Helgarpósturinn - 20.02.1995, Blaðsíða 13

Helgarpósturinn - 20.02.1995, Blaðsíða 13
MÁNUDAGUR 20. FEBRÚAR 1995 MORGUNPÓSTURINN ERLENT 13 ^ölskykJuvíd í Lyon Pólitík, peningar, frægð, svik, ást og harmur. Alltþetta erað finna í réttarhaldi sem nú stenduryfirí Frakklandi. Þar eru fyrirdómi Michel Noir, einn vinsælasti stjómmálamaður Frakklands, og tengdasonur hans, kaupsýslumaðurinn Pierre Botton. Þeir eru ákærðir fyrir fjársvik afýmsu tagi og minnir margt í málinu helst á Dallas. Stund milli stríða. Noir-fjölskyldan sættist um stund á kvikmyndahátíð- inni í Cannes vorið 1992. Frá vinstri: Michel Noir, kona hans, tengda- sonurinn Pierre Botton og dóttirin Anne-Valérie. I síðustu viku hófst í Lyon í Frakklandi eitthvert umtalaðasta réttarhald sem farið hefur fram þar í landi. Fyrir dóm eru meðal ann- arra leiddir Michel Noir, borgar- stjóri í Lyon, Patrick Poivre d’Ar- vor, þekktasti sjónvarpsmaður Frakklands, og Michel Mouillot, borgarstjóri í Cannes. Stjarna rétt- arhaldanna er þó án efa kaupsýslu- maðurinn Pierre Botton. Fiann er tengdasonur Michel Noir og eitt sinn voru með þeim miklir kær- leikar. Nú virðast þeir ekki eiga neitt annað en hatur hvor í annars garð. Þarna er allt sem fjölmiðlar gætu óskað sér í spennandi réttar- haidi: Pólitík, peningar, frægð, svik, ást, harmur. Michel Noir kynntist Pierre Bot- ton fyrst 1983. Frá þeim tíma voru þeir nánast óaðskiljanlegir. Þeir fóru saman í frí til Antillaeyja og Bandaríkjanna, það var Botton sem borgaði reikninginn. Botton var ekki nema 32 ára, 1987 kvæntist hann Anne-Valérie, elstu dóttur Noir. Við það varð samband þeirra enn nánara, enda hugði Noir á mikinn frama í stjórnmálum. Bot- ton varð helsti ráðgjafi tengdaföður síns og ennfremur fór hann að leggja honum fjárhagslegt lið — sem nú er talið tortryggilegt. Noir var ennþá frekar ungur, grannur og glæsilegur, þeir lögðu sig fram um að skapa honum eins konar Kennedy-ímynd og kannski var lokatakmarkið ekki smærra en for- setastóllinn í Elyséehöll. Botton kynnti tengdaföður sinn fyrir kvikmyndastjörnum og sjón- varpsfólki. Honum þótti hann ekki nógu vel klæddur og keypti á hann föt, alklæðnaði, bindi og frakka sem sagður er hafa kostað 600 þús- und krónur íslenskar. Allt þetta skilaði ágætum árangri: Noir varð ráðherra utanríkisviðskipta í ríkis- stjórn gaullistans Jacques Chirac sem settist við völd 1986. Sú stjórn fór frá völdum 1988. Noir hugsaði sér til hreyfings í bæj- arstjórnarkosningum. Enn var Bot- ton alls staðar nálægur. Hann not- aði fyrirtæki sín til að leggja tengdaföður sínum lið. Hann út- vegaði honum þægilega íbúð í Par- ís, hann réð fyrir hann einkaritara, hann léði honum bíl með bílstjóra, hann fékk menn til að kenna hon- um að koma fram í sjónvarpi. Og enn voru það ferðalögin sem Bot- ton greiddi, þar á meðal flug með Concordeþotu til Bandaríkjanna. Og málsverðir á dýrustu veitinga- húsum og lúxusvilla sem Botton segist hafa leigt fyrir tengdaföður sinn og greiddi fyrir það 400 þús- und franka. Botton vill borgun En Pierre Botton var meiri kaup- sýslumaður en svo að hann starfaði ókeypis. Hann vildi líka fá að bjóða sig fram í bæjarstjórnarkosningun- um í Lyon og ætlaðist til að sér yrði boðin sérleg staða fjármálaráðgjafa. Þá var ýmsum aðstoðarmönnum Noir nóg boðið og í fyrsta skipti kastaðist í kekki með tengdaföður og tengdasyni. Afleiðingin varð sú að Noir mátti sitja uppi með aðeins einn einkaritara, Botton lét hina hverfa. Aftur náðu þeir þó saman og Botton varð eins konar kosninga- stjóri Noir. Hann sá um að afla fjár í kosningabaráttuna og hafði líka yfirumsjón með því hvernig því yrði eytt. Til að tryggja stöðu sína heimtaði hann að fá skriflegt bréf frá Noir um að hann gegndi þessu embætti. Noir lét undan og sendi honum umdeilt fax 1. desember 1988. Botton hófst ótrauður handa við að afla tengdaföður sínum eins mikils Ijár og hann gat. Hann fór bónarveg tjl ýmissa fyrirtækja og varð vel ágegnt. Kosningabaráttan þótti með mjög amerísku sniði og Noir vann góðan sigur. Hann sett- ist í stól borgarstjóra í mars 1989. Sama kvöld fóru hann og Botton saman á veitingahús og héldu upp á sigurinn — enda var hann kannski ekki síst tengdasyninum að þakka. Nokkrum dögum síðar skarst al- varlega í odda með þeim. Noir rak Botton út úr ráðhúsinu í Lyon. „Ég fleygði honum með harðri hendi út úr skrifstofu minni og fyrir það hef- ur hann aldrei fyrirgefið mér,“ segir Noir. Botton er sagður hafa gerst svo ósvífinn að heimta sín laun: Tveggja prósenta þóknun af öllum viðskiptum bæjarfélagsins. Noir þverneitaði og Botton flutti suður á Rívíeruna þar sem hann hjálpaði borgarstjóranum, Michel Mouillot, í kosningabaráttu. Nokkrum dög- um síðar hringdi hann í tengdaföð- ur sinn og sagðist ætla að skilja við dóttur hans, Anne-Valérie - nema hann léti að kröfum sínum. Noir segir að Botton hafi notað allt til að reyna að kúga sig: „Ég hef lagt allt mitt á þig, sagði hann. Ég hef valið þig sem afa barnanna minna og svona þakkarðu mér.“ Botton á að hafa bætt við: „Ef þú lætur ekki undan fremur dóttir þín sjálfs- morð.“ Noir var illa brugðið, en féllst loks á að hitta tengdason sinn. Bot- ton stóð fastur á kröfum sínum en Noir neitaði. Þá sýndi Botton hon- um ýmis skjöl sem lutu að sam- starfi þeirra og fyrirtækja Botton. Botton hótaði að gera allt opinbert en Noir reyndi að róa hann. Á end- anum varð úr að þeir gerðu með sér eins konar samning í París — Noir segir að Botton hafi þröngvað sér til þess — en þar stóð að Botton skyldi hætta allri starfsemi í nafni Noir. I öðru lagi stóð að tengdafað- irinn skyldi endurgreiða tengdasyni sínum ýmsa þjónustu sem hann og fyrirtæki hans höfðu innt af hendi. Endurgreiðslan skyldi fara fram mánaðarlega, í reiðufé. Þetta voru verulegar fjárhæðir: 500 þúsund frankar fyrir árið 1987, 1 milljón franka fyrir 1988, 300 þúsund frankar fyrir 1989. Noir hóf að greiða skuldir sínar. Hann endur- greiddi 400 þúsund franka. Helm- ing þess fjár færði aðstoðarmaður hans í Frakklandsþingi Botton per- sónulega. Samningurinn dreginn í efa Málshöfðunin byggir mjög á þessum samningi. Noir heldur því fram að honum hafi verið breytt án þess að hann vissi af. 1 framburði sínum hefur Botton verið tvísaga. Fyrst hélt hann því fram í mars 1993 að þennan samning hefði Noir fært sér í París. Tveimur mánuðum síð- ar var þeim tveimur gert að koma saman fyrir dómara og þá sagði Bötton að einn aðstoðarmaður No- ir hefði fært sér hann í lokuðu um- slagi. Philippe Courroye, sak- sóknari í málinu, telur þó ólíklegt að samningurinn sé ekki gilt máls- gagn né að Noir hafi verið þröngv- að til að skrifa undir hann. Þótt Botton hafi verið gjarn á að fara frjálslega með tölur — upphæðirn- ar sem hann segist hafa hjálpað No- ir með hafa rokkað milli 11 milljóna franka og upp í 25 milljónir franka — þá hafi flest annað í framburði Botton staðist. Noir hefði líka átt að vita betur, enda er hann sjálfur fýrrverandi forstjóri fyrirtækis, þingmaður, ráðherra og borgar- stjóri. Botton segir að sagan um að hann hafi heimtað hlut af viðskipt- um Lyonborgar sé hreinn upp- spuni í tengdaföður sínum. Hann segir að ágreiningur þeirra hafi fyrst og fremst verið stjórnmálalegs eðlis; Noir hafi ekki viljað fram- fylgja stefnu sem þeir hefðu mótað saman. Hann segir að í réttarhöld- um megi hann sín lítils gagnvart „pólitísku dýri“ eins og Noir og því muni hann ekki láta teyma sig út í orðasennur, heldur láta skjöl og reikninga tala. Ef tengdafaðir sinn játi ekki á sig sekt sína muni aldrei geta gróið um heilt milli þeirra. Hann muni ekki leyfa honum að komast upp með að halda því fram að þetta hafi einungis verið gjafir frá „ríkum og örlátum“ tengdasyni. Hann vitnar meðal annars í eftir- farandi samtal sem fór fram fyrir augliti dómara í júní 1993: „Dómarinn við borgarstjórann: Hver borgaði fötin yðar? Noir: Það var Pierre Notton. Hvenær: Þegar ég átti afmæli. Dómarinn: En þarna eru reikningar frá því í janúar og þér eigið afmæli í maí.“ Og áfram, samkvæmt Botton: „Dómarinn: En þér, Herra Noir, hafið þér gefið Pi- erre Botton gjafir? Noir: Já, oft. Þegar hann átti afmæli.“ Og þá seg- ist Botton hafa gripið fram í og spurt tengdaföður sinn: „Jæja. Og hvenær á ég afmæli? Noir: 17. apríl. Botton: Rangt, ég á afmæli 30. maí.“ Bitbeinið Anne-Valérie Noir heldur því fram að Botton hafi leikið sér að því að setja nöfn þeirra tveggja undir ólíklegustu reikninga en segir að mestu skipti þó að hann fái að hitta dóttur sína aftur. Hann segist ekki hafa fengið að sjá síðustu dótturdóttur sína og að á sig sé alltaf skellt þegar hann reyni að fá einhverjar fréttir. Hann segir að Botton hafi meira að segja endursent sér blómvönd sem hann sendi þegar síðasta barnið fæddist. „Mér skjátlaðist illa um tengdason minn,“ segir hann, „eftir að milli okkar hafði nánast ríkt ást.“ Hér hefur Botton líka aðra sögu að segja. Hann segir að tengdafaðir sinn leiki sér að því að slá á þessa strengi tilfinningaseminnar, en í raun sé hann gersneyddur öllum kærleik til íjölskyldu sinnar. Hann segir að um síðustu jól hafi hann ekki sent barnabörnum sínum eina einustu jólagjöf, undir því yfirskini að hann vissi ekki heimilisfangið. Eitt sinn hafi hann reyndar hringt í dóttur sína, 21. desember 1992, dag- inn sem Botton var hnepptur í gæsluvarðhald. Þá hafi hann átt það eitt erindi að heimta að hún skildi við mann sinn. Michel Noir er gefið fjármála- ntisferli að sök, að hafa þegið fé með óheiðarlegum hætti og mis- notað opinbert fé. Samskipti hans og Botton þykja einnig grófur hags- munaárekstur. Hvort hann verður dæmdur í fangelsi eður ei er líklegt að hann eigi framvegis erfitt upp- dráttar í stjórnmálum. Framtíð Botton er enn óráðnari. Hann er ákærður fyrir svik í reikn- ingshaldi og fyrir að hafa með ýms- um brögðum dregið sér 30 milljón franka úr ýmsum fyrirtækjum sínum. Hann er líklega fallinn og spurning hvort hann dregur tengdaföður sinn með sér. -eh. byggt á VExprcss og Le Nouvel Observateur. PPDA Hann heitir fullu nafni Patrick Poivre d’Arvor en Frakkar kalla hann yfirleitt ekki annað en PPDA. Hann er fréttaþul- ur á TF1-sjónvarpsstöðinni, þykir með eindæmum traustvekjandi og vísast frægasti sjónvarpsmaður í Frakklandi. Hann hefur þó orðið uppvís að ýmsu misjöfnu, til dæmis þegar hann falsaði einkaviðtal við Castró Kúbúleiðtoga. Hann nýtur nokkrar samúðar þessa dagana eftir að ung dóttir hans, Solenn, fyrirfór sér en hún þjáðist af næringar- sjúkdómnum anorexia nervosa. Til hennar skrifaði PPDA átakanlega bók í formi sendibréfa. En kannski hjálpar það honum ekki f PPDA og lögfræðingar hans. réttarhaldinu í Lyon. Honum hefur verið gert að draga sig um stund í hlé frá störfum á TF1, enda er hann ákærður fyrir aö hafa þegið ýmiss konar greiða af Pierre Botton, en einkum beina ákær- endur þó sjónum sínum að 29 boðsferð- um til fjarlægra deilda jarðar á árunum 1987 til 1990 og að auki fjölda reikninga frá hótelum og veitingahúsum.B Karpov geqn Kamskís Það er ljóst að það verður Ana- tólí Karpov sem etur kappi við undradrenginn Gata Kamskí í einvígi um Fide-heimsmeistaratit- ilinn í skák. Karpov sigraði Boris Gelfland í einvígi sem lauk á Ind- landi á laugardag. Karpov fékk sex vinninga en Gelfland þrjá. Áður hafði Kamskí unnið Rússann Val- erí Salov með yfirburðum. Kam- skí á möguleika á að tefla líka til úr- slita í PCA-heimsmeistarakeppn- inni gegn Garrí Kasparov, en til þess þarf hann að sigra Indverjann Anand í einvígi.B Atómleyndar- mál afhjúpuð Boris Jelt- sín hefur fyrir- skipað að leyniskjöl sem segja frá því hvernig Sovét- menn eignuð- ust kjarnorku- sprengju skuli birt. Þetta eru skjöl sem fjalla um upphaf kjarnorkuáætl- unar Sovétríkjanna og ná ffam til 1954. Ekki segir hvort öll skjölin verða birt né hvenær. Sovétmenn sprengdu fyrstu kjarnorkusprengju sína 1949, fjórum árum á eftir Bandaríkjamönnum. Það hefur lengi verið almennt álit á Vestur- löndum að kjarnorkuleyndarmál- um hafi verið lekið til Rússa af njósnurum og vísindamönnum sem þeir höfðu á mála.B Tveir þjófar Itölum var brugðið þegar þeir opnuðu dagblaðið 11 Messaggero á laugardagsmorgun. Þar birtust myndir af fyrrum heilbrigðisráð- herra landsins, Francesco De Lor- enzo, þar sem hann sat að snæðingi við annan mann á veitingahúsi í Róm. Lorenzo þessi er einn verst þokkaði pólitíkus Italíu og hefúr setið í tugthúsi, ásakaður um að hafa dregið sér ríkisfé. Hann var lát- inn laus af heilsufarsástæðum ný- skeð, en bíður nú réttarhalds. Veit- ingahúsið heitir „Tveir þjófar" og sagði blaðið að varla væri hægt að finna hæfilegra nafn.B Drottningin kærð Richard Mathastein, 45 ára lögreglumaður, sem stóð vörð við höll Elísabetar Bretadrottningar í Windsor, hefur heimtað að hún greiði sér 250 þúsund pund vegna óhapps sem hann varð fyrir. Þá datt hann í myrkri ofan í holu sem verkamenn höfðu grafið. Slasaðist hann svo illa að honum var sagt upp störfum tæpu ári síðar. Það kemur í hlut dómsmálaráðherra Bretlands, Nicholas Lyell, að verja drottningu, enda mun ekki hægt að lögsækja hana beint. Hins vegar þarf hún að borga ef lögreglumað- urinn vinnur málið.B Ný og breytt forsetafrú Hilavy kemur úr Hilary Rodham Clinton, for- setafrú Bandaríkjanna, er smátt og smátt að snúa aftur úr eins konar innri útlegð sem hún hefúr haldið sig í síðustu mánuðina. Síðustu dagana hafa birst við hana fýrstu viðtölin sem hún hefúr gefið síðan þau hjónin biðu beiskan ósigur í þingkosningunum í nóvember. Þegar Bill Clinton náði kjöri sem Bandaríkjaforseti var almennt búist við því að Hilary yrði með atkvæða- mestu forsetafrúm. Það var hún vissulega í fyrstu og höfðu andstæð- ingar Clintons uppi ýmsar háðs- glósur um að í rauninni væri það hún sem væri húsbóndinn á heimil- inu. Upp á síðkastið hefur hlutverk hennar hins vegar virst mjög óljóst. Sérfræðingar segja að vissulega sé hún enn helsti ráðgjafi forsetans, en út á við hefur hún verið óvenju þegjandaleg — ólíkt því sem var í upphafi þegar hún brýndi raustina við andstæðinga forsetans, sígar- ettuffamleiðendur og alla sem voru andsnúnir hugmyndum hennar um heilbrigðis- og menntamál. Það var einkum á sviði heilbrigð- is- og tryggingamála sem Clinton reiddi sig á hugmyndir konu sinnar. Þau hafa orðið að sætta sig við að þær komast ekki í gegnum þingið nema í mjög breyttri mynd. Hilary segir að framvegis muni hún ekki móta stefnuna í þessum málum, heldur muni hún einungis benda á ýmislegt sem henni finnst að- finnsluvert. Það er því líklega öllu hlédrægari Hilary verður hlédrægari. Hilary sem mun snúa andlitinu að Bandaríkjamönnum næstu tvö ár- in.B Hreinlæti og böö Kalir eru óhreinastir Það orð hefur lengi farið af Frökkum að þeir séu óhreinlátari en aðrar þjóðir; franskir karlmenn geti til dæmis verið fínir á yfirborðinu, en þá fylgir sögunni að þeir séu lík- lega í skítugum nærbuxum. Um Breta er hins vegar sagt að þeir séu ógn hreinlátir og sífellt í baði. Nýleg skoðanakönnun sem franska út- varpsstöðin Europe 1 gerði sýnir að varla er mikill munur á, eða kannski er það liðin tíð. 1 skoðanakönnuninni kom fram að Bretar eru enn einna hreinlátast- ir: Þeir fara að meðaltali 3,7 sinnum í sturtu í viku, en 3 sinnum í bað. Portúgalir fara 4,9 sinnum í sturtu í viku en 0,9 sinnum í bað að meðal- tali. Spánverjar fara 4,7 sinnum í sturtu en 1,1 sinni í bað. Þjóðverjar fara 4,4 sinnum í sturtu en 1 sinni í bað. Sömu tölu hafa Frakkar, þeir fara 4,4 sinnum í sturtu en 1 sinni í bað. ítalir virðast óhreinlátastir þessara þjóða, þeir fara 3,8 sinnum í sturtu en 1 sinni í bað. Samkvæmt skoðanakönnuninni eru Bretar hins vegar óduglegastir við að bursta í sér tennurnar, en Þjóðverjar langffemstir í því að slíta tannburstum og nota tannkrem. Næst þeim koma Belgar og Spán- verjar. Bretar nota hins vegar mest af svitalyktareyði, en Frakkar minnst. Hreinlæti virðist vera talsvert mismunandi eftir stéttum. I Frakk- landi eru það æðri embættismenn, kaupsýslumenn og háskólafólk sem fer oftast í sturtu eða bað eða 5,7 Bretar fara oftast í bað og sturtu en bursta sjaldan í sér tennurnar. sinnum í viku. Verkamenn gera það 4,8 sinnum í viku að meðaltali, en bændur ekki nema 3,5 sinnum.B

x

Helgarpósturinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Helgarpósturinn
https://timarit.is/publication/286

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.