Má því nærri geta, að
lög þessi séu nú úrelt orðin að verulegu leyti,
enda má fullyrða, að þau samrýmast nú hvorki
þörfum framleiðenda, né nútíma verzlunarhátt-
um. Á þeim tíma, er lög þessi voru sett, voru
allir framleiðsluhættir með allt öðrum hætti en
nú er og iðnaðurinn þekktist ekki með því fyrir-
komulagi og vélakosti, sem nú er fyrir hendi.
Á þeim tíma voru flestar vörur unnar af iðnaðar-
mönnum, að mestu í höndunum og framleiddar
í smáum stíl. Flestar neyzluvörur voru þá seldar
í lausri vigt og án pökkunar, er gæfi til kynna
nokkrar upplýsingar um innilald, eða framleið-
anda vörunnar. Neytendur urðu því að treysta
eingöngu á æru eða mannorð kaupmannsins, sem
seldi þeim vöruna, eða þá á þau sambönd, er
kaupmaðurinn hafði og tryggt gat gæði þeirra
vara, er hann liafði á boðstólum. Þá kom það
og varla fyrir, að varan væri í upphafi pökkuð
af sjálfum framleiðandanum í pakka, sem ætl-
aðir væru neytendum beint. Aðeins í fáum und-
antekningartilfellum átti þetta sér stað, eins og
t. d. með tóbaks- og áfengisvörur.
Nú er þetta ástand, eins og kunnugt er, mjög
breytt orðið. Framleiðsla neyzluvara, sem og
flestra annarra vara hefur í flestum löndum orðið
að stóriðnaði, sem lagt hefur undir sig fleiri og
fleiri svið framleiðslunnar.
Þegar rætt er um þýðingu vörumerkja á verzl-
unarsviðinu, er oft talað um svokallaðar
„merkjavörur“, þ. e. a. s., vörur, sem svo að
segja eingöngu eru seldar undir einhverjum
ákveðnum vörumerkjum, sem kaupendur geta
svo tekið sem nokkurs konar ábyrgð á ákveðn-
um og óbreyttum gæðum vörunnar. Til þess-
FUJÁns VEaznuN
23