Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1972, Blaðsíða 24

Húsgögn hafa fylgt manninum frá alda öðli og þróun
húsgagnagerðar er bæði margbreytileg og litrík og því
varla fyrir leikmann að fjalla þar um. Þó væri gaman að
skyggnast aftur í tímann hérlendis til að kanna, hvar hús-
gagna ei fyrst getið í íslenzkum heimildum og þá verða
líklega fyrst Eddukvæðin. I Hávamálum er talað um flet
sbr. „Ljúfur verður leiður, ef lengi situr annars fletjum á“.
Ætli flet geti ekki kallazt húsgagn í sinni frumstæðustu
mynd?
Dr. Valtýr Guðmundsson skrifaði merka ritgerð, sem
gefin var út í Danmörku og nefndist „Privatboligen paa
Island i Sagatiden". Þar kennir margra grasa. Til dæmis
segir hann þar, að flet hafi verið notað í niðrandi merkingu
á söguöld, eins og er enn í dag. Þá hafi verið kominn til set,
pállar og bekkir, sem oft voru stráðir hálmi til þæginda-
auka (sbr. orðtakið að verða strádauða, ellidauður á pall-
strám). I gamni mætti þá halda samlíkingunni áfram og
segja, að þar sé á ferðinni húsgagnabólstrun í sinni upp-
runalegustu mynd.
Borð, segir Valtýr Guðmundsson, að varla hafi verið til
á elztu tímum hérlendis nema meðal höfðingja og þau þá
líklega verið lítil, enda bendi nafnið borðskutill til þess.
Og úr því við erum við þetta heygarðshornið þá er freist-
andi að geta öndvegissúlnanna, sem svo mjög koma við
sögu við landnám Islands. Þær hljóta að flokkast undir
innanstokksmuni, en hafa þó verið fremur til skrauts en
gagns eða þæginda.
Síðan hefur mikið vatn runnið til sjávar og húsgagna-
gerð tekið á sig hinar margvíslegustu myndir. Þó ber hún
sennilega alltaf nokkurn keim af aldarfari hvers tíma. Til
dæmis er það all-athyglisvert, að á riddaratímunum skipti
það engu máli, hvort stólar væru þægilegir. Þeir skyldu
fyrst og fremst vera tilkomumiklir útlits. Stólbakið var í
90 gráðu horni við setuna, annað kom ekki til greina, og
setan svo hátt frá gólfi, að engir, nema helzt jötnar, náðu
með fæturna niður. Þægindi voru einfaldlega ekki „móð-
ins".
En að dómi nútímamanna eiga húsgögn helzt að hafa
fjóra kosti til að bera. Þau eiga að vera til gagns, til þæg-
inda og fegurðarauka í húsakynnum og ekki úr hófi dýr
og þetta er sjálfsagt efst á s*efnuskrá þeirra aðila, sem
annast gerð og dreifingu húsgagna í dag.
Við brugðum okkur í stutta kynnisferð í nokkrar hús-
gagnaverzlanir í Reykjavík á dögunum og inntum eftir,
hvað helzt væri á döfinni í þessari iðngrein.
Verksmiðjan Aton í Stykkis-
hólmi mun innan skamms
senda frá sér rugrg'ustóla úr ís-
lenzku birki, sem nú hefur ver-
ið hafin fjöldaframleiðsla á.
Birkið er mest frá Hallorms-
stað. Verða stólarnir til sölu í
umboðsverzlun félagsins að
Bankastræti 9 í Keykjavík.
Birkistólarnir hafa þó verið
framleiddlr í tilraunaskyni um
nokkurt skeið, en allumfang-s-
miklar tilraunir hefur orðið að
gera á þurrkun og smíðaeigin-
Ieikum birkisins. I>að er sam-
dóma álit, að íslenzkt birki
henti mjög vel í rennd húsgögn
og þarna er í rauninni l'undin
ný aðferð til að nýta það skóg-
lendi, sem i landinu er.
Verð ruggustólanna — miðað
við staðgreiðslu — er kr.
18.330.00 með íslenzku salún
áklæði, 21.300 með selskinni og
kr. 19.500.00 með gæru.
Talsvert maen ai' stólum
mun verða selt til útlanda, en
að auki verða stólarnir á hin-
um innlenda markaði og þá
seldir einvörðungu að Banka-
stræti 9 í Reykjavík. I
Vörumarkaðurinn:
Barnaruggustóll,
rúmenskur úr
brenni með strá-
se'tu — rauðir og í
viðarlit. Verð kr.
3545. I fullorðins-
stærð: grænir, hvitir,
brúnir. Verð kr.
4930.—
Vönunarkaðurinn:
Svefnbekkur, fram-
leiddur hjá Vöru-
markaðinum, á
lökkuðum sökkli
með rúmfataskúffu
á brautum. Lysta-
dún-dýna 10 sm á
þykkt. Stærð 1.90x
0.90 eða 0.75 m. —
Verð um kr. 14.000.