Helgarpósturinn - 24.10.1994, Síða 15

MÁNUDAGUR 24. OKTÓBER 1994
MORGUNPÓSTURINN SKOÐUN
15
Ráðherrarnir í ríkisstjórninni sjá
fram á að þurfa að hlusta á stjórn-
arandstöðuna draga sig sundur og
saman í háði í allan vetur. Fyrst ætl-
ar andstaðan að leggja fram van-
traust á hvern ráðherra fyrir sig.
Síðan ríkisstjórnina alla. Síðan aft-
ur hvern ráðherra fyrir sig. Og svo
stjórnina alla. Stjórnarandstaðan
metur stöðuna þannig að hún geti
ráðist á ráðherrana látlaust í allan
vetur. Og það er líklega rétt hjá
henni. Ráðherrarnir og ríkisstjórn-
in eiga engan stuðning eftir. Og það
er allt honum Guðmundi Árna að
kenna.
Guðmundur Árni virðist ekki
hafa neina dómgreind. Hann gerir
ekki greinarmun á þeim fjármun-
um sem hann á að gæta og sinna
eigin peninga. Þegar hann átti að
sjá um bæjarsjóð Hafnarfjarðar lét
hann eins og hann hefði unnið
sjóðinn í happdrætti. Hann hló og
hann gladdist og hann leyfði vinum
sínum og vandamönnum að njóta
þess með sér. Og þegar hann varð
heilbrigðisráðherra varð hann aftur
glaður. Hann hafði unnið enn
stærri vinning og vinir hans og
vandamenn fengu aftur að njóta
þess með honum.
f sjálfu sér er þetta fallegur eigin-
leiki, að geta leyft því fólki sem
manni þykir vænt um að njóta þess
sem maður hefur eignast. Eigin-
girnin flækist ekki fyrir Guðmundi.
Honum fmnst reyndar í lagi að vera
á biðlaunum frá Hafnarfjarðarbæ á
sama tíma og hann er á fullum
launum frá ríkinu. En það eru smá-
munir miðað við það sem hann gaf
vinum sínum og vandamönnum.
Það sýnir í raun ekkert annað en að
Guðmundur hugsar ekki um eigin
hag. Hann hugsar fyrst og fremst
um hag vina sinna og vandamanna.
Gallinn við Guðmund er ekki sá
hvað hann er góður við vini sína
heldur að hann er ekki góður við þá
á eigin kostnað. Ef hann vill að vin-
ur sinn Steen hafi góð laun á hann
að borga honum þessi góðu laun
sjálfur eða sleppa því. Hann á ekki
að .taka peninga úr ríkissjóði til að
bjarga vinum sínum. Þeir sem eiga
þessa peninga - skattgreiðendur -
eru fæstir viriir Steen. Þeim er það
ekkert kappsmál að hann hafi það
betra en annað fólk. Og það sama
má segja um Arnór Benónýsson.
Flestum útsvarsgreiðendum í
Hafnarfirði er alveg sama um þann
mann. Flestir þeirra gætu sjálfsagt
nefnt margt annað sem þeir vildu
heldur gera við peningana sína en
að láta þá í hendurnar á Arnóri.
Sumir þeirra gætu jafnvel sagt nú
að það sé alveg eins gott að henda
þeim út um gluggann eins og að
láta Arnór fá þá. Ef maður hendir
þeim út um gluggann sér maður
alla vega hvert þeir fjúka. Maður
hefur hins vegar ekki grænan grun
um hvað verður um peningana sem
Arnór fékk. Og hann verður bara
„Þegar hann átti að
sjá um bœjarsjóð
Hafnarfjarðar lét
hann eins og hann
hefði unnið sjóðinn
í happdrœtti. Hann
hló oghann
gladdist og hann
leyfði vinum
sínum og vanda-
mönnum að njóta
þess með sér. “
vondur ef maður spyr hann. Hann
segist ekkert hafa mátt vera að því
að fylgjast með því á meðan hann
háði orrustur til að tryggja það að
listahátíðin í Hafnarfirði gengi
snurðulaust fyrir sig.
Já, þeir eru dálítið skrýtnir vin-
irnir hans Guðmundar. Og það
skrýtnasta við þá er hvað þeir verða
reiðir þegar einhver þeirra sem
borgar launin þeirra vill vita hvað
þeir séu að gera í vinnunni. Jón H.
Karlsson varð foj, Arnór varð
hreint og beint illur og Steen skildi
ekki hvað fólk var að hnýsast í hans
launamál. Alveg eins og Guðmund-
ur sjálfur varð ergilegur yfir því að
þurfa að svara fýrir hátt í þrjátíu
spillingarmál sem honum hafði
tekist að hrúga upp á stuttum ferli.
Þetta eru auðsjáanlega menn sem
vilja vinna í kyrrþey. Þeir vilja fá sín
laun hljóðlaust og þeir kæra sig
ekki um að fólk viti mikið hvað þeir
eru að aðhafast. Þeim finnst engum
koma það við.
En það virðist ekki ætla að ganga
upp. Stjórnarandstaðan veit það að
á meðan Guðmundur Árni er inn-
anborðs í ríkisstjórninni getur hún
ráðist endalaust á ríkisstjórnina.
Davíð veit þetta líka enda sagðist
hann ekki skilja hvers vegna AI-
þýðuflokkurinn leysti ekki Guð-
mundar-vandamálið. Nú situr
hann uppi sem forsætisráðherra í
ríkisstjórn sem mun lifa í minning-
unni sem spillingarstjórnin. Allt
vegna þess að Guðmundur Árni
getur ekki skilið hvers vegna hann
má ekki láta alla vini sína á launa-
skrá ríkissjóðs. ÁS
Fiölmiðlar
Bréf til blaðsins
Menn
Guðmurídur Árni Stefánsson
félagsmálaráðherra
Það er allt honum að kenna
Athugasemd við skrif Óskars Magnússonar
Óskarfer með rangt mál
Hnóbjartur Jónatansson hrl. skrifar
Af sársvekktum kjána
Óskar Magnússon ritar grein í
Morgunpóstinn hinn 20.10 síðast-
liðinn þar sem hann fjallar meðal
annars um forræðisdeilumál Ernu
Eyjólfsdóttur og fyrrum umbjóð-
anda hans, James B. Grayson og ber
það saman við þrautargöngu Sop-
hiu Hansen í Tyrldandi, sem öllum
er kunn. í umfjöllun sinni um fýrr-
greinda forræðisdeilu fer Óskar
með rangt mál um mikilsverðar
staðreyndir í deilumáli þeirra Ernu
og Graysons, sem til þess er fallið
að kasta rýrð á persónu umbjóð-
anda míns, Ernu Eyjólfsdóttur.
í fyrsta lagi segir í grein Óskars
að dóttir Graysons hafi verið num-
in á brott frá Bandaríkjunum á laun
og flutt til íslands þrátt fýrir að
Grayson hefði fengið dóm um for-
ræði yfir henni í Bandaríkjunum.
Þessi staðhæfing er röng. Þegar
Erna Eyjólfsdóttir kom til íslands,
2. maí 1992, þá hafði hún forræði
dóttur sinnar, önnu Nicóle, sam-
kvæmt bráðabirgðaúrskurði frá
12.10.1991. Hins vegar var mælt fýrir
um það í úrskurðinum að Ernu
væri óheimilt að hverfa með barnið
úr umdæmi dómstólsins. Það var
hinsvegar ca fimm mánuðum eftir
að Erna fluttist til Islands sem
Grayson fékk forræði dóttur sinnar
með dómi, nánar tiltekið 15.10.1992,
enda var þá útivist af hálfu Ernu og
enginn til að tala máli hennar fýrir
hinum bandaríska dómstóli.
I öðru lagi er það rangt að um-
bjóðandi Óskars hafi ekki fengið að
senda dóttur sinni bréf eða gjafir.
Hið rétta er að Grayson hefur ekki
sent neina fjármuni eða annað
vegna framfærslu barnsins frá því
að barnið kom til Islands. Grayson
kom þó með leikfangabangsa og
brjóstsykurspoka handa dóttur
sinni í febrúar 1994 og fékk barnið
þetta til sín.
I þriðja lagi er það rangt að sam-
komulag hafi verið um það að
Grayson fengi að hitta dóttur sína
18. febrúar. Samkvæmt úrskurði
Sýslumannsins í Reykjavík frá 29.
mars 1993 skyldi Grayson njóta
umgengni við föður enda væri
móður, lögmanni og tilsjónaraðila
tilkynnt með að minnsta kosti viku
fyrirvara um hvenær Grayson
hyggðist nýta sér umgengnina. Af
einhverjum ástæðum, sem skipta
ekki máli hér, var ekki unnt að
verða við ósk Graysons um að vikið
yrði frá fyrrgreindu ákvæði í úr-
skurði sýslumannsins í umrætt
sinn.
Varðandi kostnað Grayson af
málarekstrinum og aðstoð móður
hans, hefði að ósekju mátt koma
fram að Grayson seldi móður sinni
einbýlishús þeirra Ernu á 1 dollar,
áður en til skilnaðarins kom, en
það er svo sem önnur saga.
Ef að fólk sér ástæðu til þess að
fjalla opinberlega um viðkvæm
dómsmál, er ákaflega mikilvægt að
farið sé rétt með staðreyndir svo
hluteigandi verði ekki fyrir óþæg-
indum og álitshnekki að ósekju.
Ella er hætt við að „þungavigtar-
umræðan“ reynist léttvæg þegar
upp er staðið.
Virðingarfyllst
Hróbjartur Jónatansson hrl.
I hvert sinn sem ég hef opnað fýrir
útvarpið undanfarna daga hef ég
heyrt sama lagið. I bílnum á leiðinni
heim eftir vinnu, þegar ég er að
reyna að vakna á morgnana og þegar
ég er að skræla kartöflurnar fýrir
fréttir. Þetta er lag með Björgvini
Halldórssyni og textinn fjallar í
stuttu máli um mann sem fór í viðtal
við blaðamann hjá karlablaðinu
Samúel, ræddi um heima og geima
en sá það þegar hann las blaðið að
þetta var allt meira og minna tómt
píp og kjaftæði. Þetta fékk svo á
manninn að hann lagðist í drykkju á
hádegisbörunum og þar dvaldi hann
í mörg ár. Allt þar til að hann nennti
ekki lengur að drekka, stofnaði
hljómsveit, fór í annað viðtal, ræddi
um allt milli himins og jarðar og átt-
aði sig á því þegar blaðið kom út að
hann hafði ekki hundsvit á neinu af
því sem hann var að tala um. Síðan
blandast öfundin eitthvað inn í text-
ann og má einna helst skilja að hún
hafi blundað í blaðamanninum sem
samviskusamlega skrifaði niður
ruglið upp úr manninum.
Þessi texti er nokkurs konar leið-
réttingakrafa vegna viðtals. Viðmæl-
andinn viðurkennir að „hafa sagt
þetta allt“. En þegar hann las það „þá
virkar það alveg fatalt". Hann er því í
raun ekki að væna blaðamanninn
um að hafa haft rangt eftir sér og
ekki heldur fýrir að hafa slitið um-
mæli sín úr samhengi. Hann sakar
hann hins vegar um að fara alltof vel
með það sem hann sagði og gert sig
þannig að fífli — eða ffekar: Að því
fífli sem hann sannarlega er. Og við-
mælandinn sakar blaðamanninn um
að hafa stjórnast af öfund gagnvart
frægð sinni, kvenhylli eða einhverju
öðru.
Það sem er dásamlegt við þennan
texta — fýrir utan hversu kauðskur
hann er — er hvað hann er sannur.
Það er ákaflega algengt að fólk sem
„Helst má skilja það á text-
anum að hann hafi fallið í
þáfreistni að rœða um mál
sem hann hafði ekkert vit á
eða verið að viðra skoðanir
sem hatin gat engan veginn
mótað í orð. Honumfannst
hitt ogþetta en gat ekki
komið orðum að þessum til-
ftnningum sínum. Þetta
virðist því vera hálfgerður
kjáni.“
blaðamenn hefur rætt við og haft
samviskusamlega eftir, vilji ekkert
kannast við ummæli sín þegar það
sér hversu vitlaus þau eru þegar þau
eru komin á prent. Þá segjast við-
mælendur gjarnan alls ekki hafa sagt
þetta, að þetta sé slitið úr samhengi
eða þá að það hafi í raun meint eitt-
hvað allt annað en það sagði. Oftast
er ástæðan sú að viðmælendurnir
halda að þeir geti sannfært fólk með
augnsvipnum eða áherslum í rödd-
inni en þegar ummælin liggja á blað-
inu án þessara hjálpartækja afhjúpa
þau heimskuna eða lygina að baki
þeim. Þá vill enginn kannast við þau
lengur.
Maðurinn í textanum var ekki að
fela neitt. Helst má skilja það á text-
anum að hann hafi fallið í þá freistni
að ræða um mál sem hann hafði
ekkert vit á eða verið að viðra skoð-
anir sem hann gat engan veginn
mótað í orð. Honum fannst hitt og
þetta en gat ekki komið orðum að
þessum tilfinningum sínum. Þetta
virðist því vera hálfgerður kjáni.
I Bandaríkjunum myndu blaða-
menn hafa samviskusamlega allt upp
eftir manninum og setja það á milli
gæsalappa. Heimska, málhelti og
ruglandi viðmælenda er látið óleið-
rétt í hendurnar á lesendum. Hér
heima er þetta yfirleitt ekki gert. Tal-
mál er fært í ritmál og lesendum er
sleppt við mesta ruglið í viðmælend-
um. íslenskir blaðamenn reyna að
fegra viðmælendur sína og gera það
undantekningarlaust af heiðarleika
og smekkvísi. Þetta hefur blaðamað-
ur Samúels í textanum gert án efa
einnig. Það hefur hins vegar ekki
dugað til að gera þennan kjána að
þeirri mannvitsbrekku sem hann
þráði svo óskaplega að verða.
Reyndar bendir margt í textanum
til þess að maðurinn hafi verið ófor-
betranlegur kjáni. Eftir að hafa áttað
sig á að hann gat ekki komið orðum
að hugsunum sínum og allt sem
hann sagði var meira og minna tóm
steypa ákveður hann að stofna
hljómsveit „því ég þarf að koma svo
mörgu til skila“, eins og hann segir
sjálfur í textanum. Það að hann viti
að hann geti ekki orðað heila hugsun
virðist því ekki aftra honum ffá því
að reyna enn og aftur að koma þess-
um hugsunum til skila.
Gunnar Smári Egilsson
Er grunn-
skólinn
nógu
góðurfýrír
bömin?
Þorvarður Elíasson, skólastjóri
Verzlunarskól-
ans
„Grunnskólinn er
aldrei nógu góður,
hann má alltaf
vera betri. Einnig
eru einstakir skól-
ar misjafnirað
gæðum. “
Helga Sigurjónsdóttir, kennari
„Hann er ekki nógu góður eins og er,
en ástæðan er ekki sú að kennararnir
leggi sig ekki nógu vel fram heldur eru
aðstæður alls ekki nógu góðar. “
Ástrós Sverrisdóttir, í stjórn
Umsjónarfélags einhverfra
„Já og nei. Það eru brotalamir í kerf-
inu því ekki hefur tekist að sinna þeim
börnum nógu vel sem hafa sérþarfir.
Lög um sérkennslu eru góð en það er
ekki alltaf farið eftir þeim. “
Lára Jónsdótt-
ir, kynningar-
fulltrúi og ráð-
gjafi hjá Rauða
kross-húsinu
„Já, hann ernógu
góður en gæti
verið ennþá betri
með auknum fjár-
veitingum frá rik-
inu. “
...en fýrir
kennarana?
Þorvarður Elíasson, skólastjóri
Verzlunarskólans
„Að mínu áliti er grunnskólinn ekki fyrir
kennarana heldur fyrir nemendurna,
eins og allir aðrir skótar, og það held
ég að kennurunum sé sjálfum Ijóst. “
Helga Sigurjónsdóttir, kennari
„Alls ekki. Þeim er gert að sinna alltof
yfirgripsmiklum og fióknum verkefnum
við ófullnægjandi skilyrði og á hræði-
lega lágu kaupi. Um er að ræða getu-
blandaða nemendur í allt ofstórum
bekkjum. Sumir þeirra eiga jafnvel við
alvarleg geðræn vandamál að stríða
og því er jafnhliða gengið á rétt þess-
ara barna. “
Ástrós Sverrisdóttir, í stjórn
Umsjónarfé-
lags einhverfra
„Örugglega ekki.
Það vantar fjár-
magn til að þeir
geti notið sín og
gert það sem þeir
hafa menntun og
þekkingu á. “
Lára Jónsdóttir kynningarfull-
trúi og ráðgjafi hjá Rauða
kross-húsinu
„Nei. Það eru of miklar kröfur gerðar
til þeirra miðað við þá umbun sem
fæst launalega og siðferðislega frá
þjóðfélaginu. “