Lesbók Morgunblaðsins - 29.12.1972, Blaðsíða 31

Kim Borg
Framhald af bls. 15
sama, sem við byrjuðum á,
ímyndunarveikina?"
„Já og ég get sagt yður, að
i morgun haifði ég strengi í lær
uníuim og ef ég hefði legið i
rúiminu í diag, til íþess að hvila
mig, þá hefði ég alltaí verið að
hugsa 'Um eigin þrautir. f sbað
þess hef ég notið dagsins og
strengimir hafa horfið af
sjálfu sér.“
„Verðið þér eftir yður eftir
svona tónleika?"
„Ég verð þreyttur, söngur
reynir mjög mikið á magavöðv
ana og reyndar líkamann all-
an og maður verður eftir sig,
eins og eftir hver önnur átök.“
Og þar með kveð ég þennan
karlmannlega heimssöngvara
og óska honum velfarnaðar.
Cello
Framhald af bls. 11
Rabbíninn taiar kveinandi
ýmist á Ihebreskiu eða bjagaðri
norsku yfir þeim, sem kom
hinigað (frá Odiessa.
Við h'öl'duim úit í kirfejiuigarð-
inn. Þri'svar sinniuim er Luk
AbrahamoviitBj borinn krinigum
kiT'kjiuigarðinn. Við og við er
ikiistan setit á trjáibolkka, eins og
Vegagerðin nötar. Ég — vott-
ur dauðans? — genig næstiur
kiistunni.
Ég stend næstur. f hviert
skipti, sem kistan er sett á
bokkana, syingur rabbminn um
ilifsins ganig, eins og igierft h'eifúr
verið við slikar aíttiafnir i þús-
uindir ára.
Kistan er látin siiga niður i
’gröfina, og það er maður með
flöshaitt, sem biður mig að
kasta fyrstu rekunni. Mold-
aThaus’inn er tfrosinn. IHann tfell
ur með hræðiT.eg'um dynk á
kistuttökið niðri í djúipinu.
Oellötónarnir svífa um lotft-
ið.
Mennirnir gamga fram hver
á fætur öðnuim i ituittuigu stiiga
'frosti, enginn þeirra er nú otfar
imoldiu, og atttt'ir 'kasta þeir mold
arköggii ofan í grölfina.
Ég ‘hraða mér burt tfrá
ikirkj'U'garðinum og veifa í ibM.
Pá hleypur einhver á eftir
m'ér, ég sit í bittinuim og sé
'hann, hann er imóðiur, með tfttös-
'hatt, ög ihann er mieð stóran sí
valan 'pakka undir handleggn
um.
Ég sikrúfa niður rúðuna, og
hamn réttir mér pakkann inn i
bíliinn.
„Þetta ei'gið þér að hafa,“
segir h'ann.
Á leiðinni niður Þrándhiaims
véginn opna ég palkkann.
Hann hefur að gieyma síðan
fra'kka, eitt par af löniguim
skóim og eittihvað fata'kyns.
— Ljöis hatfa hvarvetna verið
ikveikt. Ég slte’klk á ferðatæk-
inu.
Hundurinn toemur með trýn
iö siltit.
Heimþrá
Framliald af bls. 19
ur ekki sézt um langan tíma, hef-
ur tilhneigingu til þess að króa
hvert annað af á því þroskastigi,
sem það var á síðast þegar það
hittist. Og þau hlógu eins
og börn, óstýrilátt og án nökk-
urrar sýnilegrar ástæðu, bók-
staflega skríktu af ánægju.
„Við erum með borð hérna
niðri," sagði Gunnlaugur svo,
þegar hláturskviðan var um garð
gengin, „viltu ekki koma og setj-
ast hjá okkur?“
Þau fóru ofan stigann og Þró-
inn varð að halda glasinu hátt á
loft, svo að ekki skvettist upp
úr því, þröngin var svo mikil.
Þegar þau komu að borðinu, var
þar fyrir annað fólk og Þráinn
var kynntur fyrir því. Þetta voru
hjón og svo ung kona, stök að
því er virtist. Fótkið reyndi að
tala saman, en samræðurnar
drukknuðu í hávaðanum frá
'hljómsveitinni. Það gerði hins
vegar ekkert til, því það stafaði
notalegri hlýju frá þessu fólki og
það var alveg nóg. Eftir nokkra
stund brugðu bæði hjónin sér
frá, ti'l þess að dansa og þau sátu
ein eftir Þráinn og staka konan.
Þau fitluðu við glösin og virtu
hvort annað fyrir sér í laumi út
undan sér. Skýldi hún vera létt-
úðarfull, hugsaði Þráinn . . .
Líklega ekki eða ef svo var, þá
var það svo vandlega falið, að
það var engin leið að komast til
botns í því. Hún var sviphrein
og með döklkbrúnt hár. Einbvern
veginn hafði Þráinn það á titfinn
ingunni, að hún væri einmana al-
veg eins og hann. Það er undar-
legt en einmana fólk virðist
þékkja hvert annað, hvar sem
það kann að hittast. Það er eitt-
hvað sem kemur upp um það.
Kannski eru það augun eða smá
axlarhreyfing eða hvernig hönd
teygir sig eftir eldspýtustokk á
borði, einhvers' konar sameining
artákn, sem leynir sér ekki. Eng-
in orð en samt skilur þetta fólk
kanns'ki hvert annað miiklu betur
en hinir, sem þegið hafa það í
gjöf frá lífinu að mega gleðjast.
Það er stórkostlegt að vera glaö-
ur, en enginn þarf að skammast
sín fyrir dapurleikann eða
hlaupa í felur hans vegna. Gleði
og hryggð eru hvort tveggja jafn
réttháar tilfinningar. Þeim þarf
hins vegar að beita af skynsemi,
með varúð. Ýkjur eru hvimleiðar,
hófstilling er fögur. Og það var
einmitt þessi hófstilling, þessi
mátulegi dapurleiki, sem Þráinn
sá í andliti konunnar.
,,Er alltaf jafn margt hérna?"
spurði hann.
„Ég veit það ekki," sagði kon-
an, ,,ég kem hingað mjög sjald-
an.“ Hún þurfti að beita rödd-
inni, til þess að yfirgnæfa hávað-
ann og við það lifnaði andlitið
og það komu nýir drættir í Ijós,
leyndur sársauki, vonbrigði.
Meira töluðust þau ekki við, því
nú kom hitt fólkið aftur að borð-
inu.
Þegar fólkið var búiö úr glös-
unum, pantaði Þráinn einn um-
gang á borðið. Hann var rtki
maðurinn að sunnan og fannst
hann hafa skyldum að gegna sem
slíkur. Aftur var pantað og mað-
urinn, sem Þráinn þekkti ekki
neitt var orðinn vel drukkinn.
Hann minnti á franskbrauð-
sneið, sem búið er að skera nærri
því til fulls og er farin að halla
meira en lítið undir flatt.
Staka konan drakk sama og
ekkert og Þráinn bauð henni upp
í dans. Hún var í þunnum sum-
arkjól og hreyfingar hennar
voru mjúkar og Þráinn hélt
mátulega fast utan um hana. Svo
sleppti hann herini og þau döns-
uðu án þess að snerta hvort ann-
að, sneru sér í bringi og Þráinn
reyndi hvað hann gat að halda i
skottið á hljómfallinu og takti við
þessa konu, sem hann í senn ótt-
aðist og hændist að. Óttað-
ist vegna þess að hann kærði sig
ekki um að ánetjast annarri
konu, ekki í bráð.
Þau settust aftur og Þráinn var
að reyna að grafa upp hvar hann
hefði séð andlit þessarar konu
áður og þetta dulúðuga
haltu-mér slepptu-mér í fari
hennar. Það var ekki fyrr en
danslei'knum var i þann veginn
að Ijúka, að það rann upp fyrir
honum á hvað hún minnti hann.
Heima eða öllu heldur í húsinu,
þar sem konan hans fyrrverandi
bjó núna, hékk mynd uppi
á vegg. Það var eftirpnentun af
málverki gert af Gauguin. Mynd
in var af stúlku frá Tahíti máluð
í sterkum, gulum, rauðum og
brúnum litum. Andlit þessar-
ar Tahitístúlku var kyrrlátt, en
þó í senn fúllt af lífi, fulltamd-
ar ástríður í blóðríkum vörum og
þandir nasavængir. Já, einmitt
þannig var þessi kona, sem sat
þarna andspænis honum og nú
var dansleikurinn á enda.
„Eigum við ekki að koma heim
til mín á eftir?" spurði Gunn-
laugur, ,,ég á smá lögg I flösku."
Kona mannsins sem minnti
á franskbrauðið, var ekki í neinu
skapi til þess að halda áfram og
þau fóru sína leið. Þá voru þau
fjögur eftir og þau gengu út í
bjarta júlínóttina.
Gunnlaugur bjó í lítilli,
þriggja herbergja íbúð og þegar
þau voru búin að koma sér fyrir
í stofunni, setti hann plötu á fón
inn. Sjöfn sótti glös og lögin á
plötunni voru sungin á sænsku
og Sjöfn var dálttið feit og þau
skáluðu. Ókunna konan brosti til
Þráins yfir glasbarminn eins og
hún væri að reyna að fara ein-
hvern leyndan krákustíg að
hjarta hans. Hann brosti á móti,
en innan í sér spyrnti hann við
fæti, leyfði henni ekki að komast
alla leið. Hún var stödd á röngu
augnabli'ki i lífi hans, því miður.
Hann langaði að vísu að sofa hjá
og elska pínulítið, en ekki
brenna upp til agna.
Aftur var byrjað að tala um
gamla daga, manstu-manstu, en
allt í einu varð Gunníaugur reið-
ur og Þráinn vissi ekki hvað olli.
„Þetta andskotans túristabæli,“
sagði hann og Þráinn fann til
óróa, „réttast væri að girða þenn
an bæ af og selja aðgang að hon-
um."
„Settu aðra plötu á fóninn,“
sagði Sjöfn.
„Hér þrífst ekkert nema verzl-
unarmennska og þetta - djöf-
uls meðalhóf, stöðlun á mann-
fólkinu," sagði Gunnlaugur,
„öllu haldið í spennitreyju. Og
skáldin, hvernig förum við með
þau? Við erum ekki I rónni fyrr
en þau eru komin undir græna
torfu og þá grípur um sig of-
stæki, fólk á þönum um bæinn
að safna fé, til þess að kaupa
hús skáldsins og gera það að
minjasafni.“ Gunnlaugur stóð
upp og Þráinn skildi ekki þenn-
an ofsa.
„Hvernig var með Davíð?"
sagði hann og þreif bók úr bóka-
skápnum. Þráinn sá að hann hélt
á eintaki af Svörtum fjöðrum.
„Davíð borðaði alltaf einn,“
sagði Gunnlaugur.
,,Hann hefur líklega kosið það
sjálfur," sagði ókunna .konan.
„Hver kýs að borða einn? . . .
Nei, menn eru hraktir út í það.“
„Eigum við ekki saltsteng-
ur frammi í eld'húsi?" sagði
Sjöfn og Gunnlaugur leit á konu
sína og augun urðu aftur mild.
Hann setti bókina á sinn stað og
þegar hann gekk fram, var hann
dauðspakur yfir herðarnar, þrá-
kelknin öll á bak og burt.
Þráinn fann það á sér
að partýið var að leysast upp og
ókunna konan var orðin óróleg
og skömmu seinna iét hún panta
fyrir sig bíl. Svo var hún farin
og Þráinn var ánægður og dálít-
ið þreyttur. Þessi kona hafði ver
ið of fögur og einmana, til þess
að eiga nokkuð á hættu með
hana.
„Þú náttúriega gistir hjá okk-
ur í nótt,“ sagði Gunnlaugur og
Þráinn þáði boðið. Sjöfn bjó um
hann i barnaherberginu. Börnin
þeirra tvö voru í pössun hjá afa
og ömmu. Þau voru öll orðin
þreytt og Þráinn bauð góða nótt.
Hann klæddi sig úr og þegar
hann lagðist uppí, fann hann
lykt af nýþvegnum sængurfötum.-
Aðeins áfengishitinn við gagn-
augun og tóbaksbragðið í munn-
inum, stóð eins og veggur milli
þessa augnabliks og æskuáranna,
þegar hann var lítfll drengur
heima í föðurhúsum og mannleg
'hlýja skýldi honum fyrir hinni
grimmu veröld úti fyrir. Mikið
leið honum vei núna og
hann langaði til þess að hnipra
sig saman, draga hnén upp að
höku eins og börn gera, en hann
stillti sig um það. Á morgun hæf-
ist nýr dagur og hann yrði að
sækja svörtu töskuna, sem hann
hafði fengið að geyma á Hótel
KEA. Já, svarta taskan, táknið um
velgengnina, sem var engin vel-
gengni þegar allt kom til alls. Á
morgun yrði hann að vakna
fullorðinn maður og horfast í
augu við hinn stóra heim. Fætur
hans stóðu út undan sæng-
inni og glugginn var opinn og
hann fann svalann leika um nakt-
ar tærnar. Skelfing er gott að
eiga æskuvini, hugsaði hann og
sofnaði.
Næsta morgun vaknaði hann
við, að eitthvað kalt var sett á
enni hans, kaldur hringur á stærð
við flöskubotn. Hann opnaði aug-
un og Gunniaugur stóð við rúm-
ið. „Viltu ekki Thule?“ sagði
hann og rétti Þráni flöskuna án
þess að bíða eftir svari. Svo var
hann farinn og Þráinn drakk úr
flöskunni á meðan hann var að
klæða sig. Úr eldhúsinu barst
lykt af saltfiski og þau hjónin
voru eitthvað að tala saman í létt-
um, glaðhlakkalegum tón. Matur-
inn var nú tilbúinn og þau sett-
ust þrjú að snæðingi og krakk-
arnir voru enn hjá afa og ömmu.
„Ég þarf að athuga með mat-
jurtagarðinn minn á eftir," sagði
Gunnlaugur.
„Ertu nú garðyrkjubóndi
lika?“ sagði Þráinn.
,,Við erum með smá kartöflu-
garð fyrir utan bæinn," sagði
Sjöfn.
„Vaxa þær ekkj af eigin ramm-
leik?"
„Ekki álítur Gunnlaugur."
„Ertu kannski með út eftir, við
förum á reiðhjólum og þú getur
fengið lánað hjólið stráksins."
„Reiðhjóli?"
,,Já, ertu með?“
„Því miður þá þarf ég að fara
suður núna kl. hálf þrjú.“
„Hvaða asi er þetta, ég get
lánað þér gallabuxur og peysu."
„Því miður." Gunnlaugur leit á
hann og var sýnilega vonsvik-
inn. Og þau settust inni stofu og
leyfðu matnum að sjatna í séf. Á
eftir hjálpaði Gunnlaugur kon-
unni sinni að þvo ,upp.
Og þá var komið að kveðju-
stundinni og Sjöfn pantaði bil
handa honum. Þau voru sjálf til-
búin að fara út í kartöflugarð.
Þráinn sótti töskuna sína uppá
Hótei og á leiðinni útá flugvöl!
fór hann að hugsa um, að þessi
bær myndi líklega fylgja honum,
hvert sem hann færi. Ekki þó
bærinn eins og hann var á mild-
um sumardegi, heldur miklu
fremur bærinn, sem varð eftir,
þegar túristarnir voru farn-
ir, kauptíðin á enda og búðar-
fólkið búið að taka ofan
viðs'kiptabros sumarsins. Eða
kannski öllu heidur bærinn
handan við bensínþefinn, bærinn
eins og hann hafði verið, áður en
fólkið eignaðist alla þessa fallegu
bíla sína. Þá voru heldur ekki
komin þessi stóru mótorhjól, sem
strákarnir fóru á eftir göt-
unum og hávaðinn svo mikill, að
rúðurnar í búðargluggunum nötr-
uðu og búðarfólkið leit felmtri
slegið hvert á annað rétt eins og
það héldi, að á bak við þennan
hávaða leyndist eitthvað ógn-
vekjandi . . . uppreisn . . . bylt-
ing. Þráinn vissi að hávaðinn var
ekki ti! annars en segja við full-
orðna fólkið, „hér kem ég." Þeg-
ar hann var ungur voru það ein-
göngu reiðhjól og spil fest með
þvottaklemmu á afturöxulinn og
spilið látið ganga inná milli tein-
anna. Annar tími og ekki eins
á'hrifamikill hávaði en sami boð-
skapur. „Hér kem ég.“ Já, bær-
inn handan við bensínþefinn og
áður en hann sjálfur var búinn
að eyðileggja þefskyn sitt með
reykingum og ólifnaði. Drottinn
minn dýri, lýktin út úr brauðbúð-
inni og apótekinu og raikarastof-
unni. Þetta var áður en popp-
kornið kom til sögunnar og þá
voru engir stöðumælar og ekki
þessar frönsku kartöflur.
Kannski áttu þeir strákarnir fyr-
ir einum snúð og þá var gaman
að lifa.
Flugvélin hóf sig á loft
og græn túnin beggja vegna
Eyjafjarðar endurspegiuðust í
sléttum haffletinum. Hvítfyss-
andi lækir sindruðu i sölskininu
og . vegurinn bugðaðist út úr
bænum og einhvers staðar eftir
þessum vegi, hjóluðu þau hlið við
hlið, Sjöfn og Gunnlaugur á leið
útí kartöflugarðinn sinn. I norðri
reis Kaldbakur en i vestri Vind-
heimajökult og Þráinn var með
svörtu töskuna á hnjám sér. Ak-
ureyri er faílegur bær, hugsaði
hann. Húsin eru vel máluð og
garðarnir í góðri umhirðu og
fólkið hefur það sjálfsagt gott
. . . sumt. Fallegastur er bærinn
þó í endurminningunni. Þar skygg
ir ekkert á og öllu má hagræða
að vild. Aukaatriðin þoka fyrir
því sem máli skiptir. Ekkert
verður eftir nema tilfinningin að
hafa alizt upp á þessuiri stað . . .
heimþrá, söknuður, sem forðar
hjartanu frá kali, þegar í móti
blæs í heimi þar sem svört leð-
urtaska vegur þyngra á meta-
skálunum en traust handtak.
Þráinn brá töskunni upp að vit-
um sér og þefaði . . . Leðurlíiki,
hugsaði hann og hló mað sjálf-
um sér um leiö og flugvélin
sveigði í austur og því næst suð-
ur.