Frjáls verslun - 01.04.1963, Page 25

nær, og sást það síðast til þeirra úr byggð að þau
náðu lestinni nokkru fyrir ofan Fjöll. Heimilisfólk-
inu á Fjöllum fannst þetta vera feigðarflan hið
mesta og ekki fyrirsjáanlegt annað en bresta myndi
að óhapp eða slys hefði skeð og var mönnum safnað
saman strax og dró úr veðurofsanum og leit hafin.
Klyfjarnar af lestarhestunum munu fyrst hafa
fundizt, nálægt miðri heiði þar sem Sæluhússtóttir
nefnast. Stóð þar áður uppi kofi eða afdrep fyrir
ferðamenn, en er komið í rústir fyrir nokkru og á
þeim stað því einskis skjóls að leita. Sýnilegt var á
öllu að klyfjarnar höfðu verið teknar ofan af hest-
unum, en hestunum síðan sleppt og fundust þeir í
svokölluðum Mælifellshögum og víðar.
Ver gekk að finna fólkið og það var ekki fyrr en
um vorið að snjóa leysti að líkin af þeim fundust.
Lík Guðrúnar og telpunnar fundust i urðargjótu
eða gildragi nokkru á aðalleiðinni um Höfuðreiðar.
Sátu þær í söðlunum með áklæði breitt yfir sig og
þótti líklegt að það myndi Þorsteinn hafa gert.
Sjálfur fannst Þorsteinn standandi í snjóskafli við
gilbrúnina vestanverða og þar gizkað á að hann
muni hafa kafnað í hríðarofsanum þegar hann hafi
ætlað sér að komast upp á gilbrúnina. Lestarmenn-
irnir báðir höfðu haldið lengra vestur á heiðina og
fundust lík þeirra í svokölluðum Víðirhrauni,
skammt fyrir ofan Heiðarból. Höfðu hestar þeirra
fest sig í djúpum skafli og mennirnir vafalaust ekki
treyst sér að halda áfram, enda sennilega verið
aðframkomnir og ógjörla vitað hvort þeir voru á
réttri leið eða ekki.
Gemingaveður
Um aldamótin 1800 varð enn slys á Reykjaheiði,
norðan í Lambafjöllum, og urðu þá tveir menn
úti. Voru þeir að sækja fé norður í Kelduhverfi
og ætluðu að reka vestur Reykjaheiði. Á heiðinni
hrepptu þeir aftakaveður, blindhríð með miklu
frosti. Fórust þar báðir mennirnir og megnið af
fénu sem þeir voru að sækja. Lík beggja mann-
anna fundust seinna, annað undir svokallaðri Jóns-
gnípu, en hitt í svonefndum Árnahvammi, bæði
þessi örnefni kennd við hina látnu. Var þetta talið
gjörningaveður og kennt séra Vigfúsi Björnssyni í
Garði. Um Jónsgnípunafnið fer þó tvennum sög-
um. Önnur segir að það sé dregið af Jóni þeim sem
varð úti undir henni i hríðarveðrinu um aldamótin
1800, en hin hermir að Jónsgnípa sé kennd við Jón
nokkurn, sem átti að hafa verið prestur í Garði,
en komst í óvináttu við Grímseyjarklerk, fjölkunn-
ugan og sá hafi gert að honum gerningahríð á
Reykjaheiði, þannig að séra Jón varð úti undir
Jónsgnípu.
Át kjötið hrótt
Um svipað leyti og þeir Jón og Árni urðu úti um
aldamótin 1800, lenti maður í hrakningum á Reykja-
heiði. Sá hét Pétur og almennt Holu-Pétur nefnd-
ur. Var hann búsettur norður á Melrakkasléttu,
en var í þetta skipti sendur ákveðinna erinda á
fund amtmannsins á Möðruvöllum.
Pétur hafði rekið erindi sín í Eyjafirði, en þegar
hann lagði á Reykjaheiði í heimleið lenti hann í
glórulausum byl. Hafði þó verið bjart veður og
gott þegar hann lagði upp á heiðina um morguninn,
en hins vegar lausamjöll og þegar tók að hvessa
síðar um daginn þurfti ekki að sökum að spyrja.
Þegar hríðin brast á var Pétur kominn að Höfuð-
reiðarmúla. Hélt hann ferð sinni ótrauður áfram,
enda þótt veðrið harðnaði stöðugt. En í þessari
blindhríð, þar sem naumast sá handa sinna skil
rakst Holu-Pétur á tvö lömb þar sem þau himdu
í vari undir kletti. Honum fannst þá skylda sín að
reyna að koma lömbunum til byggða þótt ástæður
væru erfiðar, enda sóttist ferðin seint og lömbin
illræk mót veðrinu. Undir kvöld leitaði Pétur skjóls
undir kletti og lá þar af nóttina. Strax og birta tók
um morguninn lagði hann af stað að nýju, kaldur
og soltinn, því nestislaus var hann með öllu, og
hafði ekki neytt matar um morguninn þegar hann
lagði upp á heiðina.
Ekki vildi Pétur yfirgefa lömbin, heldur rak þau
á undan sér, hélzt þó veðurofsinn og hríðin enn
sem áður og beint í fangið að sækja. Gekk hann
þann dag allan til kvölds, en var máttlaus orðinn af
þreytu og þó enn meir af hungri. Um kvöldið lagð-
ist hann fyrir sem áður, en var þá svo soltinn
orðinn, að hann réðist á annað lambið, skar það
og át hrátt kjötið. Gæruna notaði hann til að skýla
sér um nóttina, en morguninn næstan á eftir tók
loks að rofa til. Hélt Pétur þá enn af stað, rak lamb-
ið á undan sér en bar það dauða á bakinu. Komst
hann niður í Kelduhverfi undir kvöld og hafði þá
verið yfir 50 klukkustundir á leiðinni. Ekki varð
Holu-Pétri meint af volkinu og ekki var hann held-
ur sóttur til saka út af lambsdrápinu.
Rófuðu um auðnina
Enn varð slys á Reykjaheiði þann 6. nóvember
árið 1852. Að morgni þess dags lögðu þrír menn
FRJÁLSVERZLDN
25