Frjáls verslun - 01.02.1970, Blaðsíða 37

FRJÁLS VERZLUN
Fyrir t. d. ferðaþjónustu að
andvirði kr. 100,00 er aðeins
sótt um gjaldeyri fyrir kr.
90,00. Skipti ferðamaður ekki
við ferðaskrifstofu, heldur
greiði reikninga sína beint er-
lendis, mundi hann þar þurfa
að greiða andvirði kr. 100,00.
Af þessu leiðir, að kaupi ferða-
maður t. d. þjónustu 'fyrir £ 50,
fara aðeins £45 úr landi. Rétt
er þó að álykta, eins og málum
er nú háttað, að ferðamaður-
inn vildi þá njóta þessara £5
í auknum vasapeningum, og
fellur þá um sjálfa sig hug-
myndin um gjaldeyrissparnað
fyrir þjóðarbúið. Hitt er aftur
á móti sannfæring mín, að mun
frjálsari gjaldeyrisveiting til
ferðalaga mundi hafa í för með
sér aukin skil vanskilagjald-
eyris í bankana, og þannig
stuðla að heilbrigðari þróun
ferðamála. Nú er svo komið, að
gjaldeyristekjur okkar af er-
lendum ferðamönnum eru
hærri en útgjöld okkar til
ferðalaga erlendis. Ætla má, að
svo verði í framtíðinni, og að
tekjur okkar vaxi miklum mun
örar en útgjöld. Nægir þar að
benda á spár um ferðamanna-
straum og áætlanir um fólks-
fjölda í landinu til stuðnings
þessari tilgátu. Gagnger endur-
skoðun á reglum um úthlutun
ferðagjaldeyris hlýtur að vera
tímabær og réttlætanleg. Slík
hálfgildings takmörkun á ferða-
lögum til útlanda þekkist nú-
orðið í engu nágrannalanda
okkar, en hér megum við búa
við gjaldeyrisskammt, sem
nemur 84 sterlingspundum og
greiða að auki verulegan sölu-
skatt af farseðlum á leiðum ís-
lenzkra flutningatækja. Férða-
lög eru alls staðar með sið-
menntuðum þjóðum nú til dags
orðin almenn neyzluvara, en
ekki sérréttindi fárra útvaidra.
Að þessu vilja ferðaskrifstof-
urnar stuðla eftir megni. Þær
hafa dyravörðinn, dyrnar og
skráargatið, en skilningslykil
yfirvalda þarf til að opna dyrn-
ar.
• INNANLANDSFERÐIR
Hér verður aðeins vikið
stuttlega að móttöku erlendra
ferðamanna, þótt ferðaskrif-
stofurnar annist jafnframt fyr-
irgreiðslu fslendinga á ferða-
lögum um landið, þó ekki í
37
eins ríkum mæli og þjónustu
við erlenda ferðamenn. Ferða-
mennska er sívaxandi þáttur
útflutningsframleiðslu okkar og
vaxa gjaldeyristekjur okkar af
ferðamönnum hröðum skrefum.
Þetta má fyrst og fremst
þakka söluátaki flugfélaganna
tveggja, Eimskipafélagsins og
ferðaskrifstofanna. En einnig i
þessum þjónustuflokki hafa
opinberir aðilar lagt stein í
götu ferðaskrifstofanna. Hér á
einkaframtakið í höggi við
skattfrjálsa ríkisstofnun, Ferða-
skiúfstofu ríkisins. Ekki verð-
ur séð, að þörf sé fyrir Ferða-
skrifstofu ríkisins í núverandi
mynd, þessu steinrunna trölli
laganna frá 1936. Það er held-
ur ekki einungis á sviði al-
menns ferðaskrifstofureksturs,
sem einstaklingar takast á í ó-
jafnri glímu við Ferðaskrif-
stofuna, heldur' eiga mörg gisti-
hús í vök að verjast gegn ó-
eðlilegri samkeppni sumargisti-
húsa í skólum, sem Ferðaskrif-
stofa ríkisins rekur. Nú er ég
með engu móti að gagnrýna
starfrækslu heimavistarskóla til
sumargistingar, heldur einung-
is vali skóla og rekstursformi
þeirra. En hér er ekki stund né
staður til slíkra þanka. Land-
kynningarmálin af hálfu hins
opinbera hafa orðið mjög út-
undan eins og svo margt annað
á sviði ferðamála. Hér skortir
gjörsamlega landkynningar- og
upplýsingaskrifstofu. Þar er
hlutverk: fyrir ríkisstofnun.
Með auknum skilningi yfir-
valda Hlýtur nauðsyn slíkrar
stofnunar að verða augljós.
Vonandi er, að hið fyrsta fari
fram gagnger endurskoðun á
lögum um ferðamál, og hún
leiði til þess, að Ferðaskrifstofa
ríkisins verði lögð niður í nú-
verandi mynd, og í staðinn
komi Landkynningar- og upp-
lýsingastofnun ríkisins að fyr-
irmynd slíkra stofnana í ná-
grannalöndum okkar.
Auk nýrrar lagasetningar
má ekki öllu lengur láta und-
ir höfuð leggjast að fram fari
grundvallarathugun á íslenzk-
um ferðamálum, og áætlun
verði gerð um framtíðarþróun
þeirra.