Frjáls verslun - 01.12.1973, Síða 31

Sem yfirmaður þjóðkirkjunnar kemur biskupinn fram við ýmis
tækifæri sem fulltrúi lands og þjóðar. Síðastliðið sumar tók hann
á móti Danadrottningu og manni hennar í Skálholti.
firði, Þykkvabæ eins og hinum
stærri í Reykjavík, að ekki
séu nefndar minnstu sóknir, t.
d. Stóri-Dalur, Stóra-Vatnshorn
o. fl. Á þessu sviði hefur
verið lyft Grettistökum.
— Teljið þér eðlilegt, að
Iosað verði um böndin milli
ríkis og kirkju og að kirkju-
starfið verði fyrst og fremst
látið byggjast á frumkvæði
safnaðanna?
— Samband ríkis og kirkju
er mjög eðlilegt og hefur tek-
izt vel fyrir utan viss óþæg-
indi út af fjármálum. Kirkjan
er alltof háð örlæti ríkisvalds-
ins, sem ekki hefur reynzt
ýkja mikið. Frumkvæði safnað-
anna er í engu heft af hálfu
ríkisvaldsins og söfuðirnir eru
algjörlega frjálsir til hvers
kyns framkvæmda. Hitt skort-
ir, að ríkið komi nægilega til
móts við söfnuðina og örvi
frumkvæði þeirra og lyfti und-
ir með þeim. Staðreyndin er
sú, að óhemjumiklar byrðar
eru lagðar á herðar safnaðanna
og á það ekki sízt við um nýju
söfnuðina í Reykjavík, sem
þurfa nauðsynlega að koma
upp aðstöðu fyrir starfsemi
sína. Þeir hafa þegar sannað,
að í þeim býr mikill kraftur og
þar sem aðstaðan er fyrir
hendi hafa þeir veitt margvís-
lega þjónustu fyrir mannlífið
eins og full þörf hefur verið á.
— Hve langt skal að yðar
mati gengið til viðurkenningar
á trúflokk'um, sem ekki aðhill-
ast kenningar kristninnar?
— Öllum ber að tryggja trú-
frelsi, málfrelsi og skoðana-
frelsi. Kirkjan vill standa vörð
um þennan rétt borgaranna.
Lagabókstafurinn gerir þó
þann fyrirvara, að í túlkun
skoðana eða atferli megi ekki
ganga í berhögg við velsæmi
eða almenn siðferðisviðhorf.
Svo er það spurning, hvað upp
kunni að koma í skjóli frelsis-
ins. Frelsið mun ávallt bjóða
heim vissri áhættu. En þegar til
þess kemur að löggilda söfnuð,
verður að gera ákveðnar lág-
markskröfur. í fyrsta lagi þá,
að hlutaðeigandi félagsskapur
geti gert sæmilega grein fyrir
því, hverju hann trúi og haldi
fram og hvaða kröfur átrúnað-
urinn geri til breytni. í öðru
lagi þarf að gera kröfu um að
löggiltur forstöðumaður safnað-
ar hafi einhverja menntun,
sem geri hann hæfan til að
gegna slíku ábyrgðarstarfi. Og
í þriðja lagi verður að vera
lágmarksákvæði um tölu meðr
limanna til að löggilding komi
til greina. Engu þessara skil-
yrða var fullnægt af hálfu
Ásatrúarmanna og þess vegna
var óréttmætt að viðurkenna
söfnuð þeirra með löggild-
ingu og lagðist ég gegn
því. Þó að löggildingin hefði
ekki komið til, hefði söfnuður-
inn eftir sem áður haft frelsi
til að breiða út skoðanir sínar.
Allt er þetta afstætt. Sumt
viljum við ekki leyfa í okkar
samfélagi, sem annars staðar
tíðkast og er viðurkennt. í
sumum ríkjum er ekki litið
neitt mildum augum á kenn-
ingar kirkjunnar og tilbeiðslu
hennar. Hér verða menn nú að,
gera það upp við sig hverja
afstöðu þeir ætla að taka.
Þeirri tíð er senn að ljúka, að
við í velsæld okkar getum
leyft okkur að vera hlutlausir
í trúmálum. Það er lúxus, sem
við höfum getað látið eftir okk-
ur eins og svo margt annað.
Svo getur farið, að straumur
tímans beri okkur í þær aðr
stæður, að það gangi ekki.
Slíkar ályktanir verða dregnar
af samtímanum. Það eru stórir
hlutir að gerast og við vitum,
að sá sem er undir hamri og
sigð fær ekki að vera hlutlaus.
bankinn er bakhjarl
lmA HÚNAÐ/VRBANKINN
FV 12 1973
23