Alþýðublaðið - 18.10.1986, Blaðsíða 19

Laugardagur 18. október 1986
19
Ávarp Jóhönnu Sigurðardóttur, er hún setti 43.
flokksþing Alþýðuflokksins
Alþýðuflokkurinn og
jafnaðarstefnan
baráttutæki launafólks gegn forréttindum
Á fundi sínum 12. ágúst s.l. sam-
þykkti framkvæmdastjórn Alþýðu-
flokksins einróma að bjóða Einari
Gerhardsen, fyrrv. forsætisráð-
herra Norðmanna, að sitja þingið
sem heiðursgestur þess. Þessi virti
aldursforseti norrænnar jafnaðar-
stefnu hefur fram á seinustu ár ver-
ið mikilvirkur við ritstörf og fyrir-
lestrahald. Það hryggir okkur að
vegna heilsubrests gat hann ekki
komið því við að þiggja boð okkar.
Þess í stað biður Einar Gerhardsen
fyrir einlægar heillaóskir og bar-
áttukveðjur til allra íslenskra jafn-
aðarmanna í tilefni af 70 ára af-
mæli Alþýðuflokksins.
Fyrrverandi formanni okkar,
Benedikt Gröndal, var einnig boðið
að sitja þetta þing sem heiðursgest-
ur. Vegna embætisanna gat hann
ekki komið því við. En hann hefur
sent þinginu eftirfarandi orðsend-
ingu:
„Þakka ágætt boð um að vera við-
staddur flokksþingið í byrjun októ-
ber. Því miður get ég ekki af em-
bættisástæðum komið heim á þess-
um tíma. Forsætisráðherra íslands
verður einmitt í opinberri heimsókn
í Stokkhólmi þessa daga. Berðu
þinginu bestu kveðju mína.
Benedikt Gröndal"
Kveðja frá Wílly Brandt
Frá forseta Alþjóðasambands
jafnaðarmanna, Willy Brandt,
fyrrum kanslara Þýskalands, hefur
borist eftirfarandi kveðja:
„Kæri félagi, Jón Baldvin Hanni-
balsson.
Kæru vinir.
í nafni Alþjóðasambandsins og
flokks míns, þýska jafnaðar-
mannaflokksins, bið ég fyrir bestu
kveðjur til flokksþings ykkar. Okk-
ur er vel kunnugt um söguleg afrek
Alþýðuflokksins og verkalýðs-
hreyfingarinnar á íslandi við að
byggja upp velferð og félagslegt ör-
yggi ykkar vinnusömu þjóðar. Þið
getið öll verið stolt af sögu ykkar.
Ég vona að þetta afmælisþing skili
ykur vel á veg í átt til betra þjóðfé-
lags í anda jafnaðarstefnu og rétt-
lætis.
Ég endurtek heillaóskir mínar og
baráttukveðjur.
Willy Brandtl*
Aðrar kveðjur
Auk þess hafa þinginu borist
heillaóskir og baráttukveðjur frá
eftirtöldum aðilum:
Frá Framkvæmdastjórn Alþjóða-
sambands jafnaðarmanna.
Frá Lionel Jospin, framkvæmda-
stjóra franska jafnaðarmanna-
flokksins.
Frá Fritz March, aðalritara jafnað-
armannaflokksins í Austurríki.
Frá Elazar Granod aðalritara og frá
Abraham Rozenkier, deildarstjóra
alþjóðasamskipta Verkamanna-
flokksins í Israel.
Frá Walid Jumblad, formanni jafn-
aðarmannaflokksins í héröðum
drúsa í Libanon.
Frá J. Wilcinskas aðalritara jafnað-
armannaflokksins í Lithauen — í
útlegð.
Frá Enver Mehmedagic, fulltrúa
jafnaðarmannaflokksins í Júgósla-
víu — í útlegð.
Frá byltingarsinnaða lýðræðisjafn-
aðarflokknum APRISTA í Perú í
Lima.
Frá útlagaflokki jafnaðarmanna í
Chile.
Frá alþjóðaritara jafnaðarmanna-
flokksins í Portúgal.
Frá samtökum jafnaðarmanna í
Bandaríkjunum.
Frá Atla Dam, lögmanni og for-
manni jafnaðarmannaflokksins í
Færeyjum.
Að standa af sér hverja
raun
Kæru félagar.
Á stund sögulegra sátta og á 70
ára afmælisári Alþýðuflokksins er
hollt að skyggnast um öxl um leið
og litið er til framtíðarinnar.
Vissulega hafa skipst á skin og
skúrir í viðburðaríkri og litríkri
sögu Alþýðuflokksins. Pólitísk
átök, klofningur og ágreiningur um
leiðir að settu marki hafa vissulega
skilið eftir sár — og veikt áhrif jafn-
aðarstefnunnar í íslensku þjóðfé-
lagi.
Umfram allt kennir þó sagan
okkur að hugsjónir jafnaðarstefn-
unnar um jafnrétti, félagshyggju og
samhjálp eru okkur svo dýrmætar
og eiga sér svo djúpar rætur, að þær
standa af sér hverja raun. Hugsjón-
ir jafnaðarstefnunnar eru sá aflvaki
og drifkraftur sem ávallt hefur eflt
jafnaðarmenn til nýrrar baráttu og
sóknar þegar á móti hefur blásið.
Eins og lífið sjálft er pólitíkin
margslungin. í þeim efnum er ekki
óbrigðult að fullyrða að í liðnum
sögulegum pólitískum atburðum
fortíðarinnar eða pólitískum at-
burðum stundarinnar sé að finna
stóra sannleikann um velgengni eða
slæma stöðu stjórnmálaafla. — Ef-
in eru þar eins og svo oft of stór til
að stóridómur verði þar upp kveð-
inn.
Kannske verða sögulegar skýr-
ingar hvað vandmeðfarnastar þegar
leggja á mat á áhrif afdrifaríkra
pólitískra ákvarðana mikilhæfra
stjórnmálamanna.
Leiðir sem menn velja til að vinna
hugsjónum sínum brautargengi eru
vissulega mikilvægar og oft afdrifa-
ríkar, enda oft mælikvarðinn í
sögulegum skýringum stjórnmál-
anna.
Sá mælikvarði er líka mikilvægur
sem felst í eldmóði hugsjóna stjórn-
málamanns sem víkur ekki af braut
sannfæringa sinna og stendur og
fellur með málstaðnum.
Menn leggja vissulega á það mis-
jafnt mat hvernig best sé að brjóta
hugsjónum sínum braut. — Allt er
þó í heiminum hverfult. Kannske er
það líka svo að það sem litið var á
sem mistök gærdagsins, — er orðið
það sem ruddi brautina fyrir ár-
angri dagsins í dag.
Bandalag jafnaðarmanna
Það er ánægjulegur og sögulegur
viðburður að Bandalag jafnaðar-
manna hefur nú ákveðið að ganga
til liðs við Alþýðuflokkinn.
Andstæðingar jafnaðarmanna
bera þeim á brýn uppgjöf við hug-
sjónina — uppgjöf við málstaðinn.
Þessi orð andstæðinganna endur-
spegla fyrst og fremst hræðslu og
ótta við sterkt afl lýðræðisjafnað-
armanna. Þróttmikil og öflug
fjöldahreyfing jafnaðarmanna,
sem fylgir straumum nýrra tíma og
breytinga í þjóðfélaginu — og er já-
kvæð fyrir nýjum hugmyndum fyr-
ir málstaðinn, hefur bæði getu og
afl til að hrinda hugsjónum allra
jafnaðarmanna í framkvæmd.
Ákvörðun Bandalags jafnaðar-
manna er því rétt. Hún sýnir að
geta, vilji og hugrekki er fyrir hendi
til að reyna nýjar ieiðir til að finna
hugsjónum sínum farveg og vinna
málstaðnum fylgi.
Þá leið höldum við nú saman —
undir einu sameiginlegu. merki
jafnaðarmanna. Þar á traust að
vera í fyrirrúmi og virðing fyrir
skoðunum hvers annars.
Á stund sögulegra sátta bið ég
flokksþingsfulltrúa að rísa á fætur
og innsigla með hressilegu lófataki
samstarf og sameiningu jafnaðar-
manna í eina öfluga fjöldahreyf-
ingu.
Heiðursgestir
Á meðal okkar hér í dag höfum
við tvo heiðursgesti. Fyrrverandi
formenn Alþýðuflokksins þá Gylfa
Þ. Gíslason og Hannibal Valdimars-
son. Báðir hafa þeir helgað líf
sitt baráttunni fyrir hugsjónum
frelsis, jafnréttis og bræðralags —
hugsjón jafnréttis, félagshyggju og
samhjálpar. Þó leiðir hafi skilið um
stund með flokknum og þeirri
miklu kempu Hannibal Valdimars-
syni, þá má um þessa báða heiðurs-
gesti okkar segja: í þeim býr eld-
móður og baráttukraftur stjórn-'
málamannsins sem víkur ekki af
braut hugsjóna og sannfæringa —
fyrir málstaðinn sem hann berst
fyrir.
Baráttutæki launafólks
Góðir félagar.
Á þessu 70 ára afmælisári Al-
þýðuflokksins er flokkurinn í mik-
illi sókn og baráttuhugur og bjart-
sýni ríkir hjá alþýðuflokksfólki um
allt land. Sókn okkar byggir á
sterkri málefnastöðu undir styrkri
forystu formannskallsins í brúnni.
— En skipstjórinn fiskar ekki ef
áhöfnina vantar. — Sókn okkar og
sterk málefnastaða byggir ekki síð-
ur á þrotlausri baráttu og vinnu al-
þýðuflokksfólk um land allt fyrir
málstað jafnaðarstefnunnar. Sú
vinna skilaði sér með árangursrík-
um hætti í bæjar- og sveitastjórnar-
kosningum á þessu ári, þegar Al-
þýðuflokkurinn styrkti stöðu sina
verulega um Iand allt.
Sá sigur gefur okkur nú byr í segl-
in þegar jafnaðarmenn hefja nú
sameinaðir — undirbúning að
kraftmikilli kosningabaráttu fyrir
næstu alþingiskosningar.
Vissulega höfum við ástæðu til
að ætla að flokkurinn auki verulega
fylgi sitt, en við skulum varast að
telja nokkuð gefið í þeim efnum.
Alþýðuflokkurinn er í mikilli
sókn og pólitískir atburðir líðandi
stundar fylla okkur bjartsýni.
En við skulum aldrei láta vel-
gengni augnabliksins villa okkur
sýn. Okkar eigin andvaraleysi getur
hæglega reynst okkar hættulegasti
andstæðingur.
í allri stefnumótun og ákvarð-
anatöku á þessu flokksþingi okkar
verðum við að hafa hugfast það
meginhlutverk Alþýðuflokksins og
jafnaðarstefnunnar að vera bar-
áttutæki launafólks gegn forrétt-
indum og valdi íhalds- og fjármála-
aflanna í þjóðfélaginu, — þeirra
afla sem sífellt hirða til sín meira og
meira af arði vinnandi fólk í land-
inu, sem ekkert hefur að selja nema
vinnuafl sitt.
ísland fyrir alla
Við eigum okkur draum um
þjóðfélag jafnaðarstefnunnar. Sá
draumur er ekki veruleiki dagsins í
dag.
Með fárra vikna millibili hafa
kristallast andstæðurnar í þessu
þjóðfélagi — bilið milli ríkra og fá-
tækra. Annars vegar fréttin um
góðæri og velgengni peningaafl-
anna og hinsvegar fréttir um harð-
ærið í góðærinu hjá mörgum heim-
ilum í landinu sem lifa við fátæktar-
mörk.
Hlutverk Alþýðuflokksins er að
breyta þessum andstæðum í þjóðfé-
laginu — brúa bilið milli ríkra og
fátækra, — jafna eigna- og tekju-
skiptinguna í landinu og vera það
baráttutæki launafólks sem dugar
gegn ofurvaldi íhalds- og peninga-
aflanna í þjóðfélaginu.
Góðir félagar.
Þó Draumur okkar um þjóðfélag
jafnaðarstefnunnar sé ekki veru-
leiki dagsins i dag, þá hefur verið
stigið stórt skref í átt til þess að sjá
hann rætast.
Við segjum ísland fyrir alla. —
Við segjum sterk, öflug og samein-
uð fjöldahreyfing jafnaðarmanna
og félagshyggjufólks sem breytir
þessu þjóðfélagi i þjóðfélag jafnað-
arstefnunnar skal verða að veru-
leika.
Ég segi fertugasta og þriðja
flokksþing Alþýðuflokksins sett.
Ávarp Jónu Óskar Guöjónsdóttur, formanns S.A.
Maður finnur
fyrir kraftinum
Formaður, góðir félagar og aðrir
góðir gestir!
Það er ólíkt léttari í lund, sem ég
ávarpa þetta flokksþing miðað við
fyrir tveimur árum.
í dag er gaman að vera krati og
maður finnur fyrir kraftinum sem
fylgir því að vera einn af mörgum.
Og við verðum sífellt fleiri. Ég mun
seint gleyma síðustu kosninganótt,
enda liðsmaður í einni af stærri sig-
ursveitunum og það var sælt að sjá
íhaldið falla og brakið ómar enn í
minni sveit.
Samt er alltaf hægt að nöldra.
Þegar sigurvíman minnkaði og
kosningaúrslitin voru skoðuð með
opin augu, kom í Ijós að hlutdeild
kvenna í sveitarstjórnum hafði auk-
ist nokkuð á landsvísu. Gott er nú
það, en hins vegar kom það eins og
köld vatnsgusa, að í þeim efnum
var Alþýðuflokkurinn aftast á mer-
inni. — Gat það verið — sjálfur
jafnréttisflokkurinn. Því miður.
Hvað veldur? Eigum við að láta
okkur það lynda? Sagði einhver,
getið þið ekki bara sjálfum ykkur
um kennt, eða heyrðist mér það
bara. Það er kannski ekki svo ein-
falt. Staðreyndin er oft sú í henni
veröld að, ef ekkert er að gert, þá er
það sá sem er stærri, sterkari og
frekari sem verður ofan á. — En
það er ekki alltaf besta lausnin.
Bráðum koma nýjar kosningar,
vonandi með enn betri tíð og fleiri
rauðar rósir í haga. Við skulum
nota þessa daga til að efla samstöð-
una og heita á okkur sjálf að
gleyma ekki hvort öðru þó einhverj-
um hlaupi kapp í kinn. — Það verð-
ur til hagsbóta fyrir flokkinn, til
heilla fyrir jafnaðarstefnuna og
stuðlar að bættri framtíð fyrir
landsmenn alla.
Tvennt að lokum. Fyrir hönd
Sambands Alþýðuflokkskvenna
óska ég þingfulltrúum góðrar og
vinnusamrar helgi. Jafnframt vil ég
bjóða velkomna í hópinn fulltrúa
Félags frjálslyndra jafnaðarmanna
og vona að við eigum góða sam-
vinnu fyrir höndum. Og til marks
um velvilja S.A. bið ég Guðmund
Einarsson að mæta mér á miðri
leið, þegar ég geng héðan og þiggja
þessa eilífðarrós.