Frjáls verslun - 01.08.1990, Síða 64

VINNUSTAÐURINN
EKKITIL SETUNNAR 60DIÐ!
HOMO ERECTUS, HINUM UPPRÉTTA MANNIER ENGAN VEGINN EDLISLÆGT AÐ
SITJA. MIKLAR SETUR LEIÐA ÞVÍ AF SÉR ÝMSA KVILLA SEM HÆGT ER AÐ
VARAST MEÐ ÁKVEÐNUM VIÐBRÖGÐUM.
Þróun vinnunnar í nútíma-
samfélagi hefur leitt það af sér
að flest okkar sitjum meira og
minna við störf og leik. Við sitj-
um við margvíslegar aðstæður
og gerum allt of lítið af því að
standa upprétt. Afleiðingin er
álag á líkamann, einkum bakið
og langvarandi kvillar sem hef-
ur lagt margan manninn endan-
lega í rúmið.
Hér skulum við glugga í leiðbein-
ingarit um setur og þá bakverki sem
þær geta leitt af sér. Aður en lengra
er haldið er rétt að staldra við það
tæki sem skrifstofumaðurinn eyðir
mestum hluta vinnudagsins í: Stólinn.
Hvaða skilyrði þarf góður vinnustóll
að uppfylla?
Stóllinn þarf að vera stöðugur og ef
um stól á hjólum er að ræða, þarf að
vera hægt að læsa þeim.
Við þurfum að geta stillt mismun-
andi halla á setunni, hún þarf að vera
það breið að allur afturendinn fái
stuðning og það djúp að 2/3 hlutar
lærisins hvíli á henni.
Hæð stólsins verður að vera hægt
að stilla og það þarf að vera hægt að
snúa honum.
Stólbakið verður að vera bólstrað
og hægt að stilla það upp og niður,
fram og aftur.
ÞRJÁR AÐFERÐIR
Skortur á hreyfmgu angrar okkur
flest. Ef maður er slæmur í baki eða
vill forðast þann algenga kvilla, er
gott að standa upp öðru hvoru, ganga
um og leyfa líkamanum að vera upp á
endann um stund. Gott er að vera á
hreyfmgu þótt maður sitji og færa
fætuma fram og aftur. Þrjár aðferðir
TEXTI: VALÞÓR HLÖÐVERSSON.
eru ágætar:
1) Þegar þú situr við borð og ert að
lesa eða skrifa, er nauðsynlegt að
halda bakinu í uppréttri stöðu. Nauð-
synlegt er að haUa sér fram með því
að beygja í mjaðmaUðnum. Ágætt er
að hafa gott bU á miUi hnjánna og hafa
annan fótinn dálítið framar en hinn.
2) Þegar þú skrifar á ritvél eða
tölvu, er best að sitja beinn og láta
stólbakið styðja vel við mjóhrygginn.
Þú skalt færa stólbakið fram svo það
styðji við spjaldhrygginn og neðsta
hluta mjóbaksins.
3) Þegar þú hlustar eða talar, t.d. í
síma, er ágætt að færa stólbakið aft-
ur. Þá styður það vel við mjóbakið og
ber eitthvað af þunga efri hluta líkam-
ans.
MUdu skiptir að rétt bil sé á mUli
vinnuborðsins og hæðar stólsins.
Þegar þú situr við borðið í rétt stiUt-
um stól, eiga axlirnar að vera slakar.
Upphandleggimir eiga að hanga
frjálslega niður með síðum og fram-
handleggimir eiga að vera láréttir
þannig að þungi þeirra hvíli á
borðplötunni. Með þessum stelling-
um er komið í veg fyrir vöðvaspennu í
hálsi.
GÓÐAR ÆFINGAR
í ritinu Bakþankar, sem Vinnueftir-
Ut ríkisins gaf út fyrir nokkru, er bent
á æfingar sem gott er að gera tU að
hamla gegn áhrifum of mikillar setu á
bakið. Þeim er lýst á þennan veg:
1. ÆFING
• Sittu á stólbrúninni með fætuma
á gólfmu og langt á milU hnjánna.
Handleggimir eiga að hanga
slakir niður með síðum. Lokaðu
augunum og finndu muninn á
spenntum og slökum vöðvum.
• Dragðu djúpt andann og lyftu
öxlunum upp að eyrum.
• Andvarpaðu og láttu axUmar
síga rólega niður.
• Endurtaktu þetta nokkmm
sinnum.
2. ÆFING
Þegar þú ert búinn að sitja og vinna
dálitla stund, skaltu teygja á vöðvun-
um og hreyfa bakið.
• Sittu á stólbrúninni með langt bil
á miUi hnjánna.
• Taktuhöndumsamanogteygðu
handleggina fram, láttu höfuðið
hanga á milli handleggjanna og
skjóttu upp kryppu milli herða-
blaðann. Taktu eftir teygjunni,
efst í bakinu.
• Sittu með upprétt, beint bak.
Taktu höndum saman fyrir aftan
bak. Reyndu að teygja úr oln-
bogunum um leið og þú beinir
bringunni vel fram og upp.
Taktu eftir því, hvernig þú getur
rétt úr hryggnum á miUi herða-
blaðanna og teygt vöðvana
framan á öxlunum.
• Gerðu þetta nokkrum sinnum,
áður en þú ferð aftur að vinna.
64