Frjáls verslun - 01.09.1959, Blaðsíða 13

er til fjármagnsins, sem ber hana nppi. í V.-Þýzka-
landi, Austurríki og Noregi á ríkið þær verksmiðjur,
sem ekki eru í höndum útlendinga. Af fimm verk-
smiðjum, sem nú eru í Noregi eru tvær reknar af
ríkinu, en önnur þeirra var byggð af Þjóðverjum
á stríðsárunum.
Verzlun með aluminium er nær eingöngu milli
fjögurra landa. Bandaríkin og Bretland eru stærstir
innflytjendur, en Kanada og Noregur stærstir út-
flytjendur. Önnur helztu iðnaðarlönd eru að mestu
sjálfum sér nóg. Þar sem Aluminium Ltd. á allar
bræðsluverksmiðjur í Kanada og þar að auki verk-
smiðjur í Noregi, er ljóst að félagið er ríkjandi aðili
í milliríkjaverzlun með aluminium. Yfir 80% af
aluminium, sem selt er milli landa, er unnið í
bræðsluofnum, sem eru í eigu Aluminium Ltd.
Framleiðslusldlyrði og áætlanir um aukningu í
ýmsum löndum
Árið 1957 framleiddu Bandaríkin um 1,5 millj.
tonna af aluminium og fluttu inn rúm 200 þús-
tonna. Búizt er við, að framleiðslan verði komin
upp í 1,9 millj. tonna 1900. Samkvæmt áætlunum,
sem gerðar hafa verið, mun aluminiumnotkun í
Bandaríkjunum komin upp í 3,6 millj. tonna árið
1975.
Framleiðslan í Kanada var um 550 þús. tonn árið
1957 og talið er að framleiðslugetan verði komin
upp í 900 þús. tonn árið 1960. Munu Bretar og
Bandaríkjamenn áfram verða langstærstu kaup-
endurnir.
Aluminiumvinnsla á Brctlandseyjum er lítil, en
hún byggist á rafmagni frá hálendi Skotlands. Árið
1957 nam framleiðslan 36 þús. tonnum. Vegna
skorts á ódýru rafmagni er ekki gert ráð fyrir auk-
inni framleiðslu, a. m. k. ckki í náinni framtið.
Brezka stjórnin mun hafa áhuga á, að aluminium-
framleiðsla á sterlingsvæðinu aukist, þar sem Bret-
ar eru nú svo mjög háðir aluminiumkaupum frá
Kanada, sem greiða verður með dollurum. Stjórnir
Bretlands og Ghana í Afríku, The British Alumin-
ium Company og Aluminium Ltd. (Kanada) gerðu
með sér samkomulag fyrir nokkru um að koma upp
aluminiumverksmiðju við Volta River i Ghana.
Gert er ráð fyrir, að framleiðslan verði um 80 þús.
tonn árið 1962 og auka megi hana síðar upp í 210
þús. tonn.
Um Frakkland cr nokkuð svipað að segja og
Stóra-Bretland. Þar eru nú að vísu framleidd
um 160 þús. tonn af aluminium á ári, en ekki mun
gert ráð fyrir framleiðsluaukningu. En Frakkar
hafa eins og Bretar áhuga á framkvæmdum í
Afríku og er þegar liafin bygging aluminiumverk-
smiðju í Kamerún.
Framleiðslan í V-Þýzkalandi er um 150 þús tonn
árlega, og hafa ekki verið gerðar áætlanir um aukn-
ingu. Þjóðverjar geta fengið aluminium frá Austur-
ríki, sem hefur verksmiðjur með 60 þús. tonna
framleiðslugetu á ári.
Öfugt við önnur Evrópulönd, sem rætt hefur
verið um hér að framan, liefur Noregur mikið af
ódýrri raforku, og þó enn meira af óvirkjuðu vatns-
afli. Árið 1957 voru framleidd í Noregi 95 þús.
tonn af aluminium. Det Norske Nitridaktieselskap
(DNN) á tvær litlar verksmiðjur, cn hlutabréf í
þeim félagsskap eru að jöfnu í eigu Aluminium
Ltd., annars frönsku félaganna og brezka alumin-
iumfélagsins. Einnig á Aluminium Ltd. helming
liluta í enn einni, lítilli, norskri verksmiðju. Alu-
miniumverksmiðjan í Árdal, er í eigu norska ríkis-
ins, enda var hún byggð af Þjóðverjum á stríðs-
árunum. Ný verksmiðja, í Sunndal, tók til starfa
árið 1955, og er hún einnig í eigu ríkisins. Hún var
að nokkru byggð fyrir Marshallfé, (sbr. áburðar-
verksmiðjuna í Gufunesi). Báðar ríkisverksmiðj-
urnar fá aluminium-oxyd frá fyrirtækjum hins
kanadiska Aluminium Ltd., en það er aftur greitt
með fullunnum málmi. Auk þessara verksmiðja er
ein mjög lítil (1.500 tonn á ári) við Vigeland í
Noregi, sem framleiðir 99,9% hreint aluminium. Nú
hafa verið gerðar áætlanir um að auka verulega
á næstu árum aluminiumframleiðsluna í Noregi,
eða úr tæpum 100 þús. tonnum, í 250 þús. tonna
ársframleiðslu.
í Svíþjóð er eitt fyrirtæki, sem á tvær litlar alu-
miniumverksmiðjur. Var framleiðsla þeirra um 15
þús. tonn á árinu 1957. Aluminium Ltd. á hlut í
fyrirtækinu og sér Svíum fyrir alumina.
Arið 1957 nam aluminiumvinnslan á Ítalíu 66
þús. tonnum, en engin framleiðsluaukning er áætluð
í næstu framtíð, enda er skortur á rafmagni í
landinu.
Nær öll aluminiumvinnsla í Sviss (nam ‘31 þús.
tonnum 1957) er í höndum AIAG-félagsins, sem,
eins og áður er getið, á stóra hluti í verksmiðjum
í fjórum öðrum Evrópulöndum; félagið hefur einn-
ig lagt fe í aluminiumvinnslu á fyrra stigi fram-
leiðslunnar í mörgum löndum, svo sem Frakklandi,
Bretlandi og Bandaríkjunum.
Þrátt fyrir bauxitnámur í Júgóslavíu og skilyrði
FRJÁLS VERZLUN
13