Frjáls verslun - 01.04.1977, Page 22

leiösian í Afríku var í lágmarki
1960, eða 10,5 milljón tonn, en
síðan hafa orðið örar framfarir
í nýtingu olíuauðlinda Afríku-
ríkja og var framleiðslan kom-
in í 226,5 milljón tonn 1975.
Hlutdeild Afríku í heimsfram-
leiðslunni á olíu hefur vaxið
úr 1% í 8,3%.
Framleiðslan í fjarlægari
Austurlöndum hefur ennfrem-
ur au'kizt hröðum skrefum. Hún
nam 27,6 milljón tonnum árið
1960 en 106,6 milljón tonnum
árið 1975. Hlutdeild þeirra hef-
ur vaxið úr 2,6% í 3,9%.
# Hlutdeild Sovét-
ríkjanna 155,2%
Sovétríkin, sem framleiða
næstum alla hráolíu fyrir Aust-
ur-Evrópulöndin, hafa aukið
framleiðslu sína úr 147,9 í 490
milljón tonn. Hlutdeild þeirra í
heimsframleiðslunni á olíu hef-
ur vaxið úr 13,8% í 18,2%.
Evrópulöndin innan OECD
framleiddu 1,4% af allri olíu í
heiminum árið 1960 en árið
1975 var hlutfall þeirra 1%. Að-
gerðirnar í samíbandi við nýt-
ingu olíulindasvæðanna á botni
Norðursjávar eru sem óðast að
breyta þessari mynd.
Enda þótt Venezuela og lönd-
in við Karibahafið hafi sýnt
litla en stöðuga aukningu í
framleiðslu, 196,5 milljón tonn
1960 og 222,2 milljón tonn 1975,
hefur hlutdeild þeirra í heims-
framleiðslunni minnkað úr
18,4% í 8,2%. Framleiðendurn-
ur tveir í Norður- Ameríku,
Bandaríkin og Kanada, hafa
séð málin hjá sér þróast með
nokkuð öðrum hætti en hinir
framleiðendurnir. Þó að olíu-
magnið, sem Bandaríkin fram-
leiddu, hafi vaxið um 100 millj-
ón tonn miðað við 1960 eða í
467,3 milljón tonn 1975 lækk-
aði hlutfall þeirra af heims-
framleiðslunni úr 34,1% 1960 í
17,2% árið 1975. Kanada jók
sína olíuframleiðslu til mikilla
muna á þessu umrædda árabili
og hafði náð 3,4% af heims-
framleiðslunni árið 1975.
A við 05 dreif
Batinn í efnahagslífi Evrópuríkja hefur hægt á
sér síðan í fyrra sumar, þannig að hagvöxtur er nú
helmingi minni en þá, eða um 3%. Spár sérfræð-
inga henda til að út þetta ár verði hagvöxtur í Evr-
ópuríkjum um 3%. Þetta þýðir, að á tímabilinu
1975—1978 reynist hagvöxtur Evrópuríkja vera 8
til 11%, þó að hærri tölunni verði ekki tiáð nema
ríkisstjórnir grípi til skjótra aðgerða og framleiðsla
verði meiri á næsta ári en nú í ár. Til samanburðar
var hagvöxtur fjögurra ára tímabils, sem endaði
1970 um 21%. Árin 1971—1974 var hann rúmlega
16%.
Austurrí'kismenn ætla að tryggja sér fastan sess
meðal ibílaframleiðslulanda. Þeir framleiða áætlun-
arvagna og vörubíla. Nú ætlar fyrirtækið Steyr-
Daimler-Puch, sem er aðallega í eigu austurríks
banka, að byggja nýja bílaverksmiðju í Graz, sem
kosta mun 45 til 50 milljónir dollara. Framleiðsla
á að hefjast þar fyrir árslok 1978 og 1980 er ráð-
gert að hún verði komin upp í 12 þús. bíla á ári
og fari síðan enn vaxandi. Það er Daimler-Benz í
V-Þýzkalandi, sem ætlar að annast markaðsmálin
fyrir Steyr.
Hvað myndu menn halda, að forstjóri í banda-
rísku stórfyrirtæki fái í kaup á hvem klukkutíma
fyrir vinnu sína? Tímakaupið hjá honum er um
100 dollarar ef miðað er við meðaltalsútkomu úr
könnun, sem bandarískt ráðgjafarfyrirtæki gerði
nýlega hjá 370 stærstu fyrirtækjunum í Bandaríkj-
unum. Þá fer kaup til fulltrúa í stjórnum fyrir-
tækja vestra hækkandi. Árleg þóknun hækkaði í
fyrra úr 8.930 dollurum í 19.190 dollara árið 1975.
Fyrir þetta lögðu stjómarmenm fram vinnu í að
meðaltali 10214 klukkustund yfir árið, þar með
taldir fundir og heimavinna.
Norska fyrirtækið Tandberg Radiofabrikk ákvað
fyrir tveimur árum að flytja hluta af litsjónvarps-
tækjaframleiðslu sinni úr landi, nánar tiltekið til
Skotlands. Höfuðástæðan var launamismunur í
Noregi og Bretlandi og lægri framleiðslukostnaður.
Litsjónvarpstæki er helmingi ódýrara í Skotlandi
en Noregi. Nú starfa 140 manns í Tandberg-verk-
smiðjunni í Haddington í Skotlandi.
22
FV 4 1977