Alþýðublaðið - 18.10.1986, Blaðsíða 2

2
Laugardagur 18. október 1986
! " ar
H alþýðu- Alþýðublaðið, Ármúla 38, 108 Reykjavík Sími: (91) 681866, 81976 Útgefandi: Blað hf. Ritstjóri: Árni Gunnarsson (ábm.) Blaðamenn: Jón Daníelsson og Ása Björnsdóttir Framkvæmdastjóri: Valdimar Jóhannesson Skrifstofa: Halldóra Jónsdóttir og Eva Guðmundsdóttir Setning og umbrot: Alprent hf., Armúla 38 Prentun: Blaðaprent hf„ Siðumúla 12 Askriftarsíminn er 681866
LlLEIlITlB
RITSTJpRNARGREINi
Baráttan stendur milli jafnaðar-
stefnunnar og nýfrjálshyggjunnar
Alþýöublaðið í dag er helgað 43. flokksþingi
Alþýðuflokksins, sem jafnframt var 70 ára
afmælisþing. Þessa þings verður lengi minnst
sem eins glæsilegasta og fjölmennasta
flokksþings Alþýðuflokksins, og vegna þeirrar
miklu samstöðu og sóknarvilja, sem þar ríkti.
Þetta var einnig þing sögulegra sátta. Stór
hópur jafnaðarmanna úr öðrum stjórnmála-
flokki gekk til liðs við Alþýöuflokkinn og þeir
Gylfi Þ. Gíslason og Hannibal Valdimarsson
innsigluðu endalok sundrungar og upphaf
samstöðu með þéttu handtaki.
Þávoru það umtalsverð tíðindi, að forseti Al-
þýðusambands íslands ávarpaði þingið og
hvatti til samstöðu þeirra pólitísku afla, sem
styðja baráttu launþegahreyfinganna og vilja
efla og styrkja velferðarkerfið. Þessa sam-
stöðu og þessa baráttu skilgreindi Jón Baldvin
Hannibalsson á eftirfarandi hátt:
„Við þurfum ekki nema bregða upp samtíðar-
spegli okkar þjóðfélags I dag til að sjá hversu
skarpskyggnir á eðli máls og framsýnir braut-
ryðjendur Alþýðusambandsins og Alþýðu-
flokksins voru. En í dag er einmitt þetta kjarni
málsins: Ef við ætlum okkur ekki aðeins að
verja — heldur að endurreisa velferðarkerfi
hins vinnandi fólks — verða þessar tvær syst-
urhreyfingar að stilla saman strengi; að sam-
ræma vinnubrögð sfn og einbeita kröftum sín-
um að sameiginlegu markmiði. Til þess að
rétta hlut vinnandi fólks frammi fyrir valdi fjár-
magns og forréttinda í þessu þjóðfélagi.“
I beinu framhaldi af þessum orðum Jóns
Baldvins er rétt að vitna í ræðu Ásmundar
Stefánssonar, forseta ASÍ, á þinginu:
„Við skulum hins vegar gera okkur Ijóst að
frá hægri blása nú kaldir vindar nýfrjálshyggj-
unnar, sem gefur einfalt svar við öllum vanda:
Látum markaðinn ráða. Nýfrjálshyggjan boðar
einræði markaðarins. Undireinræði markaðar-
ins er ekkert rúm fyrir opinber afskipti. Ný-
frjálshyggjan boðar að einstaklingurinn sé
minnavirði en kerfið og því sé óábyrgt að trufla
frelsi kerfisins í þeim tilgangi að verja ein-
staklinginn."
Og Ásmundur sagði, að mat nýfrjálshyggj-
unnarværi það, að þeirsem yrðu undir I þjóðfé-
laginu væru ekki órétti beittir, þeir hefðu verið
óheppnir. Einræði markaðarins og fyrirlitning-
in á einstaklingnum gæfi ekkert rúm fyrir sam-
stöðu né félagslegasamábyrgð. Nýfrjálshyggj-
an segir: „Hver og einn skal hugsa um eigin
hag. Það er ekki hans vandamál hvort öðrum
líður vel eða illa.“
I þessum orðum Jóns Baldvins og Ásmundar
felst þungamiðja þeirrar baráttu, sem nú er
hvarvetna háð á milli jafnaðarmanna og full-
trúa nýfrjálshyggjunnar, hins óhefta markaðs-
kerfis. Þessi barátta kristallast æ betur hér á
landi og næstu kosningar munu snúast um
þaðhvort þjóðin vill feta veg jafnaðarstefnunn-
ar eða nýfrjálshyggjunnar.
En hvers vegna veg jafnaðarstefnunnar. Gylfi
Þ. Gíslason forystumaður Alþýðuflokksins um
áratuga skeið og einn merkasti stjórnmála-
maður þessa lands, svaraði þessari spurningu
á flokksþinginu. Hann sagði: „Jafnframt vakn-
aði I brjósti mér eldheit og sterk samúð með
þeim, sem urðu undir í lífsbaráttunni... Snar
þáttur I skoðunum mínum sem ungs jafnaðar-
manns var bjargföst trú á nauðsyn frelsis og
lýðræðis í þjóðfélagi, sem ætti að geta kallast
gott og réttlátt."
H inn aldni stjórnmálaleiðtogi Hannibal Valdi-
marsson hnykkti á og sagði: „Unga fólkið verð-
ur umfram allt að fylkja liði undir merkjum lýð-
ræðis og sóslalisma, undir merkjum Alþýðu-
flokksins. Og hvert skyldi ungt fólk með sína
sterku réttlætiskennd, ólgandi starfsorku og
umbótaþrá leita, ef ekki til liðs við jafnaðar-
stefnuna."
*
I Alþýðublaðinu ( dag eru birt þau ávörp og
ræður, sem fluttar voru á flokksþinginu. Allar
þær umræður snúast um nauðsyn þess að
koma á kné þeim stjórnmálaöflum, sem leynt
og Ijóst reyna að tvlstra og að engu gera hreyf-
ingar karla og kvenna, sem hafa manngildi,
réttlæti og samstöðu að leiðarljósi. Þessum
öflum var sagt stríð á hendur á 43. flokksþingi
Alþýðuflokksins.
Guðjón V Guðmundsson:
Skýringa krafist
vegna heimsóknar ísraelskra þingmanna
Alþýðublaðinu hefur borist eftir-
farandi bréf frá Guðjóni V. Guð-
mundssyni með ósk um birtingu.
Skýringa krafist
Vart hefði mér brugðið meir þó
að ég hefði verið sleginn í andlitið
með kreptum hnefa, þegar ég las í
málgagni okkar jafnaðarmanna að
hingað til lands væri von ísraelskra
þingmanna og myndi Alþýðuflokk-
urinn greiða götu þeirra, að mér
skilst.
Hvernig í ósköpunum má það
vera, að flokkur sem kennir sig við
mannúð og réttlæti skuli ætla að
taka á móti þessum mönnum sem
„góðum“ gestum, þessum fulltrú-
um miskunnarlausra ofbeldisafla.
Palestínufólkið hefur orðið að þola
ólýsanlegar hörmungar af völdum
djöfullegrar grimmdar ísraels-
manna og ekkert lát virðist vera á
nema síður sé. Fara verður allt aftur
til daga þýsku nasistanna til að
finna hliðstæður; slík er grimmdin.
Nægir að nefna þegar þeir sendu
skósveina sína í Líbanon hina svo-
kölluðu ,kristnu“ hægri menn inn í
flóttamannabúðirnar í Shatilla og
Shabra og hundruð manna/kvenna
og barna voru drepin á hinn sví-
virðilegasta hátt, misþyrmingarnar
á fólkinu í þorpinu Shakra í S-
Líbanon í febrúar sl.
ísraelsmenn hafa að minnsta
kosti í tvígang skotið niður farþega-
flugvélar fullar af fólki. Svona er
vitanlega hægt að halda áfram að
telja upp í það óendanlega. Það er
alveg með ólíkindum hve lítið hefur
verið fjallað um það gífurlega
óréttlæti og það algera miskunnar-
leysi sem arabar í Palestínu hafa
orðið að þola.
Þetta byrjaði fljótlega eftir að
gyðingar tóku að nema land í Pal--:
estínu um aldamótin 1900 og hefur
svo aukist jafnt og þétt með fjölgun
gyðinga í landinu og nú er svo kom-;
ið að tugir þúsunda hafa verið drep-
in, ótölulegur fjöldi örkumlaður,
hundruð þúsunda lifa sem flótta-
menn, flestir í Líbanon og við að-
stæður sem skepnum yrði ekki boð-
ið upp á í okkar landi. Flóttamönn-
unum fjölgar stöðugt þar eð ísra-
elsmenn ætla sér að losna við alla
Palestínumenn úr landinu, þessu
landi sem Palestínumenn eiga.
Þetta er þeirra land þar sem forfeð-
urnir hafa búið frá ómuna tíð.
Ég endurtek hvernig má það vera
að stjórnmálaflokkur sem er full-
trúi lítilmagnans hins kúgaða og
þjáða skuli dirfast að taka afstöðu
með ójafnaðarmönnunum, þeim
öflum sem fjærst eru hinum háleitu
hugsjónum jafnaðarstefnunnar,
eða hvað er þetta annað? Undirrit-
uðum sem er flokksbundinn Al-
þýðuflokksmaður hefur verið gróf-
lega misboðið og krefst ég tafar-
lausrar skýringar á þessum hörmu-
legu mistökum.
Guðjón V. Guðmundsson.
Frá ritstjóra: Alþýðuflokknum
barst beiðni frá Verkamannaflokki
ísraels um að greiða fyrir för
tveggja ísraelskra þingmanna, sem
komu hingað til lands vegna
Reykjavíkurfundarins. Þessir þing-
menn hafa verið í forystu hóps
þingmanna, sem barist hafa fyrir
málefnum gyðinga í Sovétríkjun-
um. Þeir höfðu meðferðis bréf frá
200 mæðrum í ísrael, sem eiga börn
í Sovétríkjunum, sem ekki fá að
fara úr landi. Sumar þessara mæðra
hafa ekki séð börn sín í allt að 15 ár.
Þessu bréfi átti að koma til Raisu
Gorbachev. Ekki er vitað hvort það
tókst.
Verkamannaflokkur ísraels er
aðili að Alþjóðasambandi jafnað-
armanna og það er Alþýðuflokkur-
inn einnig. Innan þessa sambands
hafa þær starfsreglur gilt, að aðild-
arflokkarnir veiti hvorir öðrum alla
þá aðstoð, sem þeim er unnt, sé þess
óskað.
Raunvísindastofnun
Háskólans 20 ára
I tilefni af tvitugsafmæli sínu
hefur Raunvísindastofnun Háskól-
ans gefið út veglegt kynningarrit.
Er þar að finna ágætar upplýsingar
um starfsemi stofnunarinnar á
þessu tímabili. Ritstjórn hafa ann-
ast þeir Þorkell Helgason og Leó
Kristjánsson, en Ævar Jóhannes-
son hefur tekið flestar Ijósmyndirn-
ar sem prýða ritið.
í formála fyrir afmælisritinu seg-
ir Þorkell Helgason, stjórnarfor-
maður Raunvísindastofnunar Há-
skólans:
„Raunvísindastofnun Háskólans
hóf starfsemi sína á árinu 1966. .
Þetta rit er gefiðj út á tvítugsafmæli,
stofnunarinuar árið 1986. í því er
stuttlega rakin saga stofnunarinnar
og raunar einnig saga rannsókna og
kennslu í raunvísindum á íslandi.
Þá er lýst starfi og starfsháttum
stofnunarinnar. Meginefni ritsins
er þó lýsing á verkefnum sem eru
helst á döfinni um þessar mundir.
Kennir þar margar grasa enda eru
verkefnin fjölbreytt.
Með því að koma Raunvísinda-
stofnun Háskólans á fót var stigið
stórt skref til eflingar grunnrann-
sókna á landinu. Að sjálfsögðu átti
stofnunin þó ýmsa forvera, einkum
Eðlisfræðistofnun Háskólans sem
Þorbjörn Sigurgeirsson prófessor
hafði veitt forstöðu frá upphafi árið
1958. Þá höfðu Atvinnudeild Há-
skólans svo og Náttúrufræðistofn-
un að nokkru sinnt grunnrann-
sóknum á fræðasviðum stofnunar-
innar.
En fyrst með Raunvísindastofn-
un verður til vettvangur þar sem
keppt er að því að afla nýrrar undir-
stöðuþekkingar í eðlis- og efna-
fræði, jarðvísindum svo og stærð-
og reiknifræði. Raunvísindastofn-
un tók til starfa áður en full kennsla
var hafin í umræddum fræðigrein-
um við Háskólann. Er það í sam-
ræmi við þá reynslu háskóla í víðri
veröld að háskólakennsla er hjómið
eitt ef hún styðst ekki við öflugar
rannsóknir.
Spyrja má hver sé hagur þjóðar-
innar af ástundun rannsókna í
raunvísindum. Beinast liggur við að
svara með vísun til gagnsemi rann-
sókna fyrir vöxt og viðgang at-
vinnulífs. Sum af þeim viðfangs-
efnum sem fengist er við á Raunvís-
indastofnun koma atvinnuvegum
og almenningi að beinum notum.
Þannig hafa verið hannaðar nýjar
framleiðsluvörur fyrir iðnað eða
veitt ráðgjöf um bættar fram-
leiðsluaðferðir.
Þá má benda á að tæknivætt at-
vinnulíf verður ekki til af sjálfu sér.
Víðfeðm þekking þarf að vera til
reiðu. Keðja kunnáttu og færni
verður að spanna breitt bil, allt frá
verkmennt til skilnings á lögmálum
náttúrunnar en sá skilningur fæst
ekki nema með rannsóknum.
Tilvera grunnrannsókna verður
þó einkum réttlætt á menningarleg-
um forsendum. Við íslendingum
viljum búa í nútímaþjóðfélagi þar
sem lögð er stund á alla helstu þætti
mennta og menningar. Þar má eng-
an meginþátt vanta. Þess vegna rek-
um við þjóðleikhús og sinfóníu-
hljómsveit. En við viljum líka að
fullnægt sé fróðleiksfýsn okkar um
"^gerð eldfjalla og leitað að dýpstu
rökum um eðli fágaðra flata í heimi
stærðfræðinnar. Því er Raunvís-
indastofnun Háskólans ómissandi
þáttur í íslenskri menningu.
Rit þetta er ætlað þeim sem fræð-
ast vilja um viðfangsefni á Raunvís-
indastofnun Háskólans. Opinber
menningarstofnun á allt sitt undir
virðingu og viðurkenningu fólksins
í Iandinu. Því er það von höfunda
að ritið auki ne efli tenesl stofnun-