Frjáls verslun - 01.12.1973, Síða 49

Um samskipti heildsala og smásala
Agrip af ræðu Gunnars Gunnarssonar, formanns Kaupmannasamtaka
Islands
Síaukinn kostna'öur hefur gert verzlunarrekstur stöðugt erfiðari.
Milli 30 og 40 verzlunareigendur vilja nú selja fyrirtæki sín.
Formaður Kaupmannasam-
taka Islands, Gunnar Snorra-
son var meðal fyrirlesara á
ráðstefnu Félags íslenzkra stór-
kaupmanna, sem nýlega var
haldin. Erindi Gunnars fjallaði
uin samskipti heildsala og smá-
sala, en í upphafi þess tók
hann fram, að um persónuleg-
ar skoðanir sínar væri að ræða
en ekki þeirra samtaka, sem
hann væri formaður fyrir.
Gunnar kvað nauðsynlegt, að á
verði komið betra viðskipta-
Iegu samstarfi þessara aðila,
en hann tók fram, að félagslegt
samstarf samtaka þessara
starfshópa innan verzlunarinn-
ar hafi oft verið með ágætum.
Gunnar sagði, að hið fyrsta,
sem lagfæra þyrfti væri verka-
skipting félaganna, og yrði að
gera hana skýrari, en þrátt
fyrir tilraunir af beggja hálfu
undanfarin ár og nefndaskip-
anir hefur þetta atriði ekki
tekizt. Enn gætti þess t. d., að
einstaka heildsalar tækju viðr
skiptavini beint inn af götunni
og afgreiddu þá vörina á heild-
söluverði með söluskatti. Við
þetta yl’ði söluskattur einnig
lægri, þjr sem smásöluálagn-
ingiri kæmi' hvergi fram. Rík-
iskassinn tapaði einnig þannig.
VAXTASTRÍÐIÐ
Þá nefndi Gunnar dæmi um
þetta atriði, tvo matvörusölu-
aðila, sem .hefðu með höndum
framleiðslu ákyeðinnar mat-
vöru. Annað fyrírtækið notaði
það sölukerfi, sem til væri,
þ. e. a. s. 150 til 180 verzlanir.
Hitt seldi hverjum, sem hafa
vildi, enda mætti það fyrii'tæki
ekki vera að því að sinna hinu
viðurkennda sölukerfi, þar sem
allir innan þess væru í óða
önn að afgreiða manninn, sem
kæmi inn af götunni. Vörur
þess aðilja væru mun þekkt-
ari orðnar, þótt vörugæðin
væru mun lakari. Sagði Gunn-
ar, að hér væri um augljósa
hugsanaskekkju að ræða.
Smásöluverzlanir og nokkur
heildsölufyrirtæki í Reykjavík
hafa háð svokallað vaxtastríð
hin síðustu misseri. Gunnar
Snorrason gerði þetta vaxta-
stríð að umtalsefni og taldi þau
19 heildsölufyrirtæki, sem hlut
ættu að máli, hafa farið rangt
að og unnt hefði verið að setja
í málið nefnd, sem hefði getað
fundið úrlausn, sem báðir
sættu sig við. Síðan sagði
Gunnar Snorrason: „Nú efast
ég ekki um, að rekstur heild-
verzlana er þungur, en ég get
fullvissað ykkur um, góðir
fundarmenn, að ekki er ástand-
ið í smásöluverzluninni betra.
Því til sönnunnar má benda
á að 30 til 40 matvörukaup-
menn í höfuðborginni vilja
losa sig frá þessari atvinnu-
grein og selja verzlanir sínar.
Það talar sínu máli. Það sem
þyngst vegur í rekstri okkar
eru launin.“
HÁR launakostnaður
Þá skýrði Gunnar frá því, að
hann væri nýkominn frá Kaup-
mannahöfn ásamt 30 matvöru-
kaupmönnum, sem farið hefðu
þangað til þess að kynna sér
ástand hjá félögum sínum þar.
Brúttóálagning þar sagði hann
að hafi verið svipuð og hér á
landi, en launakostnaðurinn
þar væri ekki nema tæplega
7% af veltu, en hér 10 til
13%. Þessi 7% væru hjá stór-
um verzlunum, í súpermörkuð-
um, enda hefur litlum verzlun-
um í Danmörku farið fækkandi
hin síðustu ár. Á síðastliðnum
10 árum hefur þeim fækkað
um 4000. Nefndi Gunnar síðan
nokkur dæmi máli sínu til
sönnunar. Taldi hann, að með
samvinnu milli heildsala og
smásala hér á landi mætti
koma á mikilli hagræðingu,
sem leysa myndi úr miklu af
vandamálum verzlunarinnar.
M. a. taldi hann að athuga
mætti möguleika á hagræðingu
í dreyfingu ýmiss konar mat-
vöru..
Þá sagði Gunnar Snorrason:
„Greiðslufyrirkomulag ætti að
vera margbreytilegt og til
staðar valfrelsi fyrir smásal-
ann, en hingað til hefur slíkt
ekki verið á boðstólum hjá
mörgum heildsölum. Þó er það
viðurkennt, að sumir hafa boð-
ið slíkt. Það valfrelsi, sem mér
dettur í hug, er í fyrsta lagi:
Staðgreiðsla og þá afsláttur,
sem þar yrði gefinn, væri það
hár, að smásalinn hefði eitt-
hvað til að vinna, en að sjálf-
sögðu yrði afsláttarupphæðin
að miðast við hvers konar vör-
FV 12 1973
41